Hoẹn Tân Lạc, slảnh Hòa Bình lẻ búng nâng chang bại búng thư đây đo bại dưởng đây pjòi táp tởi cúa cần Mường, xáu bại mòn đây pjòi đảy chướng chắp au sle tứ lai tởi quá mà pện Mo Mường, chiêng Mường, xày lai thình cúa cái chăn đây.

Dú hua búng Tây Bắc, quây thủ đô Hà Nội quạng 100 cái hin, xáu khau phja slung quảng, triết hí dặm dẹ vạ bại pổn slắc chăn đây cúa pỉ noọng cần Mường, Tân Lạc lẻ tỉ chăn đây sle pỉ noọng thâng dương chồm.

Rèo pỉ noọng cần Mường hẩư chắc, Hòa Bình pửa pày păn pền 4 búng Mường lẻ “Ết Bi, nhỉ Vang, slam Thàng, slí Động”, chang tỉ Mường Bi lẻ quảng tải ết. Búng đin Mường Bi lẻ hoẹn Tân Lạc cà này.

Hoẹn Tân Lạc đảy chắc thâng lẻ búng nâng chang bại búng thư đây đo bại dưởng đây pjòi táp tởi cúa cần Mường, xáu bại mòn đây pjòi đảy chướng chắp au sle tứ lai tởi quá mà pện Mo Mường, chiêng Mường, lượn Thường đang, Bọ mẹng, lượn ví ...xày lai thình cúa cái chăn đây pện slan thoóc, tắm húc phải lài, lẩu cần, vạ lai lẹ hội chăn đây chồm.

Xày xáu tỉ dú nẩy mì 19 búng lỉn liểu dương chồm đây mjảc, bại lòi mai thình cúa mì tẳm pửa pày cúa cấp slảnh vạ cúa tằng nặm mường; bại búng dương chồm chăn sliêng pện ngườm Bụt-ngườm Mường Chiềng, ngườm Nam Sơn, bản Mường.

Búng pé tả Đà – xạ Suối Hoa đảy chỉn lẻ búng dương chồm cúa tằng nặm mường. Ết lẻ dú chang hoẹn đang slí có pền bại bản tỏn lẳp khéc thâng lỉn liểu pện bản Ngòi (Suối Hoa), bản Chiến (Vân Sơn); bản Bưởi Cạn (Phú Cường) búng dương chồm khau phja đây mjảc Lũng Mây, xạ Quyết Chiến…

Dú chang bại ăn lườn chạn cúa pỉ noọng mì bại thình cúa mì tẳm tởi ké, tứng thình cúa xày thư cằm toẹn nâng mừa bại lẹ lọc, bại tảo lị kin dú cúa chang lườn vạ cúa bản cỏn. Pện bại ăn choong Mường đảy pỉ noọng khoen dú pha lườn, bại khưởng slửa khóa dân tộc đảy pỉ noọng nủng chang bại vằn lẹ, vằn hội, vạ mì bại bỏ mạy khoang tẳng dú hang chàn sle slặn slàng hẩư bại pày mủa sạp nảo niểt.

Mòn chăn táng dú nẩy lẻ pan háng Lũng Vân dú quây bản Chiến quạng cái hin nâng, lẻ pan háng mì lai mòn đây pjòi đảy pỉ noọng xẩư quây chắc thâng. Pan háng đảy có lầng khảu vằn thứ 3 ăn tuần, háng Lũng Vân lẻ tỉ sle pỉ noọng dú hoẹn Tân Lạc (Hòa Bình) vạ bại hoẹn xẩư xảng tứ Bá Thước (Thanh Hóa) cụng khảm mà sle khai dự cúa cái. Hạy cạ thâng lỉn liểu chúng vằn háng, pỉ noọng nắm tan đảy lỉn liểu sle chắc đảy bại mòn đây dú pan háng búng slung, pỉ noọng tó nhằng xa đảy bại thình cúa chăn đây pện phải lài sli, nậu xu, kiềm mừ, kiềm cò đảy pỉ noọng cần Mường táng hết pền, lụ bại ben chẳm chéo, mác khén sle dự mừa hết quà.

