Hết nèm fiểc tằng nặm mường lồng lèng tẳng có bản cỏn mấư, lai bản, lai xạ dú búng Tây Nguyên đạ mì lai mòn tối mấư rọ ràng. Tởi slổng cúa pỉ noọng đảy tài khửn slung. Xáu xạ Cư Suê, hoẹn Cư Mgar, slảnh Đắk Lắk mòn tối mấư lẻ đạ mì điện tẻm, mì tàng pây tẻo ngải, mì trường slon thâng tẳm bản. Pỉ noọng dú bại bản chang xạ lồng slim xày căn hết kin sle mì tởi slổng ím đo, on ún.

Bản cỏn mọi tỉ quảng sloáng, tu lườn mắn đây, pỉ noọng hôn hỉ, tỉ lẻ mòn cần hâư tó hăn đảy pửa pây rèo kha tàng bê tông quá bản Sút Hluốt, xạ Cư Suê, họen Cư Mgar. Pả H’ Đàn Niê, cần hết cốc bản Sút Hluốt hôn hỉ lẩn cạ, tứ bản nâng chăn khỏ, nhằng hết nèm lai tàng dưởng cáu lóa, pjom hết nèm tàng dưởng tẳng có kha bản mấư, dưởng ngàu cúa bản Sút Hluốt đạ chăn đảy tối mấư. Tàng pây tẻo quảng sloáng, pỉ noọng pây khai cúa cái đảy ngải, tởi slổng cúa pỉ noọng chang bản đảy tài khửn slung.

  “Tứ pửa hết nèm tàng dưởng tẳng có kha bản mấư đạ mì lai mòn tối mấư rọ ràng, ết lẻ mòn nẳm nghị cúa pỉ noọng. Cón nẩy pỉ noọng nhằng hết nèm lai tàng dưởng cáu lóa, pện bại poóc phi xường slì sle hâng vằn, pửa hết nèm tàng dưởng kha bản mấư lẻ pỉ noọng hết nọi vằn sle đợ lẹo lai ngần chèn vạ mọi tỉ slâư sloáng. Tàng pây tẻo cụng đây hơn. Lườn lảng mắn đây, sổ lườn khỏ nọi lồng đảy tềnh fấn nâng. Cà này, bản khỏi bại noọng eng chang slắm pi pây slon slư xày đảy thâng trường”.

Cụng tồng bản Sút Hluôt, tằng 10 bản cúa xạ Cư Suê cụng mì lai mòn tối mấư pjom hết nèm tàng dưởng tẳng có kha bản mấư. Tàng pây tẻo phiêng quảng, tằng xạ đạ mì điện tẻm lủng, pang hẩư pỉ noọng hết kin đảy đây. Sổ pỉ noọng đảy dủng nặm slâư mì tềnh 88%… Bảc Y Hoa Niê, cần đảy slứn điếp dú bản Sút Mđưng, xạ Cư Suê hẩư cạ:

“Pỉ xáu cón nẩy lẻ cà này tởi slổng cúa pỉ noọng đạ đảy đây đo hơn, pjom đạ mì tàng pây tẻo quảng mắn. Pỉ noọng đạ chắc chay cà phê nèm khoa học kỹ thuật. Mái cạ sổ tôm chay cà phê nọi tọ slu củ đảy lai. Pỉ xáu cón nẩy pỉ noọng cụng chắc đảy lai tàng dưởng”.

Áo Đặng Văn Hoan, Chủ tịch UBND xạ Cư Suê, hoẹn Cư Mgar hẩư chắc, tứ hang pi 2018, xạ Cư Suê đạ hết pjọm đảy bại phấn mừa tẳng có kha bản mấư. Thâng cà này, Cư Suê đang slí tảy khỏ hết đây them bại fấn đạ hết đảy sle tẳng có pền bản cỏn mấư chăn đây. Pi 2021 nẩy, păn lầng hua cần lẻ tứng cần chang xạ hết đảy 52 triệu mưn, lai khửn tẩp puốn pỉ xáu pi 2019, sổ lườn khỏ lẻ pỉ noọng dân tộc nọi cần cúa xạ đạ nọi lồng lai, cà này ngám nhằng 3%, bại lườn máo hù đây đo vạ lườn chàu mì vằn cảng mì lai. Slì tó nả, Đảng uỷ, UBND xạ vận ngòi fiểc “Lồng lèng hết kin sle mì tởi slổng ỏn tỉnh” lẻ fiểc cẩn diếu, nhoòng pện chang bại Nghị quyết đảy tặt oóc xường slì ngòi dỏm đây thâng fiểc hết kin cúa pỉ noọng.

  “Roọng riểc pỉ noọng lèo tối mấư bại thình co chay, tẳng có bại tàng dưởng lai cần cáp căn hết kin pện bại hợp tác xạ puôn khai bại thình cúa cái đăm chay sle hết pền rừ slu dự, chỉnh piến đảy bại thình cúa cái mì dú tỉ fuông. Tẳng có them HTX chỉnh piến cà phê nâng dú tỉ fuông sle hẩư pỉ noọng bại dân tộc nọi cần xày căn hết kin. Tải 2 lẻ tẳng có bại tàng dưởng lỉn liểu dương chồm dú kha bản sle pỉ noọng hết kin đảy đây, tả khỏ đảy mắn chắn”.

