Crêê cơnh cr’noọ âng đhanuôr, thầy Hà Lô Tuấn t’bhlâng pa dưr xa nay bh’rợ âng manuyh đảng viên, zooi đhanuôr z’lâh zr’năh k’đhap.

Coh pazêng t’ngay hân noo ha ót, nhiệt độ coh bhươl cr’noon Khuổi Hẩu cha kêết pa bhlâng, vêy bêl năc mơ 2-3 độ C. Học sinh vêy ta đoọng đhêy học năc thầy Hà Lô Tuấn p’loon tước ooy pazêng pr’loọng đong coh cr’noon đoọng p’too pa choom zập ngai zư lêy c’rơ, pa céch c’rol bh’năn, pay p’xoọng m’băh ha roo, vôi vước ooy cum c’rol bh’năn đoọng c’rol gooh sạch, g’đéch vaih pr’luh cr’ăy… Lâng lâh 90 pr’loọng đong đhanuôr manuyh Mông coh Khuổi Hẩu, thầy giáo Hà Lô Tuấn tơợ đanh năc vaih manuyh bhuh xoọng coh pr’loọng đong đhanuôr.

C’moo 2016, bêl t’mêê tơợ chr’hoong Bảo Lâm (Cao Bằng) chô pa bhrợ coh trường Tiểu học Mai Long, thầy giáo manuyh Tày Hà Lô Tuấn năc chô pa bhrợ đhị zr’lụ trường Khuổi Hẩu, ch’ngai tơợ zr’lụ ch’val k’nặ 10 km. Xoọc đêêc, Khuổi Hẩu căh ơy vêy c’lâng ô tô tước ooy zr’lụ ch’val, căh ơy vêy điện lâng bấc bhlâng đhanuôr căh n’năl chữ. Chi bộ Khuổi Hẩu năc đhiệp muy a năm đảng viên năc đhanuôr âng vel đong. C’moo 2017, thầy Tuấn vêy ta bầu bhrợ Bí thư Chi bộ. Hay cớ t’ngay tơơp bhrợ t’vaih Chi bộ Đảng, pa dưr đảng viên coh vel đong, thầy Hà Lô Tuấn xay truih:

“Coh tr’nơớp, ađay năc t’bhlâng ting xay bhrợ đh’rưah bấc bh’rợ tr’nêng. Năc coh c’moo tr’nơơp tơớp tước ooy cr’noon, acu ting pâh zập bh’rợ tr’nêng âng bhươl cr’noon, n’jưah prá n’jưah bhrợ, bấc bhlâng năc ng’bhrợ têng. Pa bhlâng năc bh’rợ đại đoàn kết pazêng đhanuôr, ađay năc ting xay bhrợ đh’rưah lâng zập ngai. Nâu cơy, c’năl âng đhanuôr ơy tr’xăl bấc pa bhlâng. L’lăm ahay, đhanuôr lêy manuyh chrih, cán bộ tước apêê đoo buôn g’đéch căh kiêng pa prá. Năc nâu cơy, manuyh t’cooh ta ha, p’niên k’tứi, học sinh lêy apêê thầy giáo tơợ ch’ngai tước năc hơnh deh, bhui har prá xay”.

Lâng cr’noọ lứch loom, Bí thư Chi bộ Hà Lô Tuấn ơy pa dưr Chi bộ Khuổi Hẩu lâng 8 đảng viên.

Căh muy xay bhrợ liêm choom xa nay bh’rợ âng manuyh giáo viên ắt pa bhrợ coh bhươl cr’noon, thầy Tuấn dzợ k’rang xay bhrợ h’cơnh ooy pr’ắt tr’mông âng đhanuôr doọ dzợ lâh zr’năh k’đhap. Cr’noon Khuổi Hẩu năc coh da ding dal, c’lâng lướt zr’năh k’đhap năc pr’ắt tr’mông âng đhanuôr bấc bhlâng g’nưưm ooy ha rêê abhoo lâng pr’loọng đong bấc bhlâng công mơ bơr pêê r’bhâu m2 ruộng chuôr. Bơơn lêy râu liêm choom âng vel đong vêy crâng ga măc bhưah, thầy Tuấn đh’rưah lâng pazêng đảng viên coh Khuổi Hẩu ơy đh’rưah lâng đhanuôr choh cram đoọng bhrợ t’vaih zr’lụ choh cram bấc bhlâng ha pazêng đong máy bhrợ pr’đươi coh chr’hoong. Tước nâu cơy, muy bơr pr’loọng đong vêy rau bơơn pay pa chô z’zăng tơợ bh’rợ pa câl cram đoọng ha manuyh câl, xoọc đâu cram chắt vaih liêm lâng choom choh t’bhưah. Lâh n’năc, bấc pr’loọng đong đhanuôr công choh p’xoọng nghệ, băn t’rí l’mặ lâng đợ zên bơơn pay pa chô công z’zăng. Bí thư Chi bộ Hà Lô Tuấn vêy cr’noọ năc chêêc p’xoọng m’ma chr’noh, acoon bh’năn t’mêê đoọng zooi đhanuôr xăl pr’ắt tr’mông:

“Rơơm kiêng bhlâng năc đh’rưah lâng đhanuôr xăl tơơm chr’noh. Acu ơy prá xay lâng zập cấp chêêc n’năl đhr’năng âng plêệng k’tiếc coh đâu crêê cơnh lâng tơơm chr’noh hân đoo xang n’năc prá xay ting c’lâng bh’rợ n’năc. Bha lâng plêệng k’tiếc cha kêết coh đâu năc crêê lâng tơơm zơ nươu, vêy cơnh đêêc năc pr’ắt tr’mông vêy choom tr’xăl liêm crêê”.

