Đhơ ơy dưr vaih bấc tu bhiệc rooh cat bil bal ngân pa bhlầng đăh cr’van, lâng cr’pân tước coon ma nuyh, ha dợ bấc zr’lụ căh pa ghit, lu lơ lâng đhr’năng cha groong rooh cát. “Oọ đơc ơy vaih rooh cat ha dợ k’rang cha groong”, apêê cơ quan chức năng năc p’ghit k’đhơợng lêy, toọm bhrơợng ngai bhrợ lết, g’đech đhr’năng căh liêm dưr vaih.

Cơnh lâng đhr’năng p’răng pưih âng t’ngay cha noọng, zr’lụ bhrợ phế liệu nhựa lâng zr’lụ bhrợ cr’liêng nhựa âng pr’căn Trần Thị Lệ Quyên, ặt đhị vel Long Bình, chr’val Tam Nghĩa, chr’hoong Núi Thành cơnh muy zr’lụ n’noh bhưah ga mắc. Pazêng zr’lụ đơc n’noh nhựa đơc dal lâh 2 mét coh toor đong đhanuôr, nặ k’hung bấc cơnh. Rau k’rang lâh nắc đhr’năng rooh cat buôn dưr vaih đhơ đhơ bêl. Năc đhêêng vêy 1 đưl hot căh cậ cr’hơơng oih năc cung choom bhrợ rooh lưch zr’lụ nâu.

Đhanuôr ặt đăn zr’lụ bhrợ têng phế liệu nhựa lâng bhrợ cr’liêng nhựa nâu căh ơy lưch k’rang k’uôl bêl hay tước tu bhiệc rooh cat dưr vaih đhị đâu bêl c’xêê 11/2020. Muy cha nắc đhanuôr  vêy ting lêy tu bhiệc rooh cát nâu bêl 5 c’moo hay, a đoo truih, bêl m’pâng đhâng, zr’lụ bhrợ nhựa nâu pâm bhroọt dưr rooh k’rơ. Căh mơ đanh, đh’rôông oih jôông dal, g’dooc tăm plum prang zr’lụ nâu. K’bhuh Cảnh sát cha groong rooh cat t’pặt đanh tước 3 giờ đồng hồ nắc vêy pặt ha dợ cr’van cr’bhộ lưch rooh cat. Đhanuôr nâu đoọng năl: “Xoọc đêêc zập ngai cung k’pân, ngai k’pân dưr xó, ngai năc ặt t’pặt oih. Tu oih jôông lalâh rơợng, ga mắc nắc đương k’bhuh t’pặt rooh cát tước t’pặ nắc vêy choom pặt. Ha dang căh mặt t’pặt oih nắc dưr rọ ooy đong đăh toor, p’toh ga tước đêêc căh năl rau dzợ choom vaih cơnh lâng coon ma nuyh? Ơy dưr vaih rooh cat cơnh đêêc ha dợ c’la zr’lụ phế liệu nâu cung lu lơ đăh bh’rợ cha groong rooh pr’toh. Đhanuôr ơy xay moon bấc chu ha dợ apêê cung căh ting xơợng, ting g’bọ phế liệu ting bấc lâh mơ, grịa lâng za đêr đong zi”.

