Apêê t’ngay tơơp c’moo t’mêê, zr’lụ k’noong k’tiêc chr’val La Ê, chr’hoong da ding ca coong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đh’luc nhưr đêệng c’lâng lâng cha kêêt ra ngooh căh cơnh. N’đhơ cơnh đêêc, t’cooh vel Zơrâm Păh, vel Palan, nâu câi âi lâh 70 c’moo công dzợ p’zay tươc apêê pr’loọng đha nuôr Cơ Tu, p’too moon, xay truih đha nuori xơợng bhrợ liêm c’lâng xa nay âng Đảng, Nhà nước, pa bhlâng năc Luật Biên phòng Việt Nam. T’cooh Păh truih, cr’chăl đăn Tết lâng tơơp c’moo t’mêê năc bêl apêê bhrợ lêt xa nay bhrợ têng bâc, cơnh tông bơơn pay cr’van coh crâng lêt xa nay, đơơng âng a đhăh dzăm chr’năp, căh câ đơơng pa câl đợ pr’đươi căh la lua ta nih,… Tu cơnh đêêc, zâp t’ngay t’cooh zêng đơc đoọng cr’chăl lươt zâp p’lêêh, tươc zâp đong p’too moon đha nuôr rơơt lâng ma nưih chrih. Bêl vêy bh’rợ căh liêm crêê dưr vaih coh zr’lụ k’noong k’tiêc năc đơơh xay truih lâng Bộ đội Biên phòng pa bhrợ đhị đêêc lâng chính quyền vel đong. Ta luôn zâp c’xêê, t’cooh Păh lâng apêê đha nuôr vel đong pa zum lâng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng La Ê lươt tring lêy, taal xraach bhơi xâc zr’lụ c’lâng k’noong k’tiêc, cr’lă tr’nil, zư đơc yêm têêm quyền bhrợ c’la k’noong k’tiêc: “Acu da doong đooc p’too moon ca coon cha chau, đhi noo đha nuôr vel bhươl. Acu ta luôn lươt xay truih, p’too moon oó xơợng boop apêê lêt môp, năc ahêê choom pa dưr đoàn kết, t’bhlâng pa dưr tr’mông tr’meh, t’bil lơi đhr’niêng bh’rợ căh liêm. Pa bhlâng năc acu buôn lâng Đồn Biên phòng La Ê lươt tal xraach c’lâng knoong k’tiêc, cr’lă t’nil lâng p’too moon đha nuôr ting pâh zư lêy râu yêm têêm k’noong k’tiêc âng hêê.”

Đhị vel Đăk Roo, chr’val k’noong k’tiêc Đăk Tôi, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, đhị vêy lâh 90% ma nưih năc đha nuôr Tà Riềng, coh đêêc, k’noọ 10 cha năc đha nuôr Lào t’mêê đoọng ăt moọt ma mông ooy k’tiêc hêê, pr’ăt tr’mông âng đha nuôr dzợ bâc râu zr’năh k’đhap, ta bhuch xr’dô. Đha nuôr coh đâu buôn lươt pa bhrợ coh zrlụ k’noong k’tiêc, n’đhang căh lâh nân năl năc bâc ngai bhrợ lêt xa nay. Đhị đhr’năng n’nâu, t’cooh Zơrâm Chụn, Trưởng vel Đăk Roo dh’rưah lâng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên Phòng Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang âi tươc zâp pr’loọng đha nuôr xay truih xa nay pháp luật ha đha nuôr năl. Pa bhlâng năc, lâh 2 c’moo ha nua, pr’luh Covid-19 dưr vaih k’đhap, bh’rợ p’too moon đha nuôr tiêm Vắc xin cha groong pr’luh năc pa bhlâng k’đhap. T’cooh Chụn năc âi lâng cán bộ Biên phòng tươc zâp đong, lum zâp cha năc đoọng p’too moon lươt tiêm cha groong, zư lêy c’rơ, căh đơc pr’luh cr’ay trơơi boọ bhưah. Bêl pr’luh cr’ay Covid-19 bơơn k’đhơợng lêy. T’cooh Chụn năc cớ p’too moon đha nuôr ting pâh zư lêy c’lâng k’noong k’tiêc, t’bhlâng bhrợ têng cha, zư lâng pa dưr crâng, zư nhâm râu yêm têêm coh vel đong, dh’rưah lâng vel đong bhrợ têng liêm choom bh’rợ pa dưr cớ tr’mông tr’meh xang pr’luh cr’ay: “Lâng râu nân năl lâng chr’năp âng đay, acu pa zum lâng cán bộ chiến sĩ Đồn Biên phòng p’too moon đha nuôr p’zay bhrợ cha, tr’xăl tơơm chrnoh acoon bh’năn. Lâh đhị đêêc, xay moon đha nuôr bơơn năl c’lâng xa nay âng Đảng, Nhà nước, zư đơc râu yêm têêm, căh choom lu lơ lâng apêê bh’rợ lêt chêr âng apêê chrih.”

