Bại vằn hua slì dên, pửa thâng bại bản búng slung cúa xạ Đông Khê, pỉ noọng xẹ đảy hăn khóp bại pàn rẩy, tổng nà tin khau pỉ noọng đang slí lồng công slẳt lường fẩn au mà thác ngoòng, phúc khảu pền bỏ dá au khảu tủi nilông pây sle. Chài Triệu Văn Hưng, dú Cạm Khảng (xạ Trọng Con cáu) cà này lẻ xạ Đông Khê hẩư chắc, pi nẩy lườn chài chay tềnh 3000 xích tẳng khoang lường fẩn lẻ slu mà đảy quạng 8 tạ lường fẩn ngoòng. Cà này lường fẩn lăng pửa thác ngoòng đảy bại cần puôn thâng tẳm lườn dự, nắm mẻn au pây háng khai tồng kỉ pi cón, nhoòng pện pỉ noọng tó ỏn slim sle pi lăng chay lai them. Pi nẩy lường fẩn đảy chá, nhoòng pện tó pang hẩư chang lườn mì them ngần chèn chải dủng:

“Cây thạch đen là loại cây ưa đất ẩm nên chỉ trồng được vào những ngày mưa, còn trời nắng mình trồng thì cây thạch sẽ bị chết, không mọc lên được. Nhà tôi ít người, không đủ nhân lực nên chỉ trồng được khoảng hơn 3000m2 thôi. Hai năm nay thạch được giá khoảng 60.000đ/kg nên mỗi năm gia đình tôi thu về được khoảng 40 triệu đồng, nói chung cũng được nhiều hơn trồng sắn. Trồng ở nơi đất tốt thì sau khi trồng được khoảng 2 tháng cây thạch lên xanh tốt lắm, chỉ cần bón phân lân một lần là được, sau 4 tháng là được thu hoạch. Sau khi thu hoạch mình lại lấy gốc cây thạch về ươm ở đất ruộng giữ giống cho vụ sau.”

Hăn đảy co lường fẩn khai pền chèn, bại pi xẩư nẩy, slảnh Cao Bằng đạ roọng riểc pỉ noọng chay lường fẩn lai them sle có pền búng chay lường fẩn quảng cải sle khai, pang hẩư pỉ noọng slu mà đảy lai chèn. Thâng cà này, tằng slảnh Cao Bằng mì tềnh 600 héc ta chay lường fẩn, mì lai dú bại xạ Thạch An, Đông Khê, Đức Long, Canh Tân, Minh Khai, Kim Đồng… ăn pi slu mà đảy quạng 3.000 tấn, thuổn thảy ăn pi slu mà đảy quạng tềnh 100 tỷ mưn. Chài Trịnh Văn Cửu, cần Mông dú xạ Đức Long, slảnh Cao Bằng lẻ cần chay co Lường Fẩn đạ đảy lai pi hẩư chắc, pjom chay lường fẩn, lườn chài đạ dự đảy them lai thình cúa dủng bắt chèn, hết đảy lườn quảng sloáng, mắn đây.

 “Cà này lườn khỏi mì quạng 5 héc ta chay co Lường Fẩn, khảm pi lẻ khỏi cụng slưởng chay lai them. Dú nẩy nắm mì co tầư chay ngải vạ khai đảy pền chèn vạ mì tỉ khai ỏn tỉnh tồng co Lường Fẩn. Dú nẩy pỉ noọng mì nọi nà sle đăm chay co khẩu, nhoòng pện pỉ noọng xày pằng khảu co Lường Fẩn pây hết kin, tứ chèn khai Lường Fẩn lai pỉ noọng đạ hết đảy lườn mấư, dự đảy xe mấư. Tẳm pửa cón thuổn thảy Lường Fẩn cúa boong khỏi xày khai hẩư bại cần puôn, hạy cạ đảy bại pạng hết viểc au chỉa mả hẩư búng chay Lường Fẩn sle khai đảy khảm nặm mường noỏc lẻ chá sẹ hẳm ỏn tỉnh, pỉ noọng sẹ mì them ngần chèn”.

