Clung ruộng Bình Lư, chr’hoong Tam Đương năc zr’lụ bhrợ Đề án zooi m’ma, phân bón, khoa học kỹ thuật coh bh’rợ bhrợ t’bhưah đhăm cha bêệt ha roo hàng hoá zazum âng tỉnh Lai Châu. Coh pazêng t’ngay n’nâu, coh pazêng đhăm ruộng rơợc riíc, đhanuôr xoọc t’bhlâng xoót ha roo. Râu bhui har âng đhanuôr công bấc lâh mơ, bêl ha roo coh c’moo đâu căh muy vaih liêm bấc, ting n’năc năc dzợ vêy apêê doanh nghiệp pay câl lâng chr’năp dal. Amoó Đèo Thị Trinh, ăt coh cr’noon Nà Đon, chr’val Bình Lư, chr’hoong Tam Đương prá xay, vêy ta đoọng m’ma lâng phân bón tơợ Đề án âng tỉnh, pr’loọng đong amoó ơy cha bêệt pazêng m’ma ha roo Séng cù. Bêl xoót xang, đơn vị k’rong bhrợ đh’rưah năc pay câl đhị đhăm ruộng lâng chr’năp tơợ 15 - 16 r’bhâu đồng muy kg: “T’mêê bêl đêêc ahay bơơn Đảng lầng Nhà nước k’rang đoọng lâng dự án zooi m’ma ha roo Séng Cù. Pr’loọng đong cu công vêy ta zooi cha bêệt 4 r’bhâu m2 m’ha ha roo n’nâu. Tơơm ha roo công chắt vaih liêm, m’ma ha roo n’nâu liêm pa bhlâng, zooi đhanuôr vêy râu bơơn pay pa chô lâng pa dưr kinh tế liêm choom lâh mơ”.

Séng cù lâng Tẻ dâu năc bơr râu m’ma ha roo bha lâng âng vel đong, vêy đhanuôr coh tỉnh Lai Châu bêệt coh bấc c’moo l’lăm ahay. Hân đhơ m’ma ha roo ty, râu liêm choom căh lâh bấc, ha dzợ ch’neh vêy ta zêệ avị năc ra boót, đha hum yêm, ta luôn vêy apêê tước nhăn câl, manuyh đươi dua coh k’tiếc k’ruung ta luôn chêêc câl đươi. T’cooh Lò Văn Hợp, Trưởng cr’noon Nà Đon, chr’val Bình Lư, chr’hoong Tam Đường prá xay: Bơơn lêy râu liêm choom ooy kinh tế tơợ m’ma ha roo n’nâu, tơợ râu zooi đoọng ting cơnh đề án âng tỉnh, bấc vel đong coh Lai Châu ơy k’rong đh’rưah lâng doanh nghiệp, xay moon, p’too pa choom đhanuôr cha bêệt m’ma ha roo n’nâu: “Tơợ bh’rợ prá xay, p’too pa choom coh cr’noon Nà Đon vêy 64 pr’loọng đong ting cha bêệt bhrợ, lâng đợ bhưah năc k’nặ 11 héc ta coh hân noo c’moo 2023. Bhrợ ha roo hàng hoá pa têệt đh’rưah n’nâu, đhanuôr năc vêy ta zooi 50% phân bón lâng 100% m’ma. Cán bộ tơợ chr’val tước ooy trung tâm dịch vụ nông nghiệp chr’hoong ta luôn xiêr chr’mêệt lêy lâng đâh loon prá xay lâng đhanuôr ooy đhr’năng pr’luh coh ha roo. Bêl bơơn lêy vêy pr’luh vaih coh ha roo năc đoọng đhanuôr phun zưo nươu zâl t’bil pazêng”.

