Bh’rợ xay bhrợ liêm choom bh’rợ zư lêy c’rơ, pa dưr râu liêm choom âng dân số coh zr’lụ đhanuôr acoon coh ting chroi đoọng râu chr’năp đoọng pa dưr kinh tế xã hội coh zr’lụ zr’năh k’đhap, pa dưr râu liêm choom coh pr’ắt tr’mông âng đhanuôr. Bha ar xrặ nâu cơy xay truih râu la lua đhị chr’hoong da ding k’coong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế.

A Lưới năc chr’hoong da ding k’coong, c’noong k’tiếc âng tỉnh Thừa Thiên Huế lâng đợ dân số lâh 53.800 đhanuôr, coh đêêc đhanuôr acoon coh pay lâh 77%.

Coh 8 c’xêê tr’nơơp c’moo đâu, chr’hoong A Lưới vêy 13 cha năc p’niên đâh pay k’diic k’điêl, xiêr 4 cha năc t’piing lâng cr’chăl n’nâu coh c’moo ahay lâng doọ dưr vaih bh’rợ tr’pay diic điêl coh bhuh xoọng. Hân đhơ cơnh đêêc, đhr’năng đâh pay k’diic k’điêl coh chr’hoong dzợ u bấc t’piing lâng râu zazum âng prang tỉnh lâng vêy đhr’năng dưr vaih k’rơ coh muy bơr chr’val cơnh Trung Sơn, Hồng Hạ. T’cooh Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế xay moon, đoọng bhr’lậ đhr’năng n’nâu, năc t’bhlâng pa liêm pa mâng tổ chức bộ máy lâng apêê cán bộ bhrợ bh’rợ dân số. T’bhlâng zooi đoọng zên ha bh’rợ khám lêy c’rơ ha manuyh t’cooh ta ha, t’bhlâng xay bhrợ k’rơ prá xay pa xiêr đhr’năng p’niên đâh pay k’diic k’điêl lâng t’bil lơi bh’rợ tr’pay diic điêl coh bhuh xoọng.

Ting cơnh Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế, đhị pazêng zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong, pazêng chỉ số, dân số, đợ t’cooh ta ha ếp lâh mơ lâng râu zazum âng k’tiếc k’ruung. Râu ta bhúch n’nâu muy pâng năc pr’ắt tr’mông zr’năh k’đhap, chế độ dinh dưỡng, bh’rợ đươi dua pazêng bh’rợ n’niên k’coon, ắt cha năc k’đhap, kế hoạch hoá pr’loọng đong dzợ râu căh ơy liêm choom. Đoọng pa dưr pa liêm c’rơ âng đhanuôr acoon coh, Thủ tướng Chính phủ ơy bhrợ pazêng Quyết định đoọng xay bhrợ pazêng xa nay bh’rợ pa dưr râu liêm choom âng dân số coh zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong âng Dự án 7 coh Xa nay bh’rợ cr’noọ âng k’tiếc k’ruung ooy bh’rợ pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong coh cr’chăl c’moo 2021 - 2030, cr’chăl I tơợ c’moo 2021 - 2025 (ng’đớc cơnh lơơng năc Xa nay bh’rợ).

C’moo 2023, tỉnh Thừa Thiên Huế vêy ta pác đoọng k’nặ 264 tỷ đồng zên cr’noọ bh’rợ xay Xa nay bh’rợ n’nâu, coh đêêc, Dự án 7 (Zư lêy c’rơ âng đhanuôr, pa dưr c’rơ âng a chăc a zân, pậ ga măc âng manuyh acoon coh; zâl cha groong đhr’năng oom oóch coh p’niên k’tứi) pazao đoọng ooy Sở Y tế tỉnh năc lâh 2 tỷ đồng. Dáp tước c’xêê 7 c’moo đâu, đơn vị n’nâu ơy pay đoọng 712 ức đồng, bơơn k’nặ 35%. T’cooh xa nay Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế prá xay, đoọng xay bhrợ liêm choom Xa nay bh’rợ, Sở Y tế pazum đh’rưah lâng pazêng ban, ngành crêê tước, p’too moon pazêng đơn vị crêê tước t’bhlâng k’rong bhrợ k’rơ công cơnh pa liêm, pa mâng pazêng y tế. T’bhlâng prá xay k’rơ đoọng zâl cha groong j’niêng cr’bưn căh liêm crêê cơnh đhr’năng p’niên đâh pay k’diic k’điêl lâng tr’pay diic điêl coh bhuh xoọng. Ting n’năc t’bhlâng bhrợ k’rơ bh’rợ y tế đoọng đhanuôr acoon coh bơơn đươi đợ bh’rợ zư lêy c’rơ liêm choom lâh mơ; zâl cha groong, lâng t’bil lơi pr’luh cr’ăy coh zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong. Lâh n’năc, pa dưr đợ đhanuôr acoon coh bơơn đươi bảo hiểm y tế. Pa dưr đợ apêê pân đil vêy a chăc k’đhap khám lêy a chăc k’đhap, n’niên k’coon coh cơ sở y tế căh cậ bơơn râu zooi âng cán bộ y tế; pa xiêr đhr’năng p’niên oom ooch, n’hil lâng ếp k’tứi đhị zr’lụ dự án. Đh’rưah lâng n’năc năc t’bhlâng k’rong bhrợ, pa liêm pa crêê pazêng y tế coh cấp chr’hoong, chr’val; pa choom đợ apêê cán bộ y tế coh vel đong, y tế lâng apêê bhrợ bh’rợ dân số bhươl cr’noon crêê liêm; pa dưr k’rơ lâh mơ dzợ râu liêm choom âng bh’rợ y tế, zư lêy c’rơ coh tr’nơơp đoọng ha đhanuôr. Pa bhlâng, t’bhlâng bhrợ k’rơ bh’rợ xay moon đoọng zâl cha groong pazêng j’niêng cr’bưn căh liêm crêê coh zr’lụ đhanuôr acoon coh, t’bhlâng tước c’moo 2025 năc z’zăng liêm choom zâl cha groong, t’bhlâng t’bil lơi đhr’năng đâh pay k’diic k’điêl lâng tr’pay diic điêl coh bhuh xoọng đhị zr’lụ đhanuôr acoon coh./.

