Pi 2013, bản mấư dú búng piên chái Nà Thúng, xạ Cô Ngân, hoẹn Hạ Lang, slảnh Cao Bằng đảy hết pền, pang chỏi 10 lườn pỉ noọng mì tỉ dú mấư. Kha tàng thâng bản mấư nẩy máo hù ngải pửa 5 cái hin tàng thâng bản đạ đảy pjái bê tông. Tàng điện cúa nặm mường tó đạ đảy tâu thâng bản Nà Thúng. Păn lầng lườn nâng mì héc ta tôm sle hết nà, đăm bắp vạ có bại tàng hết kin tứ đăm chay, khun liệng. Áo Đàm Văn Báo, lẻ cần nâng thâng bản Nà Thúng hết kin vạ ỏn slim dú nẩy pửa nhỉn đảy pang chỏi cúa bại pạng hết fiểc dú tỉ fuông vạ pang hưa cúa pạng Piên phòng. Pỉ noọng dú Nà Thúng đạ có pền tàng hết kin mấư tứ đăm chay bại thình co pện mác cam, mác ca cáp xáu liệng mu, liệng mò vài, pết cáy. Áo Báo hôn hỉ cạ, cà này bản Nà Thúng ngám nhằng 2 lườn khỏ vạ tem khỏ:

 “Đảy Đảng, Nhà nước ngòi dỏm thâng đây, tẻo mì hỏm hết fiểc cúa Piên phòng dú nẩy pang chỏi pỉ noọng chang bản, slắng cạ pỉ noọng ỏn slim hết kin, chám tôm đin cúa cần ké lầu. Tứ pi 2013 thâng cà này, tởi slổng cúa pỉ noọng vằn hẳm tối mấư. Khỏi thẻ nả hẩư pỉ noọng chang bản chăn slim pjom bái Đảng, Nhà nước đạ pang chỏi chăn lai thình”.

Nà Thúng lẻ ết chang 11 bản đảy slảnh Cao Bằng hết chang bại pi tứ 2010 thâng pi 2020. Bại mòn hết đảy đây bảt đú đạ hẩư hăn đảy mòn đây cúa pày có bản mấư dú búng piên chái. Pện tọ, thâng cà này, ngám mì bản Nà Thúng hết đảy đây đai, nhằng bại búng đai đang slí tợ tàng, mì búng nhằng vái nắc... Thiếu tá Nguyễn Ngọc Khiêm, Cán bộ Đồn Biên phòng Ngọc Chung, Bộ Chỉ huy BĐBP Cao Bằng hẩư chắc:

 “Nhà nước chảo dưởng ngải pang chỏi bại bản mấư sle hết lườn hẩư pỉ noọng pện tọ dú nẩy hết kin khỏ, tàng pây tẻo tó khỏ... Mái cạ boong khỏi đạ roọng riểc, slắng cạ hẩư pỉ noọng chắc cạ khảu nẩy mà lẻ cáp xáu pạng bộ đội piên phòng chửc slâu khen piên chái vạ đảy pạng nưa pang chỏi. Mái pện ngám đảy dảo nâng, pỉ noọng hết kin nắm đảy lẻ pậu tẻo hòi mừa bản cáu mì lai tôm đăm chay sle hết kin, ngám mì lườn nâng thâng 2 lườn liệng cúa cái dú nẩy, fấn lai lẻ pỉ noọng pây tẻo”.

 Bại ăn lườn nắm mì cần dú khỏa tu thất vằn cảng cáu vái mì tằng bại thau hán thâng tềnh pài; bại lảng cai têm khún mò vài, pền xum, pền xam, bại tuổng nặm; lai sléc tôm tan nhằng bại nhả tứn rộc nhoòng nắm đảy chay mằn, chay bắp... Mì ăn công tơ ngám kỉ chủc cân điện chang lai pi quá mà...

Tỉ lẻ bại mòn tha hăn dú bản mấư piên chái Lủng Choang, xạ Lăng Hiếu, hoẹn Trùng Khánh, slảnh Cao Bằng!

