# Tui Đài khí tượng thủy văn bhum Nam Bộ, TP.HCM saong dom gah meraong dom harei ini daok hu pandiak bhang biak khang, nhiệt độ tagok tal 35, 36oC, abih di nyu lac bức xạ tia cực tím tagok tal tanut 10. Mbang pandiak bhang ini meda duu atah dalam 2, 3 harei tra meng patrun. Min hadei di nan, meng harei 21/2, bal raya HCM saong dom tỉnh gah meraong meda yam tame mbang pandiak bhang bahrau. Dom chuyên gia kakei lac, bhap bani njauk plaih taom gaok tapak haong pandiak meng 11h tal 15h yaok harei saong pandar khẩu trang, ao atau kem pacang caga pandiak saong camin meta tuk tabiak gah lingiu piah pacang khik pren yava.
# Biar harei sup 17/2, di ban Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước hu sa uranaih likei umo 6 thun tui urang dalam puk nao caluai ia oh tuak njauk palung ia metai. Hu thau, adei Nguyễn Minh Quân, dok di phường Tân Xuân, ban Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước mboh urang dalam puk ba anek nao caluai ia jeng likau nao tui, dalam tuk daok caluia di danao Đồi Đá, phường Tân Đồng, ban Đồng Xoài adei Quân njauk palung ia song katan di ala danao. Urang dalam puk song dom urang kareo jack trun duah, mboh adei Quân bloh ba tagok hô hấp min kayua palung ia biak lavik nan ye adei metai. Gah chức năng daok duah thau ngak ka cambaih laih bruk nan.
# Công an huyện Ea H’Leo, tỉnh Đắk Lắk mboh Vi Văn Hợp Tâm daok vak số đề, bao lô tapa tin nhắn điện thoại di động ngan haong dom urang ma-in Hà Văn Định saong Đàm Tuấn Anh saong yaom jien jaik 40 triệu đồng. Tapa 3 urang nan, Công an huyện Ea H'leo hu ngak brei cambaih jalan talei ma-in mbia ini hu klau pakat kayua urang angan Võ Trí (SN 1985) saong Nguyễn Hải Quân (SN 1994) pal akaok. Công an huyện Ea H'leo mboh lac yaom jien bo dom urang ini pandar tame bruk ma-in số đề lac jaik 900 triệu đồng.
# Di Đồng Tháp, sa phun vô ưu labaih 40 thun rak bingu daok pachreih hu rilo menuac dalam palei mai maong iek. Tui po phun nan, lac muk Nguyễn Thu Hà di palei Thạnh Phúc, xã Tân Bình, huyện Châu Thành, phun vô ưu labaih 40 thun ni lac sa dalam 2 phun vô ưu prong abih di Việt Nam. Phun hu ba meng Ấn Độ mai di puac thun 70. Urak ni glong jiak 7 mét, đường kính gha jiak 1,4 mét. Di Việt Nam, rilo urang takre bingu Vô ưu kayua nyu hu makna lạc quan, kaya meda tuk bingu rak di tuk Tết Nguyên Tiêu, ia bilan mbak boh bilan sa tui saka ia bilan yaok thun.
# National Geographic lac sa kênh truyền thông hu angan je dang akaok gah roh duah ilamo, thiên nhiên, khoa học saong dakrai sajarah hu hiệp hội địa lý Quốc Gia Hoa Kỳ khik iek. Bahrau ini, blah ini hu palih ruah tabiak 28 blah rup thaot piah ngak jeng bộ sưu tập dom blah rup thaot bak sambo màu meng dom bein ilamo karei di gauk angaok dunya, dalam nan hu dua blah rup thaot ndom ka dua janih pandap mbang Việt Nam bình dị urang negar langiu takik thau tal. Saong dua janih pandap ini hu palih ruah nan, lac pacuk di darak angaok kraong Phong Điền (Cần Thơ) saong tương Bần di bal sit Bần Yên Nhân (Hưng Yên).
Khaw tin dunya:
# Gah Y tế dunya WHO bahrau brei thau, jit sởi ngak ka jiak 1.000 uranaih Madagascar metai dalam 4 bilan mai ini. Dom uranaih metai nan lac yaok oh ka ginup abih kayua abih tih menuac njom ruak di negar pulao kaoh dok dalam Ấn Độ Dương ni urak ni lac 66.000 menuac. Tui WHO, uranaih langvan lavaih di Madagascar lac 47%, glong abih di châu Phi, nan ye mbuan tagok biến chứng trak kayua sởi. Abih di nyu nan lac, rilo bilan hadei di tuk abih ruak sởi, uranaih jeng daok mbuan njauk viêm phổi atau chraoh aik ba tal metai.
# Trung Quốc hu tabiak adat brei patakik tuai damuai nao tal labik cắm trại di labik ceik Everest dalam bhum taneh Tây Tạng di negar ini. Adat pakauk hu pandar ngan haong tuai damuai bình thường, dalam tuk dom urang hu harak adat ndik ceik chuyên biệt jeng meda hu nao tal labik cắm trại daok di độ glaong jang labaih 5.000m dut haong mbaok aia tasik. Sa labik cắm trại bahrau meda padang tagok atah di labik daok njauk kareik pabah mbang jaik 2km. Bruk nan hu ba tabiak tuk dịch vụ du lịch di bhum ceik Everest di Trung Quốc mbuan ba tal kareik pabah mbang kayua ô nhiễm môi trường biak trak.
# Dom chuyên gia tong yaom, cà phê di châu Phi meda tagok labaih 2 triệu bao yaok thun dalam 5 thun tal, kayua bruk pala di tong abih dom negar ngak cà phê yau Ethiopia, Côte d’ivoire, Uganda, Kenya, Rwanda song Tanzania dok tagok khang. Tui Diễn đàn Kinh tế dunya, châu Phi urak ni hu jiak 12% sản lượng cà phê di dunya song dom janih asar cà phê đặc sản châu Phi dok hu dom urang takre cà phê duah blei. Bruk blei cà phê dunya tui kuhria tagok jang 1/3 dalam thun 2030, tagok tal jiak 200 triệu bao, kayua bruk tagok menuac sia song jien duah hu./.
Viết bình luận