Pr’loọng đong anoo Đinh Văn Hùng, ắt coh cr’noon Tang Tong, chr’val Sơn Liên, chr’hoong Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi năc pr’loọng đong đăn đharựt. L’lăm ahay, đợ râu bơơn pay pa chô âng pr’loọng đong anoo Hùng năc đươi bấc ooy 1 héc ta keo lâng 4 sào ha roo ha rêê. Hân đhơ cơnh đêêc, tơơm keo choh coh zr’lụ ch’ngai, zên prặ đơơng âng bấc, đợ zên bơơn pay pa chô công đhiệp glặp ng’đươi coh pr’ắt tr’mông. Tr’nơớp c’moo 2023, Xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung pa xiêr đharựt nhâm mâng (Dự án 2, bấc cơnh bh’rợ bhrợ cha, pa dưr bh’rợ pa xiêr đharựt) vêy ta bhrợ coh chr’val Sơn Liên, chr’hoong Tây Sơn. Đươi vêy cơnh đêêc, pr’loọng đong anoo ơy choom t’bil lơi đharựt. Anoo Đinh Văn Hùng prá xay: “Acu bhui har tu vêy Nhà nước đoọng bơr p’nong m’ma c’roóc. Mơ bơr pêê c’xêê tước, xang bêl c’roóc ma coon, chr’năp âng cr’năn c’roóc n’nâu năc bấc lâh mơ. Pr’loọng đong zi t’bhlâng băn, pa rưah t’bấc acoon c’roóc đoọng đâh bơơn gluh tơợ xa nay đăn đharựt”.

Cr’noon Tang Tong, chr’val Sơn Liên, chr’hoong Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi vêy k’nặ 100 pr’loọng đong đhanuôr Cadong. Coh đêêc, 25 pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt vêy ta đoọng c’roóc căn tơợ Xa nay cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung pa xiêr đharựt nhâm mâng tơợ tr’nơớp c’moo 2023. T’cooh Đinh Văn Thanh, Trưởng cr’noon Tang Tong, chr’val Sơn Liên, chr’hoong Sơn Tây prá xay, lâng râu liêm crêê âng plêệng k’tiếc, bấc da ding k’coong, bhơi xấc, vel đong vêy đợ râu liêm choom đoọng băn t’bấc c’roóc. Hân đhơ cơnh đêêc, zên prặ câl m’ma c’roóc năc bấc bhlâng, đhanuôr căh vêy zập zên đoọng bơơn câl. Tơợ xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung pa xiêr đharựt nhâm mâng, bấc pr’loọng đong coh cr’noon vêy ta đoọng “pr’đươi” đoọng pa dưr pr’ắt tr’mông. Vel đong năc ta đang moon đhanuôr t’bhlâng băn par, pa rưah t’bấc acoon bh’năn, bhrợ t’vaih râu bhrợ cha đoọng ha đhanuôr nhâm mâng.

Đhị cr’noon Đắk Doa, pr’loong anoo Đinh Văn Xuân năc pr’loọng đong đăn đharựt, vêy ta zooi đoọng 400 kg m’ma nghệ đoọng choh bhrợ tơợ Dự án 2 ooy bấc cơnh bh’rợ bhrợ cha, pa dưr bh’rợ pa xiêr đharựt. Diic điêl nhi đoo pa liêm k’tiếc choh lâh 3 sào nghệ căh dzợ choh muy tơơm arong. Anoo Xuân prá xay, xoọc đâu pr’loọng đong ơy bơơn pay pa chô tơợ tơơm nghệ. Đợ bấc coh g’luh pay pa choo hân noo tơớp choh, diic điêl anoo đớc m’bứi bhrợ m’ma, bhrợ t’bhưah đhăm choh. Bh’rợ choh p’xoọng tơơm nghệ năc bh’rợ t’mêê, xăl tơơm chr’noh vêy đợ râu liêm crêê ha k’tiếc. Pr’đươi nghệ vêy ta bhrợ năc vêy chính quyền vel đong ta đang moon doanh nghiệp pay câl.

