Cr’van âng k’tiếc k’ruung Linga vàng tỉnh Bình Thuận ơy vêy tơợ thế kỷ VIII – IX, nắc pr’đươi chr’năp pr’hăt, vêy muy a năm; vêy chr’năp đăh lịch sử, văn hóa, thẩm mỹ. Linga vàng năc c’leh âng rau cheh vaih âng zập rau, bơơn bhrợ têng cơnh chr’năp la lay clơợng 78,36 gram, lâng đợ vàng vàng ròng tước 90,4%, 9,6% mơ dzợ nắc bạc lâng đồng.

Xoọc Linga vàng đhị c’kir tháp Po Dam chr’val Phú Lạc, chr’hoong Tuy Phong bơơn lêy đhị địa tầng coh đhr’năng xay bhrợ chấc lêy pr’đươi ty, đơc pazêng xa nay khoa học chr’năp. Vêy chr’năp ga mắc cơnh lâng bh’rợ pa chăp lâng c’năl zập xa nay đăh văn  hóa – lịch sử crêê tước c’kir tháp Po Dam moon lalay lâng văn hóa Chăm moon za zưm.

Cr’van k’tiếc k’ruung Linga vàng năc tư liệu khoa học chr’năp căh muy cơnh lâng khảo cổ học, ha dợ vêy chr’năp ga mắc cơnh lâng pa chăp lêy lịch sử, văn hóa, mỹ thuật, tôn giáo, kỹ thuật luyện kim, bh’rợ kim hoàn… âng đhanuôr Chăm lalăm a hay.

Coh Bà La Môn giáo, Linga pa căh đoọng ha dang Shiva lâng chr’năp nắc nguyên lý nhân quả (pa hư lâng dưr vaih), nắc rau dưr vaih, pr’đươi thờ chr’năp coh apêê c’kir kiến trúc tôn giáo âng văn hóa Champa đhị miền Trung Việt Nam lâng zập k’cir ty chr’năp lơơng coh zr’lụ Đông Nam Á./.

Công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về bảo vật quốc gia Linga vàng

Sáng ngày 2/10, tại tháp Po Sah Inư, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận tổ chức Lễ Công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc công nhận bảo vật quốc gia Linga vàng.

Bảo vật quốc gia Linga vàng tỉnh Bình Thuận có niên đại khoảng thế kỷ VIII-IX, là hiện vật gốc độc bản, quý hiếm, có hình thức độc đáo; có giá trị về lịch sử, văn hoá, thẩm mỹ. Linga vàng là biểu tượng của sự sinh sôi nảy nở của vạn vật và muôn loài, được chế tác rất đặc biệt có trọng lượng 78,36 gram, với tỉ lệ vàng ròng chiếm 90,4%, 9,6% còn lại là bạc và đồng.

Hiện vật Linga vàng tại di tích tháp Po Dam xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong được phát hiện ngay ở địa tầng trong quá trình khai quật khảo cổ, chứa đựng những thông tin khoa học quan trọng, có giá trị lớn đối với công tác nghiên cứu và nhận thức các vấn đề về văn hóa - lịch sử liên quan đến di tích tháp Po Dam nói riêng và văn hóa Chăm nói chung.

Bảo vật quốc gia Linga vàng là tư liệu khoa học quan trọng không chỉ đối với khảo cổ học, mà còn có giá trị lớn đối với nghiên cứu lịch sử, văn hóa, mỹ thuật, tôn giáo, kỹ thuật luyện kim, nghề kim hoàn… của cộng đồng người Chăm trước đây.

Trong Bà La Môn giáo, Linga tượng trưng cho thần Shiva với tư cách là nguyên lý nhân quả (phá huỷ và tái sinh), là sự sinh sản, vật thờ quan trọng trong các di tích kiến trúc tôn giáo thuộc văn hóa Champa ở miền Trung Việt Nam và các quốc gia cổ đại khác trong khu vực Đông Nam Á./.