 Co lường fẩn nắm tan chay, thác ngoòng sle khai. Tứ co lường fẩn nhằng đảy bại pỉ noọng dú chang slảnh hết pền thình lường fẩn kin sle khai, pang hẩư co lường fẩn khai hẳm tảy chèn vạ pỉ noọng hết kin đảy đây. Chang tỉ mì lườn ché Nông Thị Lệ Thùy (dú xạ Đông Khê). Lường fẩn cúa ché Thùy hết pền đạ đảy chỉn pền thình cúa OCOP 3 tiểm cấp slảnh tứ pi 2020 vạ đây them lẻ lường fẩn cúa ché đạ đảy chỉn pền thình cúa đăm chay chăn đây cúa tằng nặm mường pi 2022. Pện nẩy lẻ tứ thình co nhả táng tứn, lường fẩn đạ đảy chỉnh piến pền thình cúa đảy chỉn chăn đây cúa tằng nặm mường. Ché Thùy hẩư chắc, pjom hết lường fẩn sle khai, lườn ché đạ hết kin đảy máo hù đây, tứ tỉ ché mì them chèn cốc khay quảng tỉ hết lường fẩn, dự them bại thình máy sle hết đảy đây vạ đảy hẳm khoái, mì đo lường fẩn khai chang vằn nâng.

“Bây giờ sản phẩm dần có chỗ đứng trên thị trường. Số lượng thạch tiêu thụ được mỗi ngày cũng ổn định, chủ yếu bán qua mạng Facebook, zalo và bán giao cho các đại lý, siêu thị, hội chợ…. Cuộc sống ổn định hơn và có thể giúp đỡ được một số chị em trong thôn có việc làm, có thêm thu nhập lo cho con cái ăn học. Cơ sở sản xuất thạch đen của gia đình tôi tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 6 lao động, thu nhập trung bình mỗi ngày khoảng 300.000-400.000đ/người.”

Lường fẩn vạ co lường fẩn Thạch An đạ đảy Cục Sở hữu trí tuệ au chỉa chỉn mừa heng tiểng vạ mai rọ cốc co tỉ đăm chay hẩư tứ pi 2020. Pjom pện, lường fẩn cúa tỉ fuông đảy pỉ noọng dú khóp nặm mường slứn slim xạ dự, mòn nẩy tó pang hẩư pỉ noọng ỏn slim chay vạ hết lường fẩn sle khai, pang hẩư pỉ noọng mì tàng hết kin hâng slì, mắn chắn. Áo Vũ Đức Thiện, Chủ tịch UBND xạ Đức Long, slảnh Cao Bằng cạ pện nẩy:

 “Dú tỉ tôm chay lường fẩn héc ta nâng lẻ pỉ noọng slu mà đảy quạng 6 tấn, pi nẩy tó hẳm đảy chá pỉ xáu bại pi cón lẻ co lường fẩn đạ pang hẩư pỉ noọng hết đảy hẳm lai chèn pỉ xáu khai khẩu, khai bắp…Nhoòng pện, tỉ fuông tó ngòi nẩy lẻ thình co hết kin cốc, pang hẩư pỉ noọng tả khỏ, mì viểc hết hâng slì. Boong khỏi tó slắng cạ pỉ noọng pền chay lai them sle mì đo lường fẩn khai vạ pang hẩư pỉ noọng mì them ngần chèn chải dủng”

 Tứ pi 2021 thâng cà này, co lường fẩn ngoòng đạ đảy chỉn hẩư khai khảm Trung Quốc. Cà này đạ mì lai slấy đang slí xa thắp bại tàng dưởng khoa học, công nghệ ngám hảp sle hết lường fẩn pện hết lường fẩn tứ dang co lường fẩn, có pền tỉ toỏng hộp sle hết lường fẩn tứ dang co lường fẩn. Hạy cạ hết đảy pện nẩy lẻ slảnh Cao Bằng xẹ tẳng có đảy bại lườn hết lường fẩn quảng cải nèm đây đo bại thắn mai sle khai khảm nặm mường noỏc, sle pang hẩư lường fẩn vằn cảng khai tảy chèn, hết pền thình cúa mấư hẩư tỉ fuông, pang hẩư pạng công nghiệp chỉnh piến vằn cảng hết híu, hết đảy đây, chỏi pỉ noọng dú búng slung mì them ngần chèn, ết lẻ pỉ noọng dú búng piên chái, búng quây quẹng chang slảnh Cao Bằng.

