Vel Sì Thâu Chải, chr’val Hồ Thầu, chr’hoong Tam Đường, tỉnh Lai Châu ặt coh ca coong dal 1.400m t’ping lâng mực đác biển. Lâng crâng ca coong ma bhuy chr’nắp, pleng k’tiếc liêm aih đh’rưah lâng j’niêng cr’bưn âng đhanuôr coh đâu. Sì Thâu Chải năc muy coh pazêng vel du lịch vel bhươl bơơn bấc t’mooi du lịch tước lưm lêy bêl tước tỉnh Lai Châu.

       Tơợ bêl bơơn tỉnh Lai Châu xay moon năc vel du lịch vel bhươl c’moo 2016, đhanuôr coh đâu ơy pa zay bhrợ têng du lịch vel bhươl k’rơ lâh mơ lâng đâh dưr vaih năc đhị pr’hay, t’pâh bấc t’mooi tước. Anoo Phàn A Pao, c’la muy homestay đhị  vel Sì Thâu Chải đoọng năl: “Coh vel vêy 12 pr’loọng bhrợ homestay đâh t’pâh đhanuôr. Xọoc vêy pa xoọng 6 pr’loọng bhrợ t’mêê. Acu bhrợ homestay tơợ c’moo 2018, nâu kêi năc bhrợ t’bhưah pa xoọng đoọng t’pâh t’mooi tước, ha dang căh zập đhị ặt đhêy. Lalăm a hay, đong ặt âng cu zập đoọng 10 cha năc a năm nâu kêi năc cu bhrợ t’bhưah, zập đoọng 50 cha năc t’mooi. Coh vel nâu kêi vêy đhu păr, mơ chu păr cơnh đêêc năc chr’năp 1,2 ức đồng, păr mơ 20 phút, vêy ma nuyh lái. T’mooi du lịch bấc bhlầng năc tơợ 3 c’xêê âm lịch tước Tết, t’mooi k’tiếc k’ruung lơơng năc apêê tơợ Anh, Hàn Quốc đơ bấc.”

       T’mooi lêy pr’hay bhlầng bêl tước vel Sì Thâu Chải, chr’val Hồ Thầu, chr’hoong Tam Đường năc pr’ặt tr’mông ngoop ngap, pleng k’tiếc, crâng ca coong liêm cra lâng bấc rau pô ta choh năc cơnh pô hồng, lan lâng bấc tơơm cha p’lêê… choh đhị mị đăh c’lâng, coh bhươn đong, coh a ral da ding. C’lâng moọt ooy vel vêy ra pặ đhêl, mị đăh g’roong đhêl, vêy đhị đơc j’ngâr ma nuyh lâng bấc rau acoon nạ cơnh a tưch, a đha, a ọc… liêm pr’hay pa bhlầng. Apêê pr’loọng đhanuôr năc đh’rưah bhrợ têng pazêng pớ ặt đhêy, lêy đhị pr’hay, bhrợ pa pan đhêl tớt ặt coh zr’lụ za zưm đoọng ha t’mooi tớt đhêy, cha ơh chụp ảnh. Amoó Nguyễn Thị Chi, t’mooi đhị thành phố Hà Nội xay moon: “Vel du lịch Sì Thâu Chải, a cu kiêng lêy pleng k’tiếc liêm pr’hay, đhanuôr ta nih đha nâng, apêê ch’na, pr’đươi a yêm, chrih.. Acu liêm homestay coh đâu liêm, sạch, đơc pr’đươi pr’dua lâng dịch vụ zêng liêm choom. Acu yêm loom bêl tước đâu. Ha dang bơơn lướt cớ năc acu văl cớ ooy đâu đoọng du lịch.”

       Tước lâng vel Sì Thâu Chải, t’mooi năc bơơn pâh l’lêy, chêêc lêy apêê c’kir văn hóa vật thể cơnh đong bhrợ za đêr lâng k’tiếc tệêt âng ma nuyh Dao; bơơn lêy apêê bhiệc bhan cơnh bhiệc cấp sắc, chr’plọong oih lâng lêy apêê taanh adin, bh’rợ t’tệên. Lâng apêê kiêng cha ơh rau đơ k’rơ lâh mơ năc bơơn lêy, bơơn lướt xe địa hình, đhr’đấc ca coong, păr thù bơơn lêy pazêng t’huung Tam Đường. Anoo Lù Văn Páo, c’la muy homestay đhị vel Sì Thầu Chải đoọng năl: “Tước vel, t’mooi du lịch bơơn chêêc năl văn hóa, ch’na đh’năh, lướt pa bhrợ đh’rưah lâng đhanuôr, chêêc lêy pr’ặt tr’mông âng đhanuổ. Vêy t’mooi đấc tước đâu đoọng câl đác g’dớ. k’bhuh văn nghệ năc biểu diễn hát, múa đoọng ha t’mooi lêy. T’mooi đh’rưah lâng đhanuôr t’nơơt, cha ơh toong ha dưr đhiêr đhr’rôông oih coh m’pâng tang vaih rau đoàn kết, pr’ặt ta nih liêm. X’rịa tuần năc t’mooi bấc lâh mơ.”