Xáu bại mòn đạ hết đảy, xày xáu mòn pang chỏi cúa tỉ fuông vạ mòn tảy khỏ cúa thuổn thảy pỉ noọng, slứn slim cạ tởi slổng cúa pỉ noọng cần Ê Đê dú xạ Cư Suê, hoẹn Cư Mgar, slảnh Đắk Lắk sẹ vằn cảng đây mjảc, cọp fấn xày xáu bại dân tộc chang slảnh tẳng có đin tỉ vằn cảng chàu mjảc./.

KHỞI SẮC Ở CƯ SUÊ TỪ CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

      Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nhiều buôn, bon, xã ở khu vực Tây Nguyên đã khởi sắc rõ rệt.  Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên đáng kể. Với xã Cư Suê, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk thì khởi sắc đó là hệ thống điện, đường, trường trạm đã về tận thôn, buôn. Bà con các thôn, buôn trong xã đồng lòng đẩy mạnh sản xuất, tích cực vươn lên làm giàu.

   Môi trường sạch sẽ, nhà cửa khang trang, người dân phấn khởi..., đó là điều dễ dàng cảm nhận khi tới thăm buôn Sút Hluốt, xã Cư Suê, huyện Cư Mgar. Buôn trưởng H'Đàn Niê tự hào, từ một buôn nghèo, nhờ chương trình xây dựng nông thôn mới, buôn Sút Hluốt đã thay đổi hoàn toàn. Giao thông thuận tiện, nông sản thông thương, đời sống của bà con được nâng lên.

       “Từ khi thực hiện chương trình nông thôn mới đã có sự thay đổi rất rõ ràng nhất là về ý thức của người dân. Trước đây người dân cư theo tập tục, tập quán như tang lễ hay tập trung đông người từ khi thực hiện nông thôn mới rút ngắn thời gian  để hợp vệ sinh hơn. Giao thông đi lại cũng được tiến bộ rồi. Nhà cửa khang trang hơn giảm đi một số hộ nghèo. Hiện nay, buôn tôi trẻ em trong độ tuổi đi học được thực hiện tốt”.

        Giống như buôn Sút Hluôt, cả 10 thôn, buôn của xã Cư Suê cũng khởi sắc từ xây dựng nông thôn mới. Đường giao thông kiên cố và điện lưới đã phủ khắp xã, giúp bà con có điều kiện đẩy mạnh sản xuất; văn hóa, y tế, giáo dục được quan tâm đầu tư, giúp bà con nâng cao đời sống mọi mặt. Tỷ lệ được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt hơn 88%, tỷ lệ hộ sử dụng điện an toàn, thường xuyên đạt gần 100%… Ông Y Hoa Niê, người có uy tín buôn Sút Mđưng, xã Cư Suê nhìn nhận:

         “So với trước đây thì đời sống của bà con khá lên vì đường giao thôn nông thôn được cấp phối, được bê tông, đường nhựa do nhà nước làm bà con đã có đường đi. Để phát triển kinh tế gia đình, bà con đã áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng cà phê. Do đó tuy diện tích nhỏ nhưng sản lượng đạt hiệu quả cao. So với trước đây bà con cũng hiểu biết nhiều”.

        Ông Đặng Văn Hoan, Chủ tịch UBND xã Cư Suê, huyện Cư Mgar cho biết, từ cuối năm 2018, xã Cư Suê đã về đích nông thôn mới. Đến nay, Cư Suê tiếp tục phấn đấu nâng chuẩn các tiêu chí và hướng tới xây dựng nông thôn mới nâng cao. Năm 2021 này, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 52 triệu đồng, tăng gần gấp rưỡi so với năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo là người đồng bào dân tộc thiểu số của huyện đã giảm mạnh, hiện chỉ còn 3%, số hộ khá và giàu ngày càng tăng. Thời gian tới, Đảng uỷ, UBND xã tiếp tục xác định “ phát triển để ổn định, do đó trong các nghị quyết đề ra đặc biệt quan tâm phát triển kinh tế. Ông Đặng Văn Hoan cho biết thêm:

         “ Kêu gọi bà con phải chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xây dựng các mô hình kinh tế tập thể như các hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ để làm sao thu mua chế biến các mặt hàng sản phẩm nguyên liệu từ địa phương. Tiếp tục xây dựng thêm 1 hợp tác xã cà phê bền vững ở địa phương để thu hút đồng bào dân tộc thiểu số tham gia vào hợp tác xã để làm sao nâng chuỗi giá trị cũng như hàng hoá chất lượng tốt lên. Thứ 2 là xây dựng du lịch cộng đồng để về vấn đề tái nghèo và xây dựng xã vươn lên về mặt kinh tế”.

        Với những kết quả đã đạt được, cùng với sự nỗ lực chăm lo của chính quyền địa phương và ý thức vươn lên, tin rằng đời sống của đồng bào Ê Đê ở xã Cư Suê, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk sẽ ngày càng nâng lên, góp phần cùng các dân tộc trong tỉnh xây dựng quê hương ngày ngày thêm khởi sắc./.