# Page ini (4/3) di Hà Nội, Mentri ngak nong saong patagok palei pala peih nyaom biai trực tuyến peih ngak dom jalan ngak samar drah pacang cakak jit tả pabui Châu Phi ngan haong 63 tỉnh, bal. Nyaom biai hu ndom tal dom jalan ngak samar drah piah pacang cakak jit tả pabui Châu Phi daok pambak prong di rilo puk palei. Meng harei 1 bilan 2 tal harei 3 bilan 3, jit tả pabui Châu Phi rah tabiak di 202 baoh sang, 64 palei, 33 xã, 14 huyện di 7 tỉnh, bal nan lac: Hưng Yên, Thái Bình, Hải Phòng, Thanh Hóa, Hà Nội, Hà Nam saong Hải Dương. Taong abih drei pabui njauk ruak saong ba am cuh klaak lac 4 ribau 231 drei, trak abih tih lac 297 tấn. Tui panuac khan brei thau dahlau di Gah Thú y dunya saong Gah pandap panda kaya nong Liên hợp quốc, jalan ngak siam abih dalam bruk pacang caga jit ruak nan lac am cuh klaak tapul pabui tapa dut iek mboh dương tính haong jit tả pabui Châu Phi tui jalan lam dalam meng 3 tal 4m, hu pruh jru sát trùng, proi cur tapung.

# Urak ni, ruak saluak cambuia tapaok kakau di tapol pabui di tỉnh Tiền Giang daok rah tabiak rilo. Dalam tỉnh hu labaih 1.200 drei pabui ruak, trak abih tih lac labaih  80 tấn njauk am cuh piah pacang jit ruak njom mbak. Meng sruh jit ruak ruak di huyện Cai Lậy tuk camereip, urak ni ruak pambak tabiak dom huyện Cái Bè, Thị xã Cai Lậy, Châu Thành. Bruk njauk duh hatai lac rilo boh sang rong padauk ruak song khik pabui ruak piah eng drei iek glang. Piah pacang caka ruak saluak cambuai tapaok kakau, karja song gah thú y tỉnh Tiền Giang dok pathau khan jak ba boh sang rong pruh jru hacih saat val ro, klauk jru vắc xin ka tapol pabui.

# Rilo labik gah Meraong negar drei daok dang anak bruk tua riya pandiak bhang dui atah, abih di nyu lac Tây Nguyên saong bhum Đông Nam Bộ. Tui Dự báo thời tiết takik hajan meda daok rah tabiak tapa bilan 3, bilan 4. Tổng cục Thủy lợi brei thau dahlau, jaik 70% mblang taneh phun pala daok langiu bhum thủy lợi di Tây Nguyên  mbuan rah tabiak bruk tua riya pandiak bhang, kurang aia pruh di puac bilan Đông Xuân ini. Daok di Đông Nam Bộ, dom bhum ngak nong daok langiu labik thủy lợi, atau hu thủy lợi sit jeng mbuan rah tabiak bruk tua riya pandiak bhang, kurang aia.

# Urak ni jeng dok 2 urang tong ikan lahik hadei di tuk patuh 2 bình gas angaok kapan ikan di bhum tasik tỉnh Kiên Giang.Tui panuac khan meng Văn phòng Ủy ban pakat negar pacang cakak bala song dong duah urang gaok bala, bruk patuh rah tabiak melam 1/3 di labik atah di krong Dương Đông, huyện Phú Quốc labaih 4 hải lý. 3 urang tong ikan  njauk rambuac hu ba tame sang iek ruak. Di labik bala rah tabiak, daok hu sa kapan biên phòng Kiên Giang, 1 sa kapan tong ikan di bhap bini song dom kapal karei daok dong duah 2 urang tong ikan dok lahik.

# Harei ini, Kapul urang kamei Việt Nam peih bruk pok Giải thưởng Kovalevskaia thun 2018 brei kapul Bộ môn Công nghệ môi trường, Khoa Môi trường, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội hu rilo rik daong dalam bruk roh duah công nghệ xử lý, pandar veik chất thải saong langyah taong yaom chất lượng môi trường saong GS Nguyễn Thị Lan, akaok Học viện Nông nghiệp Việt Nam, urang hu rilo bruk ngak siam gheih dalam roh duah ilamu ngan haong 105 kadha vak khoa học hu ba tabiak dalam negar saong angaok dunya. Langiu di giải thưởng, Pok jien bac Kovalevskaia 2018 jeng palih ruah saong pok brei 3 urang kamei naih gheih dalam bruk bac megru. Thun ini, daok hu bruk taom gaok ndom biai nao mai di dom urang khoa học  haong dom urang kamei daok bac di Sang bac Đại học Khoa học Tự nhiên piah pabak chreih chrai, pambak ilamu saong pren khang ka urang kamei ngak bruk roh duah.   

Khaw tin dunya:

# Harei ni (4/3), Malaysia peih veik bruk xét xử urang dahlau deih ngak Thủ tướng Na-díp Ra-dắc (Najib Razak) kayua tham nhũng. Dahlau di nan, ong Ra-dắc ndom lac drei oh hu duas ka bruk lac lợi dụng tín nhiệm, rao jien song lạm dụng quyền lực kayua medhil lac ba 42 triệu ringgit (10 triệu 300 ribau đô la) meng SRC in-tơ-nây-xừn-nờ (SRC International), sa dhar di kadung jien  1MDB – tame tài khoản gilang pariak di drei. Phiên tòa ni tui kuhria hu dui atah tal harei  29/3.

# Jeng dalam harei ini, In-đô-nê-xi-a saong Ô-xtrây-li-a mboh tangin tame Hiệp định pambuak bruk kinh tế taong abih gah di Gia-ca-ta. Tapa nan hu daong ka dom gah ngak nong, y tế saong pato megru di Ô-xtrây-li-a hu mbang tui dom kein laba meng hu mbuan laghaih taom gaok nền kinh tế prong abih Đông Nam Á. Jeng dreih yau nan, dom gah jik pet, máy móc tự động, pandap điện tử saong jru tavao di In-đô-nê-xi-a tui kuhria  dahlau hu jhul tagok meng peih prong jang ngan haong negar ini. In-đô-nê-xi-a saong Ô-xtrây-li-a hu peih bruk ginum biai Hiệp định pambuak bruk kinh tế taong abih gah meng thun 2010.

# Tui akaok mintri Y tế Philippines Eric Domingo, kuhria tal harei 28-2, Philippines hu 14.938 mbang njom sởi song 238 urang metai song urang njom ruak oh ka padeih veik. Urang metai kayua ruak sởi daok tagok rilo, meng 50 urang dalam thun 2017 tagok 200 urang dalam thun 2018 kayua urang huac klauk vacxin hadei id mbang klauk vacxin Dengvaxia brei saoh di karja ngak ka rilo urang metai. Rajaei Philippines oh brei pandar vacxin Dengvaxia di bilan 2. Dom urang jakar negar ni brei thau urang hu duah mboh makana song bằng chứng ginup piah pathau urang ngak vacxin Sanofi song dom urang jakar mintri Y tế pagam tal takik di abih 10 mbang metai kayua klauk vacxin Dengvaxia./.