C’bhuh quân giải phóng ting pâh g’luh zêl penh Tây Nguyên pa zêng: 4 sư đoàn, 4 trung đoàn bộ binh, 1 trung đoàn đặc công, 2 trung đoàn pháo binh, 3 sưa đoàn phòng không, 1 trung đoàn tăng - thiết giáp lâng zâp đơn vị thông tin, hậu cần, âng đơơng p’nanh cha rắh.

C’bhuh quân đội Việt Nam cộng hoà coh Tây Nguyên pa zêng: 1 sư đoàn bộ binh bha lâng, 7 liên đoàn biệt động quân (ma mơ lâng 10 trung đoàn), 4 thiết đoàn, 8 tiểu đoàn pháo binh, 1 sư đoàn không quân. Chỉ huy zâp c’bhuh quân đội Việt Nam cộng hoà năc Thiếu tướng Phạm Văn Phú.

Bêl căh ơy chiến dịch nâu, quân hêê ơy bhrợ pa xrang a’rập, bhrợ apêê a’rập k’noọ vêy mưy g’luh zêl penh ga măc coh Bắc Tây Nguyên lâng k’rong chô zêng coh Kon Tum, Pleiku. Ha dợ ooy đâu, quân hêê pa zưm c’bhuh manưih chô moot zêl đhị Buôn Ma Thuột coh Nam Tây Nguyên.

G’luh zêl penh coh Tây Nguyên vêy tơợp tơợ hi dưm t’ngay 3, ta rựp brương t’ngay 4/3/1975 bêl trung đoàn 95A lươt moot ta cắt c’lâng 19, zêl lêệng đhị Ayun lâng bơr pêê đhị c’lâng, bhrợ c’la zêng đhị c’năt c’lâng ch’ngai 20km, tơợ pa lêêh 3 Pleibon tươc đăn vel Phú Yên. Bêl đâu, Trung đoàn 9, sư đoàn 320A ta căt c’lâng số 14 coh Ea H’leo.

Tơợ t’ngay 4/3 tước 9/3, quân hêê moọt ta căt zâp đhị c’lâng số 19, 21, ta căt zêng Tây Nguyên lâng zr’lụ truih toor biển miền Trung, lâng zêl penh đhị c’lâng số 14 đoọng ta căt Bắc Tây Nguyên lâng Nam Tây Nguyên.

Xang bêl zêl pay quận lỵ Thuần Mẫn (t’ngay 8/3), Đức Lập (t’ngay 9/3), quân hêê chô zêl penh đhị Buôn Ma Thuột ( t’ngay 10 lâng 11/3), bơơn thắng đhị g’luh zêl penh bha lâng Tây Nguyên. Xang nặc, quân hêê zêl penh liêm choom c’bhuh âng Sư đoàn 23 đhị Nông Trại - Chư Cúc tơợ t’ngay 14/3 tước 18/3.

Xang bêl bil Buôn Ma Thuột, t’ngay 14/3, apêê a’rập lơi jợ Kon Tum, Pleiku đoọng chô zư cha groong đhị zr’lụ clung toor biển. T’ngay 15/3, c’bhuh quân đội Việt Nam cộng hoà tơợp rạch chô truih c’lâng số 7. Quân hêê lêy moọt zêl lâng tươc t’ngay 25/3 năc zêng bơơn zêl lêệng, apêê a’rập zêng dưr mưt đăh Tây Nguyên.

Bơơn thắng, quân hêê ting xiêr zêl penh đhị zr’lụ truih toor biển Nam Trung Bộ, bơơn ting pa chô zâp tỉnh Phú Yên (t’ngay 1/4), Khánh Hoà (t’ngay 2/4). G’luh zêl penh đhị Tây Nguyên năc liêm xang bêl t’ngay 3/4/1975.

Đhị g’luh zêl penh nâu, quân hêê bơơn zêl lêệng t’bil zêng quân khu 2 âng c’bhuh quân đội Việt Nam cộng hoà, pa chô vel đông Tây Nguyên ga măc bhưah. Thắng lợi âng g’luh zêl penh Tây Nguyên năc pr’đơợ ooy g’luh gung dưr hân noo ha pruôt 1975, bhrợ pr’đơợ liêm buôn đoọng quân lâng đhanuôr hêê pa zưm pa chô k’tiêc k’ruung t’ngay 30/4/1975./.

