“Hoàng Sa trời nước mênh mông

Người đì thì có mà không thấy về

Hoàng Sa mây nước bốn bề

Tháng hai khao lề thế lính Hoàng Sa”.

Bhiệc bhan khao lề thế lính Hoàng Sa nắc j’niêng bhuôih apêê lính lalăm lướt zư lêy ca noong biển âng đhanuôr apêê vel An Hải, An Vĩnh lâng apêê tô k’bhuh đhị đảo Lý Sơn bhrợ zươc đoọng rau tệêm ngăn ha ma nuyh lính Hoàng Sa lalăm lướt pa bhrợ. Nâu năc muy bh’rợ ty đanh ơy bơơn apêê tô bhuh đhị đảo Lý Sơn bhrợ têng moọt c’xêê 2 lâng c’xêê 3 âm lịch zập c’moo. K’ha riêng c’moo lalăm đêêc, pazêng ma nuyh bhriêl choom âng vel đong Lý Sơn, ting xơợng bhrợ cơnh bhua k’đươi lướt Hoàng Sa, Trường Sa đăng lêy c’lâng p’rang, clặ til năc c’la biển âng hêê đoọng bơơn bhrợ coh zr’lụ biển n’nặc. Bấc ngai dưr lướt ha dợ căh dzợ văl chô, a chắc a rang apêê ơy ặt dưp biển, t’clai lâng đác biển ga măc bhưah.

T'cooh Bùi Văn Cảnh, Bh’cộ bhrợ têng bh’rợ đhị Đình vel An Hải, chr’hoong Lý Sơn đoọng năl: “Zập c’moo moọt c’xêê 2, c’xêê 3, vel An Hải nắc bhrợ bhiệc bhan khao lề thế lính đoọng hay tước, rơơm đoọng đhanuôr bơơn bhrợ coh biển liêm choom bấc rau, bhrợ cha đhị bơr quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, chroi k’rong zư lêy c’la âng k’tiếc k’ruung hêê. Rơơm đoọng đhanuôr bơơn bhrợ cha tệêm ngăn, dưr chô tơợ lâh cr’chăl bhrợ cha n’nặc”.

Chr’hoong đảo Lý Sơn xoọc vêy lâh 3.000 đhanuôr, lâh 500 bhuông ra cit, coh đêêc lâh 100 bhuông bơơn bhrợ tơợ ch’ngai toor. Jưah lâng rau zooi âng nhà nước, đhanuôr Lý Sơn ta luôn pa mâng, pa liêm bhuông, ra văng zập pr’đươi đoọng bơơn bhrợ coh ch’ngai toor.

T’cooh Đinh Văn Tiến, đhị chr’val An Hải, chr’hoong Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi năc moon, đhanuôr bơơn coọp ting k’bhuh, tr’zooi pa dưr dal bh’nơơn: “Bh’rợ Khao lề thế lính Hoàng Sa âng aconh abhươp đơc đoọng ha lang t’tun nâu đoọng zập ngai ặt bhrợ coh biển âng hêê. Bhiệc bhan nâu vêy chr’năp ga mắc cơnh lâng đhanuôr bơơn bhrợ ch’ngai toor, pa dưr dal c’năl ha zập ngai đăh c’la ca noong biển âng k’tiếc k’ruung hêê”.

Bh’rợ khao lề thế lính Hoàng Sa năc dưr vaih muy j’niêng liêm, muy c’leh văn hóa đơơng chr’năp a bhô dang coh pr’ặt tr’mông tơợ lang nâu tước lang tôh âng đhanuôr đảo Lý Sơn. C’moo 2013, bhiệc bhan Khao lề thế kinh Hoàng Sang bơơn Bộ Văn hoá - Thể thao lâng Du lịch xay moon năc c’kir văn hóa phi vật thể k’tiếc k’ruung.

