(Jasi lang tapa sap Cam)

Dưa lưới hu rilo aia, rilo vitamin, hu rilo dinh dưỡng min kan pala di langiu langik. Abih di nyu, pala dưa lưới brei hu ilamu kỹ thuật glaong, phun jien prong meng bruk ngak khung sang màng, blei pajaih, gai caik, điều hòa môi trường saong dinh dưỡng tui yaok tukvak praong tagok,bruk cakak dhar, hala saong palih ruah baoh… Yaom lac  taneh pala daok takik, min jak jeng di 2 mô hình pala dưa lưới brei mboh bhum taneh Hàm Thuận Nam jeng yau Bình Thuận meda pala hu dom janih phun brei hu công nghệ glaong.

5 khu sang màng pala dưa lưới angaok taneh praong labaih 1 ha di trang trại Bình An daok di xã Thuận Quý hu ngak biak siam. Dom sang  màng pandar công nghệ glaong dom công đoạn: công nghệ pruh aia tự động pambuak pagam haong buh khak, bruk xử lý môi trường taneh, bein pabam, phun pajaih, iek glang tui tiêu chuẩn VietGAP…

Ba khaol dahlak nao rivang iek bein pala, sa-ai Dương Quốc Toàn – urang khik iek trang trại lac: Hu 2 sang màng prong yaok sang màng 2.400 m2 hu paik baoh mbang ka 3, daok veik 3 sang màng yaok sang 1.800 m2 daok dalam vaktu pala phun anekmbang bahrau. Bhian di nyu yaok talei tok khik veik  1 baoh piah ka baoh prong siam, hu chất lượng”. Bahrau pala iek 5 bilan, 3 mbang paik baoh jeng hu siam, baoh trak meng 1,2 - 1,3 kg yamen la-an. Baoh paik bloh hu urang mai blei di bein yaom 35.000 - 40.000 đồng/kg.

Nao dahlau dalam bruk pala janih baoh kayau ini njauk ndom tal trang trại Phúc An (xã Hàm Cường). Angaok mblang taneh 3,2 sào, trang trại padang ngak 2 sang màng prong 3.200 m2 pala dom pajaih TL3, AB – pajaih tamuh hu di pandiak glaong saong hu rilo dinh dưỡng, hu labik pablei grap tanat. Dalam sang màng kín, dom talei dưa lưới tapak mbaok jeng sa sambo màu hijao, dom baoh gul jangaih, hu vân lưới biak mekre, prong samu gauk iek biak mekre meta. Kỹ sư trang trại Lưu Thị Thanh Nữ brei thau: “Tapa bruk ngak mboh lac, dưa lưới tok pala siam dalam sang màng pandar công nghệ glaong daong ka nyu cách ly siam jang haong dom janih côn trùng ngak brei ruak atau pacang caga langik tasik oh lagaih, brei rilo baoh jang, brei tabiak darak pasar baoh hacih sa-at”. Dalam dom sang màng công nghệ glaong, dưa lưới hu mong iek tui njauk tiêu chuẩn VietGAP.

Abih di nyu nan lac, bruk pruh pruh aia hu pandar hệ thống pruh tanjaoh tui công nghệ Netafim (Israel). Ini lac hệ thống pruh aia tự động saong khak hu lai tame dalam ia piah patrun jien pah urang ngak, khik iek hu dư lượng jru khik caga phun pala. Jalan pruh aia ini daong ka chất dinh dưỡng meng khak saong aia pruh ka phun nao tal gha, pabak siam ka yaok vaktu cakrok patagok di phun. Kuhria rah tapa meng 2,5 - 3 bilan paik baoh hu, yaok thun ngak hu 3 vụ, 1 sào brei 2,5 tấn baoh. Tui kuhria di trang trại hadei di tuk kaoh abih phun jien buh tame bloh daok hu laba rilo, mek veik phun jien samar. Ymin bruk pala dưa lưới dalam sang màng công nghệ glaong hu jien buh tame ngak prong saong darak pasar pablei tabiak jeng daok kan kandah nan ye dom trang trại oh ka peih prong taneh pala.

Ong Nguyễn Văn Phúc – Akaok jabat ngak nong saong patagok palei pala huyện Hàm Thuận Nam brei thau: ini lac mô hình ngak nong công nghệ glaong lagaih haong biến đổi khí hậu kayua nyu pasang iek hu gah môi trường saong chế độ dinh dưỡng tui bruk cakrok patagok di phun dưa lưới dalam sang kareih camin. Dưa lưới lagaih haong langik tasik, taneh riya ngak brei parilo jang janih phun pala saong pandap panda kaya nong dalam huyện./.