PV HỘ SXKD NÔNG THỊ LỆ THÙY: CHẤT LƯỢNG TẠO NÊN THƯƠNG HIỆU

Pỉ noọng slương điếp! Tứ thình co táng tứn dú bại tin khau, pàn sloỏng cà này đạ đảy pỉ noọng chay pền búng quảng hạng kỉ pác héc ta, co lường fẩn nắm tan pang hẩư pỉ noọng mì tởi slổng hẳm đây, tó nhằng tứng dám hẩư hăn đảy bại thình cúa đây kin cúa slảnh Cao Bằng vằn cảng đảy pỉ noọng dú khóp nặm mường slứn slim. Tọ sle co lường fẩn vằn cảng khai tảy chèn vạ đảy lai pỉ noọng dú tỉ quây quảng chắc thâng lẻ viểc chỉnh piến hết pền lường fẩn đây kin sle khai lẻ viểc chăn cẩn diếu. Lăng nẩy xỉnh pỉ noọng xày boong khỏi chập ché Nông Thị Lệ Thùy dú xạ Đông Khê (slảnh Cao Bằng) lẻ cần đạ hết pền lường fẩn đảy chỉn OCOP 3 tiểm cấp slảnh vạ tó lẻ cần hết hẩư lường fẩn Cao Bằng đảy chỉn pền thình cúa đăm chay chăn đây cúa tằng nặm mường pi 2022, sle chắc ché đạ hết lường fẩn pền rừ hẩư đây, đảy lai cần chắc thâng, pang hẩư thình co táng tứn pền thình cúa khai tảy chèn vạ đảy pỉ noọng dú khóp nặm mường slứn slim xa dự.

MC: Ché Thùy ơi, sle hết pền đảy lường fẩn đây, đảy bại pỉ noọng xẩư quây slứn slim xa dự lẻ ché đạ hết pền slừ?

Chị Thùy: Gia đình tôi đã sản xuất thạch đen thành phẩm được 9 năm, và sản phẩm thạch đen của tôi đạt chất lượng OCOP năm nay là năm thứ 5 rồi. Để sản phẩm đạt chất lượng, được công nhận OCOP thì mình phải phấn đấu rất nhiều, chất lượng phải tốt, khâu vệ sinh an toàn thực phẩm phải đảm bảo, cơ sở sản xuất phải sạch sẽ khi khách hàng đến tham quan thì mới yên tâm mua sản phẩm của mình. Đặc biệt không được sử dụng chất bảo quản để đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng. Cứ định kỳ 3 tháng các lực lượng chức năng lại đến kiểm tra một lần, nếu kiểm tra phát hiện cơ sở sản xuất nào sử dụng chất bảo quản sẽ bị tước giấy phép kinh doanh nên tôi tuyệt đối không sử dụng chất bảo quản.

MC: Sle hết đảy lường fẩn đây kin, viểc lưởc co lường fẩn sle au mà hết lẻ chăn cẩn diếu. Pện ché lưởc thình lường fẩn pền slừ sle hết đảy pền lường fẩn kin dỉ nháp, dỉ phjói vạ hom van?

Chị Thùy: Để làm ra được thạch ngon thì điều quan trọng nhất là khâu chọn cây thạch khô, bà con phải trồng và chăm sóc cây thạch theo phương pháp hữu cơ, không nên bón phân quá nhiều, lúc chọn thạch nguyên liệu thì mình phải chọn cây thạch sờ thấy mềm, có nhiều lá thì mới có nhiều nhựa, còn những cây cứng, lá đỏ sẽ không cho ra được sản phẩm thạch ngon.

MC: Sle khai lường fẩn đảy lai, viểc cạ hẩư lai cần chắc lẻ chăn cẩn diếu, ché đạ hết pền slừ sle lường fẩn cúa lầu đảy bại pỉ noọng dú khóp mọi mọi tỉ nắm tan dú chang nặm mường lầu đai tó nhằng tằng bại nặm mường noỏc chắc thâng?

Chị Thùy: Để sản phẩm của mình được vươn xa, không chỉ khách hàng trong tỉnh mà còn ở các tỉnh, thành trên khắp cả nước biết đến thì tôi đã đăng ký tham dự các cuộc thi “Sản phẩm nông nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh”, “Sản phẩm nông nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp trung ương”, “Thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam” do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức. Rất vui là tất cả các cuộc thi tôi tham dự thì sản phẩm thạch đen của mình đều được công nhận, đều đoạt giải. Bên cạnh đó tôi cũng ứng dụng các nền tảng số như Face book, zalo, các sàn thương mại điện tử để quảng bá sản phẩm của mình. Nhờ đó đơn hàng ngày càng được tăng lên. Hiện tại thạch đen nhà tôi được bán đi rất nhiều tỉnh, thành trong cả nước.