Tỉnh Quảng Nam xooc vêy k’noọ 400 t’cooh vel, ma nưih bâc ngai chăp coh 9 chr’hoong da ding ca coong. Tơợ râu chroi đoọng âng c’bhuh n’nâu, coh bâc c’moo ha nua, bh’rợ p’too moon, xay truih pháp luật coh zr’lụ k’noọng k’tiêc âi pa dưr bh’nơơn liêm choom, đha nuôr apêê acoon coh ting t’ngay ting nân năl lâh ooy pháp luật, năl zư lêy c’lâng k’noong k’tiêc, cr’lă tr’nil. Đại tá Nguyễn Bá Hưng, Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam moon ghit, cán bộ chiến sĩ Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam ta luôn đoàn kết, bhrợ bhr’lâ zâp râu zr’năh k’dhap, bhrợ têng liêm xang bh’rợ zư lêy nhâm mâng chủ quyền đhăm k’tiêc, yêm têêm k’noong k’tiêc âng k’tiêc k’ruung. Bh’nơơn n’nâu vêy râu chroi đoọng căh hăt ang apêê t’cooh vel, trưởng vel, ma nưih bâc ngai chăp coh vel đong: “C’bhuh t’cooh vel, trưởng vel, ma nưih vêy bâc ngai chăp coh zr’lụ k’noong k’tiêc vêy bh’rợ pa bhlâng chr’năp coh bh’rợ xay truih p’too moon đha nuôr xơợng đươi c’lâng xa nay âng Đảng, Nhà nước. Râu đêêc âi chroi đoọng bhrợ pa dưr zr’lụ k’noong k’tiêc yêm têêm, zư nhâm yêm têêm chính trị coh vel đong./.”

Những người giữ bình yên nơi biên cương

Nhiều năm qua, bằng trách nhiệm, uy tín và những việc làm cụ thể, các già làng, trưởng bản, người có uy tín tại các thôn bản biên giới tỉnh Quảng Nam đã có nhiều đóng góp trong công tác bảo vệ đường biên, cột mốc, giữ gìn sự bình yên nơi biên cương.

