Coh pazêng chr’val da ding k’coong thành phố Huế, lâng rau pazum têy âng chính quyền vel đong lâng rau t’bhlâng âng đhanuôr, k’r’bhâu đhr’nong đong liêm mâng ơy vêy ta bhrợ xăl ha đhr’nong đong t’răh ha ruôi.

Coh pazêng t’ngay x’rịa c’xêê 7, chr’val A Lưới 5, thành phố Huế (pazum tơợ 2 chr’val Hồng Hạ lâng Hương Nguyên, chr’hoong A Lưới ty) vêy bâc p’xoọng đhr’nong đong t’mêê ha pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt xoọc đơơh vêy ta bhrợ liêm xang.

Đhị cr’noon Pa Ring- Cân Sâm, chr’val A Lưới 5, diic điêl amoó Hồ Thị Quỳnh Nhi xoọc đh’rưah lâng apêê thợ đơơh hân bhrợ đợ bh’rợ x’rịa đoọng pa xang đhr’nong đong t’mêê. Amoó Nhi xay truih, xang bêl bơơn k’diic, vêy k’conh k’căn đoọng k’tiêc, nhà nước zooi 60 ức đồng, anhi vặ p’xoọng zên xang n’năc bhrợ đhr’nong đong n’nâu. Lêy đhr’nong đong k’nặ xang, 2 diic điêl bhui har pa bhlâng: “Ng’moon zazum pr’ăt tr’mông zr’năh k’đhap bhlâng. T’mêê đâu vêy nhà nước zooi, diic điêl zi vặ p’xoọng đoọng bhrợ đhr’nong đong n’nâu. Bơr diic điêl zi bhui har pa bhlâng, têêm loom bhrợ cha, t’bil ha ul, pa xiêr đharựt, rơơm kiêng pr’ăt tr’mông liêm crêê lâh mơ”.

Pr’loọng đong anoo Hồ Thượng Xiết, manuyh Cơ Tu coh cr’noon Pa Ring - Cân Sâm, chr’val A Lưới 5 công năc ăt coh pr’loọng đong đharựt. Bơr diic điêl zập c’moo đhơ bhrợ ha rêê, băn 4 p’nong k’coon k’tứi, pr’ăt tr’mông ta luôn lâng đhr’năng ta bhúch cha, ta bhúch xấp. Pazêng 6 cha năc coh pr’loọng đong ăt coh đhr’nong đong zir hư, xiên xoọ, anoo Hồ Thượng Xiết căh chêêc k’noọ năc muy t’ngay diic điêl, k’coon bơơn ăt đh’rưah coh đhr’nong đong t’mêê liêm mâng cơnh đâu. “C’moo 1995, pr’loọng đong zi vêy Nhà nước zooi bhrợ đoọng muy đhr’nong đong k’tứi, hân đhơ cơnh đêêc tươc nâu cơy đhr’nong đong n’nâu zêng zir hư. T’mêê đâu nhà nước đoọng cớ 60 ức đồng lâng pr’loọng đong vặ p’xoọng đoọng bhrợ đhr’nong đong n’nâu, k’tiêc ăt n’nâu công nhà nước đoọng. Vêy đhr’nong đong t’mêê n’nâu diic điêl zi bhui har lâng têêm loom bhrợ cha, pa xiêr đharựt”.

Tơợ pazêng rau zên prặ âng Xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiêc k’ruung pa dưr pr’ăt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong cr’chăl c’moo 2021 - 2030, Xa nay bh’rợ pa xiêr đharựt nhâm mâng lâng pazêng zên k’rong tơợ lơơng, tươc nâu cơy, pazêng chr’val A Lưới 1, A Lưới 2, A Lưới 3, A Lưới 4, A Lưới 5 (âng chr’hoong da ding k’coong A Lưới ty) ơy zooi lâh 4.140 đhr’nong đong ha pr’loọng đharựt, pr’loọng đong đăn đharựt lâng pazêng zên lâh 200 tỷ đồng. Zập đhr’nong đong xây t’mêê vêy nhà nước zooi 60 ức đồng đh’rưa lâng zên vặ tơợ Ngân hàng chính sách xã hội lâng pazêng zên prặ âng pazêng pr’loỌng đong đhanuôr ting cơnh xa nay xây dựng “3 rau griing” cum griing, z’đâr griing lâng xr’pợ griing.

