Ting cơnh t’coóh vel Hồ Dinh cóh da ding Tam Lang, vel 1, chr’val Trà Bui, chr’hoong Bắc Trà My, tơợp c’xêê 1 zâp c’moo, xang bêl bơơn bhrợ hân noo chóh bhrợ c’moo ty, bêl k’nọo moót hân noo chóh bhrợ t’mêê, manứih Ca Dong bhrợ cậ bhiệc bhan đắh ta rí.

Nâu đoo nắc j’niêng bh’rợ ơy váih đenh âng đhanuôr hơnh déh c’moo t’mêê, chắp hơnh zâp a’bhô dang, tô gộ ơy zooi đoọng mưy hân noo ahay chóh bhrợ bơơn liêm bấc, ha roo cha nêếh bấc, đhanuôr k’bhộ ngăn, k’rơ liêm; lâng zêl lơi râu cắh pr’đoọng, mốp lết âng c’moo ty đoọng bh’dzang moót c’moo t’mêê, hân noo chóh bhrợ t’mêê gr’hoót đợc têêm ngăn, bơơn bhrợ bấc...

Đắh ta rí, tơợ bhiệc ra văng tước bêl tắc ta rí, bhrợ ch’na đh’nắh t’pấh k’đươi đhanuôr cóh vel, apêê pr’zợc, ta mooi zâp đắh đenh mơ 8 tước 12 t’ngay. Lấh mơ ta rí, râu pr’đươi lêy bhrợ đoọng ha bhô dang lâng cha nur đoọng chọ ta rí nắc pr’loọng đông dzợ ra văng a’tứch, búah n’dza, hot, a’bạ, a’vị êêng, a’vị đêệp (a’vị hor lâng n’coo), zâp râu bh’nơơn vêy bơơn đắh crâng, k’ruung... Xang bêl bhrợ zâp bh’rợ ra văng, zâp t’ngay thứ 7 lâng 8, đhanuôr bhrợ bhiệc bhan chiing goong, múa hát, đa đắh cha cha tước bêl 4 giờ hi bu t’ngay thứ 8 nắc lêy bhrợ j’niêng bh’rợ bhuốih bhlâng lâng tắc ta rí.

Cr’chăl t’ngay đắh cha ta rí âng manứih Ca Dong đhị chr’val Trà Bui bhrợ đenh tước lứch c’xêê 3. Xang nặc đhanuôr cóh vel đông bhrợ liêm xang đợ bhiệc bhan, ra văng glúh pa bhrợ, ch’chóh b’bêết hân noo t’mêê./.

Người Ca Dong ở Trà Bui vào hội ăn trâu huê

Trong những ngày đầu xuân mới, người Ca Dong ở xã vùng cao Trà Bui, huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam rộn ràng vào hội ăn trâu huê.

Theo già làng Hồ Dinh ở núi Tam Lang, thôn 1, xã Trà Bui, huyện Bắc Trà My, đầu tháng Giêng hằng năm, sau khi kết thúc thu hoạch vụ mùa năm cũ, trước khi bước vào mùa vụ trồng tỉa mới, dân làng người Ca Dong mở hội ăn trâu huê.

Đây là phong tục truyền đời của đồng bào mừng đón năm mới, tạ ơn các vị thần linh, tổ tiên đã phù hộ vụ mùa năm cũ tốt tươi, lúa thóc dồi dào, dân làng ấm no, khỏe mạnh; đồng thời xua đuổi những không may, rủi ro, xúi quẩy của năm cũ để bước sang năm mới, vụ mùa mới hứa hẹn an lành, sung túc…

Ăn trâu huê, từ khâu chuẩn bị đến lúc đâm trâu, tổ chức tiệc thiết đãi dân làng, bè bạn, du khách thập phương thường kéo dài từ 8 đến 12 ngày. Ngoài con trâu, vật sống hiến tế các vị thần linh và cây nêu thiên để buộc trâu, gia chủ còn chuẩn bị gà, rượu cần, trầu, thuốc, cơm gạo tẻ, cơm gạo nếp (nếp nướng ống giang), các sản vật khác từ rừng, sông suối…Sau khi hoàn tất các khâu chuẩn bị, các ngày thứ 7 và thứ 8, dân làng mở hội cồng chiêng, múa hát dân ca, ăn tiệc; đến khoảng 4 giờ chiều ngày thứ 8 thì tiến hành nghi thức tế cúng chính và đâm trâu.

Thời gian ăn trâu huê của người Ca Dong tại xã Trà Bui kéo dài đến hết tháng 3. Sau đó, dân làng kết thúc các hoạt động lễ hội, tiệc tùng để tập trung ra đồng, lên nương rẫy trồng tỉa vụ mùa mới./.