Xay bhrợ cơnh Nghị quyết âng Tỉnh uỷ lâng Đề án pa dưr bh’rợ ch’choh b’băn hàng hoá zazum, cr’chăl c’moo 2021 - 2025 âng UBND tỉnh Lai Châu, pazêng vel đong coh tỉnh ơy ch’mêệt lêy đợ ga măc pazêng clung pa bhrợ ga măc lâng ta đang moon đhanuôr bhrợ bh’rợ zazum. Đoọng pa dưr bh’rợ pa bhrợ ting c’lâng bh’rợ nhâm mâng, chính quyền vel đong ơy k’rong bhrợ lâng pazêng doanh nghiệp đhị vel đong coh bh’rợ pay đoọng m’ma, phân bón, công cơnh zooi ooy kỹ thuật đoọng ha đhanuôr bêl bhrợ têng. T’cooh Quách Tá Thiện, Chủ tịch UBND chr’val Bình Lư, chr’hoong Tam Đường, tỉnh Lai Châu prá xay: “Chr’val ơy k’rong đươi pazêng chính sách âng tỉnh đoọng bhrợ t’bhưah zr’lụ cha bêệt ha roo hàng hoá zazum. Coh pazêng c’moo ahay chr’val công ơy bhrợ zr’lụ cha bêệt ha roo hàng hoá lâh 200 héc ta, tơợ đêếc công ơy vêy đợ râu liêm choom lâng ha roo hàng hoá zazum. Lâng đợ đhăm k’rong bhrợ đh’rưah, coh cr’chăl ahay chr’val ơy bhrợ lâh 40 héc ta, ting t’ngay pa dưr dal râu chr’năp âng kinh tế đoọng ha đhanuôr coh vel đong”.

T’cooh Bùi Văn Quang, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ nông nghiệp chr’hoong Tam Đường, tỉnh Lai Châu prá xay: Đoọng Nghị quyết lâng Đề án la lua bhrợ t’vaih râu liêm choom, chr’hoong Tam Đường ơy k’rong pazêng chính sách zooi đoọng âng tỉnh Lai Châu lâng âng pazêng vel đong đoọng pa dưr đợ ng’zooi, tơợ đêếc, k’đơơng t’pâh đhanuôr ting bhrợ têng. Ting n’năc, vel đong công đoọng 14 hợp tác xã, k’nặ 500 pr’loọng đong đhanuôr đhị pazêng vel đong coh chr’hoong ting k’rong bhrợ đh’rưah lâng doanh nghiệp cha bêệt k’nặ 200 héc ta ha roo hàng hoá. Pazêng pr’đươi ha roo vêy ta bhrợ t’vaih năc vêy ta pay câl ting chr’năp âng thị trường lâng vêy ta bhrợ t’vaih cơnh pr’đươi OCOP âng vel đong lâng năc vêy manuyh đươi dua coh prang k’tiếc k’ruung câl đươi: “Trung tâm ơy prá xay bh’rợ tr’nêng ooy UBND chr’hoong bhrợ bh’rợ k’rong bhrợ đh’rưah lâng ha roo Séng cù tơợ c’moo 2022 tước lứch c’moo 2024 coh 4 chr’val, thị trấn đhị vel đong. Coh c’moo đâu trung tâm công ơy bhrợ coh 118 héc ta đhị 3 chr’val năc Bình Lư, thị trấn lâng Hồ Thầu. Lâng đợ đhăm ha roo hân noo coh xoọc đâu năc xoọc k’nặ xoót, trung tâm công p’too moon cán bộ xiêr bhrợ đh’rưah lâng pazêng công ty lâng đhanuôr đoọng ra văng pazêng bh’rợ đoọng xay bhrợ bh’rợ ch’mêệt lêy coh x’rịa”.

Tơợ chính sách zooi đoọng âng tỉnh, zr’lụ ha roo hàng hoá zazum âng Lai Châu xoọc vêy ta bhrợ t’bhưah tước k’r’bhâu héc ta, coh pazêng chr’hoong, thành phố. Râu bơơn pay pa chô coh muy hân noo, đhanuôr ting t’ngay vêy c’rơ t’bhlâng bhrợ têng, ting t’bil ha ul pa xiêr đharựt, ting t’ngay pa liêm pa crêê bhươl cr’noon coh zr’lụ da ding k’coong./.

Chính sách hỗ trợ nông nghiệp thúc đẩy phát triển

lúa hàng hóa ở Lai Châu

Được Nhà nước hỗ trợ giống, phân bón và khoa học kỹ thuật, đến nay, nông dân Lai Châu đã phát triển được hàng nghìn héc ta lúa chất lượng cao. Các vùng trồng lúa hàng hóa tập trung đã, đang được mở rộng theo hướng liên kết, đem lại nguồn thu nhập ổn định, bền vững cho người dân.

