Tỉnh n’nâu công xoọc k’rong pazêng c’rơ đoọng tước x’rịa c’moo đâu năc t’bil lơi đong zir xrăh, t’răh ha ruôi, t’hước ooy bh’rợ pa xiêr đharựt nhâm mâng đoọng ha đhanuôr coh da ding k’coong.

Cr’chăl Tết Ất tỵ bêl đêêc ahay, 14 pr’loọng đong đhanuôr cr’noon Tống Cói, chr’val Ba, chr’hoong da ding k’coong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam bơơn cha Tết bhui har coh đhr’nong đong t’mêê. Hân đhơ pazêng đhr’nong đong n’nâu năc căh lâh ga măc năc công nhâm mâng 3 râu griing (cum-tr’mam mâng, z’đâr griing, xr’pợ griing), zooi đhanuôr doọ dzợ ắt lâng đhr’năng “boo t’răh, đhí moót” lâng doọ dzợ k’rang, k’pân pr’zước tơơi ắt ooy lơơng đoo bêl vaih đhí boo, tuh bhlong. T’cooh Lê Văn Mia, Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng cr’noon Tống Cói prá xay: Vêy ta zooi têêm ngăn đhị ắt mamông, đhanuôr ting t’ngay t’bhlâng bhrợ cha, pa dưr bh’rợ pa bhrợ đoọng t’bil lơi đharựt nhâm mâng: “Coh c’moo 2024, vel đong vêy ta pazao t’bil lơi 14 đhr’nong đong năc ơy xay bhrợ liêm xang; đong vêy ta bhrợ ting cơnh NĐ 01, đong chính sách xang n’năc đong ting cơnh NĐ 88. Ng’moon zazum đhanuôr năc ơy chô ắt ooy đong t’mêê. Vêy đong ắt nhâm mâng, vêy pr’hêl đhanuôr bhui har pa bhlâng; đhanuôr mâng loom ooy c’lâng xa nay âng Đảng, chính sách âng Nhà nước, ta luôn k’rang tước ooy đhanuôr acoon coh. C’moo 2025, ting cơnh cr’noọ xa nay âng cấp m’piing pazao đoọng xay bhrợ Xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung ooy xa nay t’bil lơi đong zir hư năc 18 đhr’nong đong. Vel đong xoọc xay bhrợ”.

Chr’val Ba vêy k’dâng 50% đhanuôr Cơ Tu, pr’ắt tr’mông âng đhanuôr bấc bhlâng đươi ooy ha rêê đhuốch căh nhâm mâng, đong xang zir xrăh. Coh pazêng c’moo đăn đâu, bơơn râu k’rang lêy âng Đảng, Nhà nước, pr’ắt tr’mông âng đhanuôr ting t’ngay vêy ta pa liêm, pa dưr dal; đhr’năng đong zir xrăh, t’răh ha ruôi công vêy ta pa xiêr coh zập c’moo. T’cooh Phạm Kim Thông, Chủ tịch UBND chr’val Ba prá xay, coh c’moo ahay, tơợ pazêng xa nay bh’rợ dự án, zên zooi đoọng âng tỉnh Quảng Nam lâng zên prặ xã hội chroi đoọng, vel đong ơy t’bil lơi 52 đhr’nong đong zir xrăh, z’lâh cơnh cr’noọ xa nay âng chr’hoong pazao đoọng.

