Pr’loọng đong anoo Arất Vu ặt đhị tổ dân phố A Dinh, thị trấn Prao, chr’hoong da ding ca coong Đông Giang choh lâh 4 héc ta keo. Pr’loọng anoo ra pặ ma nuyh goon zư, ra văng zập pr’đươi t’păt rooh cat, đâh t’pặt oih bêl dưr vaih rooh cat. Anoo Arất Vu ơy bơơn cán bộ Kiểm lâm vel đong pa choom cơnh cha groong rooh crâng. “Lalăm ooch ha rêê nắc a zi chăh bhlưa đoọng g’đech đhr’năng oih rọ ooy pr’loọng lơơng. C’lâng chăh ch’ngai bhlưa nắc 7 mét, vêy pr’loọng chăh 6 mét tước 7 mét. Kiểm lâm viên pa choom azi cơnh ooch, cơnh bhrợ c’lâng chăh đoọng tệêm ngăn zêng”.

Chr’hoong da ding ca coong Đông Giang vêy 63.000 héc ta crâng. Vel đong nâu ơy bhrợ t’vaih k’bhuh đương zêl, cha groong rooh crâng đhị vel, đhị chr’val đoọng tệêm ngăn đhr’năng goon zư ta luôn đhị pazêng zr’lụ buôn rooh cat, bêl bơơn lêy đhr’năng pa hư crâng, ooch ha rêê nắc đâh k’đhơợng lâng xay moon đoọng ha k’bhuh goon bhrợ đâh bhrợ têng bhlêh lơi, cha groong liêm rooh cat liêm choom. T’cooh Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm chr’hoong Đông Giang đoọng năl: Hân noo cha noọng cung năc cr’chăl đhanuôr đhị da ding ca coong ooch ha rêê, đơn vị ta luôn pa zưm lâng chính quyền vel đong xay moon, pa dưr dal c’năl đăh zêl, cha grong rooh crâng đoọng ha đhanuôr; cha mêệt lêy đâh loon cha groong cơnh lâng pazêng tu bhiệc rooh crâng dưr vaih. “Azi t’bhlầng zập bh’rợ ra pặ ma nuyh k’đươi moon, ra pặ ma nuyh k’đhơợng bhrợ cha groong rooh cat crâng. Pa bhlầng, zập t’ngay năl ghit đhr’năng rooh cat zập zr’lụ crâng đăh vệ tinh, đâh bhrợ têng bêl ơy moon pa rơơt rooh cat. Lalăm đhanuôr ooch ha rêê nắc xay moon lâng chính quyền năl đoọng vêy cơnh bhrợ têng ha dang dưr vaih đhr’năng rooh cat. Azi t’pâh đhanuôr năc oọ ooch ha rêê. Azi ơy ra văng zập pr’đươi cơnh a chị, đhao, bình bơm đác đoọng phun trực tiếp bêl dưr vaih rooh cat. Pazêng bh’rợ nâu zăng liêm choom”.

C’moo 2023, tỉnh Quảng Nam dưr vaih 29 tu bhiệc rooh crâng, bil bal lâh 50 héc ta crâng. Tơợ tơợp c’moo tước nâu kêi, tỉnh nâu dưr vaih 2 tu bhiệc rooh crâng ha dợ k’bhuh Kiểm lâm vel đong ơy bơơn lêy lâng đâh t’pặt đươi cơnh đêêc nắc doọ bhrợ vaih rau bil bal ooy crâng. Dưr vaih apêê tu bhiệc rooh crâng tu p’răng pưih đanh đươnh, đhanuôr ooch ha rêê căh ting bhrợ cơnh xa nay quy định. T’cooh Hà Phước Phú, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Nam đoọng năl: tỉnh k’đươi moon apêê c’la crâng, đhanuôr nắc xơợng bhrợ ghit zập bh’rợ cha groong rooh cat crâng; bêl ooch ha rêê nắc chăh bhlưa oọ đoọng rọ ooy lơơng: “Chi cục Kiểm lâm ơy xay moon lâng Sở Nông nghiệp lâng Pa dưr pa xơc vel bhươl pa căh đoọng ha UBND tỉnh nắc pa căh cớ apêê bha ar k’đươi moon zập sở, ngành, vel đong, c’la crâng zập bh’rợ cha groong rooh cat crâng, coh đêêc lêy bh’rợ cha groong rooh cat crâng rau tr’nơợp. Pa bhlầng, k’bhuh Kiểm lâm zư lêy crâng đhị vel bhươl, t’bhlầng bh’rợ cha groong rooh crâng, cha mêệt lêy đhị zr’lụ buôn dưr vaih rooh cat đoọng pa ghit coh zập đhr’năng ting c’lâng bh’rợ “4 đhị đêêc lâng 5 bh’rợ đâh loon”./.