T’cooh Trần Minh Tuấn, Chủ tịch chr’val Sơn Liên, chr’hoong Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi prá xay, bêl k’nặ zooi đoọng m’ma chr’noh, acoon bh’năn ha đhanuôr, chính quyền chr’val ơy đh’rưah lâng Phòng Lao động, Thương binh lâng Xã hội chr’hoong pa họp đhanuôr đoọng bơơn n’năl râu rơơm kiêng âng đhanuôr. Chr’val công p’too pa choom c’lâng bh’rợ ha đhanuôr choh, băn đợ tơơm chr’noh, acoon bh’năn crêê lâng đhr’năng âng vel đong. Ting cơnh t’cooh Trần Minh Tuấn, bh’rợ choh m’ma nghệ lâng băn c’roóc ma coon coh chr’val Sơn Liên coh tr’nơớp ơy vaih đợ râu liêm choom, zooi đhanuôr vêy bơơn pay pa chô bấc lâh mơ t’piing lâng ng’choh arong cơnh l’lăm ahay.

Xay bhrợ cơnh xa nay Dự án 2 ooy bấc cơnh bh’rợ bhrợ cha, pa dưr bh’rợ pa xiêr đharựt, coh 2 c’moo (2021 lâng 2022), chr’hoong Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi ơy đớc đoọng lâh 12 tỷ đồng zooi đoọng m’ma chr’noh, acoon bh’năn đoọng ha đhanuôr. Coh đêêc, ơy zooi m’ma c’roóc, bé ha lâh 90 pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt, pr’loọng đong t’mêê choom t’bil lơi đharựt coh pazêng chr’ơval Sơn Dung, Sơn Liên lâng Sơn Tân; 18 héc ta m’ma p’nang đoọng ha lâh 75 pr’loọng đong đharựt coh pazêng chr’val Sơn Long, Sơn Tân; zooi choh nghệ, ahự, k’bhông đoọng ha k’nặ 30 pr’loọng đong đharựt coh chr’val Sơn Mùa, Sơn Liên.

T’cooh Phan Huỳnh Sơn, Phó Trưởng Phòng Lao động, Thương binh lâng Xã hội chr’hoong Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi prá xay, zooi pa dưr bh’rợ pa bhrợ, pa liêm pa crêê bh’rợ bhrợ cha, pa dưr kinh tế t’bấc râu bơơn pay pa chô ha đhanuôr năc râu đơ chr’năp lâng bha lâng coh xa nay bh’rợ pa xiêr đharựt nhâm mâng. Phòng ơy ch’mêệt lêy zooi tơơm m’ma chr’noh, bh’năn băn crêê manuyh, crêê cr’noọ lâng crêê cơnh lâng đhr’năng k’tiếc k’bunh âng vel đong. Đh’rưah lâng n’năc, cán bộ pazêng vel đong ơy xay bhrợ ghít, t’bhlâng pan choom, zooi đhanuôr ooy bh’rợ choh, zư lêy, bhrợ t’vaih pazêng lớp pa choom b’băn. Tơợ c’moo 2021 tước nâu cơy, đợ pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt âng chr’hoong ơy xiêr lâh 5% (ma mơ 273 pr’loọng đong). Chr’hoong Sơn Tây t’bhlâng tước c’moo 2025, đợ pr’loọng đong đharựt xiêr coh đhr’năng 23%, năc bơơn pa xiêr 1.400 pr’loọng đong đharựt./.

Trao "cần câu" giúp đồng bào vùng núi Quảng Ngãi giảm nghèo bền vững

Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, các địa phương miền núi tỉnh  Quảng Ngãi đã sử dụng nguồn kinh phí được phân bổ để hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, giúp nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số có sinh kế, phát triển kinh tế bền vững, vươn lên thoát nghèo.

Gia đình anh Đinh Văn Hùng, ở thôn Tang Tong, xã Sơn Liên, huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi là hộ cận nghèo. Trước đây, nguồn thu nhập chính của gia đình anh Hùng chỉ dựa vào 1 héc ta cây keo và 4 sào lúa rẫy. Tuy nhiên, cây keo trồng ở khu vực khá xa, chi phí vận chuyển lớn, thu nhập chỉ đủ trang trải cuộc sống. Đầu năm 2023, Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững (Dự án 2, đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo) được triển khai ở xã Sơn Liên, huyện Tây Sơn. Nhờ đó, gia đình anh đã được bình xét và trao một cặp bò cái sinh sản. Đây là nguồn sinh kế giúp gia đình anh vươn lên thoát nghèo. Anh Đinh Văn Hùng chia sẻ: "Tôi rất vui vì được Nhà nước hỗ trợ một cặp bò giống. Chỉ ít tháng nữa, sau khi bò sinh sản, giá trị của đàn bò tiếp tục tăng lên. Gia đình tôi cố gắng chăm sóc, gây dựng đàn bò để sớm thoát khỏi hộ cận nghèo".