T’cooh Phạm Kim Thông công prá xay, xoọc đâu coh prang chr’val vêy 91 đhr’nong đong zir hư đơơh ng’xây t’mêê lâng bhr’lậ pa liêm. Ting cơnh xa nay xay moon, zập đhr’nong đong xây t’mêê vêy ta zooi 60 ức đồng, đong bhr’lậ vêy ta zooi 30 ức đồng muy đhr’nong đong. Lâh zên zooi đoọng âng Nhà nước, vel đong năc k’rong zên prặ xã hội chroi đoọng lâng đươi dua liêm choom pazêng xa nay bh’rợ đoọng tước x’rịa c’moo năc t’bil lơi đong zir xrăh, t’răh ha ruôi đoọng ha pr’loọng đong đharựt, pr’loọng đong chính sách zr’năh k’đhap ooy đong ắt: “Azi ơy họp Ban k’đhơợng xay t’bil lơi đong zir xrăh năc t’bhlâng xay bhrợ. Kiêng xa nay bh’rợ t’bil lơi đong zir xrăh vêy ta xay bhrợ liêm choom năc prang hệ thống chính trị năc t’bhlâng xay bhrợ. Lâng pazêng đhanuôr căh vêy zên năc vel đong dưr ký kết lâng pazêng đại lý vật liệu đoọng ha đhanuôr vặ pr’đươi đoo bêl vêy zên zooi đoọng âng Nhà nước năc manuyh pa câl vật liệu bơơn đớp zên. Coh vel đong chr’val Ba xoọc vêy 91 đhr’nong đong zir xrăh, coh pazêng c’moo n’nâu năc t’bhlâng xay bhrợ liêm xang cr’noọ xa nay n’nâu. Xa nay âng vel đong pr’loọng đong hân đoo nhăn bhrợ đong ắt năc choom t’bil lơi đharựt. Nâu đoo năc pr’đơợ đoọng ahêê xay bhrợ cr’noọ xa nay pa xiêr đharựt”.

Tơợ zên prặ âng Trung ương, vel đong, c’moo 2022 tước nâu cơy, chr’hoong Đông Giang ơy zooi bhrợ t’mêê lâng bhr’lậ k’nặ 730 đhr’nong đong lâng đợ zên lâh 30 tỷ đồng. Ting cơnh t’cooh xa nay chr’hoong Đông Giang, lâh 400 đhr’nong đong zir xrăh ha mơ dzợ coh vel đong, vel đong năc đơơh loon đươi dua pazêng râu zên prặ âng pazêng xa nay bh’rợ, dự án, ting n’năc ta đang moon pazêng c’bhuh, xã hội đh’rưah pazum têy lâng chính quyền vel đong t’bil lơi đong zir xrăh, nhâm mâng xay bhrợ liêm xang Xa nay bh’rợ âng Chính phủ coh x’rịa c’moo đâu.

Zooi đhanuôr têêm ngăn zr’lụ ắt mamông, bhrợ cha, t’bil lơi đharựt nhâm mâng, coh pazêng c’moo ahay, chr’hoong da ding k’coong dal k’noong k’tiếc Tây Giang công đớc bấc c’rơ đoọng ha bh’rợ t’bil lơi đong zir xrăh, lêy năc đoo năc bh’rợ bha lâng đh’rưah lâng bh’rợ zâl cha groong đhí boo, tuh bhlong liêm choom. Năc coh c’moo ahay, đươi tơợ bh’rợ k’rong bhrợ đh’rưah pazêng râu zên lâng zên prặ âng xã hội chroi đoọng, chr’hoong năc zooi bhr’lậ pa liêm, bhrợ t’mêê 507 đhr’nong đong, tơợ đêêc zooi đhanuôr nhâm mâng pr’ắt tr’mông, pa dưr kinh tế pr’loọng đong. T’cooh Mạc Như Phương, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Tây Giang prá xay, c’moo 2025, vel đong k’rong pazêng c’rơ đoọng xay bhrợ liêm xang cr’noọ xa nay t’bil lơi pazêng đong zir xrăh, t’răh ha ruôi coh vel đong: “Xoọc đâu dzợ 407 đhr’nong đong zir xrăh, t’răh ha ruôi coh vel đong, c’moo 2025 chr’hoong t’bhlâng t’bil lơi pa lứch pazêng đong zir xrăh, t’bhlâng xay bhrợ liêm xang bh’rợ t’bil lơi đong zir xrăh t’răh ha ruôi ting cơnh p’too moon âng Trung ương công cơnh âng tỉnh pazao đoọng. Zên đoọng t’bil lơi đong zir xrăh, đong t’răh ha ruôi năc t’bhlâng k’rong pazêng zên prặ tơợ pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung, zên âng Hội đồng nhân dân tỉnh. Chr’hoong công t’bhlâng ta đang moon, k’rong pazêng c’bhuh, doanh nghiệp coh chr’hoong lâng tơợ lơơng đh’rưah ting t’bil lơi đong zir xrăh, t’răh ha ruôi coh vel đong”.