       Tơợ c’moo 2015, chr’hoong Tam Đường, tỉnh Lai Châu ơy k’rong t’bhưah pa mâng c’lâng nhựa đhị c’lâng ty đấc ooy vel Sì Thâu Chải, t’vaih pr’đơợ lướt ra vech liêm buôn, t’mooi tước vel bấc lâh mơ. Chính quyền vel đong pa bhlầng k’rang, t’pâh đhanuôr coh đâu pa dưr du lịch. Amoó Tẩn Thị Nhẫn, Phó Chủ tịch UBND chr’val Hồ Thầu, chr’hoong Tam Đường, tỉnh Lai Châu đoọng năl: “Vel đong pa bhlầng k’rang tước bh’rợ du lịch coh đâu lâng vêy rau pa zưm bh’rợ tr’nêng. Pazêng homestay căh vêy t’mooi du lịch đhêy ặt năc câl ch’na đh’năh âng pazêng homestay căh vêy t’mooi đoọng vêy thu nhập zêng đoọng ha pêê pr’loọng đong. Chr’val zooi bhrợ homestay 15 ức đồng/pr’loọng, chr’hoong zooi zập pr’loọng bhrợ homestay 50 ức đồng. Vel đong dzợ zooi choh tơơm cha p’lêê ôn đới, cơnh đào, lê, g’lôôc. Đhăm choh đào 5ha lâng lêy 5ha, đào năc choh ơy 5 c’moo lâng lê 4 c’moo lâng ơy pa chô  bh’nơơn. Lâh mơ, đhanuôr dzợ bơơn zooi m’ma, phân bón đoọng ha đhanuôr k’rang choh. Đươi tơợ đêêc năc pr’ặt tr’mông đanuôr pazêng c’moo đăn đâu bơơn ha dưr lâh mơ.”

       Xọoc đâu, chr’hoong Tam Đường, tỉnh Lai Châu xoọc t’bhlầng pa têệt pa zưm lâng apêê câu lạc bộ đhu păr đoọng bhrợ têng cha ner đhu păr bha lang k’tiếc đhi vel Sì Thầu Chải moọt apêê bhiệc bhan âng vel đong. Tơợ đêêc, pa căh pa dưr pr’dzoọng acoon ma nuyh, pleng k’tiếc, chr’năp văn hóa ty đanh âng đhanuôr Dao đhi vel Sì Thầu Chải, r’dợ pa dưr zr’lụ nâu vaih năc zr’lụ du lịch vel bhươl pa têệt lâng du lịch crâng đác pr’hay pr’hươn, t’pâh t’mooi tơợ ch’ngai đăn./.

Sức hút của bản du lịch cộng đồng Sì Thâu Chải, Lai Châu

                                                                                                                              Ngọc Anh-VOV5

       Bản Sì Thâu Chải, xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu chỉ có 62 hộ với hơn 300 nhân khẩu là đồng bào Dao. Nhờ làm tốt công tác giữ gìn, bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống, năm 2016, bản Sì Thâu Chải đã được tỉnh Lai Châu công nhận là bản du lịch cộng đồng. Nhờ đó, cuộc sống sống của bà con có nhiều đổi thay từ việc phát triển du lịch.

       Bản Sì Thâu Chải, xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu nằm ở độ cao 1.400m so với mực nước biển. Với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, khí hậu trong lành, mát mẻ cùng với phong tục tập quán độc đáo của người dân nơi đây, Sì Thâu Chải là một trong những bản du lịch cộng đồng được nhiều khách du lịch tới thăm khi đến với tỉnh Lai Châu.

       Sau khi được tỉnh Lai Châu công nhận là bản du lịch cộng đồng vào năm 2016, bà con nơi đây mạnh dạn hơn trong chuyển hướng phát triển du lịch cộng đồng và nhanh chóng trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách. Anh Phàn A Pao, chủ một homestay ở bản Sì Thâu Chải cho biết: "Trong bản có 12 hộ mở homestay sẵn sàng đón khách. Hiện có thêm 6 hộ đang tiếp tục làm homestay. Tôi mở homestay từ năm 2018, bây giờ mở rộng thêm do có nhiều đoàn khách đến không đủ chỗ. Trước đây, nhà tôi chứa được 10 người thôi bây giờ tôi hoàn thiện, mở rộng, chứa được 50 khách. Bản có dịch vụ dù lượn, một lần trải nghiệm giá 1,2 triệu đồng, bay khoảng thời gian 20 phút, dù đôi, có người lái. Khách du lịch đông từ tháng 3 âm lịch đến Tết, khách nước ngoài chủ yếu là Anh, Hàn Quốc."

