Tơợ t’ngay  tơơp bhrợ t’vaih lum bâc râu zr’năh k’đhap xang chiến tranh, xang 20 c’moo bhrợ pa dưr, pa zêng chr’năp bh’nơơn bhrợ têng âng chr’hoong Phú Ninh dzooc 45 chu. Chr’hoong t’bhlâng mă dưr vaih chr’hoong vêêl bhươl t’mêê ha dưr dal, pa chăp tươc bhrợ pa dưr chr’hoong mă bơơn chr’hoong vêêl bhươl t’mêê cơnh pr’đhang liêm t’mêê.

Đhị đâu đanh 50 c’moo, coh bâc t’ngay c’xêê lịch sử, quân lâng đha nuôr chr’hoong Bắc Tam Kỳ (nâu câi năc chr’hoong Phú Ninh) âi đh’rưah lâng quân, đha nuôr prang tỉnh Quảng Nam pa zum liêm lâng apêê quân binh chủng chủ lực, k’rong lưch c’rơ ha g’luh tuh zêl chr’năp. Crêê 10 giờ 30 phút t’ngay 24/3/1975, ta la cờ Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam dưr t’păr coh bh’bhung Tỉnh đường Quảng Tín, vêêl đong bơơn pa chô ooy têy hêê.

Yêm têêm rach chô, Đảng bộ lâng đha nuôr chr’hoong Tam Kỳ l’lăm ahay, nâu câi năc chr’hoong Phú Ninh năc cớ t’bhlâng z’lâh zr’năh k’đhap, k’rong pa lưch c’rơ bhrợ bhr’lâ râu chiến tranh đơc lơi, bhrợ pa dưr vêêl đong.

C’xêê 1/1997, tỉnh Quảng Nam bơơn bhrợ t’vaih cớ, thị xã Tam Kỳ bơơn chơơih pay năc thị xã tỉnh lỵ. Tơợ đâu, Đảng bộ, quân lâng đha nuôr thị xã Tam Kỳ (pa zêng n’đhơ chr’hoong Phú Ninh nâu câi) k’rong bhrợ pa dưr thị xã Tam Kỳ dưr vaih đô thị trung tâm Tỉnh lỵ. T’ngay 05/01/2005, Chính phủ âi xră pa gluh Nghị định số 01 bhrợ bhr’lâ đhăm k’noong hành chính thị xã Tam Kỳ đoọng bhrợ t’vaih chr’hoong t’mêê Phú Ninh.

Chr’hoong Phú Ninh bơơn bhrợ t’vaih coh pr’đơợ zr’năh k’đhap, 10 chr’val bêl t’mêê bhrợ t’vaih năc đợ chr’val zr’năh k’đhap bhlâng âng thị xã Tam Kỳ l’lăm ahay; tr’mông tr’meh căh âi dưr k’rơ, pr’đơợ hạ tầng dhur, đợ pr’loọng đha rưt năc bâc. Đảng bộ, chính quyền lâng đha nuôr Phú Ninh âi đoàn kết, pa zum c’rơ z’lâh zr’năh k’đhap.

C’moo 2010, chr’hoong Phú Ninh bơơn Ban K’đhơợng xay Trung ương chơơih pay năc 1 coh 5 chr’hoong k’đhơợng xay tr’nơơp bhrợ pa dưr vêêl bhươl t’mêê coh prang k’tiêc. C’moo 2015, Phú Ninh bơơn xay moon năc chr’hoong bơơn cr’noọ xa nay vêêl bhươl t’mêê. Tươc x’ría c’moo 2024, chr’hoong năc cớ bơơn k’đhơợng nhâm cr’noọ xa nay chr’hoong vêêl bhươl t’mêê ting c’bhuh cr’noọ xa nay t’mêê cr’chăl 2021-2025 lâng bơơn 7/9 cr’noọ xa nay chr’hoong vêêl bhươl t’mêê ha dưr dal; vêy 32/48 vêêl bơơn vêêl bhươl t’mêê cơnh liêm t’mêê.

Xay truih đhị g’luh bhrợ bhiêc bhan, t’cooh Huỳnh Xuân Chính, Chủ tịch UBND chr’hoong Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam đoọng năl, lâh 20 c’moo bhrợ t’vaih lâng pa dưr tươc đâu, pa zêng chr’năp bh’nơơn bhrợ têng bơơn lâh 9.000 tỷ đồng, dzooc 45 chu t’piing lâng tơơp c’moo 2005. “Ra pă bh’rợ pa dưr tr’mông tr’xăl đơơh dzang bh’rợ công nghiệp, tr’câl tr’bhlêy cơnh lâng k’noọ 85%; bhrợ ha rêê đhuôch xiêr tơợ 58% xiêr dzợ 15%. Coh vêêl đong chr’hoong dưr vaih 05 bha nụ công nghiệp cơnh lâng pa zêng đhăm bhưah 156,3 hécta, bơơn t’đang t’pâh 33 dự án k’rong bhrợ cơnh lâng pa zêng zên xay moon dâng 1.150 tỷ đồng. Pa chô muy cha năc bơơn dâng 60 ưc đồng/c’moo, dzooc lâh 18 chu t’piing lâng c’moo 2005. C’bhuh pr’đơợ hạ tầng r’dợ dưr liêm mr’cơnh”.