T’cooh Bùi Viết Dũng, Phó Chủ tịch UBND chr’val A Lưới 5 prá xay, tơợ zên prặ âng pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiêc k’ruung đh’rưah lâng chroi đoọng âng muy bơr đơn vị, donh nghiệp, vel đong năc ơy zooi t’bil lơi lâh 404 đhr’nong đong zir hư ha pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt, manuyh vêy g’lêê c’rơ lâng cách mạng lâng đợ zên lâh 24 tỷ đồng. Xoọc đâu, 393 đhr’nong đong ơy vêy ta bhrợ liêm xang lâng đươi dua, 11 đhr’nong đong xoọc đơơh hân ta bhrợ đợ bh’rợ x’rịa: “Đhr’nong đong đoọng ha manuyh vêy g’lêêh c’rơ lâng cách mạng công ơy xang, pazêng đhr’nong đong ha mơ dzợ năc coh c’xêê 8, c’xêê 9 công ng’bhrợ liêm xang. Chr’val hân đhơ dzợ bâc rau zr’năh k’đhap năc công ơy k’rong tơợ bâc n’đăh cơnh Quỹ đền ơn đáp nghĩa, quỹ âng cán bộ, công chức đoọng zooi p’xoọng ha đhanuôr, bhrợ têng cơnh ooy năc bh’rợ bhrợ đong nhâm mâng cr’noọ xa nay “3 griing” âng xa nay bh’rợ. Lâng pazêng pr’loọng đong pa nar căh cậ pr’loọng đong pa bhlâng zr’năn xr’dô năc chr’val ta đang moon apêê đha đhâm c’mor chô zooi t’ngay công đoọng đhanuôr bơơn bhrợ liêm xang đhr’nong đong âng đay”.

Tơợ c’moo 2023 tươc nâu cơy, chr’val A Lưới 2 (pazum tơợ pazêng chr’val Hồng Bắc, Quảng Nhâm, A Ngo lâng thị trấn A Lưới, chr’hoong A Lưới ty) ơy bhrợ t’mêê lâng bhr’lậ 944 đong ăt ha pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt lâng manuyh vêy g’lêêh c’rơ lâng cách mạng lâng đợ zên k’nặ 57 tỷ đồng. Tước cr’chăl n’nâu, 942 đhr’nong đong ơy choom moót ăt, dzợ mơ 2 đhr’nong đong coh cr’chăl pa liêm. T’cooh Phan Duy Khanh, Chủ tịch UBND chr’val A Lưới 2 prá xay, đh’rưah lâng bh’rợ xay bhrợ liêm xang xa nay bh’rợ t’bil lơi đong zir xrăh, đong t’răh ha ruôi ting cơnh p’too moon âng thành phố, vel đong t’bhlâng zooi bh’rợ bhrợ cha đoọng đhanuôr pazêng acoon coh pa dưr pr’ăt tr’mông, pa xiêr đharựt nhâm mâng. Bâc pr’loọng đong xang bêl vêy đong ăt nhâm mâng năc vặ zên, bhrợ t’bhưah bh’rợ ch’choh b’băn căh cậ ting pâh ooy pazêng tổ hợp tác pa bhrợ. “Bêl đêêc ahay ch’mêệt lêy pazêng đhr’nong đong căh liêm zập 3 rau griing năc ơy t’moot ooy t’nooi đoọng prá xay ng’zooi pa lứch. Đh’rưah lâng năc năc azi công pa têệt pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiêc k’ruung, k’rong pazêng rau zên aang Trung ương, âng vel đong đoọng zooi bh’rợ bhrợ cha. Rau bơr cậ năc bhrợ t’vaih bh’rợ tr’nêng, zooi pazêng rau pr’đươi đoọng đhanuôr năc choom đươi dua coh bh’rợ pa bhrợ âng đay”.

Cr’chăl c’moo 2021 - 2024, thành phố Huế ơy bhrợ bh’rợ t’bil lơi đong zir xrăh, đong t’răh ha ruôi ha 6.778 pr’loọng đong. C’rơ năc vêy ta k’rong tơợ pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiêc k’ruung, chính sách đoọng ha manuyh vêy g’lêêh c’rơ lâng cách mạng lâng zên prặ ta đang moon apêê chroi đoọng lâng pazêng zên lâh 350 tỷ đồng. Xang bêl bhrợ bh’rợ chính quyền 2 cấp, pazêng veu đong t’bhlâng pa liêm Ban k’đhơợng xay t’bil đong zir xrăh, đong t’răh ha ruôi đoọng xa nay bh’rợ choom đhêy.