Cr’chăl hay, bấc pr’loọng đhanuôr ặt ma mông đhị chr’val Tam Nghĩa, chr’hoong Núi Thành vêy xrặ bha ar pa gơi Sở Nông nghiệp lâng Môi trường tỉnh Quảng Nam xay moon tu bhiệc bhrợ têng phế liệu nhựa nâu, bhrợ chr’đhung nilong vaih đhr’năng nặ nung, crêê tước pr’ặt tr’mông âng đhanuôr. Apêê pr’loọng đhanuuôr k’đươi ngành chức năng cha mêệt lêy bhiệc đươi dua k’tiếc, bh’rợ tệêm ngăn rooh cat lâng vệ sinh môi trường đhị zr’lụ nâu vêy tệêm ngăn hay căh? T’cooh Trần Văn Sơn, c’la zr’lụ nâu moon pazêng rau căh ơy liêm coh bh’rợ cha groong rooh pr’toh coh đâu: “Bh’rợ đươi bhrợ cớ phế liệu nhựa lâng bhrợ cr’liêng nhựa cung lalay cơnh lâng bh’rợ lơơng nắc k’đhap zước moọt bhrợ đhị zr’lụ công nghiệp. Ha dang cr’chăl tước đâu zr’lụ bhrợ têng âng cu bơơn nhà nước đoọng moọt zr’lụ công nghiệp bhrợ năc a cu đâh bhrợ zr’lụ bhrợ têng liêm choom lâh mơ, zập pr’đơợ cha groong rooh cat, xang nắc pa tơơi chô ooy đêếc”.

“Oọ đơc ơy vaih rooh pr’toh ha dợ k’rang cha groong” bêl đhr’năng rooh pr’toh coh hân noo p’răng pưih ặt vaih ta luôn. C’moo 2024, đhị vel đong tỉnh Quảng Nam dưr vaih 68 tu bhiệc rooh cat, bhrợ 1 cha nắc chêệt, đợ cr’van bil bal mơ 16,7 tỷ đồng. Cơnh lâng tu bhiệc rooh xưởng hộp xốp đhị chr’val Đại Hiệp, chr’hoong Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam moọt t’ngay 20/6/2024 bhrợ bil bal lâh 2 tỷ đồng. Bấc tu bhiệc rooh ngân năc tu apêê c’la lu lơ năc bhiệc cha groong rooh cat lâng căh zập pr’đươi cha groong rooh cat. Thượng tá Trương Đức Thuận, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát cha groong rooh cat lâng trôông dấc Công an tỉnh Quảng Nam xay moon: Coh vel đong tỉnh vêy lâh 12.000 zr’lụ bhrợ têng đăh cha groong rooh cat k’đhơợng lêy. Tơợ t’ngay 15/12/2024 tước nâu kêi, đơn vị ơy cha mêệt lêy 385 cơ sở, tọom 32 đhr’năng lâng k’nặ 1 tỷ đồng, pa đhêy 2 zr’lụ lâng pa đhêy pa  bhrợ 2 cơ sở lơơng. “Ting cơnh k’đươi moon âng Bộ Công an, UBND tỉnh lâng Giám đốc Công an tỉnh, a zi năc cha mêệt lêy ghit, toọm pa rơợng đhr’năng bhrợ lết, zập ngai cung cơnh đêêc. K’bhuh cha mêệt lêy nắc bơơn bhrợ ting cr’chăl lâng pâm bhroọt. Zr’lụ bhrợ lết năc pa đhêy ha dang căh pa liêm tu bhiệc coh cr’chăl 30 t’ngay. Đợ zr’lụ bhrợ lết nắc pa căh đhị zập c’lâng xa nay đoọng zập đhanuôr ting năl lâng cha mêệt lêy”.

Coh c’moo 2024, coh prang k’tiếc k’ruung dưr vaih 3.772 tu bhiệc rooh cat lâng pr’toh, bhrợ 96 cha nắc chêệt, 11 cha nắc bhrêy, bil bal cr’van dap lêy lâh 454 tỷ đồng, dzooc 11,2% t’ping lâng c’moo lalăm. Pa bhlầng, apêê tu bhiệc rooh cat đhị zr’lụ đơc phế liệu bấc lâh mơ coh pazêng tu bhiệc rooh cat. Dưr vaih rooh cat ngân năc tu đhr’năng lu lơ căh trách nhiệm âng c’la bhrợ têng lâng ma nuyh đha nuôr, cơnh đươi dua điện lalâh bấc, a ngoọn điện ty, căh xăl a ngoọn điện t’mêê, căh pa ghit cha groong rooh pr’toh. Đăh lơơng, bhiệc tọom pa chô trách nhiệm căh bhrơợng k’rơ bhrợ đhr’năng vaih cớ rau lết cher.