T'cooh Trương Văn Sửu, Trưởng phòng Văn hoá- Thông tin chr’hoong đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi xay moon, vel đong pa ghit zư lêy, pa dưr chr’năp c’kir pa têệt lâng pa dưr du lịch: “Zập c’moo, a zi xay moon lâng UBND chr’hoong k’đươi moon coh bh’rợ zư lêy, pa căh đoọng ha t’mooi, przơc ch’ngai đăn năl tước c’kir văn háo đơơng chr’năp liêm coh đảo Lý Sơn. A zi năc cung ơy vêy c’lâng bh’rợ ta luôn pa liêm, pa mâng zập c’nặt bh’rợ đoọng ha j’niêng bhrợ têng liêm ta nih lâh đhị bơr vel An Vĩnh lâng An Hải”./.

Thiêng liêng Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa trên đảo Lý Sơn

Theo thông lệ hàng năm, hôm nay 7/3, nhằm ngày 16/2 năm Quý Mão, tại Nghĩa Tự An Hải, huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, Ban Khánh tiết Đình làng An Hải, huyện Lý Sơn tổ chức Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa.

“Hoàng Sa trời nước mênh mông

Người đì thì có mà không thấy về

Hoàng Sa mây nước bốn bề

Tháng hai khao lề thế lính Hoàng Sa”.

Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa là nghi lễ “cúng thế lính” xưa của nhân dân các làng An Hải, An Vĩnh và các tộc họ trên đảo Lý Sơn để cầu bình an cho người lính Hoàng Sa trước khi lên đường làm nhiệm vụ. Đây là một lễ thức dân gian được các tộc họ trên đảo Lý Sơn tổ chức vào tháng 2 và tháng 3 âm lịch hàng năm. Hàng trăm năm trước, những người con ưu tú của quê hương Lý Sơn, tuân thủ lệnh vua đi ra Hoàng Sa, Trường Sa đo đạc hải trình cắm mốc chủ quyền, khai thác sản vật. Nhiều người ra đi không trở về, thân xác họ đã hòa mình vào biển cả mênh mông.

Ông Bùi Văn Cảnh, Trưởng Ban Khánh tiết Đình làng An Hải, huyện Lý Sơn cho biết: “Hàng năm, vào dịp tháng Hai, làng An Hải tổ chức Lễ Khao lề nhằm để tưởng nhớ, cầu mong cho ngư dân phát triển, làm ăn tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, góp phần bảo vệ chủ quyền. Cầu mong ngư dân bình an trở về quê hương”.

Huyện đảo Lý Sơn hiện có hơn 3.000 ngư dân, hơn 500 tàu thuyền, trong đó hơn 100 tàu đánh bắt xa bờ. Cùng với sự hỗ trợ của nhà nước, ngư dân Lý Sơn luôn đầu tư nâng cấp, cải hoán tàu thuyền, trang bị các phương tiện đánh bắt hiện đại, vươn khơi bám biển.

Ông Đinh Văn Tiến, ở xã An Hải, huyện Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, bà con đánh bắt theo tổ đội, giúp đỡ nhau nâng cao hiệu quả phiên biển: “Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa của cha ông từ xưa tiếp sức để con cháu vươn khơi bám biển. Lễ này có ý nghĩa rất quan trọng đối với ngư dân, tiếp tục nâng cao ý thức bảo vệ chủ quyền.”

Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa trở thành một phong tục đẹp, một dấu ấn văn hóa tâm linh trong đời sống của các thế hệ người dân đảo Lý Sơn. Năm 2013, Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Ông Trương Văn Sửu, Trưởng phòng Văn hoá- Thông tin huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi thông tin, địa phương chú trọng bảo tồn, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch: “Hàng năm, chúng tôi tham mưu UBND huyện chỉ đạo trong công tác bảo vệ, giới thiệu cho du khách, bạn bè gần xa những di sản văn hoá có ý nghĩa truyền thống trên đảo Lý Sơn. Chúng tôi cũng có kế hoạch thường xuyên trùng tu, sửa chữa các hạng mục, phục vụ cho việc tổ chức các lễ nghi tại hai làng An Vĩnh và An Hải”./.

VIDEO: Thiêng liêng Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa trên đảo Lý Sơn