               Trồng dưa lưới nhà màng

         Thời gian qua, một số địa phương Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình- Bình Thuận đã trồng thử nghiệm dưa lưới. Riêng tại Hàm Thuận Nam, dưa lưới “bén rễ” và được trồng trong hệ thống nhà màng công nghệ cao 2 năm nay, các trang trại trồng dưa lưới đều đánh giá: Đây là một cây trồng triển vọng! TM NNCB tuần này, chúng tôi xin giới thiệu cùng bà con mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng:

   Dưa lưới mọng nước, giàu vitamin, được gọi là loại dưa “vua” bởi cả giá trị dinh dưỡng và đặc điểm khó trồng ở điều kiện ngoài trời. Đặc biệt, trồng dưa lưới còn đòi hỏi kỹ thuật cao, nguồn vốn lớn từ khâu chuẩn bị khung nhà màng, mua giống, giá thể, điều hòa môi trường và dinh dưỡng theo từng giai đoạn sinh trưởng, cách tỉa cành, lá và tuyển chọn quả… Dù mới ở diện tích còn khiêm tốn, nhưng thành công ở 2 mô hình trồng dưa lưới cho thấy vùng đất Hàm Thuận Nam nói riêng và Bình Thuận có thể trồng được các cây đòi hỏi công nghệ cao.

       5 khu nhà màng trồng dưa lưới trên diện tích hơn 1 ha của trang trại Bình An đóng chân tại xã Thuận Quý được đầu tư bài bản. Hệ thống nhà màng ứng dụng công nghệ cao các công đoạn: công nghệ tưới tự động kết hợp bón phân, quy trình xử lý môi trường đất, vườn ươm, cây giống, chăm sóc đều theo tiêu chuẩn VietGAP…

Dẫn chúng tôi tham quan vườn, anh Dương Quốc Toàn - quản lý trang trại nói: Có 2 nhà màng lớn mỗi nhà màng rộng 2.400 m2 đã cho thu hoạch lứa thứ 3, còn lại 3 nhà màng mỗi nhà 1.800 m2 đang trong quá trình thả cây con xuống lứa mới. Thường thì  mỗi dây chỉ nên giữ 1 trái để quả đạt trọng lượng, chất lượng theo yêu cầu”. Mới chỉ trồng thử nghiệm 5 tháng, 3 lứa dưa lưới thu hoạch đều phát triển tốt, trọng lượng quả đạt từ 1,2 - 1,3 kg cũng như độ ngọt thanh. Dưa thu hoạch được các thương lái mua tại vườn với giá 35.000 - 40.000 đồng/kg.

Tiên phong trồng loại trái cây này phải kể đến trang trại Phúc An (xã Hàm Cường). Trên diện tích 3,2 sào, trang trại xây dựng 2 hệ thống nhà màng rộng 3.200 m2 trồng dưa lưới các giống TL3, AB - giống dưa chịu nhiệt độ cao lại có nhiều giá trị dinh dưỡng, giá thành cao thị trường tiêu thụ ổn định. Trong nhà màng kín, những hàng dưa thẳng tắp một màu xanh mướt, những trái dưa tròn lẵn, có vân lưới đẹp, độ lớn đồng đều trông bắt mắt. Kỹ sư trang trại Lưu Thị Thanh Nữ giải thích: “Qua thực tế, dưa lưới chỉ trồng thành công trong nhà màng áp dụng công nghệ cao giúp dưa cách ly tốt hơn với các loại côn trùng gây bệnh hay ứng phó trước thời tiết thay đổi thất thường, năng suất trái cao hơn, cho ra thị trường sản phẩm sạch”. Trong hệ thống nhà màng công nghệ cao, dưa lưới được chăm sóc theo quy trình tiêu chuẩn VietGAP. Đặc biệt, việc tưới nước được áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt theo công nghệ Netafim (Israel). Đây là hệ thống tưới nước tự động với phân bón được hòa sẵn vào trong nước giúp giảm thiểu chi phí nhân công, quản lý được dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Cách tưới này cũng giúp cho chất dinh dưỡng từ phân bón và lượng nước cung cấp cho cây đến tận gốc, đáp ứng tốt cho từng giai đoạn sinh trưởng của cây. Trung bình từ 2,5 - 3 tháng dưa cho thu hoạch, mỗi năm canh tác 3 vụ, 1 sào cho 2,5 tấn quả. Theo tính toán của trang trại sau khi trừ chi phí cho lợi nhuận cao, thu hồi vốn nhanh. Tuy nhiên, mô hình trồng dưa lưới nhà màng công nghệ cao có chi phí đầu tư lớn và đầu ra vẫn còn khó khăn nên các trang trại cân nhắc chưa đầu tư mở rộng diện tích.

Ông Nguyễn Văn Phúc -Trưởng phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Hàm Thuận Nam nhận định: Đây là mô hình nông nghiệp công nghệ cao ứng phó biến đổi khí hậu vì kiểm soát được về môi trường và chế độ dinh dưỡng theo nhu cầu sinh trưởng dưa lưới trong nhà kính. Dưa lưới thích hợp khí hậu, thổ nhưỡng góp phần đa dạng thêm cơ cấu cây trồng và sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn./.