Thôn Tang Tong, xã Sơn Liên, huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi có gần 100 hộ đồng bào Cadong. Trong đó, 25 hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ bò cái từ Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững đầu năm 2023. Ông Đinh Văn Thanh, Trưởng thôn Tang Tong, xã Sơn Liên, huyện Sơn Tây cho biết, với khí hậu mát mẻ, nhiều đồi núi, cỏ cây tươi tốt, địa phương có lợi thể để phát triển đàn bò. Tuy nhiên, kinh phí để mua bò giống khá lớn, người dân không có điều kiện để đầu tư. Từ Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững, nhiều hộ nghèo trong thôn đã được trao "cần câu" để phát triển kinh tế. Địa phương sẽ vận động bà con chăm sóc, nhân rộng, phát triển đàn gia súc, tạo nguồn sinh kế bền vững.

Tại thôn Đắk Doa, gia đình anh Đinh Văn Xuân (hộ cận nghèo) được hỗ trợ 400 kg nghệ giống để sản xuất từ Dự án 2 về đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo. Vợ chồng anh đã cải tạo đất trồng hơn 3 sào nghệ phá thế độc canh cây mì. Anh Xuân chia sẻ, hiện gia đình anh đã có nguồn thu từ cây nghệ. Sản lượng thu hoạch vụ đầu tiên, vợ chồng anh để một phần làm giống, mở rộng diện tích. Việc phát triển thêm cây nghệ là hướng đi mới, chuyển đổi cơ cấu cây trồng có lợi cho đất. Sản phẩm nghệ làm ra được chính quyền địa phương hỗ trợ kết nối để doanh nghiệp thu mua.

Ông Trần Minh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Sơn Liên, huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, trước khi hỗ trợ nguồn cây, con giống cho bà con, chính quyền xã đã phối hợp Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện tổ chức họp dân để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng. Xã cũng định hướng cho bà con phát triển những loại cây trồng, con vật nuôi phù hợp với điều kiện của địa phương. Theo ông Trần Minh Tuấn, mô hình trồng nghệ giống và chăn nuôi bò sinh sản ở xã Sơn Liên bước đầu đã cho hiệu quả, giúp người dân có thu nhập cao gấp hai lần so với trồng mì trước đây.

Thực hiện Dự án 2 về đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo, trong 2 năm (2021 và 2022), huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi đã bố trí hơn 12 tỷ đồng hỗ trợ cây, con giống cho người dân. Trong đó, đã hỗ trợ giống bò, dê cho hơn 90 hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo ở các xã Sơn Dung, Sơn Liên và Sơn Tân; 18 héc ta cây cau giống cho hơn 75 hộ nghèo ở các xã Sơn Long, Sơn Tân; hỗ trợ trồng nghệ, gừng, dừa xiêm cho gần 30 hộ nghèo ở các xã Sơn Mùa, Sơn Liên.

Ông Phan Huỳnh Sơn, Phó Trưởng Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện sinh kế, phát triển kinh tế tăng thu nhập cho người dân là điều kiện cần và tiên quyết trong quá trình giảm nghèo bền vững. Phòng đã bình xét hỗ trợ cây trồng, vật nuôi đúng đối tượng, nhu cầu và phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu ở địa phương. Cùng với đó, cán bộ các địa phương đã bám sát, tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ người dân cách trồng, chăm sóc, mở các lớp dạy chăn nuôi ngắn hạn. Từ năm 2021 đến nay, số hộ nghèo, cận nghèo của huyện Sơn Tây đã giảm hơn 5% (tương ứng 273 hộ). Huyện Sơn Tây phấn đấu đến năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo giảm ở mức 23%, tương ứng giảm 1.400 hộ nghèo./.