Coh zr’lụ da ding k’coong, zr’lụ k’noong k’tiêc thành phố Huế, pazêng đhr’nong đong liêm mâng vêy ta bhrợ xăl đợ đong zir xrăh, đong t’răh ha ruôi, căh muy zooi pazêng vel đong pa dưr pr’ăt tr’mông ting n’năc năc bhrợ t’vaih rau mâng loom âng đhanuôr acoon coh ooy Đảng, Nhà nước, ting p’xoọng c’rơ đoọng đhanuôr têêm loom đhị ăt tớt, t’bhlâng bhrợ cha, đoàn kết bhrợ pa dưr vel đong ting t’ngay pa dưr k’rơ lâh mơ./.

NỖ LỰC XÓA NHÀ TẠM, ĐỂ “KHÔNG AI BỊ BỎ LẠI PHÍA SAU”

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát không chỉ thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, giúp hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách an cư, lạc nghiệp. Tại các xã miền núi thành phố Huế, với sự chung tay của chính quyền địa phương và nỗ lực vươn lên của người dân, hàng ngàn ngôi nhà kiên cố đã được xây dựng thay thế những mái nhà xiêu vẹo, dột nát.

Những ngày cuối tháng 7, xã A Lưới 5, thành phố Huế (sáp nhập từ 2 xã Hồng Hạ và Hương Nguyên, huyện A Lưới cũ) thêm nhiều ngôi nhà mới cho hộ nghèo, cận nghèo đang được gấp rút hoàn thành.

Tại thôn Pa Ring- Cân Sâm, xã A Lưới 5, hai vợ chồng chị Hồ Thị Quỳnh Nhi đang cùng tốp thợ xây khẩn trương hoàn thiện những khâu cuối cùng cho ngôi nhà mới. Chị Nhi chia sẻ, sau khi lập gia đình, được cha mẹ cho miếng đất nhỏ, nhà nước hỗ trợ 60 triệu đồng, anh chị vay mượn thêm rồi bắt tay dựng ngôi nhà này. Nhìn ngôi nhà dần hoàn thiện, 2 vợ chồng chị vui mừng rơi nước mắt: “Nói chung cuộc sống rất vất vả, khó khăn. Mới đây được nhà nước hỗ trợ, vợ chồng vay mượn thêm để xây dựng được ngôi nhà. Hai vợ chồng mừng lắm, rất yên tâm để lo làm ăn, xóa đói giảm nghèo, mong cuộc sống khấm khá hơn”.

Gia đình anh Hồ Thượng Xiết, người Cơ Tu ở thôn Pa Ring- Cân Sâm, xã A Lưới 5 cũng thuộc diện hộ nghèo. Hai vợ chồng quanh năm bám nương rẫy nuôi 4 đứa con thơ dại, cuộc sống luôn đối mặt với cảnh thiếu ăn, thiếu mặc. Cả nhà 6 người sống tạm bợ trong ngôi nhà chật chội, ẩm thấp, anh Hồ Thượng Xiết chưa từng nghĩ rằng, có một ngày vợ chồng con cái lại được quây quần, đoàn tụ trong ngôi nhà mới khang trang, vững chãi này. “Năm 1995, gia đình tôi được Nhà nước hỗ trợ xây cho căn nhà nhỏ, tuy nhiên đến nay căn nhà này đã xuống cấp nghiêm trọng. Mới đây nhà nước tiếp tục hỗ trợ 60 triệu đồng và gia đình tôi vay thêm để xây lên căn nhà này, đất ở này cũng được nhà nước cấp. Có được căn nhà mới này vợ chồng tôi rất vui và yên tâm phát triển kinh tế, giảm nghèo”.