Thầy Tuấn năc dzợ zooi đhanuôr ting t’ngay tr’xăl ooy pr’ắt bh’rợ. Liêm choom bhlâng năc ta đang moon đhanuôr oó lâh đươi zơ nươu c’chêệt bhơi coh bh’rợ pa bhrợ; pa choom đhanuôr cha ắt sạch liêm lâh mơ. Pa bhlâng tơợ bh’rợ xay moon, p’too pa choom âng apêê thầy giáo, đhr’năng p’niên đơơh pay k’diic, n’niên k’coon thứ pêê ơy xiêr ghít bhlâng. Coh bấc c’moo ahay, pr’ắt tr’mông âng đhanuôr coh Khuổi Hẩu têêm ngăn lâh mơ. Chr’năp bhlâng, cr’noon vêy 12 pr’loọng đong đharựt, bấc đhr’nong đong liêm mâng vêy ta bhrợ lâng bấc bhlâng năc pazêng pr’loọng đong ơy bơơn câl xe máy bhrợ c’lâng lướt chô liêm buôn. Cr’noon công vêy bấc học sinh học cấp 3 coh chr’hoong, xang n’năc lướt học bh’rợ tr’nêng.

T’cooh Nguyễn Văn Ngân, Bí thư Đảng uỷ chr’val Mai Long, chr’hoong Nguyên Bình, prá xay rau tr’xăl coh Khuổi Hẩu vêy g’lêêh c’rơ bấc bhlâng âng thầy giáo Hà Lô Tuấn:

“Thầy Tuấn ta luôn bơơn rau mâng loom âng Đảng uỷ. Thầy ta luôn ta nih đha nâng xay bhrợ liêm choom bh’rợ tr’nêng công cơnh bh’rợ âng Đảng pazao đoọng. Thầy lứch loom, ta luôn tước lum lêy, pa hêl zập pr’loọng đong, pa bhlâng năc ta đang moon k’coon ta đhi tước ooy trường zập liêm. Lâng bh’rợ Bí thư Chi bộ, thầy Tuấn vêy apêê đảng viên, đhanuôr coh cr’noon mâng loom, k’conh k’căn học sinh chăp dêr”.

Lâng rau t’bhlâng âng đay, coh bấc c’moo, thầy Hà Lô Tuấn năc vêy ngành Giáo dục lâng cấp uỷ vel đong cher đoọng ch’ner. Thầy Tuấn công năc manuyh p’căh mặt đoọng ha chr’val lướt thi “Bí thư chi bộ ta béch cấp chr’hoong”… Ha dợ rau bha lâng lâng thầy Hà Lô Tuấn, rau pậ banh, ta béch g’lăng âng học trò, rau pa dưr âng bhươl cr’noon lâng rau chăp dêr âng đhanuôr năc ch’ner chr’năp pa bhlâng./.

THẦY GIÁO NGƯỜI TÀY ƯƠM KHÁT VỌNG THOÁT NGHÈO CÙNG CHI BỘ BẢN MÔNG

Xung phong lên “cắm bản”, giúp những đứa trẻ ở bản người Mông biết đọc biết viết, biết làm phép cộng phép trừ... thầy giáo Hà Lô Tuấn còn được người dân quý mến, được các đảng viên ở bản Khuổi Hẩu, xã Mai Long, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng tin tưởng bầu là Bí thư Chi bộ. Không phụ  tấm lòng dân bản, thầy Hà Lô Tuấn phát huy vai trò một người đảng viên, đồng hành cùng đồng bào vượt khó vươn lên.

Những ngày đông, nhiệt độ ở bản Khuổi Hẩu xuống thấp, có lúc ở ngưỡng 2-3 độ C. Học sinh được nghỉ học nên thầy Hà Lô Tuấn tranh thủ đến các hộ dân trong bản để nhắc nhở mọi người giữ gìn sức khỏe, che chắn chuồng trại cho kín gió, lấy thêm trấu, vôi rắc cho nền chuồng gia súc được khô sạch để tránh phát sinh dịch bệnh.... Với hơn 90 hộ dân người Mông ở Khuổi Hẩu, thầy giáo Hà Lô Tuấn từ lâu đã là người thân trong gia đình.