Công cơnh Đông Giang, Tây Giang, pazêng chr’hoong da ding k’coong n’lơơng âng tỉnh Quảng Nam cơnh Nam Giang, Phước Sơn, Hiệp Đức xoọc t’bhlâng k’rong pazêng c’rơ, t’bhlâng bhrợ pa đơơh, nhâm mâng liêm xang bh’rợ t’bil lơi đong zir xrăh, t’răh ha ruôi coh x’rịa c’moo đâu, bhrợ t’vaih râu liêm crêê ha đhanuôr coh zr’lụ da ding k’coong têêm ngăn đhị ắt mamông, bhrợ cha, zâl cha groong liêm choom đhí boo, tuh bhlong lâng pa xiêr đharựt nhâm mâng./.

QUẢNG NAM NỖ LỰC HOÀN THÀNH MỤC TIÊU XÓA NHÀ TẠM VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ

Những năm qua, các địa phương vùng cao tỉnh Quảng Nam đã có nhiều cách làm hay, vận dụng hiệu quả các chương trình, dự án và nguồn xã hội hóa để xóa nhà tạm cho hàng ngàn hộ nghèo, khó khăn về nhà ở.  Tỉnh này cũng đang tập trung nguồn lực để  đến cuối năm nay sẽ xóa xong nhà tạm, nhà ở dột nát, tiến tới giảm nghèo bền vững cho đồng bào vùng cao.

Dịp Tết Ất Tỵ vừa qua, 14 hộ dân thôn Tống Cói, xã Ba, huyện miền núi Đông Giang, tỉnh Quảng Nam được đón Tết ấm trong những ngôi nhà mới.  Những căn nhà này tuy chưa thực sự khang trang, hiện đại nhưng đảm bảo 3 cứng (nền cứng- khung, tường cứng, mái cứng), giúp bà con thoát cảnh “mưa dột, gió lùa” và không còn nơm nớp lo sợ phải dắt díu nhau đi tránh trú mỗi khi mưa bão tràn về. Ông Lê Văn Mia, Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Tống Cói cho biết: Được hỗ trợ an cư, bà con ngày càng ý thức nỗ lực vươn lên, chú tâm làm ăn, phát triển sản xuất để thoát nghèo bền vững. “Trong năm 2024, địa phương được giao chỉ tiêu xóa 14 nhà thì đều làm hết rồi; nhà làm theo NĐ 01, nhà chính sách rồi nhà theo NĐ 88. Nói chung bà con đã về nhà mới hết rồi. Có nhà ở ổn định, có quà tặng nữa bà con rất phấn khởi; bà con tin tưởng vào chủ trương đúng đắn của Đảng, chính sách của Nhà nước, luôn quan tâm đến bà con DTTS. Năm 2025, theo chỉ tiêu cấp trên giao thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xóa nhà tạm là 18 nhà. Địa phương đang triển khai thực hiện”.  

Xã Ba có khoảng 50% đồng bào Cơ Tu, đời sống của bà con chủ yếu dựa vào nương rẫy nên khá bấp bênh, nhà cửa tạm bợ. Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, đời sống của bà con từng bước được cải thiện, nâng cao; tình trạng nhà ở tạm bợ, dột nát cũng giảm dần qua từng năm. Ông Phạm Kim Thông, Chủ tịch UBND xã Ba cho biết, năm ngoái, từ nguồn vốn các chương trình, dự án, nguồn hỗ trợ của tỉnh Quảng Nam và nguồn huy động xã hội hóa, địa phương đã xóa được 52 nhà tạm, vượt chỉ tiêu huyện giao.

