M’ma a’ọc Vân Pa dzợ ta moon a’ọc mini Quảng Trị vêy đhanuôr Pa Kô, Bru - Vân Kiều băn p’loh coh crâng Trường Sơn, Bộ Nông nghiệp lâng Môi trường năl ghit năc râu bh’năn chr’năp lêy zư pa dưr t’bâc. A’ọc Vân Pa căh ha mơ pậ, dưr ga măc căh đơơh, ha dợ vêy c’rơ liêm choom, buôn băn, lêệ đha hưm yêm, bâc apêê kiêng đươi. Tu buôn lêy băn p’loh, căh vêy k’rong băn bâc năc đợ mơ a’ọc Vân Pa cung căh lâh bâc lâng ma tr’lục lâng a’ọc lơơng, xoọc ting t’ngay ting bil a’năm. C’moo 2025, Trung tâm Khuyến nông k’tiêc k’ruung lâng Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị xay bhrợ pa dưr bh’rợ “Băn a’ọc vêêl đông pa zưm lâng p’têêt pa zưm pa câl bh’nơơn pr’đươi” đhị zâp chr’val Tân Lập, Lao Bảo lâng Trường Sơn lâng 4 pr’loọng đhanuôr ting pâh bhrợ, bhrợ 40 p’nong a’ọc m’ma Vân Pa đhị mưy pr’loọng. Cr’chăl lêy xay bhrợ bh’rợ, zâp pr’loọng băn lêy đươi bhrợ liêm crêê cơnh c’lâng bh’rợ băn têêm ngăn sinh học đhị pr’đơợ pr’luh pa zruah a’ọc châu Phi xoọc dưr vaih k’rơ bâc. Đươi vêy đươi bhr’lương sinh học lâng têêm liêm vệ sinh c’roọl bh’năn, đợ t’nooi a’ọc Vân Pa dưr vaih liêm k’rơ; đợ mơ ma mung 100%; hi lêệng mơ 3,5 ký đhị mưy p’nong ooy mưy c’xêê; xang 8 c’xêê băn, hi lêệng âng a’ọc nâu mơ 30 tươc 35% đhị mưy p’nong.

Ting cơnh xay moon âng zâp chuyên gia tươc tơợ Trung tâm Khuyến nông k’tiêc k’ruung, bh’nơơn tr’nơợp âng bh’rợ nâu ơy bhrợ pr’đơợ chr’năp zooi đoọng pa dưr pa xơc băn a’ọc Vân Pa ting c’lâng hàng hoá, chrooi pa xoọng pa dưr dal zên bơơn bhrợ ha đhanuôr lâng p’căh ghit thương hiệu chr’năp yêm âng Quảng Trị coh thị trường. Tơợ râu liêm choom âng zâp bh’rợ nâu, cr’chăl c’moo 2026-2027, Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị t’blâng xay bhrợ pa xoọng 4 bh’rợ t’mêê ooy zâp vêêl đông k’coong ch’ngai. Cr’noọ bh’rợ lêy chô ooy đăh bhrợ pa dưr zr’lụ b’băn têêm ngăn sinh học, đơơng pr’đươi a’ọc Vân Pa moot ooy n’juông ch’na đh’năh yêm têêm coh thị trường lâng bhrợ đoọng ha du lịch đhị zâp chr’val da ding k’coong âng tỉnh./.

Tổng kết mô hình chăn nuôi lợn bản địa Vân Pa

Ngày 12/12, Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị tổ chức hội nghị tổng kết mô hình “Chăn nuôi lợn bản địa gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm” thuộc dự án Khuyến nông Trung ương triển khai giai đoạn 2025-2027. Loại giống được lựa chọn nuôi thí điểm là lợn Vân Pa của đồng bào Pa Cô, Bru-Vân Kiều.

Giống lợn Vân Pa hay còn gọi lợn mini Quảng Trị được đồng bào Pa Kô, Bru-Vân Kiều nuôi thả dọc núi rừng Trường Sơn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định là nguồn gen vật nuôi quý hiếm cần bảo tồn và nhân rộng. Lợn Vân Pa có trọng lượng cơ thể nhỏ, tăng trưởng chậm nhưng sức đề kháng tốt, dễ nuôi, chất lượng thịt thơm ngon, săn chắc, thị trường rất ưa chuộng. Vì tập quán chăn nuôi thả rông, thiếu sự đầu tư nên số lượng lợn Vân Pa thuần chủng bị suy giảm nhanh và lai tạp, đứng trước nguy cơ mai một dần. Năm 2025, Trung tâm Khuyến nông quốc gia và Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị triển khai xây dựng mô hình “Chăn nuôi lợn bản địa gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm” tại các xã Tân Lập, Lao Bảo và Trường Sơn với 4 hộ dân tham gia, quy mô 40 con lợn giống Vân Pa/hộ.Quá trình triển khai mô hình, các hộ nuôi tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật chăn nuôi an toàn sinh học trong bối cảnh dịch tả lợn châu Phi diễn biến phức tạp. Nhờ sử dụng đệm lót sinh học và bảo đảm vệ sinh chuồng trại, đàn lợn Vân Pa sinh trưởng ổn định; tỉ lệ sống đạt 100%; tăng trọng bình quân 3,5 kg/con/tháng; sau 8 tháng nuôi, trọng lượng đạt từ 30-35kg/con.

Theo đánh giá của các chuyên gia đến từ Trung tâm Khuyến nông quốc gia, kết quả bước đầu của mô hình đã tạo lập nền tảng quan trọng giúp phát triển chăn nuôi lợn Vân Pa theo hướng hàng hóa, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và khẳng định thương hiệu đặc sản Quảng Trị trên thị trường. Từ thành công của các mô hình trình diễn, giai đoạn 2026-2027, Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị tiếp tục triển khai thêm 4 mô hình mới ở các địa bàn miền núi. Mục tiêu hướng tới là hình thành vùng chăn nuôi an toàn sinh học, đưa sản phẩm thịt lợn Vân Pa vào chuỗi thực phẩm sạch trên thị trường và phục vụ du lịch tại các xã miền núi của tỉnh./.