Phun chôm chôm (sak mao) lac sa dalam dom phun pala rilo di Bhum taneran kraong Cuu Long, ngan saong taneh praong abih tih labaih 7.400 ha. Dalam nan, tỉnh Bến Tre hu labaih 5.3000 ha chôm chôm, meblah labaih 70% taneh pala chôm chôm di Bhum taneran kraong Cuu Long. Baoh chôm chôm langiu di bruk pablei tabiak negar langiu saong pablei dalam negar, dom labik ngak pandap di tỉnh Bến Tre daok pandar piah ngak mứt chôm chôm. Daok kanduh baoh chôm chôm klak tabiak tapak moi truong, meda ngak nerak alam moi truong, ngak jhak tal prein yawa anek manuac.

Anak bruk nan, muk Lương Thị Hồng Nguyên, ngak bruk di Danak Bhum taneran kraong Cuu Long palagaih haong biến đổi khí hậu Bến Tre saong dom urang ngak bruk haong gauk roh duah bruk pandar veik kanduh chôm chôm piah duh veik ka bruk ngak nong, kayua kanduh chôm chôm hu rilo lân, kali siam ka phun pala. 

Puac thun 2018, Danak dak Bhum taneran kraong Cuu Long pacang biến đổi khí hậu Bến Tre pambuak saong labik ngak mứt chôm chôm Cô Chín (xã Phú Đức, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre) saong dom gru pato di Sang bac Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TPHCM padang jalan langyah kanduh chôm chôm pambuak haong kanduh li-u klik, tapung kayau…ngak jeng khak hữu cơ buh ka phun pala. Tapa bruk ba tame pandar brei mboh, khak meng kanduh chôm chôm ngak pachoh taneh jang, phun tamuh siam dut saong bruk buh khak hóa học, kadha praong lac mikva patak pataom hu khak ralo.

Piah ngak khak hữu cơ meng kanduh chôm chôm, camereip abih mikva pacaoh sit kanduh chôm chôm, sraw saong kanduh li-u klik, tapung kayau, men vi sinh Trichoderma saong ia pruh tagok dom pandap hu srau haong gauk nan. ( Ia jru Trichoderma hu ngak meng haleik brah, ia saradang saong ia, caik dalam 3 harei, tuk mboh ia tagok blung saong hu sambo mau kanjik  katam meda pandar hu). Hadei meng 5 -7 harei, pandap pandih nan hu srau tagok piah hu rilo oxy. Hadei di labaih 30 harei tuk khak brai klik, nhiệt độ tani tanat meng 30 tal 40 độ C, rapeik meng tangin mboh oh pandiak, khak ủ brai klik hu sambo màu jhuk lac meda ba pandar hu. Dahlau diah, piah kanduh chôm chôm ra-lai eng abih takik di nyu 9 bilan, ye urak ini ngak mengi jalan ủ yau nan mikva tok lahik abih meng 1 tal 2 bilan kanduh chôm chôm ra-lai abih.

Anak tal, Danak dak Bhum taneran kraong Cuu Long pacang biến đổi khí hậu Bến Tre saong baoh sang pambuak bruk roh duah daok tui iek bruk tamuh praong di phun saong ngak  jeng tài liệu ka bruk ngak khak ini piah daong ka dom baoh sang bhap bini pambak praong dalam tukvak anak tal./.

Urang lang: A.Nghiem – 23/2/2022