Bruk padang ngak var ro ka jah biak mbuan mbiah, rilo urang daok pagap var raong jah dreih yau lubang la-on cuah sit. Di langiu, jah kuac lubang cuah saong daok ta-eng di dom labik kandauk, joa lange. Tui nan, khol drei meda padang var raong di dom labik nan atau dom labik dreih yau nan. Bruk njauk biai nan lac brei khik nyu dalam sa labik tani tanat. Yau nan ye, labik raong jah njauk brei pacang sir vin taom dar meng dom janih tôn janal, tôn ximang atau padang danieng hu tauk ton janal. Jah kuac lubang biak joi, yau nan ye, ngak var brei ngak trun dalam. Piah plaik njiak jah nduac tabiak langiu njauk padang takai var trun dalam meng 7 tấc tal 1 mét meteh, meyah taneh khang ye jah kuac lubang kaoh, ye khol drei brei kuac lubang kaoh. Meda pandar dom blah tôn phibrô xi măng, dom janih bạt, piah pacang hajan klauk trun dalam cuah. Pat vit pagam khang dom blah ton veik saong gauk piah pacang vin labik raong. Ngak yau nan, jah oh tabiak hu gah langiu. Danieng brei padang glaong meng 1,2 mét tagok klak jah ruai tagok nao gah langiu. Hu dom labik mikva padang danieng var glaong meng 40 tal 50 cm, daok veik vin taom dar brei padang meng tôn glaong 1met. Kayua tôn janal yau nan ye jah oh ruai tabiak hu. Langiu di nan, mikva meda raong haj di taneh cuah saoh, di dom labik taneh glai, jeng yau raong pabla k saong phun kayau dalam bein.
Jah biak takre halui. Di labik raong brei pala phun, min juai pala rilo phun, kuhria rah tapa taneh hu pacang halui lac meng 20 tal 30% taneh raong saong juai pala phun jaik paga danieng var raong, kayua jah nyu meda plong chat tagok phun tabiak gah langiu. Mboh lac phun trứng cá lac phun njauk pala di abih. Phun ini nyu drah praong, diuk hu di pandiak bhang, dhar halui praong, phun glaong mbiah saong baoh nyu lac pandap mbang bo jah biak takre. Juia pala kapan, tal tuk menek pandiak pasang tame oh ginup ka baoh jah caik anek. Phun brei pacang meng ¼ tal 1/3 taneh raong. Taneh daok veik piah ka jah pambu pandiak.
Jeng hu taneh biak kan pala phun kayua taneh thu lagu atau pandiak bhang tua riya, phun pala oh tagok hu atau suai praong. Yau nan, mikva brei pacang bạt, lưới pacang pandar ka phun njam piah pacang pandiak. Meda brei padang mejam meng hala; dak dom dha phun kayau thu jeng mbuk piah jah kuac lubang di labik nan. Ngak yau nan, jah hu labik halui piah pandauk./.
Kỹ thuật xây chuồng trại cho dông
Nuôi dông thương phẩm là nghề mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều người ở vùng biển Bắc Bình và thành phố Phan Thiết tỉnh Bình Thuận. Tuy nhiên, không phải dễ để có thể nuôi được loài dông, bởi chúng chỉ phù hợp ở một sống ở một số nơi.
Kỹ thuật xây chuồng trại cho dông rất đơn giản, nhiều người còn ví chuồng nuôi dông như là một động cát tự nhiên thu nhỏ
- Trong tự nhiên dông cát tự đào hang và sống đơn độc, kín đáo ở những nơi yên tĩnh. Chúng ta có thể tận dụng và tổ chức ngay chỗ nuôi tại các khu vực đó hoặc các sinh cảnh tương tự. Điều quan trọng là phải cố định chúng trong một không gian nhất định. Vì vậy khu vực tổ chức nuôi dông phải được vây kín xung quanh bằng các loại Tôn trơn, Tôn Xi măng hoặc xây tường (có dán Tôn trơn). Dông là loài đào hang rất khỏe, vì vậy độ sâu của chuồng là vấn đề cần chú ý. để tránh dông thoát ra ngoài chúng ta làm móng sâu 0,7m đến 1,5m (tùy vào độ cứng hay mềm của đất), nếu đất cứng thì Dông sẽ đào hang nông, vì vậy chúng ta đào móng nông. Có thể sử dụng các tấm tôn phibrô xi măng, các loại bạt, tăng che mưa cắm sâu xuống cát. Vít chặt các tấm đó lại với nhau để nối vòng quanh khu nuôi. Như vậy dông không đào hang để ra ngoài được. Bờ tường cũng phải cao để tránh dông trèo ra, do đó bờ tường cũng xây cao 1,2 m trở lên. Một số nơi bà con chỉ xây cao 40 – 50 cm, phần còn lại là một tấm tôn cao 1m chạy vòng quanh. Vì tôn nhẵn nên dông không thể trèo hay bò ra ngoài được. Ta cũng có thể bố trí nuôi dông trên bãi cát hoang, các khu đất trồng cây bụi. cũng có thể kết hợp nuôi dông trong các vườn cây.
Dông rất thích có bóng mát. Trong khu nuôi nên có trồng cây, không nên trồng quá nhiều cây, trung bình diện tích bóng mát chiếm khoảng 20 đến 30% diện tích nuôi và không trồng cây gần sát ranh nuôi vì Dông sẽ trèo lên cây và nhảy ra ngoài chuồng nuôi. Qua thực tế cây trứng cá là cây nên trồng nhất. cây trứng cá mọc rất nhanh, chịu được nóng, được hạn, tán rộng, cây cao vừa phải và quả của chúng lại là món khoái khẩu của dông. Ta không nên trồng quá dày vì khi đến mùa sinh sản sẽ không đủ ánh nắng để Trứng Dông nở thành dông con. Tán cây chỉ nên che 1/4 – 1/3 diện tích khu nuôi. Diện tích còn lại để cho dông sưởi nắng.
Cũng có khu vực rất khó trồng cây do đất nghèo kiệt hoặc quá khô hạn, cây trồng không lên được hoặc lên rất chậm. Trong tường hợp này ta nên căng một số bạt, lưới giảm nhiệt (lưới dùng để che khi trồng cây, trồng rau) để che nắng. Có thể làm giàn để phủ lá lên trên; xếp các cành cây khô thành đống để dông đào hang xuống chỗ đó. Như vậy dông vẫn có khu vực bóng mát nhân tạo./.
Viết bình luận