Ông Phạm Kim Thông cũng cho biết, hiện trên địa bàn xã còn 91 căn nhà tạm cần được xây mới và sửa chữa. Theo quy định, mỗi nhà xây mới được hỗ trợ 60 triệu đồng, nhà sửa chữa được hỗ trợ 30 triệu đồng/ 1 nhà. Ngoài nguồn hỗ trợ của Nhà nước, địa phương sẽ huy động nguồn xã hội hóa và vận dụng linh hoạt các giải pháp để đến cuối năm nay sẽ xóa xong nhà ở dột nát cho hộ nghèo, gia đình chính sách khó khăn về nhà ở: “Chúng tôi đã họp Ban chỉ đạo xóa nhà tạm tiếp tục triển khai. Muốn phong trào xóa nhà tạm đạt kết quả thì cả hệ thống chính trị phải vào cuộc. Đối với những bà con chưa có tiền thì địa phương sẽ đứng ra ký kết với các đại lý vật liệu cho bà con mua chịu vật liệu đến khi có tiền hỗ trợ của Nhà nước về, người bán vật liệu sẽ nhận tiền sau. Trên địa bàn xã Ba hiện còn 91 nhà tạm, trong năm nay sẽ phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu này. Quan điểm của địa phương hộ nào đăng ký làm nhà ở thì bắt buộc phải thoát nghèo. Đây là cơ sở cho chúng ta thực hiện mục tiêu giảm nghèo”.

Từ nguồn kinh phí của Trung ương, địa phương, năm 2022 đến nay, huyện Đông Giang đã hỗ trợ xây mới và sửa chữa gần 730 ngôi nhà với tổng kinh phí hơn 30 tỷ đồng. Theo lãnh đạo huyện Đông Giang, hơn 400 ngôi nhà tạm còn lại trên địa bàn, địa phương sẽ chủ động lồng ghép nguồn vốn các chương trình, dự án, đồng thời kêu gọi các tổ chức, xã hội chung tay cùng chính quyền địa phương để xóa nhà tạm, đảm bảo hoàn thành Chương trình của Chính phủ vào cuối năm nay.

Giúp người dân an cư, lạc nghiệp, giảm nghèo bền vững, những năm qua, huyện vùng cao biên giới Tây Giang cũng đã dành phần lớn nguồn lực cho công tác xóa nhà tạm, xem đó là nhiệm vụ trọng tâm gắn với phòng chống thiên tai hiệu quả. Riêng trong năm ngoái, thông qua việc lồng ghép các nguồn vốn và nguồn xã hội hóa, huyện đã hỗ trợ sửa chữa, làm mới 507 ngôi nhà, qua đó giúp bà con ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế gia đình. Ông Mạc Như Phương, Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Giang cho biết, năm 2025, địa phương sẽ tập trung mọi nguồn lực để hoàn thành mục tiêu xóa toàn bộ nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn: “Hiện nay còn 407 nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn, năm 2025 huyện sẽ tập trung quyết liệt cho việc xóa nhà tạm, phấn đấu hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát theo chỉ đạo của Trung ương cũng như của tỉnh giao. Nguồn lực xóa nhà tạm, nhà dột nát thì tập trung huy động nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia, nguồn của Hội đồng nhân dân tỉnh. Huyện cũng tập trung kêu gọi, huy động các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài huyện cùng chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn”.

Cũng như Đông Giang, Tây Giang, các huyện miền núi khác của tỉnh Quảng Nam như Nam Giang, Phước Sơn, Hiệp Đức  đang tập trung mọi nguồn lực, nỗ lực đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát vào cuối năm nay, tạo điều kiện cho bà con vùng cao an cư lạc nghiệp, phòng chống thiên tai hiệu quả và giảm nghèo bền vững./.