Mái cạ mì tằng lườn họp bản vạ pền lởp slon, tàng điện, tàng nặm pện tọ thâng cà này bản nẩy ngám mì lườn nâng khảu mà dú. Áo Hoàng Văn Hún (61 pi), lẻ cần dú bản Lủng Choang nẩy cạ, lườn lai lủc, sliểu tôm đăm chay, bại lủc nắm khảu mà dú đảy nhoòng pện sloong phua mjề ké khảu Lủng Choang nẩy mà hết kin. Áo Hún lẩn cạ, tứ lườn thâng trường slon vạ ủy ban xạ quạng 7 cái hin, tàng búp bảm nhoòng pện pây tẻo khỏ:

 “Pây tẻo lẻ khỏ, hâng hâng 3 thâng 5 vằn lẻ chắng oóc pây khảm bản pày nâng, mì pửa lẻ vằn tầư tó pây, mì vằn lẹo phjắc nhả lẻ tẻo pây dự phjắc, dự pày nâng đo kin thâng 5 vằn, phjắc kheo lẻ lầu táng chay. Hạy cạ dú nẩy mì kha tàng bê tông khảu mà lẻ đây lai”.

Bản piên chái Lủng Choang đảy hết pền khảu pi 2016 xáu fấn chèn đảy păn sle hết ái thâng 12 tỷ mưn, hẩư 11 lườn dú. Mọi lườn pỉ noọng dú nẩy đảy păn 400 xích tẳng khoang tôm lườn vạ tềnh 3 xiên xích tẳng khoang tôm đăm chay. Noỏc mà, mọi lườn nhằng đảy pang hưa 50 triệu mưn sle hết lườn, bản mì đo tàng điện cúa nặm mường, mì bể to nặm... Pện tọ, pỉ noọng lăng pửa nhỉn tôm, hết lườn dá xày nắm thâng dú...

…Vạ lăng ái thâng 10 pi, Lủng Choang pền bản tả đai.

Ché Nông Thị Nguyệt dú bản Lủng Choang hẩư chắc, lườn ché nắm ỏn slim hết kin pửa ngám mì 3 xiên xích tẳng khoang tôm cằn tả, nắm đo nặm hết nà, bảt fạ phân cải tẻo nặm thúm. Pỉ noọng tan chay đảy thúa, bắp lụ hết lảo bâư nhoòng pện hạy cạ pjòi tó nắm đo chải dủng pửa nhằng lèo liệng lủc slon slư. Mòn nâng them lẻ kha tàng pây tẻo quây tải thâng bại lan slon slư nắm đảy đây.

“Pây pây tẻo tẻo mại lẻ thuổn lai xăng xe, xe dự têm xăng tó ngám pây đảy 3 pày. Pây tẻo pện nẩy lẻ thuổn lai chèn pện tọ Nhà nước đạ hẩư khảu nẩy mà dá lẻ hâng hâng lầu tó lèo khảu mà, Nhà nước đạ pang hưa lầu dá, khỏi tó chắc pện tọ pây tẻo khỏ lai”.

Pi 2012, bản mấư dú piên chái Lủng Xuân, xạ Nội Thôn, hoẹn Hà Quảng tó đảy hết xáu fấn chèn sle hết tềnh 8 tỷ mưn, ấn cón hẩư 10 lườn dú. Mái pện, cà này tó ngám mì 4 lườn nâư cẳm dú nẩy.

Nhằng dú bản Khuổi Luông, thị trấn Trà Lĩnh, hoẹn Trùng Khánh, đảy ết slim hẩư hết tứ pi 2008 pện tọ thâng tẳm pi 2018 chắng hết pền vạ hẩư pỉ noọng thâng nhỉn tôm hết lườn.

Mòn sliết tải ết lẻ dú bản Khau Sliểm, xạ Cần Yên, hoẹn Hà Quảng. Mái cạ đạ păn fấn chèn tềnh 7 tỷ mưn sle hết bại fấn pện kha tàng pây tẻo, hết tỉ lườn, hết lườn họp bản, păn tôm đăm chay... pện tọ tứ pi 2018 bản nẩy đạ nắm nhằng đảy pang chỏi nhoòng bản dú tềnh khau slung, quây xạ, sliểu tôm đăm chay vạ xường slì tôm lác pửa thâng slì fạ phân cải...