Pa prá đhị g’luh bhrợ bhiêc bhan, t’cooh Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam k’đươi Đảng bộ, chính quyền lâng đha nuôr chr’hoong Phú Ninh năc t’bhlâng bhrợ pa dưr lâng zư nhâm bh’rợ cách mạng, loom đoàn kết, mr’cơnh xa nay đoọng bhrợ pa dưr tổ chức Đảng lâng c’bhuh chính trị vêêl bhươl ting t’ngay ting ch’ngaach t’băh, nhâm mâng. Chr’hoong năc choom tr’xăl t’mêê cơnh pa chăp, cơnh bhrợ, pa dưr bh’rợ bhrợ c’la âng đha nuôr đoọng ha dưr dal pr’ăt tr’mông vêêl bhươl t’mêê, t’bhlâng bhrợ pa dưr liêm choom chr’hoong vêêl bhươl t’mêê ha dưr dal, pa chăp tươc bhrợ pa dưr ch’hoong bơơn xa nay chr’hoong vêêl bhươl t’mêê cơnh liêm t’mêê. T’cooh Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam moon ghit: “K’rong t’đang t’pâh k’rong bhrợ, bhrợ bhr’lâ zr’năh k’đhap đoọng ha doanh nghiệp đoọng bhrợ pa dưr đơơh c’lâng bhrợ cha công nghiệp, tr’câl tr’bhlêy, pa bhlâng năc bhrợ crêê pr’đơợ liêm du lịch dịch vụ Hồ Phú Ninh, c’kir cruung k’tiêc câp k’tiêc k’ruung, năc choom pa dưr đhị đâu dưr vaih đhị tươc la lêy cha ơh liêm pr’hay âng bâc t’mooi coh tỉnh lâng tỉnh n’lơơng, k’tiêc k’ruung n’lơơng. Năl pa zum lâng apêê ngành âng tỉnh chơơih pay, t’đang t’pâh apêê doanh nghiệp k’rong bhrợ kinh doanh zr’lụ công nghiệp Phú Xuân, apêê bha nụ công nghiệp ting c’lâng công nghiệp sinh thái, p’têêt lâng zr’lụ kinh tế mở Chu Lai, năc vệ tinh ha đô thị Tam Kỳ”.

Đhị bhiêc bhan, pa căh măt Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Nam, t’cooh Lương Nguyễn Minh Triết, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam pa đơp đoọng bêệ trướng cơnh lâng cr’liêng xa nay: “Đoàn kết - tr’xăl t’meê - bhriêl g’lăng - pa dưr nhâm mâng - T’bhlâng bhrợ pa dưr chr’hoong Phú Ninh ca van ca bhố, văn minh”.

Xang Bhiêc bhan hơnh deh 50 c’moo t’ngay pa chô vêêl đong (24/3/1975 - 24/3/2025), 20 c’moo bhrợ t’vaih chr’hoong Phú Ninh (2005-2025) năc Bh’rợ xa nay nghệ thuật cơnh lâng pr’đơc “Cr’noọ cr’niêng dưr k’rơ liêm âng Phú Ninh”./.

SAU 20 NĂM, TỔNG GIÁ TRỊ SẢN XUẤT HUYỆN PHÚ NINH (QUẢNG NAM)  TĂNG 45 LẦN

 Huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam vừa tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng quê hương (24/3/1975-24/3/2025), 20 năm thành lập huyện Phú Ninh (2005-2025). Đi lên từ đổ nát sau chiến tranh, gặp nhiều khó khăn trong ngày đầu thành lập, sau 20 năm xây dựng, tổng giá trị sản xuất của huyện Phú Ninh tăng gấp 45 lần. Huyện phấn đấu xây dựng thành công huyện nông thôn mới nâng cao, hướng đến xây dựng huyện đạt huyện nông thôn mới kiểu mẫu.

Cách đây 50 năm, trong những ngày tháng 3 lịch sử, quân và dân huyện Bắc Tam Kỳ (nay là huyện Phú Ninh) đã cùng với quân và dân cả tỉnh Quảng Nam phối hợp chặt chẽ với các quân binh chủng chủ lực, dốc sức cho trận đánh quyết định. Đúng 10 giờ 30 phút ngày 24/3/1975, lá cờ Mặt trận dân tộc giải phóng Miền Nam Việt Nam tung bay trên nóc Tỉnh đường Quảng Tín, quê hương được giải phóng.