Quảng Nam chủ động phòng cháy rừng mùa nắng nóng

Đang mùa nắng nóng, nguy cơ cháy rừng rất cao. Tỉnh Quảng Nam triển khai các biện pháp phòng chống, trong đó nghiêm cấm người dân đốt, xử lý thực bì trong thời điểm nắng nóng.   

Gia đình anh A Rất Vu ở tổ dân phố A Dinh, thị trấn Prao, huyện miền núi Đông Giang trồng hơn 4 héc ta keo. Gia đình anh phân công nhau thường xuyên trực, chuẩn bị đầy đủ dụng cụ chữa cháy, sẵn sàng dập lửa khi xảy ra cháy. Anh ARất Vu đã được cán bộ Kiểm lâm địa bàn hướng dẫn cụ thể cách phòng chống cháy rừng.  “Trước khi đốt thực bì, chúng tôi phải làm đường băng cản lửa để tránh trường hợp lửa lây lan qua các hộ khác. Làm đường biên khoảng cách đến 7 mét, có hộ làm từ 6 mét đến 7 mét. Kiểm lâm viên địa bàn hướng dẫn chúng tôi đốt, cách làm đường biên để đảm bảo an toàn".

Huyện miền núi Đông Giang có 63.000 héc ta rừng. Địa phương này đã thành lập các tổ phòng cháy, chữa cháy rừng tại thôn, xã, bảo đảm chế độ trực thường xuyên tại những khu vực có nguy cơ cao, khi phát hiện hành vi xâm hại rừng, đốt thực bì là ngăn chặn và báo cáo cho đội phản ứng nhanh kịp thời xử lý. Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Đông Giang cho biết: Mùa khô cũng là cao điểm người dân ở miền núi phát dọn nương rẫy, đơn vị thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền, nâng cao ý thức về phòng cháy, chữa cháy rừng cho người dân; tổ chức tuần tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, khống chế đối với những vụ cháy rừng xảy ra. “Chúng tôi tăng cường các biện pháp bố trí chỉ đạo lên lịch trực phòng cháy, chữa cháy rừng. Đặc biệt, hàng ngày cập nhật các điểm cảnh báo cháy rừng trên hệ thống của vệ tinh, kịp thời xử lý khi phát hiện có cảnh báo cháy. Trước khi người dân xử lý thực bì phải thông tin đến chính quyền địa phương biết để có biện pháp sẵn sàng khi có sự cố xảy ra. Chúng tôi khuyến khích người dân hạn chế tối đa việc xử lý thực bì bằng lửa. Chúng tôi chuẩn bị dụng cụ như giao rựa, các vĩ dập lửa, bình bơm nước thủ công đeo trên vai để phun trực tiếp vào đám cháy. Những biện pháp này rất hiệu quả”.

Năm 2023, tỉnh Quảng Nam xảy ra 29 vụ cháy rừng, thiệt hai hơn 50 ha rừng. Từ đầu năm đến nay, tỉnh này  xảy ra 2 vụ cháy rừng nhưng lực lượng Kiểm lâm địa bàn đã phát hiện và kịp thời dập tắt nên không gây thiệt hại về rừng. Nguyên nhân các vụ cháy do thới tiết nắng nóng kéo dài, người dân đốt thực bì không tuân thủ quy định. Ông Hà Phước Phú, Phó Chi cục Trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Nam cho biết: tỉnh yêu cầu các chủ rừng, người dân tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng chống cháy rừng; Khi đốt nương rẫy phải làm vành đai đường băng cản lửa: “Chi cục Kiểm lâm đã tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trình UBND tỉnh tiếp tục ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, chủ rừng tăng cường các biện pháp phòng cháy chữa cháy rừng, trong đó đặt nhiệm vụ phòng cháy lên hàng đầu. Đặc biệt, lực lượng Kiểm lâm bảo vệ rừng ở cơ sở, tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy rừng, rà soát  xác định khu vực nguy cơ cháy cao để chủ động trong mọi tình huống theo phương châm "4 tại chỗ và 5 sẵn sàng”./.