Từ nguồn vốn các Chương trình MTQG phát triển kinh tế -xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, Chương trình giảm nghèo bền vững và các nguồn huy động, đến nay, các xã A Lưới 1, A Lưới 2, A Lưới 3, A Lưới 4, A Lưới 5 (thuộc huyện miền núi A Lưới cũ) đã hỗ trợ hơn 4.140 ngôi nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo với tổng kinh phí hơn 200 tỷ đồng. Mỗi ngôi nhà xây mới được nhà nước hỗ trợ 60 triệu đồng cùng với nguồn vốn vay từ Ngân hàng chính sách xã hội và nguồn lực của các hộ dân với phương châm xây dựng ‘3 cứng’ là nền cứng, khung tường cứng và mái cứng. 

Ông Bùi Viết Dũng, Phó Chủ tịch UBND xã A Lưới 5 cho biết, từ nguồn lực của các chương trình mục tiêu quốc gia cộng với đóng góp của 1 số đơn vị, doanh nghiệp, địa phương đã hỗ trợ xóa hơn 404 nhà tạm cho hộ nghèo, cận nghèo, người có công với tổng kinh phí hơn 24 tỷ đồng. Hiện, 393 ngôi nhà đã hoàn thành đưa vào sử dụng, 11 nhà còn lại đang gấp rút thi công những hạng mục cuối cùng. “Nhà cho người có công đã xong rồi, những ngôi nhà còn lại thì trong tháng 8, tháng 9 cũng phải xong. Xã tuy khó khăn nhưng cũng huy động từ nhiều nguồn như quỹ Đền ơn đáp nghĩa, quỹ của cán bộ, công chức để hỗ trợ thêm cho bà con, làm sao để việc xây nhà phải đảm bảo tiêu chí ‘3 cứng” của chương trình. Đối với những hộ neo người hoặc hoàn cảnh quá khó khăn thì xã huy động lực lượng thanh niên giúp về ngày công để bà con có thể hoàn thành ngôi nhà của mình”.

Từ năm 2023 đến nay, xã A Lưới 2 (sáp nhập từ các xã Hồng Bắc, Quảng Nhâm, A Ngo và thị trấn A Lưới, huyện A Lưới cũ) đã xây mới và sửa chữa 944 nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo và người có công với nguồn kinh phí gần 57 tỷ đồng. Đến thời điểm này, 942 nhà đã đưa vào sử dụng, chỉ còn 2 nhà đang trong giai đoạn hoàn thiện. Ông Phan Duy Khanh, Chủ tịch UBND xã A Lưới 2 cho biết, cùng với việc hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo chỉ đạo của thành phố, địa phương chú trọng hỗ trợ sinh kế để đồng bào các dân tộc thiểu số phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững. Nhiều hộ sau khi có nhà ở kiên cố đã mạnh dạn vay vốn, mở rộng quy mô trồng trọt, chăn nuôi hoặc tham gia vào các tổ hợp tác sản xuất. “Vừa rồi đã rà soát tất cả những nhà không đủ điều kiện 3 cứng thì đã đưa vào danh sách để phê duyệt hỗ trợ hết rồi. Cùng với đó thì chúng tôi kế thừa các chương trình mục tiêu quốc gia, huy động nguồn vốn của Trung ương, của địa phương để hỗ trợ các mô hình sản xuất và sinh kế cho bà con. Thứ 2 nữa là tạo việc làm, hỗ trợ chuyển đổi nghề, hỗ trợ nông cụ để bà con có thể sản xuất các ngành nghề của mình”.

Giai đoạn 2021-2024, thành phố Huế đã triển khai xóa nhà tạm nhà dột nát cho 6.778 trường hợp. Nguồn lực huy động từ các chương trình mục tiêu quốc gia, chính sách cho người có công và nguồn vận động với tổng kinh phí hơn 350 tỷ đồng. Sau khi đi vào vận hành chính quyền 2 cấp, các địa phương tiếp tục kiện toàn Ban chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà đột nát để chương trình không bị gián đoạn.

Trên vùng núi, miền biên giới thành phố Huế, những ngôi nhà khang trang, kiến cố mọc lên thay thế những ngôi nhà rách nát, tạm bợ không chỉ giúp địa phương phát triển kinh tế xã hội mà còn tạo lòng tin của đồng bào các dân tộc thiểu số với Đảng, Nhà nước, góp thêm động lực để bà con an cư, lạc nghiệp, đoàn kết xây dựng quê hương ngày càng phát triển./.