Bingu thiên lý biak bhian randap haong ralo urang nong di bhum palei pala, kayua mbuan pala, abih takik pren mong iek saong takik hu halak halin, ruak hakik, nan ye bingu nyu hu mong yau njam hacih. Kadha “urang ngak hamu caong thaw” harei ini likau khan brei mikva saong taong abih gauk thau ka ilamu pala phun bingu thiên lý piah patagok jien mek tame.

Meng hatai sahneng biak gheih di sa-ai Đặng Thành Long, daok di palei Phú Thủy, xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận hu ngak ka bingu thiên lý meng “mbang ma-in” jeng pandap panda piah pablei saong tapa nan hu ba jien tame ka sang sa-ai yaok bilan labaih pluh triệu đồng.

Sa-ai Long paik 5 sào bingu thiên lý piah samu pablei, sa-ai bui sambai brei thau ka bruk padang mbang ngui oh mbuan laghaih di drei: Dahlau diah, dahlak jeng yau ralo mikva dalam palei randap haong bruk pala dom janih phun meng kan “bilan halei phun nan”, kein laba oh glaong. Meng tari tareng, sa-ai Đặng Thành Long bhian tagok mạng internet piah duah thaw dom janih phun pala bahrau saong hu thau lac bingu thiên lý daok lac pandap mbang hu ralo urang takre, abih di nyu nan lac di dom nhà hàng, khách sạn, quán mbang.

Saneng lac ngak, sa-ai nyim sa po pablei phun cảnh di bal sit Phan Rang-Tháp Chàm blei brei 300 gha phun bingu thiên lý meng bal sit Sa Đéc (tỉnh Đồng Tháp) yaom 25.000 đồng sa gha piah gam pala gam pabam pajaih. Min tuk akaok mereip kayua kurang ilamu nan ye ngak oh jeng, yaom lac yau nan min sa-ai oh kadun likuk, gam ngak gam bac megru ilamu. Tal kreh thun 2017, sa-ai pala hu saong pabam pajaih pala 500 gha angaok mblang taneh 3 sào.

Ndom ka ilamu pala bingu thiên lý, sa-ai brei thau, pala janih phun ini njauk ngak mejam ka phun nyu sraow piah mbuan mong iek saong mbuan paik bingu. Ngak mejam ka nyu kajap, phun hu mong iek siam, ye meng 4 tal 6 thun hadei meng pala veik. Hadei di 4 bilan pala, phun paik hu bingu. Thiên lý brei ralo bingu abih meng bilan 1 tal bilan 6, yaok thun paik bingu hu dalam 6 bilan. Sa-ai  Long brei thau, meng mblang taneh ndom angaok nan, yaok 3 tal 4 harei paik hu labaih 50 kg bingu, pablei yaom meng 70 tal 80 ribau đồng sa kg. Sa-ai ndom bui, ngan haong phun thiên lý ini, yaom lac ngak ma-in min mbang biak!”, yaok harei sa-ai mek tame hu labaih 1 triệu đồng.

Saai Long daok brei thau lac: Urak ini, daok tame bilan hè, nan ye yaom bingu thiên lý biar hasit, urang mai duah blei ngan haong yaom 25 ribau đồng/kg. Mong mboh bingu thiên lý mbuan pala saong brei jien mek tame ralo jang dom mbang dut haong phun pala karei di angaok mblang taneh yau nan, bo phun jien buh tabiak tuk akaok mereip jeng  oh ralo nan ye bilan 3-2018 meng bloh, sa-ai Long pah taneh piah peih prong taneh pala tagok 5 sào saong ngak jalan pruh aia patak pataom piah gam patak pataom ia, gam khik ka phun pala cakrok siam dalam bilan pandiak thu.

Piah ka bruk pala bingu thiên lý mek hu kein laba yau hatai caong khin, urang nong tok buh tabiak sa mbang jaik 20 triệu đồng ka sa sào, ngak gheng, ngak mejam, menyek truac hadah piah ka phun hấp thụ nhiệt dalam tukvak cakrok saong tabiak bingu samu gauk, takik abih pren mong iek, min phun cakrok samar saong pacang hu ralo ruak kik halak halin, trun labaih 75% yaom jien pah urang ngak saong  oh pandar jru khik caga phun pala, brei bingu hacih, hu darak pasar takre blei.

Kadha urang ngak hamu caong thaw adit ini tal ini likau padeih. Kadha ini kayua Rayo sap ndom VN pambuak haong pasak pachreih nong negar  ngak./.