Xáu bại mòn slặn mì, hoẹn Tân Lạc lẻ tỉ chăn đây sle bại lườn hết kin cải thâng pang chỏi tẳng có bại búng lỉn liểu dương chồm cáp xáu puôn khai vạ đăm chay bại thình cúa slâư đây…/.

Theo Vietnam plus

TÂN LẠC – MỘT TRONG NHỮNG CÁI NÔI VĂN HÓA CỦA NGƯỜI MƯỜNG

Huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình là một trong những cái nôi văn hóa của người Mường, với những giá trị truyền thống được lưu giữ như Mo Mường, chiêng Mường, cùng nhiều sản phẩm thủ công đặc sắc.

Nằm ở cửa ngõ vùng Tây Bắc, cách thủ đô Hà Nội khoảng 100km, sở hữu không gian rộng lớn, trong lành và thoáng đãng, cộng với bản sắc dân tộc đậm đà, Tân Lạc là điểm đến lý tưởng cho những ai vừa yêu thích văn hóa Mường vừa muốn tận hưởng cuộc sống yên bình, tránh xa ồn ào của thành phố.

Theo cách phân chia của người Mường, Hòa Bình xưa gồm bốn vùng Mường xếp theo thứ tự “Nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động”, trong đó Mường Bi là rộng lớn nhất. Đất Mường Bi chính là huyện Tân Lạc ngày nay vùng đất của những thung lũng trù phú với ruộng vườn, cây trái ngọt lành.

Huyện Tân Lạc được biết đến là một trong những cái nôi văn hóa của người Mường, với những giá trị truyền thống được lưu giữ như Mo Mường, chiêng Mường, hát Thường đang, Bọ mẹng, hát ví… cùng nhiều sản phẩm thủ công truyền thống đặc sắc như dệt thổ cẩm, đan lát, rượu cần và những lễ hội đặc sắc.

Cùng với đó là 19 danh lam, di tích khảo cổ cấp tỉnh và quốc gia; các địa danh tâm linh như Hang Bụt-động Mường Chiềng, động Nam Sơn, làng Mường.

Vùng hồ sông Đà – xã Suối Hoa được quy hoạch là vũng lõi của Khu du lịch quốc gia hồ Hòa Bình, có nhiều tiềm năng lớn để phát triển các loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, du lịch văn hóa.

Đặc biệt là trên địa bàn huyện đang phát triển hoạt động du lịch cộng đồng ở xóm Ngòi (Suối Hoa), xóm Chiến (Vân Sơn); xóm Bưởi Cạn (Phú Cường) khu du lịch sinh thái bảo tồn thiên nhiên Lũng Mây, xã Quyết Chiến…

Bên trong những nếp nhà gỗ truyền thống, mọi đồ vật đều có một câu chuyện riêng, gắn với truyền thống của gia đình và bản làng. Đó có thể là bộ chiêng Mường trang trọng treo trên tường, những bộ trang phục truyền thống mặc riêng cho dịp lễ hội, bó thanh tre dựng dưới chân nhà sàn sẵn sàng cho những màn múa sạp tưng bừng.

Đây cũng là không gian giới thiệu cho du khách các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể như Di sản văn hóa Mo Mường, Chiêng Mường nổi tiếng.

Đặc biệt nhất ở đây là phiên chợ Lũng Vân chỉ cách xóm Chiến khoảng một cây số, là phiên chợ nổi tiếng nhất trong vùng. Duy trì đều đặn thứ ba hằng tuần, chợ Lũng Vân là điểm hẹn mua bán, trao đổi, giao lưu văn hóa của bà con con tại Tân Lạc (Hòa Bình), các huyện lân cận hay từ Bá Thước (Thanh Hóa) sang. Nếu may mắn tới đúng ngày họp chợ, du khách không chỉ được trải nghiệm không khí chợ vùng cao mà còn tìm được những món đồ đặc sản như thổ cẩm, trang sức truyền thống do bàn tay khéo léo của những phụ nữ Mường làm ra, hay những gói chẳm chéo, mắc khén đậm hương vị núi rừng Tây Bắc mang về làm quà.

Với những tiềm năng và thế mạnh sẵn có, huyện Tân Lạc hứa hẹn là điểm đến thành công cho các nhà đầu tư trong các lĩnh vực phát triển du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch trải nghiệm, gắn với phát triển dịch vụ thương mại, nông nghiệp sạch…/.