Đắk Lắk adrin hơmet hrĕnh rim tơdrong đơ̆ng rŏng kơ ‘mi tih đak lơ̆p

VOV.Bahnar - Đơ̆ng rŏng kơ đak hrơ̆, dôm anih jang kơ dêh char Đắk Lắk oei akŏm jơhngâm vă tơiung ming dơ̆ng tơdrong arih xa, jang pơgang, pơtho pơhrăm păng jang xa ăn kon pơlei tơ̆ tơring ‘mi kial găh Hơlĕch. Truh dang ei, đĭ đăng 34 xăh, phường pŭ răm đơ̆ng ‘mi kial hlôi đei pơtruh măh mai phe ƀa tơmam xa.

Ƀok Nguyễn Hải Triều, Phŏ Kơdră Anih vei lăng jang kơmăy, tĕch mơdro dêh char Đắk Lắk ăn tơbăt, dang ei anih hlôi ƀơk đĭ tơmam kăl ăn tơring, atŭm hăm ‘nŏh athei dôm anih jang hơnơ̆ng pơtruh dơ̆ng tơmam yoa ‘nao vă pơvih ăn kon pơlei đơ̆ng rŏng kơ đak lơ̆p. Ƀok Triều pơma: “Anih vei lăng jang kơmăy, tĕch mơdro kŭm đei hla ar gơih ăn dôm anih tĕch tơmam vă hơnơ̆ng răt iŏk tơmam tĕch ăn kon pơlei đơ̆ng rŏng kơ ‘mi kial ‘măng mă âu. Atŭm hăm ‘nŏh pơtho ăn dôm khul jang đei ƀơm truh nhen khul vei lăng tĕch mơdro vă gơ̆h băt hơdăh tơdrong ôn tơmam gô yă tŏk đơ̆ng rŏng kơ 'mi kial đơ̆ng noh đei trong tang găn.”

Hơdai lơ̆m khei ‘năr âu, anih jang pơgang tơlĕch jang hrơ̆ch lơ trong jang vă tang găn ưh ăn jĭ tơpŏh lanh. Anih vei lăng jang pơgang dêh char Đắk Lắk hlôi tơlĕch ƀơk 2.905 kơdŭng tơmam ăn unh hnam, 1.750 kg chloramin B, 30.000 găr aquatab ăn dôm tơring. Dôm khul bơ̆ jang hrĕnh hlôi jur tơ̆ tơring vang hơmet rơgŏh cham char đơ̆ng rŏng kơ đak hrơ̆ tơ̆ dôm anih đei đak lơ̆p jrŭ.

Ƀok Phạm Minh Hữu, Phŏ Kơdră Anih vei lăng jang pơgang dêh char ăn tơbăt, vă rim anih jang pơgang khăm hơmet jĭ hlôi bơ̆jang hơlơ̆k dơ̆ng bơih: “Hrei ‘nâu đĭ đăng dôm Hnam pơgang tơ̆ dêh char păng hnam pơgang tơ̆ tơring hlôi bơ̆ jang hơlơ̆k dơ̆ng bơih. Anih jang pơgang oei hơnơ̆ng jang hơdoi hăm dôm Hnam pơgang Trung ương vă pơgơ̆r khăm hơmet jĭ. Anih vei lăng jang pơgang dêh char pơma nuh hăm dôm hnam pơgang tơring vă roi tơbăt dôm hnam pơgang, athei Anih vei lăng kon pơlei xăh, phường ăn khul năm truh vang jang hơdoi hăm dôm anih jang pơgang pơgơ̆r krao hơvơn kon pơlei năm khăm jĭ.”

Anih pơtho pơhrăm chih hơdăh hiong răm tôch lơ, mă loi ‘nŏh tơ̆ jăl hŏk mầm non yoa đĭ đăng tơmam yoa vă tep pơdơ̆h ‘năr dơ̆ng nhen khăn, kơmŭng, kơƀang tang dŏ hư đĭ. Hlôi đei 1.195/1.379 hnam hŏk ăn hŏk tro năm hŏk hơlơ̆k dơ̆ng; oei đei 184 hnam trưng tam mă gơ̆h pơih ‘măng, mă lơ ‘nŏh tơ̆ tơring găh Hơlĕch.

Yă Lê Thị Thanh Xuân, Kơdră Anih vei lăng pơtho pơhrăm dêh char Đắk Lắk ăn tơbăt, anih jang oei athei tơlĕch hlŏh 172 ti hlak jên vă hơmet pơ ‘lơ̆ng: “Dôm hnam trưng tam mă gơ̆h pơtho rŏ năng athei đĭ giĕng ‘nâu dơ̆ng ‘mơ̆i, yoa nhen grŭp mầm non dang ei athei sơ̆k hơmet tơmam, hơdŭ păng lơ tơmam yoa nai, oei ‘mi ‘nŏh tam mă prăng đĭ ‘mơ̆i, lăm hŏk hơ uh, cham char tam mă rơgŏh ‘lơ̆ng vă ăn đe kon mon năm hŏk dơ̆ng kơna kŭm tam mă ƀôh sơđơ̆ng jơhngâm. Rŏ năng kŭm athei hiong dơ̆ng 1 giĕng vă hơmet pơ 'lơ̆ng dơ̆ng 'mơ̆i.”