Những ngày đầu năm mới, vùng biên giới xã La Ê, huyện miền núi Nam Giang, tỉnh Quảng Nam sương mù dày đặc, tiết trời rét buốt. Thế nhưng, già làng Zơrâm Păh, thôn Palan, nay đã hơn 70 tuổi vẫn lặn lội đến các hộ đồng bào Cơ Tu, vận động, tuyên truyền  bà con thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là Luật Biên phòng Việt Nam. Ông Păh kể, thời điểm giáp Tết và đầu năm mới là dịp các tội phạm hoạt động mạnh, như khai thác lâm sản trái phép, vận chuyển động vật hoang dã, hoặc lừa bán các sản phẩm không rõ nguồn gốc,… Chính vì thế, hàng ngày ông đều dành thời gian đi từng ngõ, gõ từng nhà, vận động, nhắc nhở bà con cảnh giác với người lạ. Khi có tình huống xấu xảy ra tại khu vực biên giới phải thông tin kịp thời cho Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đóng trên địa bàn và chính quyền địa phương. Định kỳ hàng tháng, ông Păh và các già làng, người có uy tín ở địa phương khác cùng bà con phối hợp cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng La Ê tuần tra, phát quang bụi rậm khu vực đường biên, cột mốc, giữ vững an ninh chủ quyền biên giới: “Tôi luôn khuyên bảo con cháu, gia đình mình trước rồi mới đến bà con xóm làng. Tôi thường xuyên tuyên truyền, vận động bà con không nghe theo lời kẻ xấu, phát huy tình đoàn kết, tích cực phát triển kinh tế, xã hội, xóa bỏ những tập tục lạc hậu, phát huy những nét văn hóa truyền thống tốt đẹp, văn minh. Đặc biệt tôi thường xuyên cùng Đồn biên phòng La Ê tham gia đi phát quang cột mốc, đường biên để bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia.”

Tại thôn Đăk Roo, xã biên giới Đăk Tôi, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam nơi có hơn 90% dân số là đồng bào Tà Riềng, trong đó, gần 10 cư dân Lào vừa mới nhập tịch, đời sống của bà con còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. Bà con nơi đây thường làm ăn, buôn bán nhỏ ở khu vực biên giới, nhưng do trình độ, nhận thức còn hạn chế nên nhiều trường hợp vi phạm pháp luật. Trước thực trạng này, ông Zơrâm Chụn, Trưởng thôn Đăk Roo cùng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang đã đến tận hộ gia đình giải thích kết hợp, phổ biến pháp luật cho bà con. Đặc biệt, hơn hai năm qua, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, việc vận động người dân tiêm vắc xin phòng chống dịch rất khó khăn. Ông Chụn cùng cán bộ Biên phòng đến từng nhà, vận động, thuyết phục bà con đi tiêm phòng để bảo vệ sức khỏe, tránh dịch bệnh lây lan. Khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát, ông Chụn tiếp tục vận động bà con tham gia bảo vệ đường biên, cột mốc, tập trung sản xuất, bảo vệ và phát triển kinh tế rừng, giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn, cùng địa phương thực hiện thành công phục hồi kinh tế sau đại dịch: “Bằng sự hiểu biết và uy tín của mình, tôi phối hợp cùng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng vận động bà con phát triển kinh tế, thay đổi cây trồng, con vật nuôi. Bên cạnh đó, tuyên truyền cho bà con hiểu được chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, giữ gìn an ninh trật tự, cảnh giác cao với những hành vi tội phạm của những kẻ lạ mặt và tích cực tham gia xây dựng đường biên an toàn, chủ quyền vững chắc.”

 Tỉnh Quảng Nam hiện có gần 400 già làng, người có uy tín ở 9 huyện miền núi, vùng cao. Từ đóng góp của đội ngũ này, trong những năm qua,  công tác vận động, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật ở vùng biên giới đã phát huy hiệu quả, đồng bào các dân tộc thiểu số ngày càng nâng cao hiểu biết về pháp luật, ý thức việc bảo vệ đường biên, cột mốc. Đại tá Nguyễn Bá Hưng, Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam khẳng định, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam luôn đoàn kết, khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Kết quả này có sự đóng góp không nhỏ của những già làng, trưởng bản, người có uy tín ở các địa phương: “Đội ngũ già làng, trưởng thôn, người có uy tín ở trên khu vực biên giới có vai trò rất quan trọng trong việc tuyên truyền người dân chấp hành mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Điều đó, góp phần xây dựng khu vực biên giới hòa bình ổn định, giữ vững an ninh chính trị và trật tự a toàn xã hội trên địa bàn./.”