CHIẾN DỊCH TÂY NGUYÊN CHÍNH THỨC BẮT ĐẦU VÀO RẠNG SÁNG 4/3/1975

Cách đây tròn 50 năm, chiến dịch Tây Nguyên chính thức bắt đầu vào rạng sáng ngày 4/3/1975 với các trận đánh cắt đường 19 và 14. Chiến dịch Tây Nguyên mang mật danh Chiến dịch 275 diễn ra từ ngày 4/3/1975 đến ngày 3/4/1975.

Bộ Tư lệnh chiến dịch do Trung tướng Hoàng Minh Thảo làm Tư lệnh, Đại tá Đặng Vũ Hiệp làm Chính ủy.

Lực lượng quân giải phóng tham gia chiến dịch Tây Nguyên gồm: 4 sư đoàn, 4 trung đoàn bộ binh, 1 trung đoàn đặc công, 2 trung đoàn pháo binh, 3 trung đoàn phòng không, 1 trung đoàn tăng-thiết giáp cùng các đơn vị thông tin, hậu cần, vận tải.

Lực lượng quân đội VNCH ở Tây Nguyên gồm: 1 sư đoàn bộ binh chủ lực, 7 liên đoàn biệt động quân (tương đương 10 trung đoàn), 4 thiết đoàn, 8 tiểu đoàn pháo binh, 1 sư đoàn không quân. Chỉ huy các lực lượng quân đội VNCH là Thiếu tướng Phạm Văn Phú.

Trước chiến dịch, quân ta đã thực hiện nghi binh khiến địch lầm tưởng sắp có đánh lớn ở Bắc Tây Nguyên và dồn lực lượng lên Kon Tum, Pleiku đối phó. Trong khi đó, quân ta tập trung lực lượng nhắm tới mục tiêu chính là Buôn Ma Thuột ở Nam Tây Nguyên.

Chiến dịch Tây Nguyên chính thức bắt đầu vào đêm 3 rạng sáng 4/3/1975 khi trung đoàn 95A được lệnh đánh cắt đường số 19, tiêu diệt căn cứ Ayun và một số chốt giao thông, làm chủ hoàn toàn đoạn đường dài 20km từ ngã ba Pleibon đến gần ấp Phú Yên. Cùng thời điểm, Trung đoàn 9, Sư đoàn 320A cắt đường số 14 ở Ea H'Leo.

Từ ngày 4/3 đến 9/3, quân ta đánh cắt giao thông trên các đường số 19, 21 cô lập Tây Nguyên với vùng duyên hải miền Trung và đánh đường số 14 để chia cắt Bắc Tây Nguyên với Nam Tây Nguyên.

Sau khi đánh chiếm quận lỵ Thuần Mẫn (ngày 8/3), Đức Lập (ngày 9/3), quân ta tấn công Buôn Ma Thuột (10-11/3), thắng trận then chốt trong chiến dịch Tây Nguyên. Tiếp đó, quân ta đánh bại cuộc phản kích của Sư đoàn 23 trong trận Nông Trại - Chư Cúc từ ngày 14/3 đến 18/3.

Choáng váng sau khi mất Buôn Ma Thuột, ngày 14/3, địch quyết định bỏ Kon Tum, Pleiku về cố thủ vùng đồng bằng ven biển. Ngày 15/3, lực lượng quân đội VNCH bắt đầu cuộc rút lui hỗn loạn trên đường số 7. Quân ta chớp thời cơ truy kích và đến ngày 25/3 đã cơ bản tiêu diệt, làm tan rã lực lượng địch tháo chạy khỏi Tây Nguyên.

Thừa thắng, quân ta phát triển chiến đấu xuống vùng duyên hải Nam Trung Bộ, lần lượt giải phóng các tỉnh Phú Yên (1/4), Khánh Hòa (2/4). Chiến dịch Tây Nguyên chính thức kết thúc vào ngày 3/4/1975.

Kết quả chiến dịch, quân ta tiêu diệt và làm tan rã Quân khu II của lực lượng quân đội VNCH, giải phóng địa bàn Tây Nguyên rộng lớn. Thắng lợi của Chiến dịch Tây Nguyên là bước ngoặt trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, tạo thời cơ thuận lợi để quân và dân ta thống nhất đất nước vào ngày 30/4/1975./.