MC: Mừa nả, ché xẹ hết pền slừ sle lường fẩn cúa lầu khai đảy hẳm lai vạ hết kin đảy đây them?

Chị Thùy: Trước mắt tôi có rất nhiều dự định, dịp cuối năm, đầu năm rất nhiều tỉnh, thành đều tổ chức hội chợ OCOP nên tôi sẽ tham gia các hội chợ để quảng bá sản phẩm. Như mới đây tôi cũng có gian hàng tham gia hội chợ ở cung cá heo (tỉnh Quảng Ninh), Lễ hội mùa thu tại Đông Anh (Hà Nội), hội chợ xứ Đông, Hải Phòng tôi cũng đều tham gia hết. Qua các tuần hội chợ như thế, thứ nhất là giúp mình tiêu thụ được nhiều sản phẩm, thứ hai là được nhiều khách phương xa biết đến không chỉ mua tại hội chợ mà sau đó mình đi về rồi có rất nhiều khách gọi điện đặt mua. Ngoài ra tỉnh Cao Bằng cũng tổ chức nhiều hội nghị xúc tiến thương mại hợp tác đầu tư với các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan tôi cũng đều tham gia với mong muốn sản phẩm thạch đen của địa phương mình được vươn xa hơn, phát triển hơn nữa.

MC: Đạ mì lai lườn hết kin cải, mì tằng bại lườn hết kin dú nặm mường noỏc them đạ chắc thâng vạ slưởng au lường fẩn cúa Cao Bằng pây khai. Pện slèo ché, mòn lăng hết hử lường fẩn páy khai pây đảy bại nặm mường noỏc, vạ cà này bại pạng hết viểc đạ pang chỏi pền slừ?

Chị Thùy: Cũng có nhiều nước muốn hợp tác để đưa sản phẩm thạch đen sang nước ngoài. Nhưng cái hạn chế của thạch đen là hạn sử dụng ngắn ngày, mình không dùng chất bảo quản nên sẽ không để được lâu nên chưa thể xuất khẩu sang nước ngoài được. Hiện tại các chuyên gia cũng đang nghiên cứu cách sản xuất để thạch đen thành phẩm đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.

MC: Tứ viểc có cốc hết kin cúa lầu, ché mì cằm slắng pền slừ thâng bại slắm ón dú tỉ fuông, bại cần đang slí slưởng có cốc hết kin tứ bại thình cúa đăm chay, bại thình cúa đây kin dú đin tỉ lầu?

Chị Thùy: Ở địa phương tôi có rất nhiều đặc sản có thể xây dựng thương hiệu, quảng bá cho sản phẩm ngày càng được vươn xa như thạch đen, bánh cười, bánh bò…Theo tôi thấy các bạn trẻ hiện giờ có rất nhiều cơ hội để phát triển kinh tế từ những sản phẩm của địa phương, đặc biệt là hiện tại công nghệ rất phát triển, có thể ứng dụng các nền tảng số để quảng bá sản phẩm, bán hàng không chỉ trong nước mà còn cả quốc tế. Vì vậy các bạn hãy phấn đấu, dám nghĩ, dám làm rồi sẽ thành công, để góp phần tăng giá trị các sản phẩm nông sản địa phương, thêm nữa là để các sản vật địa phương mình ngày càng được vươn xa.

MC: Pjom bái bại cằm chia vai chăn slim cúa ché Nông Thị Lệ Thùy. Quá cằm toẹn nẩy đạ hẩư hăn đảy, tứ slim ki tảy khỏ hết đây, lường fẩn Thạch An (Cao Bằng) đạ vạ đang slí tứng dám đảy pỉ noọng dú khóp fuông slứn slim. Bại viểc có cốc hết kin pện ché Thùy tó khay oóc tàng hết kin mấư hẩư bại slắm ón, bại cần slưởng có cốc hết kin tứ bại mòn mì slặn dú tỉ fuông. Chúc ché mì slèng vạ hết kin đảy đây mjảc, ngầư lường fẩn Thạch An (Cao Bằng) vằn cảng khai pây đảy thâng lai tỉ quây quảng them chang slì tó nả./.