Ilamu pala bei jawa
Thứ tư, 00:00, 27/03/2019 Bhumi Bhumi
Dalam kadha Urang ngak hamu caong thau adit dahlau, khol dahalk hu khan ka bruk pala bei java. Piah ka bei tamuh siam saong brei rilo baoh, njauk thau tal bruk buh khak ka phun dalam luac tukvak bei tamuh tagok.

Dalam 1 vụ bei brei rok haluk buh khak 2 mbang, juai kuac taneh rilo mbang saong suai kuac taneh ngak brei bei suai hu baoh, takik hu tapung dalam baoh bei. Pala bei hu 2 công đoạn praong njauk brei ngak nan lac cakak caduk saong veih talei.

Cakak caduk tuk talei bei atah labaih 25cm, nan lac tuk bei pala hu meng 35 tal 40 harei piah brei hu rilo caduk pakat 1 gam piah mek hu rilo talei piah pala veik kayua caduk pakat 1 siam jang pakat dua, gam daong ka phun samar praong dalam tukvak camereip piah pataom hu rilo asar hữu cơ raong baoh bei praong jang.

Veih talei ka nyu klaoh meneing gha sit piah baoh hu praong siam, bhian ngak bruk ini tuk phun bei ruai di ar rilo atau hadei di dom mbang buh khak pachreih talei tamuh khang ruai pambak rilo jeng yau rilo gha sit ye brei veih tagok piah takik gha ngak yau nan dinh dưỡng hu pataom tame di gha baoh praong.

          Bhian brei khik tathak taneh ka dom talei bei meng 70 - 80% , mek haluk labik hu rilo gha bei, gaok tame mboh la-ar tangin, oh hu sre ia di plak tangin atau haluk brai tuk lang tangin nan lac jeng. Oh beri ia dang di ro, kayua ia rilo, phun bei nyu tabiak rilo gha bo oh tabiak rilo baoh. Di bilan thu pandiak, brei ia tame dauk  meng 1/3 tal meteh ro bei.

  Phun bei jawa bhian njauk bran ngak khut palai saong tikuh mbang rilo mbuan ba tal trun năng suất jeng yau baoh iek oh siam. Yau nan ye, njauk brei hu jalan pacang caga siam ka dua janih palai pajua nan tapa bruk tui iek mboh tikuh kuac ro bei ye brei buh ghe chap pametai tikuh.

  Bran mbang tame dalam kaok bei, ngak jru mek dalam baoh bei, kaok bei hu bran bhian lahik sambo mau saong mbau, phik. Piah caga bran palai bei, brei pok ro glaong, pabam haluk sir juai caik akaok bei mblok tabiak klak bran mebaoh tame akaok bei. Juai pala gam dua vụ bei tui gauk bo njauk brei pala pablah sa vụ padai ia atau njam patam karei karei; brei piah caga baoh bei aval, tani tanat saong brei ngak hacih labik piah bei; brei khử trùng labik caik piah bei pajaih meng jru sát trùng. Brei bruai jru caga bran di kreh ro dahlau tuk kuac mek baoh bei meng 15-20 harei piah pametai abih bran daok praong, klak nyu mebaoh tame akaok bei ngak khut baoh bei./.

 

         Kỹ thuật chăm sóc cây khoai lang

 

# Trong 1 vụ khoai chỉ nên vun xới kết hợp bón thúc 2 lần, không nên cuốc xới nhiều và cuốc xới muộn làm ảnh hưởng đến sự hình thành củ và tích lũy tinh bột trong củ. Trong trồng khoai lang có 2 công đọan quan trọng cần thực hiện là bấm ngọn và nhấc dây.

– Bấm ngọn khi dây đã dài khoảng 25cm (35-40 ngày sau trồng) để cho ra nhiều nhánh cấp 1 vừa để lấy nhiều đoạn giống đoạn 1 cung cấp cho sản xuất (giống đoạn 1 cho nhiều củ hơn giống đoạn 2), vừa giúp cho cây sinh trưởng thân lá nhanh trong thời gian đầu để tổng hợp được nhiều chất hữu nuôi củ tốt hơn.

– Nhấc dây cho đứt bớt rễ phụ tập trung dinh dưỡng nuôi củ lớn, thường công đoạn này thì khi dây bò ở rãnh nhiều hoặc sau các lần bón thúc dây sinh trưởng mạnh bò lan và ra rễ phụ nhiều thì ta nhấc dây để hạn chế rễ phụ và giúp cho dinh dưỡng tập trung ở rễ củ chính

# Thường xuyên giữ ẩm cho các luống khoai đảm bảo độ ẩm luống đạt 70-80% (lấy đất ở nơi rễ cây tập trung nhiều, nắm trong tay thấy mát, không có nước rỉ ra kẽ tay hay đất tơi ra khi buông nắm tay là được). Không được để nước liên tục ở rãnh, vì độ ẩm quá lớn, cây khoai sẽ tập trung ra rễ mà không phát triển nhiều tia củ. Vào mùa khô, nên cho nước vào ngập 1/3-1/2 chiều cao luống để tưới cho khoai lang.

# Cây khoai lang thường bị bọ hà gây hại và chuột cắn phá nhiều ảnh hưởng đến năng suất và phẩm chất. Vì vậy, cần có biện pháp phòng trừ tốt 2 đối tượng này bằng cách theo dõi khi thấy có chuột đào luống củ thì đặt bẫy diệt chuột.

# Bọ hà khoai lang khoét củ khoai tạo thành những đường ngầm, gây độc tố cho củ khoai, củ bị hà gây hại thường bị mất màu và có mùi hôi, đắng. Để phòng trừ cần lên luống cao, vun kỹ không để củ lộ ra nhằm hạn chế bọ hà đẻ trứng vào củ. Không trồng liên tục 2 vụ khoai mà nên luân canh với vụ lúa nước hoặc rau màu khác; tồn trữ củ sớm, cẩn thận và vệ sinh kho chứa; khử trùng kho vựa, củ giống với thuốc sát trùng. Kết hợp rải thuốc phòng trừ bọ hà vào giữa luống trước khi thu hoạch 15-20 ngày để diệt hết con trưởng thành, ngăn không cho chúng đẻ trứng gây hại vào củ./.

 


 
Bhumi
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)