Tỉ lẻ kỉ bản mấư dú piên chái đảy slảnh Cao Bằng hết chang slì đạ quá. Mòn nâng tồng căn cúa bại bản nẩy lẻ xày ngám mì kỉ lườn thâng dú; lai fấn đạ vái, mì bản lẻ bại ăn lườn nhằng pền lảng mò, lảng vài cúa pỉ noọng. Chài Nông Văn Kỳ vạ ché Hoàng Thị Làn, dú bản Lủng Xuân cạ pện nẩy:

 “Khảu nẩy mà lẻ tó nhằng lai mòn cà cạng, ngần chèn tó sliểu, Nhà nước pang chỏi tan đảy fấn tầư, nhằng tàng pây tẻo lẻ khỏ, liệng đảy tua mò, tua vài lẻ khai tó khỏ nhoòng dú quây háng. Dú nẩy mì lởp slon tứ 3 pi thâng lởp 2, tứ lởp 3 tò pây lẻ lèo thâng trường cải quây bản quạng 13-14 cái hin, pây tẻo khỏ, ết lẻ slì phân vạ slì dên”.

Chang bại pi tứ 2010-2020, Cao Bằng đạ păn tềnh 100 tỷ mưn sle hết bại bản mấư dú piên chái. Mái pện, ngám mì 32 lườn đảy păn thâng dú 3 bản. Pện tọ nhoòng sliểu tôm đăm chay, sliểu nặm hết nà, nặm dủng, nắm mì trường slon lụ kha tàng pây tẻo khỏ... nhoòng pện ngám mì quạng 20 lườn hết kin ỏn tỉnh dú bản mấư. Nèm án tiểm cúa slảnh Cao Bằng, bại fấn pang chỏi nẩy păn chèn pổn lả, xằng đo lai fấn sle pỉ noọng ỏn slim thâng dú bản mấư. Mừa fiểc mì búng hết hâng tứ 10 pi thâng 12 pi chắng pền tải thâng pỉ noọng nắm ái thâng dú nhoòng thả chăn hâng... Áo Nông Thanh Mẫn, cần hết cốc Chi cục Phát triển nông thôn, Sở NN&PTNT Cao Bằng hẩư chắc:

 “Dú búng slung, piên chái, fấn lai lẻ tôm khau, tôm phja, tôm đăm chay nọi, dú nẩy fấn lai lẻ sliểu tôm hết nà, nhằng tôm hết rẩy lẻ đo. Mái pện, pửa au bại lườn pỉ noọng đạ quén xáu hết nà khảu mà dú tọ tẻo hết rẩy lẻ pậu nắm dú đảy nhoòng quén xáu fiểc hết nà dá”.

Fấn chèn đảy păn sle hết bại bản dú búng piên chái nẩy nắm chử cạ nọi, pện tọ fấn lai xày nắm đảy đây. Lai fấn xằng ngám hạp xáu bại tàng đăm chay ăn vằn cúa pỉ noọng dú búng slung. Pạng xảng tỉ, mọi bản xường slì ngám mì quạng 10 thâng 20 lườn, xằng đo bại fấn sle có pền bản nâng nhoòng pện pỉ noọng lèo cáp khảu bại bản cáu, mì bảt quây tứ 5 thâng 7 cái hin. Áo Hoàng Văn Thạch, Phó Chủ tịch UBND slảnh Cao Bằng cạ:

 “Bại bản mấư dú búng piên chái Cao Bằng tó mì bại bản pửa tiểm ngòi xằng cậy nhoòng pện pửa hẩư pỉ noọng thâng dú lẻ mì bại cà cạng, mì mòn xằng ngám. Dá tàng pây tẻo vạ tôm đăm chay xằng đo hẩư pỉ noọng dú bản mấư nhoòng pện nhằng mì bại cà cạng tồng cà này”.

Tàng lỏ ỏn tỉnh tởi slổng cúa pỉ noọng dú búng đin piên chái lẻ tàng lỏ hâng rì, cỏp fấn cẩn diếu khau fiểc pao ỏn an bản cỏn, pang hẩư tàng hết kin dú búng piên chái vằn hẳm đây. Nhoòng pện, hết pền lừ sle bại bản đang slí mì pỉ noọng dú vạ bại bản hết chang slì tó nả đảy đây lèo lẻ mòn nâng cẩn đảy bại tỉ fuông tiểm tẻo./.