K’noọ 800 nghệ nhân ting pấh t’ngay bhiệc bhan văn hoá zâp acoon cóh tỉnh Gia Lai g’lúh 3, c’moo 2024 lâng đợ bhiệc bhrợ chi ớh pr’hay, hơnh déh đợ k’cir văn hoá, đợc bhrợ cóh loom đhanuôr, ta mooi đợ râu chr’nắp pr’hay. 

K’noọ 800 nghệ nhân dân gian tơợ zâp vel bhươl Jrai, Bahnar cóh tỉnh Gia Lai, ơy bhrợ pa dưr mưy đhị bhiệc bhan pr’hay chr’nắp, ooy đắh bhiệc bhrợ pa dưr cớ zâp j’niêng bh’rợ lâng sinh hoạt văn hoá cơnh: Bhiệc lơi a’bhưy, bhiệc bhan hơnh déh ha roo t’mêê, bhiệc bhan bhuốih tr’dzật đác, bhiệc bhan hơnh déh đông rông... Đhị Quảng trường Đại Đoàn Kết, bêl xa nưl chiing goong dưr chr’va xưl lâng đợ pr’hát pr’hay, đh’rứah lâng zâp râu tr’coọ xa nưl ty chr’nắp. Văn hoá ty âng zâp đhanuôr acoon cóh tỉnh Gia Lai cơnh dưr váih cóh cr’loọng thành phố hiện đại. Nghệ nhân Pui Dup, c’bhúh nghệ nhân chr’hoong Ia Grai, tỉnh Gia Lai đoọng năl, t’coóh bhui har bhlâng ooy đợ t’ngay bhiệc bhan clan bhứah liêm râu chr’nắp nha nhêr: “C’bhúh đắh chr’hoong Đức Cơ chi ớh azi cung hơnh déh, cung ting múa lâng apêê. Azi cung chi ớh lâng n’toong chiing đắh đâu nắc c’bhúh âng Đức Cơ cung múa ting lâng azi, hơnh déh zâp acoon cóh Gia Lai zi”.

Đhị xa nưl chiing cha gâr r’rộ r’răm, tr’pang têy âng Nghệ nhân Kpăh Uyên, chr’hoong Phú Thiện cơnh đa đấh la liêm lấh. P’căn Kpăh Uyên liêm choom ting lêy taanh đợ n’đoóh a’doóh váih mưy bhai n’đoóh a’doóh Jrai bấc pr’hoọm laliêm đhị râu hâng hơnh bhlâng: “Aacu hơnh déh tu vêy bơơn chr’hoong pay nắc nghệ nhân taanh n’đoóh a’doóh, acu kiêng pa choom đoọng ha zâp apêê k’coon cha châu ooy truyền thống âng bh’rợ taanh n’đoóh a’doóh Jrai. Pa bhlâng kiêng c’bhúh chi ớh chiing goong lâng taanh n’đoóh a’doóh. Bấc bêl lêy apêê k’coon cha châu hát crêê pr’hay nắc choom kiêng rêên”.

Đhị t’ngay bhiệc bhan văn hoá zâp acoon cóh tỉnh Gia Lai c’moo đâu, lấh mơ pr’hoọm văn hoá âng 2 acoon cóh Bahnar lâng Jrai, dzợ vêy pr’hoọm văn hoá âng acoon cóh Tày đắh Bắc. Đhị đâu, ta mooi pấh lêy chi ớh lâng zâp nghệ nhân ặt pa zưm đh’rứah đhị râu xa nưl n’jưl tính lâng nhảy sạp, p’têết pa dưr lấh mơ pr’ắt bh’rợ liêm nhâm âng đhanuôr zâp acoon cóh. Nghệ nhân Hoàng Thị Liễu, c’bhúh nghệ nhân chr’hoong Mang Yang, tỉnh Gia Lai moon: “Bêl đâu nắc g’lúh tr’nơợp acu pấh bhiệc bhan, acu lêy hâng hơnh vêy bơơn ặt pa zưm lâng đhanuôr cóh đâu bhui har bhlâng”.

T’coóh Nguyễn Ngọc Nhung, Giám đốc Sở Văn hoá, thể thao lâng Du lịch tỉnh Gia Lai đoọng năl: T’ngay bhiệc bhan c’moo đâu liêm choom, t’pấh bấc ơl đhanuôr lâng ta mooi tước pấh lêy chi ớh. Chr’nắp lấh mơ nắc râu bhui har hâng hơnh âng zâp nghệ nhân ting pấh t’ngay bhiệc bhan. Ooy đâu, bhiệc zư lêy, pa dưr k’cir văn hoá vêy bấc tr’xăl liêm choom: “C’moo đâu azi bhrợ vêy đợ râu lalay lâng đợ c’moo l’lăm, nâu đoo nắc vêy pa xoọng zâp bh’rợ cơnh chi ớh p’cắh xa nập xập âng đhanuôr, bhr’lậ chiing, lướt đhơợc đhr’lơợc, hát đàn tính, vêy bấc râu t’mêê lấh mơ đợ c’moo lăm. Rơơm nâu đoo nắc bhr’dzang bh’rợ tr’nơợp bhrợ pa dưr cớ zâp râu chr’nắp đắh văn hoá âng zâp vel đông acoon cóh”./.

