Múa Tào của đoàn Văn Quan tham gia chương trình liên hoan hát dân ca tỉnh Lạng Sơn.

Trong tang lễ người Nùng ở Văn Quan có một phong tục báo hiếu rất đặc sắc gọi là "hất cháy", dịch ra tiếng phổ thông gọi là "tế cây tiền". Lễ tế này do các con gái và cháu gái ĐÃ XUẤT GIÁ của người quá cố thực hiện.

Ý niệm của lễ này là người con gái trả ơn cha mẹ sinh thành, dưỡng duc.

Năm 2013 khi bà ngoại tôi mất, tôi cũng đã trực tiếp thực hiện nghi thức này thay mẹ của tôi. Khi thực hiện "hất cháy", mỗi cô con gái sẽ đem 1 cây tiền, 1 con lợn và hoa quả bánh kẹo đến tế cha/ mẹ. Cây tiền thường có nhiều tầng khác nhau, cây tiền của người con gái cả bao giờ cũng có 1 tầng cao hơn các con còn lại. Điều đặc biệt là mỗi người con gái đến tế cha mẹ đều phải mời một tốp thầy riêng chứ không nhờ ông thầy đương ở trong nhà đám cúng giúp. Ấy thế là nhà nào càng có nhiều con gái thì càng có nhiều thầy đến. Năm 2013 khi bà ngoại tôi mất, do nhà có nhiều con gái, cháu gái và nhất là ông ngoại tôi là ông thầy tào, có nhiều con nuôi là các bà then, bà ngoại tôi như vậy là "sư mẫu" của các bà then ấy. Do vậy nên hôm đó, nguyên cả cái rạp toàn là các ông thầy tào ngồi uống nước để chờ đến lượt làm "hất cháy". Hôm đó anh em tôi cũng bở cả hơi tai mới tìm được ông thầy về cúng cho.

Tiện cũng thông tin cho mọi người một phong tục rất thú vị của người Nùng Inh ở Văn Quan, Lạng Sơn. Ấy là khi cháu trai lấy vợ, cháu dâu sẽ nhận 1 trong những người cậu ruột của chồng làm bố nuôi. Hay ghê! Vậy cho nên năm 2012 khi cậu tôi mất, chị dâu tôi cũng phải chuẩn bị 1 cây tiền đem đến tế cậu.

Khi ông thầy đến, ông ấy phải cầm 2 lá cờ vẫy vẫy múa để xin phép ông thầy trong nhà cho vào làm lễ. Ông thầy ở trong nhà cũng lại cầm 2 lá cờ vẫy vẫy để đón ông thầy bên ngoài. Nếu ông thầy trong nhà không cầm cỡ vẫy (tức là không cho phép) thì ông thầy ở ngoài không được phép vào cúng. Có nhiều đám, để gia chủ bớt buồn phiền, các ông thầy còn vờn vờn nhau trong những động tác rất uyển chuyển khiến cho tang gia trở nên náo nhiệt

Ấy là phong tục của người Nùng.

XUÂN BÁCH (Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc)