Lấh 3 c’moo hanua, amoó Phạm Thị Sung cóh chr’val Ba Thành, chr’hoong Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi nắc lêy tơợp bhrợ cha lâng bhiệc bhrợ mưy cửa hàng buôn pa câl pr’đươi n’đoóh a’doóh âng manứih H’Rê. Cơnh bấc pân đil H’Rê lơơng, tơợ p’niên amoó Sung ơy bơơn k’căn pa choom đoọng bh’rợ taanh n’đoóh a’doóh ty chr’nắp. Tước c’moo 2019, bêl n’đoóh a’doóh vel Teng âng chr’val Ba Thành, chr’hoong Ba Tơ bơơn ta moon nắc k’cir văn hoá phi vật thể k’tiếc k’ruung, amoó lêy bhrợ cửa hàng, đoọng âng đơơng n’đoóh a’doóh âng vel đông lướt ch’ngai lấh mơ.

Bêl tr’nơợp, cửa hàng mưy đợc p’cắh lâng đương pa câl đợ xa nập xập ty chr’nắp, n’đoóh a’doóh, bhr’nặ, khăn. Xang nặc, amoó Sung bhrợ pa xoọng liêm choom xa nập n’đoóh a’doóh, chi đhung, ví, đoọng bhrợ liêm crêê cơnh râu k’đươi moon âng ta mooi câl đươi. Bh’nơơn pr’đươi bơơn bấc ngai đặt câl, vêy pa câl cóh mạng xã hội. Tơợp c’moo, 2023, amoó Phạm Thị Sung nắc mưy ooy 30 cha nặc ting pấh ooy Câu lạc bộ tơợp bhrợ cha zr’lụ đhanuôr đhanuôr acoon cóh lâng k’coong ch’ngai tỉnh Quảng Ngãi. Đhị đâu, zâp apêê cóh đâu ting tr’pác bấc kinh nghiệm đoọng đh’rứah bhrợ cha liêm choom: “Pa choom bấc đắh kinh nghiệm đắh bhiệc p’cắh, cung cơnh bhrợ t’váih thương hiệu đắh bh’nơơn pr’đươi lâng pa dưr pa xớc bh’rợ taanh n’đoóh a’doóh âng đay”.

Tơợp bhrợ cha tơợ bh’rợ taanh n’đoóh a’doóh ty chr’nắp, Sung cắh mưy bhrợ pa chô zên ha c’la đay nắc dzợ bhrợ đoọng bhiệc bhrợ, zooi đoọng ha bấc apêê a’đhi amoó pân đil năl tước bh’rợ taanh n’đoóh a’doóh cóh vel đông vêy pa xoọng bơơn zên. Tổ t’taanh âng amoó vêy k’dâng 5 tước 6 cha nặc bhrợ liêm choom bhlâng. Zâp c’xêê choom bơơn pa xoọng zên tơợ 4 tước 6 ực đồng đoọng zâp đươi dua cóh pr’ắt tr’mung pr’loọng đông.

Bấc đha đhâm c’moor zr’lụ đhanuôr acoon cóh lâng k’coong ch’ngai tỉnh Quảng Ngãi ơy chấc lêy c’lâng bhrợ cha tơợ bh’nơơn pr’đươi ha rêê đhuốch âng vel đông. Cơnh amoó Nguyễn Thị Thanh Nga cóh chr’val Sơn Long, chr’hoong Sơn Tây lêy pay tơợp bhrợ cha lâng bhiệc câl pay zâp bh’nơơn pr’đươi chr’nắp yêm cóh vel đông, đoọng âng đơơng ooy thị trường đươi dua lâng bhrợ đoọng bh’rợ tr’nêng ha đhanuôr. Lấh mơ âng đơơng đhị đêếc lâng zâp đhị mạng xã hội, amoó Nga cung ta luôn ting pấh phiên chợ đha đhâm c’moor âng Tỉnh Đoàn Quảng Ngãi bhrợ: “Tước pấh hội chợ âng đha đhâm c’moor nâu đoo nắc g’lúh 4 lâng acu âng đơơng đợ bh’nơơn pr’đươi vêy váih đhị vel đông chr’val Sơn Long ta luôn. Acu kiêng pa dưr pa xớc đhị vel đông âng cu, tr’nơợp nắc đoọng ha c’la đay. Râu 2 nắc đoọng đhanuôr cóh đâu apêê lêy ooy đêếc đoọng apêê ting ta moóh pa choom đoọng apêê pa dưr pa xớc đhị vel đông âng đay. Lâng acu cung kiêng đhanuôr cóh vel đông, apêê năl lêy bhrợ lâng năl pay đợ bh’nơơn pr’đươi đhị vel đông đoọng bhrợ ha pêê vêy choom bơơn pa chô zên”.

Bh’rợ zooi đọong lâng pa dưr đha đhâm c’moor zr’lụ đhanuôr acoon cóh lâng k’coong ch’ngai tơợp bhrợ cha ta luôn bơơn zâp cấp chính quyền tỉnh Quảng Ngãi k’rang lêy. Mưy ooy đợ bh’rợ t’pấh đha đhâm c’moor pấh bhrợ cr’chăl đâu nắc phiên chợ đha đhâm c’moor giao lưu, ta moóh pa choom kinh nghiệp tơợp bhrợ cha, chấc lêy pr’đơợ p’têết pazưm, chấc lêy c’lâng pa câl, pa dưr bh’nơơn pr’đươi tơợp bhrợ cha, chrooi pa xoọng pa dưr pa xớc thương mại, pa dưr bhiệc pa câl zâp bh’nơơn pr’đươi âng vel đông. Amoó Hồ Thị Thu Thanh, Phó Bí thư Tỉnh Đoàn Quảng Ngãi đoọng năl, bhiệc bhrợ nâu zooi đoọng bh’nơơn pr’đươi âng zr’lụ đhanuôr acoon cóh lâng k’coong ch’ngai ting chô đăn lấh mơ tước apêê đươi dua: “Tỉnh Đoàn xoọc bhrợ pa dưr zâp kênh truyền thông đoọng zooi zâp apêê pr’zợc p’cắh zâp bh’nơơn pr’đươi tước thị trường, lấh mơ nắc thị trường cóh thành phố lâng thị trường tỉnh lơơng. Ting pấh zâp hội chợ, g’lúh prá xay âng tổ chức đoàn bhrợ. Râu 2 nắc p’têết pazưm lâng zâp apêê pr’zợc zooi đoọng, cung nặc kênh pa zưm âng zâp apêê pr’zợc đha đhâm c’moor tơợp bhrợ cha lâng zâp chính sách xoọc váih âng tỉnh âng chr’hoong zooi đoọng đha đhâm c’moor bhrợ cha, lấh mơ nắc đha đhâm c’moor k’coong ch’ngai. Râu 3 dzợ nắc zooi đoọng zâp pr’zợc đắh c’năl bh’rợ, lấh mơ nắc đắh bh’rợ pa câl đhị zâp sàn thương mại điện tử, cóh trang mạng xã hội”./.

Quảng Ngãi hỗ trợ thanh niên DTTS khởi nghiệp

Tại tỉnh Quảng Ngãi, các cấp chính quyền địa phương đã đẩy mạnh hoạt động kết nối, khơi dậy phong trào khởi nghiệp đến các tổ chức đoàn thanh niên vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Từ đó lan tỏa khát vọng vươn lên thoát nghèo bền vững và làm giàu chính đáng của lớp trẻ.

Hơn 3 năm trước, chị Phạm Thị Sung ở xã Ba Thành, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi quyết định khởi nghiệp bằng việc mở một cửa hàng chuyên bán đồ thổ cẩm của người H’Rê. Như nhiều cô gái H’Rê, từ nhỏ chị Sung đã được mẹ truyền cho nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Ban đầu, chị chỉ dệt một số sản phẩm đơn giản để cung cấp cho người quen. Đến năm 2019, khi thổ cẩm Làng Teng của xã Ba Thành, huyện Ba Tơ được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, chị quyết định mở cửa hàng, để đưa thổ cẩm của làng mình đi xa hơn.