Đọong pa liêm đhr’năng nâu, năc t’bhlầng bh’rợ xay moon c’năl đăh cha groong rooh cat tước zập lang đhanuôr năl; pa ghit bh’rợ cha mêệt lêy lâng toọm bhrơợng ngai bhrợ lết; t’pâh, pa zương apêê ting pâh cha mêệt lêy tệêm ngăn rooh pr’toh; đh’rưah pa dưr dal c’rơ trách nhiệm âng chính quyền vel đong coh bh’rợ k’đhơợng zư lêy tệêm ngăn rooh cat./.

NGUY CƠ CHÁY NỔ TẠI CÁC KHO, BÃI Ở QUẢNG NAM: “ĐỪNG ĐỂ MẤT BÒ MỚI LO LÀM CHUỒNG”

Đang vào mùa nắng nóng, nguy cơ cháy nổ tại các nhà xưởng, kho hàng, bãi phế liệu và cơ sở sản xuất nhỏ lẻ ở tỉnh Quảng Nam đang ở mức báo động. Dù từng xảy ra nhiều vụ hỏa hoạn gây thiệt hại nặng nề về tài sản, thậm chí đe dọa tính mạng con người nhưng không ít chủ cơ sở vẫn chủ quan, lơ là công tác phòng cháy chữa cháy. “Đừng để mất bò mới lo làm chuồng”, các cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý, xử lý nghiêm sai phạm, tránh hậu quả đáng tiếc.

Giữa cái nắng oi ả của những ngày hè, cơ sở tái chế phế liệu nhựa và sơ chế viên nén nhựa của bà Trần Thị Lệ Quyên, ở thôn Long Bình, xã Tam Nghĩa, huyện Núi Thành như một bãi rác khổng lồ. Những đống nhựa phế liệu cao hơn 2 mét chất chồng lộ thiên, sát vách nhà dân, bốc mùi nồng nặc. Điều đáng lo ngại là nguy cơ cháy nổ luôn rình rập. Chỉ một tàn thuốc hay mồi lửa nhỏ cũng có thể khiến nơi đây bùng cháy dữ dội. 

Người dân ở gần cơ sở tái chế phế liệu nhựa và sơ chế viên nén nhựa này chưa hết lo sợ khi nhắc lại vụ cháy xảy ra tại đây hồi tháng 11/2020. Một người dân từng chứng kiến vụ cháy cách đây 5 năm kể, vào lúc giữa trưa, cơ sở tái chế phế liệu nhựa bất ngờ có khói bốc lên ngùn ngụt. Chỉ ít phút sau, ngọn lửa bùng phát và cháy dữ dội, khói đen bao trùm một không gian rộng lớn. Lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy phải mất gần 3 giờ để khống chế đám cháy nhưng số tài sản bên trong đã bị thiêu rụi. Người dân này cho biết. “Lúc đó ai cũng hoảng sợ, người thì bỏ chạy, người thì dập lửa. Ngọn lửa quá lớn nên phải đến khi lực lượng phòng cháy chữa cháy đến mới khống chế được. Nếu không dập được thì lửa sẽ cháy lan sang các nhà bên cạnh khiến bình ga nổ, lúc đó không biết điều gì xảy ra với mọi người? Từng xảy ra sự cố nhưng chủ cơ sở này vẫn lơ là trong công tác phòng cháy chữa cháy. Người dân nhiều lần ý kiến nhưng họ vẫn không tiếp thu mà càng ngày càng chất đống phế liệu nhựa cao lên sát bờ tường nhà chúng tôi”.

