Xang bêl pay pa chô chính quyền, k’tiêc k’ruung Việt Nam Dân chủ Cộng hoà t’mêê lum bấc pa bhlâng zr’năh k’đhap, coh đêêc pêê rau zr’năh pa bhlâng năc ha ul, dzốc lâng arọp abhuy, bhrợ rau nhâm mâng k’tiêc k’ruung năc zr’năh k’đhap pa bhlâng. Năc coh pr’họp tr’nơơp âng Chính phủ lâm thời t’ngay 3/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ơy xay moon “muy k’tiêc k’ruung dzốc năc muy k’tiêc k’ruung đhur”, xoọc đêêc coh k’tiêc k’ruung hêê tước 90% đhanuôr căh n’năl chữ, tu cơnh đêêc, t’bhlâng t’bil đhr’năng căh n’năl chữ năc muy coh 6 bh’rợ bha lâng đơơh hân âng k’tiêc k’ruung… T’ngay 8/9/1945, Chính phủ lâm thời bhrợ Sắc lệnh số 17/SL ooy bh’rợ bhrợ t’vaih Nha Bình dân học vụ - bh’rợ tr’nơơp đoọng ha xa nay bh’rợ học tập căh bool vêy coh lịch sử. K’ức manuyh đhanuôr coh prang k’tiêc k’ruung, căh ng’xay t’cooh ta ha, p’niên k’tứi, năc zêng ting pâh học chữ cơnh muy bh’rợ ng’chăp kiêng k’tiêc k’ruung. Xa nay bh’rợ Bình dân học vụ năc dưr vaih cơnh đh’rôông oih pa dưr rau c’năl, pa dưr cr’noọ xa nay độc lpậ lâng cr’noọ cr’niêng ta béch g’lăng đoọng ha pazêng acoon manuyh.

Xa nay “Bình dân học vụ - pa dưr liêm pr’hay pr’ăt tr’mông ha y chroo” p’căh k’nặ 160 rau cha nụp, tài liệu, pr’đươi vêy ta pác bhrợ 3 cơnh, pazêng vêy: Zâl t’bil ng’dzốc - bh’rợ ng’zâl căh vêy xa nul súng; Tr’béch g’lăng âng trí thức chr’va prang zập ooy; Tơợ bình dân học vụ tước ooy học tập tật lang. Chr’năp bhlâng coh bh’rợ p’căh g’luh n’nâu, pazêng rau tư liệu, pr’đươi chr’năp zêng năc đợ pr’đươi g’luh tr’nơơp vêy ta xay p’căh đoọng zập ngai lêy, bha lâng cơnh: Sổ xrặ cr’noọ âng pazêng apêê đồng chí t’cooh xa nay lâng apêê nhân sĩ trí thức ooy bh’rợ Bình dân học vụ; Huy hiệu Bình dân học vụ âng chiến sĩ cách mạng crêê arọp coóp crol coh Côn Đảo xrặ lâng in đoọng p’zương ooy xa nay Bình dân học vụ coh tù, c’moo 1951; pazêng pr’đươi âng pazêng pr’loọng đong lêy n’năl cher đoọng lâng pazêng tác phẩm ta béch g’lăng apêê sinh viên Lab EDABK âng Trường Điện - Điện tử, Đại học Bác khoa Hà Nội…

Bh’rợ p’căh năc đoọng ha zập ngai, pa bhlâng năc lang p’niên nâu cơy n’năl ghít lâh mơ ooy xa nay bh’rợ Bình dân học vụ coh 80 c’moo ahay lâng “Bình dân học vụ số” xoọc đâu năc cơnh pazêng cr’chăl lịch sử chr’năp pa bhlâng. Coh cr’chăl n’nâu, Bảo tàng Lịch sử k’tiêc k’ruung công bhrợ bh’rợ đương đớp pazêng rau tài liệu, cha nụp, pr’đươi ooy xa nay bh’rợ Bình dân học vụ âng cha năc manuyh lâng đơn vị cher đoọng./.

Khai mạc trưng bày "Bình dân học vụ - thắp sáng tương lai"

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, sáng 22/8, Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề "Bình dân học vụ - thắp sáng tương lai".

Sau khi giành chính quyền, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa non trẻ phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thách thức, trong đó ba "giặc" lớn là giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm, đặt vận mệnh dân tộc vào tình thế vô cùng khó khăn. Ngay trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời ngày 3/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định "một dân tộc dốt là một dân tộc yếu", trong khi đó ở nước ta lúc bấy giờ có tới hơn 90% dân số mù chữ, vì vậy, xóa nạn mù chữ là một trong sáu nhiệm vụ cấp bách của đất nước.. Ngày 8/9/1945, Chính phủ lâm thời ban hành Sắc lệnh số 17/SL về việc thành lập Nha Bình dân học vụ - mở đầu cho phong trào học tập chưa từng có trong lịch sử. Hàng triệu người dân trên khắp mọi miền đất nước, không kể tuổi tác, tầng lớp, đều tham gia học chữ như một hành động yêu nước thiêng liêng. Phong trào Bình dân học vụ đã trở thành ngọn đuốc thắp sáng tri thức, hun đúc tinh thần độc lập và khát vọng khai sáng cho toàn dân tộc. 

Chuyên đề "Bình dân học vụ - thắp sáng tương lai" trưng bày gần 160 hình ảnh, tài liệu, hiện vật được chia theo 3 phần gồm: Diệt giặc dốt - cuộc chiến không tiếng súng; Ánh sáng tri thức lan tỏa; Từ bình dân học vụ đến học tập suốt đời. Đặc biệt trong trưng bày lần này, hầu hết tài liệu, hiện vật quý, có giá trị đều là những hiện vật lần đầu tiên được giới thiệu tới công chúng, tiêu biểu như: Sổ ghi cảm tưởng của các đồng chí lãnh đạo và nhân sĩ trí thức về công tác Bình dân học vụ; Huy hiệu Bình dân học vụ của chiến sĩ cách mạng bị giam ở Côn Đảo vẽ và in để cổ động học Bình dân học vụ trong tù, năm 1951; nhóm hiện vật do các gia đình nhân chứng hiến tặng và những sản phẩm sáng tạo của sinh viên Lab EDABK của Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội...

Trưng bày giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn về phong trào Bình dân học vụ cách đây 80 năm và "Bình dân học vụ số" hiện nay như những thời khắc lịch sử đặc biệt quan trọng. Dịp này, Bảo tàng Lịch sử quốc gia cũng tổ chức tiếp nhận tài liệu, hình ảnh, hiện vật về phong trào Bình dân học vụ do các ca nhân và đơn vị trao tặng./.