       Ấn tượng với du khách lần đầu đến bản Sì Thâu Chải, xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường là không gian yên tĩnh, cảnh quan môi trường xanh, sạch đẹp với các loại hoa như hồng, lan cùng nhiều loại cây ăn quả đào, mận, lê... trồng hai bên đường, trong vườn nhà, trên sườn núi. Con đường dẫn vào bản được lát đá, hai bên đường đi là những bức tường đá, một vài chỗ còn làm tượng người và tượng những con vật như gà, lợn, vịt, chim… nhìn rất sinh động, vui nhộn. Các hộ dân cùng nhau xây dựng những không gian sinh hoạt chung, như chòi ngắm cảnh, bàn ghế đá ngoài trời ở các khu vực chung để du khách ngắm cảnh, chụp ảnh lưu niệm. Chị Nguyễn Huệ Chi, du khách ở thành phố Hà Nội bày tỏ: "Bản du lịch Sì Thâu Chải tôi thấy phong cảnh rất đẹp, người dân thân thiện, các đặc sản ngon, hấp dẫn. Tôi ấn tượng là các homestay ở đây làm rất ngăn nắp gọn gàng và dịch vụ rất tốt. Tôi rất hài lòng khi đến đây. Nếu có cơ hội tôi sẽ quay lại để tham quan du lịch ở đây.”

       Đến với bản Sì Thâu Chải, du khách được tham quan, khám phá các Di sản văn hóa vật thể như nhà trình tường (là những ngôi nhà được làm bằng đất) truyền thống của dân tộc Dao; được hòa mình vào các lễ hội, như lễ cấp sắc, lễ nhảy lửa hay trải nghiệm nghề dệt thổ cẩm, nghề rèn. Với du khách ưa thích mạo hiểm sẽ được xem, trải nghiệm phượt xe địa hình, leo núi, bay dù lượn chiêm ngưỡng toàn cảnh thung lũng Tam Đường. Anh Lù Văn Páo, chủ một homestay ở bản Sì Thâu Chải cho biết: "Lên bản khách du lịch được trải nghiệm văn hóa, ẩm thực, đi làm cùng bà con, trải nghiệm cuộc sống cùng bà con. Có khách lên tận đây để mua mật ong. Đội văn nghệ sẵn sàng biểu diễn phục vụ khách tiết mục múa, hát, đốt lửa trại. Khách và bà con cùng nhảy xung quanh lửa trại tạo sự đoàn kết, thân thiện. Cuối tuần lượng khách đông hơn".

       Từ năm 2015, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu đã đầu tư mở rộng, nâng cấp và rải nhựa con đường mòn cũ lên bản Sì Thâu Chải, tạo điều kiện đi lại thuận lợi, du khách tới bản nhiều hơn. Chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm, khuyến khích dân bản nơi đây phát triển du lịch. Chị Tẩn Thị Nhẫn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu cho biết: "Địa phương đặc biệt quan tâm đến hoạt động du lịch nơi đây và có sự điều phối công việc. Những homestay có khách du lịch nghỉ thì sẽ mua thực phẩm của những homestay không có khách để có thu nhập đều cho các hộ. Xã hỗ trợ làm homestay 15 triệu đồng/hộ, huyện hỗ trợ mỗi hộ làm homestay 50 triệu đồng. Địa phương còn hỗ trợ trồng cây ăn quả ôn đới, như đào, lê, mận. Diện tích đào trồng 5ha và lê trồng 5ha, đào trồng được 5 năm nay và lê trồng được 4 năm và đã cho thu hoạch. Ngoài ra, bà con còn được hỗ trợ giống, phân bón để bà con chăm sóc trồng cây. Nhờ đó, đời sống bà con những năm gần đây được cải thiện hơn.”

       Hiện nay, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu đang tăng cường liên kết với các câu lạc bộ dù lượn để tổ chức giải dù bay quốc tế ở bản Sì Thâu Chải vào dịp các lễ hội ở địa phương. Qua đó quảng bá hình ảnh con người, cảnh quan, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Dao ở bản Sì Thâu Chải, từng bước đưa nơi đây trở thành điểm du lịch cộng đồng kết hợp với du lịch sinh thái hấp dẫn du khách gần xa./.