Đậm đà bản sắc Ngày hội văn hóa các dân tộc tỉnh Gia Lai

Phố núi Pleiku, tỉnh Gia Lai những ngày giữa tháng tư trở nên sôi động, rộn ràng với Lễ hội văn hóa đa sắc màu. Gần 800 nghệ nhân tham gia Ngày hội văn hóa các dân tộc tỉnh Gia Lai lần III, năm 2024 với những màn trình diễn ấn tượng, tôn vinh di sản văn hóa, để lại trong lòng công chúng và du khách những ấn tượng sâu đậm.

Gần 800 nghệ nhân dân gian từ các làng Jrai , Bahnar ở tỉnh Gia Lai, đã tạo nên một không gian lễ hội độc đáo, thông qua việc phục dựng nguyên bản các nghi lễ và sinh hoạt văn hóa  như: Lễ bỏ mả, Lễ mừng lúa mới, Lễ cúng nước giọt, Lễ mừng nhà rông….Tại Quảng trường Đại Đoàn Kết, khi vang vọng  tiếng cồng chiêng, lúc mượt mà lời dân ca, réo rắt các loại nhạc cụ truyền thống. Văn hóa cổ truyền của các cộng đồng dân tộc thiểu số tỉnh Gia Lai như nảy mầm giữa lòng thành phố hiện đại. Nghệ nhân Pui Dup, đoàn nghệ nhân huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai cho biết, ông rất hạnh phúc trong những ngày hội chan chứa tình thân: “Đoàn bên huyện  Đức Cơ diễn chúng tôi cũng vui mừng, cũng múa theo bên đó. Chúng tôi cũng diễn và đánh cồng chiêng bên này thì bên đoàn của Đức Cơ cũng múa theo cùng chúng tôi, rất vui, rất mừng các dân tộc ở Gia Lai mình”

Trong tiếng cồng tiếng chiêng tưng bừng náo nức, bàn tay của Nghệ nhân Kpăh Uyên, huyện Phú Thiện như nhanh nhẹn và uyển chuyển hơn. Bà Kpăh Uyên khéo léo dệt những sợi thổ cẩm thành một tấm vải thổ cẩm Jrai nhiều màu sắc  trong niềm hạnh phúc dâng trào: “Tôi rất vinh dự vì được huyện chọn là nghệ nhân lên dệt thổ cẩm, tôi muốn truyền lại cho các cháu về truyền thống của nghề dệt thổ cẩm Jrai. Rất thích đội cồng chiêng với dệt thổ cẩm. Nhiều khi thấy các con, các cháu hát hay, hát đúng còn muốn rơi nước mắt.”

Trong Ngày hội văn hóa các dân tộc tỉnh Gia Lai năm nay, bên cạnh sắc màu văn hóa của 2 dân tộc Bahnar và Jrai, còn có sắc màu văn hóa của dân tộc Tày phía Bắc. Tại đây, khách tham quan và các nghệ nhân  hòa vào tiếng đàn Tính cùng nhảy sạp, nối gần thêm tình cảm của các cộng đồng vốn cách xa nhau cả ngàn cây số. Nghệ nhân Hoàng Thị Liễu, đoàn nghệ nhân huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai trải lòng. “Hôm nay mới là lần đầu tiên tôi đến với hội, cảm thấy rất là hãnh diện được hòa nhập  với cộng đồng ở đây rất là vui”

Ông Nguyễn Ngọc Nhung, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai cho biết: Ngày hội năm nay rất thành công, thu hút đông đảo người dân và du khách đến tham quan, trải nghiệm. Quan trọng nhất vẫn là niềm vui và sự phấn khởi, tự hào của các nghệ nhân tham gia Ngày hội. Qua đây, việc bảo tồn, phát huy di sản văn hóa sẽ có nhiều chuyển biến: “Năm nay chúng tôi làm có những cái khác biệt so với những năm trước, đó là có thêm các hoạt động như trình diễn thời trang của đồng bào, chỉnh chiêng, đi cà kheo, hát đàn tính, có nhiều cái mới hơn so với những năm trước. Hy vọng rằng là đây là bước đầu để khôi phục lại các giá trị về văn hóa của từng cộng đồng dân tộc./”