Hoà bình lập lại, Đảng bộ và nhân dân huyện Tam Kỳ trước đây, nay là huyện Phú Ninh tiếp tục vượt qua mọi khó khăn, dồn sức khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng và phát triển quê hương.

Tháng 1/1997, tỉnh Quảng Nam được tái lập, thị xã Tam Kỳ được chọn là thị xã tỉnh lỵ. Từ đây, Đảng bộ, quân và dân thị xã Tam Kỳ (bao gồm cả huyện Phú Ninh ngày nay) tập trung xây dựng thị xã Tam Kỳ trở thành đô thị trung tâm Tỉnh lỵ. Ngày 05/01/2005, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 01 điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Tam Kỳ để thành lập huyện mới Phú Ninh.

Huyện Phú Ninh được thành lập trong điều kiện khó khăn, 10 xã lúc mới thành lập là những xã khó khăn nhất của thị xã Tam Kỳ trước đây; kinh tế chưa phát triển, cơ sở hạ tầng thấp kém, tỷ lệ hộ nghèo mức cao. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Phú Ninh đã đoàn kết, chung sức vượt qua khó khăn.

Năm 2010, huyện Phú Ninh được Ban Chỉ đạo Trung ương chọn là 1 trong 5 huyện chỉ đạo điểm xây dựng nông thôn mới trên cả nước. Năm 2015, Phú Ninh được công nhận là huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Đến cuối năm 2024, huyện tiếp tục duy trì, giữ vững tiêu chí đạt chuẩn huyện nông thôn mới theo bộ tiêu chí mới giai đoạn 2021-2025 và đạt 7/9 tiêu chí huyện nông thôn mới nâng cao; có 32/48 thôn đạt chuẩn thôn nông thôn mới kiểu mẫu.

Trình bày diễn văn tại buổi lễ, ông Huỳnh Xuân Chính, Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam cho biết, qua 20 năm thành lập và phát triển, đến nay, tổng giá trị sản xuất đạt hơn 9.000 tỷ đồng, tăng gấp 45 lần so thời điểm năm 2005. “Cơ cấu kinh tế chuyển dịch nhanh sang lĩnh vực công nghiệp, thương mại dịch vụ với gần 85%; nông nghiệp giảm sâu từ 58% xuống còn 15%. Trên địa bàn huyền hình thành 05 cụm công nghiệp với tổng diện tích 156,3 héc ta, thu hút được 33 dự án đầu tư với tổng số vốn đăng ký đạt khoảng 1.150 tỷ đồng. Thu nhập bình quân đầu người đạt 60 triệu đồng/người/năm, tăng hơn 18 lần so với năm 2005. Hệ thống cơ sở hạ tầng dần hoàn thiện, đồng bộ”.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Phú Ninh tiếp tục củng cố, giữ vững và phát huy truyền thống cách mạng, tinh thần đoàn kết, thống nhất để xây dựng tổ chức Đảng và hệ thống chính trị cơ sở ngày càng trong sạch, vững mạnh. Huyện cần tiếp tục đổi mới cách nghĩ, cách làm, phát huy vai trò chủ thể của người dân để nâng cao chất lượng cuộc sống nông thôn mới, phấn đấu xây dựng thành công huyện nông thôn mới nâng cao, hướng đến xây dựng huyện đạt huyện nông thôn mới kiểu mẫu. Ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhấn mạnh: “Tập trung thu hút đầu tư, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển nhanh kinh tế công nghiệp, thương mại dịch vụ, nhất là khai thác đúng tiềm năng du lịch dịch vụ Hồ Phú Ninh, di tích danh thắng cấp quốc gia, phải biến nơi đây thành điểm đến hấp dẫn của nhiều du khách trong và ngoài tỉnh, ngoài nước. Chủ động phối hợp với các ngành của tỉnh lựa chọn, thu hút các doanh nghiệp đầu tư kinh doanh khu công nghiệp Phú Xuân, các cụm công nghiệp theo hướng công nghiệp sinh thái, gắn kết với khu kinh tế mở Chu Lai, là vệ tinh cho đô thị Tam Kỳ”.

Tại buổi lễ, thay mặt Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Nam, ông Lương Nguyễn Minh Triết, Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Nam trao tặng bức trướng với nội dung: “Đoàn kết – Đổi mới – Sáng tạo – Phát triển bền vững – Quyết tâm xây dựng huyện Phú Ninh giàu đẹp, văn minh”.

Sau Lễ kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng quê hương (24/3/1975-24/3/2025), 20 năm thành lập huyện Phú Ninh (2005-2025) là Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Khát vọng Phú Ninh”./.