Năm 2016, khi mới chuyển từ huyện Bảo Lâm (Cao Bằng) về trường Tiểu học Mai Long, thầy giáo người Tày Hà Lô Tuấn đã nhận nhiệm vụ ở điểm trường Khuổi Hẩu, cách trung tâm xã gần 10 km. Khi ấy, Khuổi Hẩu chưa có đường ô tô đến trung tâm, chưa có điện lưới và phần lớn người dân không biết chữ. Chi bộ Khuổi Hẩu chỉ có duy nhất 1 đảng viên là người dân địa phương. Năm 2017, thầy Tuấn được tín nhiệm bầu là Bí thư Chi bộ. Nhớ lại những ngày đầu xây dựng Chi bộ Đảng, phát triển đảng viên tại địa bàn, thầy Hà Lô Tuấn chia sẻ:

"Lúc đầu, mình phải cố gắng hòa nhập rất nhiều. Ngay năm đầu tiên, năm thứ hai vào bản, tôi đã tham gia tất cả các công việc của bản, vừa nói vừa phải làm được, mà làm bằng hành động là chính. Nhất là các cuộc đại đoàn kết toàn dân, mình phải tự lên kế hoạch rồi cùng làm với mọi người. Bây giờ, nhận thức của bà con thay đổi rất nhiều. Trước đây, bà con thấy người lạ, cán bộ lên họ thường né tránh ít khi nói chuyện lắm. Nhưng giờ đây, người già, trẻ, học sinh thấy các thầy giáo từ xa đã chào, mời về nhà tiếp đón niềm nở, nói chuyện rất vui vẻ."

Với tâm huyết và nỗ lực, Bí thư Chi bộ Hà Lô Tuấn đã gây dựng được Chi bộ Khuổi Hẩu với 8 đảng viên.

Không chỉ làm tốt vai trò giáo viên cắm bản, thầy Tuấn còn luôn trăn trở làm sao cho đời sống của bà con bớt khó khăn. Bản Khuổi Hầu nằm trên lưng núi, đường khó đi nên kinh tế chủ yếu phụ thuộc vào nương ngô và nhà nhiều cũng chỉ có vài nghìn m2 ruộng bậc thang. Nhận thấy lợi thế địa phương có đồi rừng rộng, thầy Tuấn cùng những đảng viên ở Khuổi Hẩu đã mạnh dạn cùng bà con trồng thử cây trúc sào để làm vùng nguyên liệu cho các nhà máy chế biến ngay tại huyện. Đến nay, một số hộ đã có thu nhập khá từ bán cây trúc cho các thương lái, hiện cây sinh trưởng, phát triển tốt và có thể trồng đại trà. Ngoài ra, nhiều hộ dân cũng mạnh dạn trồng nghệ, nuôi trâu vỗ béo và cho thu nhập khá. Bí thư chi bộ Hà Lô Tuấn ấp ủ dự định sẽ tìm thêm những loại cây giống, con giống mới để giúp người dân thay đổi cuộc sống:

"Mong muốn nhất là cùng bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Tôi đã liên hệ với các cấp tìm hiểu xem khí hậu, thổ nhưỡng ở đây phù hợp trồng loại cây nào rồi sẽ tuyên truyền theo hướng đó. Đặc biệt khí hậu lạnh ở đây có thể phù hợp trồng cây dược liệu, có được như vậy kinh tế mới đổi thay được."

Thầy Tuấn còn giúp bà con từng bước thay đổi thói quen sinh hoạt, tập quán sản xuất. Điển hình như vận động người dân hạn chế sử dụng thuốc trừ cỏ trong sản xuất; hướng dẫn bà con ăn ở hợp vệ sinh hơn. Nhất là qua vận động của các thầy giáo, tình trạng tảo hôn, sinh con thứ ba đã giảm rõ rệt. Nhiều năm qua, Khuổi Hẩu không xảy ra mất an ninh trật tự. Đặc biệt, bản có 12 hộ thoát nghèo, nhiều nhà kiên cố được xây dựng và phần lớn các hộ đã mua được xe gắn máy làm phương tiện đi lại. Bản cũng có nhiều học sinh theo học cấp 3 trường huyện, rồi đi học nghề.

Ông Nguyễn Văn Ngân, Bí thư Đảng ủy xã Mai Long, huyện Nguyên Bình, khẳng định sự đổi thay ở Khuổi Hẩu có công sức rất lớn của thầy giáo Hà Lô Tuấn:

"Thầy Tuấn luôn nhận được sự tin tưởng của Đảng ủy. Thầy luôn gương mẫu chấp hành tốt nhiệm vụ chuyên môn cũng như nhiệm vụ của Đảng giao. Thầy nhiệt tình, ân cần đến thăm hỏi, động viên từng gia đình, nhất là vận động con em đến trường đầy đủ. Với cương vị Bí thư Chi bộ, thầy Tuấn được các đảng viên, bà con trong bản tin tưởng, phụ huynh học sinh yêu quý."

Với những nỗ lực của mình, nhiều năm liền, thầy Hà Lô Tuấn được ngành Giáo dục và cấp ủy địa phương khen thưởng. Thầy Tuấn cũng được chọn đại diện cho xã thi “Bí thư chi bộ giỏi cấp huyện”... Nhưng hơn hết, với thầy Hà Lô Tuấn, sự trưởng thành của những học trò, sự phát triển đi lên của bản làng và sự tin yêu của bà con nhân dân mới là phần thưởng ý nghĩa nhất./.