Lúc đầu, cửa hàng chỉ trưng bày và bán những bộ trang phục truyền thống, khố vải địu em bé, khăn. Sau đó, chị Sung sáng tạo thêm áo vải thổ cẩm, túi xách, ví, để đáp ứng yêu cầu của khách hàng. Sản phẩm được nhiều người đặt mua tận nơi và có cả bán qua trang mạng xã hội. Đầu năm, 2023, chị Phạm Thị Sung là một trong 30 thành viên tham gia Câu lạc bộ khởi nghiệp vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Quảng Ngãi. Tại đây, các thành viên chia sẻ nhiều kinh để cùng khởi nghiệp thành công. “Học rất là nhiều kinh nghiệm về cách quảng bá, cũng như là tạo ra các thương hiệu về sản phẩm và phát triển nghề dệt của mình”.

Khởi nghiệp từ nghề dệt thổ cẩm truyền thống, Sung không chỉ tạo thu nhập cho bản thân mà còn tạo công ăn việc làm, giúp cho nhiều chị em phụ nữ biết nghề dệt ở địa phương có thêm thu nhập. Tổ dệt của  chị có khoảng từ 5 đến 6 người rất giỏi nghề. Mỗi tháng có thể kiếm thêm thu nhập từ 4 đến 6 triệu đồng để trang trải sinh hoạt gia đình.

Nhiều thanh niên vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Quảng Ngãi đã tìm kiếm các cơ hội khởi nghiệp từ sản phẩm nông nghiệp của địa phương. Như chị Nguyễn Thị Thanh Nga ở xã Sơn Long, huyện Sơn Tây chọn khởi nghiệp bằng việc thu mua các loại nông sản đặc trưng ở địa phương, để cung cấp cho thị trường tiêu dùng và tạo sinh kế cho người dân. Ngoài cung ứng tại chỗ và qua các trang mạng xã hội, chị Nga cũng thường xuyên tham gia phiên chợ Thanh Niên do Tỉnh Đoàn Quảng Ngãi tổ chức.  “Đến hội chợ của thanh niên thì đây là lần thứ tư và em đem đến những sản phẩm có tại địa phương em tại xã Sơn Long luôn. Em muốn phát triển tại địa phương của em, thứ nhất là cho bản thân em. Thứ hai, để cho bà con ở đó để người ta nhìn vào người ta học hỏi để người ta phát triển tại địa phương của mình. Và em cũng muốn bà con ở địa phương của em, người ta sẽ tự biết khai thác và tự biết lấy những sản phẩm tại địa phương mình ra để tạo cho người ta có một nguồn thu nhập”.

Hoạt động hỗ trợ và thúc đẩy thanh niên vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp luôn được các cấp chính quyền tỉnh Quãng Ngãi quan tâm. Một trong những hoạt động thu hút thanh niên tham gia gần đây là phiên chợ thanh niên do Tỉnh Đoàn Quảng Ngãi tổ chức. Đây là nơi để các đoàn viên thanh niên giao lưu, học hỏi kinh nghiệm khởi nghiệp, tìm cơ hội liên kết, tìm đầu ra, nâng tầm sản phẩm khởi nghiệp, góp phần xúc tiến thương mại, đẩy mạnh tiêu thụ các đặc sản địa phương. Chị Hồ Thị Thu Thanh, Phó Bí thư Tỉnh Đoàn Quảng Ngãi cho biết, cách làm này giúp sản phẩm của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi càng đến gần hơn với người tiêu dùng. “Tỉnh Đoàn đang xây dựng các kênh truyền thông nhằm hỗ trợ cho các bạn quảng bá các sản phẩm tới thị trường, đặc biệt là thị trường dưới thành phố và thị trường ngoài tỉnh. Tham gia các hội chợ, diễn đàn của do tổ chức đoàn tổ chức. Thứ hai nữa là kết nối các bạn hỗ trợ, cũng là kênh kết nối giữa các bạn thanh niên khởi nghiệp với các chính sách hiện nay đang có của tỉnh của huyện hỗ trợ cho thanh niên khởi nghiệp, đặc biệt là thanh niên miền núi. Thứ ba nữa là hỗ trợ cho các bạn về kiến thức, đặc biệt là kiến thức kinh doanh trên các sản thương mại điện tử, trên trang mạng xã hội”./.