Găh unh điên, Công ty jang unh điên Đắk Lắk hlôi akŏm khul bơngai jang vang tơgŭm đơ̆ng Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi. Dang ei oei đei 42.246 hnam kon pơlei, dang hlŏh 13% tơ̆ tơring hơlĕch tam mă đei điên. Ƀok Trần Văn Thuận, Kơdră chĕp kơ̆l Công ty jang unh điên Đắk Lắk ăn tơbăt: “Hăm dôm hnam trưng, kiơ̆ nơ̆r pơtho đơ̆ng anih jang unh điên 'nŏh athei pơ 'nhŏ chô̆ hơmet unh điên hơdrol. Tơdrong 'nâu anih jang điên vă jang hơdoi hăm Anih vei lăng pơtho pơhrăm jang đang đang hơdrol hlŏh.”

Lơ̆m tơdrong choh jang xa, anih jang oei jô̆ hơlen hiong răm vă tơlĕch trong tơgŭm kiơ̆ Tơdrong hơgăt 09, tơplih ăn tơdrong ƀơk đech hơdrech, kon yŏng yoa tŏ ‘mi kial ưh sơđơ̆ng păng hơmơt hơdrĕch ưh ‘lơ̆ng ‘năi. Dang ei 40 xăh, phường găh tơring kăl đei tơgŭm hrĕnh tŏk bŏk đei 120 ‘nu kăn ƀô̆ jur hơlen năng vă chih jô̆ tơmam hiong răm, tơtom tơgŭm hơdrĕch vă rei pơtăm ƀa phang.

Yă Đặng Thị Thủy, Phŏ Kơdră Anih vei lăng choh jang xa păng cham char ăn tơbăt: “Inh kơchăng jang hăm dôm anih tĕch hơdrĕch vă pơtruh hơdrĕch rei pơtăm tơ̆ 171.000 ha lơ̆m pơyan ƀa phang âu vă pơm ‘lơ̆ng ăn tơdrong rei pơtăm. Ƀât măt dang ei vă tơgŭm hơdrĕch ‘long tŏ sĕt khei ‘năr, hơmet truh dang ei vang tơgŭm hơdrĕch rei pơtăm truh dang noh, tơgŭm bơ̆n hơdrĕch plui, tôl vă kon pơlei rei pơtăm đei xa hrôih. Oei hăm kon tơrong ‘noh ‘nŏh gô pơm đang hơdrong ‘mơ̆i, hơmet tôm tơdrong ‘lơ̆ng ‘mơ̆i na rong hơlơ̆k dơ̆ng.”

‘Măng ‘mi tih đak lơ̆p tôch dêh âu ki hlôi pơm tơlĕch hiong răm tôch lơ, pơm ăn hlŏh 70 ‘nu bơngai lôch păng hiong hơkâu, hlŏh 150.000 tŏ hnam đak lơ̆p, 120 tŏ hnam hư, pơchăh; kon tơrong, ƀum hơƀo, ka hơdang păng trong hư răm đĭ. Akŏm đĭ đăng hiong răm pơhlom dang 5.500 ti hlak jên. Kơdră vei lăng kon pơlei dêh char Đắk Lắk Tạ Anh Tuấn athei dôm anih jang kơpal vei kơjăp tơdrong jang hơmet pơ ‘lơ̆ng, ưh gơ̆h lê̆ hiơ̆ hyĭn mưh kon pơlei kăl đei tơgŭm. Tơdrong kăl hlŏh jĭ athei pơm ‘lơ̆ng ăn tơdrong jang pơgang – vei lăng cham char, jăh tơiung ming dơ̆ng tơdrong choh jang xa păng pơm sơđơ̆ng tơdrong arih ăn jơ̆p tơring pŭ răm đơ̆ng ‘mi kial.

“Bơ̆n hơnơ̆ng bơ̆ jang mă pran vă hơmet pơ ‘lơ̆ng hiong răm đơ̆ng rŏng kơ ‘mi tih đak lơ̆p ‘nŏh jĭ tơdrong tôch gĭt kăl, tơdăh lê̆ đei jĭ tơpŏh lanh ‘nŏh tơiung ming tơdrong choh jang xa jing tôch pơmat tat. Hrei ‘nâu tơdrong jang hơmet pơ ‘lơ̆ng hiong răm đơ̆ng ‘mi tih đak lơ̆p ‘nŏh gĭt kăl hlŏh mă lei kŭm athei tơchĕng truh trong jang pơm hơtŏ ‘lơ̆ng vă rim tơdrong bơ̆ jang găh tơring Pơmât huei kơ tơhlăk yă kiơ.”

Viết bình luận