Nâng cao chất lượng dân số vùng dân tộc thiểu số, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội

Việc triển khai hiệu quả công tác chăm sóc sức khoẻ, nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số góp phần quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội vùng khó khăn, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Bài viết sau đây phản ánh thực tế tại huyện miền núi A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế

A Lưới là huyện vùng cao, biên giới của tỉnh  Thừa Thiên Huế với dân số ước hơn 53.800 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm trên 77 %.

Trong 8 tháng đầu năm nay, huyện A Lưới có 13 trường hợp tảo hôn, giảm 4 trường hợp so với cùng kỳ và không xảy ra trường hợp kết hôn cận huyết thống. Tuy nhiên, tỷ lệ tảo hôn trên địa bàn huyện vẫn còn cao so với mặt bằng chung của toàn tỉnh và có xu hướng gia tăng đột biến tại một số xã như Trung Sơn, Hồng Hạ. Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng, để giải quyết tình trạng này, cần tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác dân số. Tăng cường hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động về khám sức khỏe người cao tuổi, chú trọng công tác tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn và xóa bỏ hôn nhân cận huyết thống.

Theo Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế, tại các vùng đồng bào DTTS và miền núi, các chỉ số, dân số, tuổi thọ thấp hơn bình quân cả nước. Sự chênh lệch này một phần do điều kiện đời sống khó khăn, chế độ dinh dưỡng, khả năng tiếp cận dịch vụ sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình còn hạn chế. Để cải thiện tình hình sức khỏe đồng bào DTTS, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Quyết định để triển khai các nội dung nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS và miền núi của Dự án 7 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (sau đây gọi tắt là Chương trình).

 Năm 2023, tỉnh Thừa Thiên Huế được phân bổ gần 264 tỷ đồng vốn kế hoạch thực hiện Chương trình này, trong đó Dự án 7 (Chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em) giao Sở Y tế tỉnh là hơn 2 tỷ đồng. Tính đến tháng 7 năm nay, sở đơn vị này đã giải ngân được 712 triệu đồng, đạt gần 35%. Lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, để triển khai hiệu quả nội dung Chương trình, Sở Y tế đã phối hợp với các ban, ngành liên quan, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc đẩy mạnh đầu tư cũng như củng cố mạng lưới y tế. Đẩy mạnh tuyên truyền nhằm ngăn chặn, đẩy lùi các hủ tục lạc hậu như tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đồng thời tiếp tục tăng cường công tác y tế để đồng bào DTTS được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại; khống chế, tiến tới loại bỏ dịch bệnh ở vùng đồng bào DTTS và miền núi. Ngoài ra, nâng cao tỷ lệ đồng bào DTTS tham gia bảo hiểm y tế. Tăng số phụ nữ có thai được khám thai định kỳ, sinh con ở cơ sở y tế hoặc có sự trợ giúp của cán bộ y tế; giảm tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và thấp còi tại địa bàn dự án. Cùng với đó tiếp tục đầu tư, củng cố mạng lưới y tế cấp huyện, xã; đào tạo đội ngũ cán bộ y tế cơ sở, y tế và cộng tác viên dân số thôn, bản đạt chuẩn; nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Đặc biệt, đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm ngăn chặn, đẩy lùi các hủ tục lạc hậu trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số phấn đấu đến năm 2025 cơ bản ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS…/.