Thời gian qua, nhiều hộ dân sinh sống tại xã Tam Nghĩa, huyện Núi Thành có đơn thư gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Nam trình bày việc cơ sở sản xuất phế liệu nhựa này sản xuất bao bì ni lông gây mùi hôi khó chịu, ảnh hưởng sinh hoạt và đời sống bà con. Các hộ dân đề nghị cơ quan chức năng kiểm tra việc sử dụng đất, công tác an toàn cháy nổ và vệ sinh môi trường tại cơ sở này có đảm bảo hay không? Ông Trần Văn Sơn, đại diện chủ cơ sở thừa nhận những hạn chế trong phòng chống cháy nổ tại đây: “Ngành tái chế phế liệu nhựa và sơ chế viên nén nhựa cũng khác ngành khác là rất khó xin vào hoạt động tại cụm công nghiệp. Nếu thời gian tới cơ sở của tôi được nhà nước cho phép vào cụm công nghiệp thì tôi sẽ sớm xây dựng khu sản xuất bài bản, đầy đủ các điều kiện phòng cháy chữa cháy, rồi sẽ dời qua đó”.

“Đừng để mất bò mới lo làm chuồng” khi nguy cơ cháy nổ trong mùa nắng nóng luôn rình rập. Năm 2024, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam xảy ra 68 vụ cháy, làm 1 người chết, thiệt hại tài sản khoảng 16,7 tỷ đồng. Riêng vụ cháy xưởng hộp xốp ở xã Đại Hiệp, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam vào ngày 20/6/2024 gây thiệt hại hơn 2 tỷ đồng. Nhiều vụ cháy lớn bắt nguồn từ việc chủ cơ sở lơ là việc phòng ngừa cháy nổ và thiếu trang bị công cụ, vật dụng phòng cháy chữa cháy. Thượng tá Trương Đức Thuận, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ Công an tỉnh Quảng Nam thông tin: Trên địa bàn tỉnh có hơn 12.000 cơ sở sản xuất thuộc diện quản lý về phòng cháy chữa cháy. Từ ngày 15/12/2024 đến nay, đơn vị đã kiểm tra 385 lượt cơ sở, xử phạt 32 trường hợp với gần 1 tỷ đồng, tạm đình chỉ 2 cơ sở và đình chỉ hoạt động 2 cơ sở khác. “Theo chỉ đạo của Bộ Công an, UBND tỉnh và Giám đốc Công an tỉnh, chúng tôi sẽ kiểm tra nghiêm túc, xử lý dứt điểm các vi phạm, không có ngoại lệ. Các đoàn kiểm tra sẽ được tổ chức định kỳ và đột xuất. Cơ sở vi phạm sẽ bị tạm đình chỉ hoặc đình chỉ nếu không khắc phục trong 30 ngày. Danh sách vi phạm sẽ được công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết và giám sát”.

Trong năm 2024, trên toàn quốc xảy ra 3.772 vụ cháy và nổ, làm 96 người chết, 111 người bị thương, thiệt hại tài sản ước tính hơn 454 tỷ đồng, tăng 11,2% so với năm trước. Đặc biệt, các vụ cháy tại kho bãi phế liệu chiếm tỷ lệ cao trong tổng số vụ cháy. Nguyên nhân chính dẫn đến các vụ cháy lớn thường xuất phát từ sự thiếu trách nhiệm, chủ quan của chủ cơ sở và người dân, như sử dụng điện quá tải, dây dẫn cũ kỹ, không bảo trì, không thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng ngừa cháy nổ. Mặt khác, việc xử lý trách nhiệm chưa đủ nghiêm minh, chưa đủ sức răn đe nên tình trạng vi phạm vẫn cứ tiếp diễn.

Để chấn chỉnh tình trạng này, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về phòng cháy chữa cháy đến mọi tầng lớp nhân dân; siết chặt công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; khuyến khích các mô hình cộng đồng tham gia giám sát an toàn cháy nổ; đồng thời, nâng cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác quản lý và bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy./.