Cánh đồng Bình Lư, huyện Tam Đường là nơi thực hiện Đề án hỗ trợ giống, phân bón, khoa học kỹ thuật trong mở rộng diện tích lúa hàng hóa tập trung của tỉnh Lai Châu. Những ngày này, trên các thửa ruộng vàng óng, bà con nông dân đang hối hả bước vào vụ thu hoạch. Niềm vui của bà con được nhân đôi, khi lúa năm nay không chỉ được mùa, mà còn được các doanh nghiệp thu mua với giá cao. Chị Đèo Thị Trịnh ở bản Nà Đon, xã Bình Lư, huyện Tam Đường chia sẻ, được hỗ trợ giống và phân bón từ Đề án của tỉnh, gia đình chị đã trồng toàn bộ giống lúa Séng cù. Khi thu hoạch xong, đơn vị liên kết tổ chức thu mua ngay tại ruộng với giá 15 - 16 nghìn đồng/1kg: “Vừa rồi bà con được Đảng và Nhà nước quan tâm và dự án hỗ trợ giống lúa Séng cù. Gia đình tôi cũng được hỗ trợ cấy 4.000m2 giống lúa này. Cây lúa cũng sinh trưởng và phát triển tốt, giống lúa này chất lượng cũng cao, giúp bà con có thu nhập và phát triển kinh tế tốt hơn”.

Séng cù và Tẻ dâu là hai giống lúa thuần chủng bản địa, được nông dân tỉnh Lai Châu sử dụng từ nhiều năm trước. Tuy là giống lúa cũ, năng suất không cao, nhưng cơm nấu ra có độ rẻo, đượm, thơm, thường xuyên được thương lái, người tiêu dùng trong nước tìm mua. Ông Lò Văn Hợp, Trưởng bản Nà Đon, xã Bình Lư, huyện Tam Đường cho biết: Nhận thấy hiệu quả kinh tế từ giống lúa này, từ nguồn hỗ trợ theo đề án của tỉnh, nhiều địa phương ở Lai Châu đã liên kết với doanh nghiệp, tuyên truyền bà con nông dân đưa vào sản xuất: “Qua quá trình tuyên truyền riêng bản Nà Đon đã đăng ký được 64 hộ, với tổng diện tích gần 11ha trong vụ mùa năm 2023. Sản xuất lúa hàng hóa liên kết này, bà con nông dân được hỗ trợ 50% phân bón và 100% giống. Cán bộ từ xã đến trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện thường xuyên xuống kiểm tra và kịp thời thông báo với bà con về tình hình dịch bệnh hại trên lúa. Khi phát hiện dịch bệnh thì tổ chức cho bà con nhân dân phun thuốc phòng trừ đồng loạt”.

Thực hiện Nghị quyết của Tỉnh ủy và Đề án phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung, giai đoạn 2021 - 2025 của UBND tỉnh Lai Châu, các địa phương trong tỉnh đã rà soát diện tích các cánh đồng lớn và vận động bà con thực hiện sản xuất tập trung. Để phát triển sản xuất theo hướng bền vững, chính quyền địa phương đã liên kết với các doanh nghiệp trên địa bàn trong việc cung cấp giống, phân bón, cũng như hỗ trợ kỹ thuật cho người nông dân trong quá trình sản xuất. Ông Quách Tá Thiện, Chủ tịch UBND xã Bình Lư, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu cho biết: “Xã đã lồng ghép các chính sách của tỉnh để thực hiện mở rộng vùng lúa hàng hóa tập trung. Trong những năm qua xã cũng đã tập trung xây dựng được vùng sản xuất lúa hàng hóa hơn 200 héc ta, từ đó cũng đã có hiệu quả đổi với lúa hàng hóa tập trung. Đối với các diện tích liên kết, trong thời gian qua xã đã thực hiện trên 40ha, từng bước nâng cao giá trị kinh tế cho người dân trên địa bàn”.

Ông Bùi Văn Quang, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu cho biết: Để Nghị quyết và Đề án thực sự mang lại hiệu quả, huyện Tam Đường đã lồng ghép các chính sách hỗ trợ của tỉnh Lai Châu và của địa phương để nâng cao mức hỗ trợ, qua đó, thu hút người nông dân tham gia. Bên cạnh đó, địa phương còn duy trì hoạt động của 14 tổ hợp tác, gần 500 hộ dân tại các địa phương trong huyện tham gia liên kết với các doanh nghiệp sản xuất gần 200ha lúa hàng hóa. Các sản phẩm lúa sản xuất ra được thu mua theo giá thị trường và được xây dựng thành sản phẩm OCOP của địa phương và được người tiêu dùng trong cả nước đón nhận: “Trung tâm đã tham mưu cho UBND huyện thực hiện liên kết đối với lúa Séng cù từ năng 2022 đến hết năm 2024 ở 4 xã, thị trấn trên địa bàn. Trong năm nay trung tâm cũng đã triển khai thực hiện ở 118ha trên địa bàn 3 xã là Bình Lư, thị trấn và Hồ Thầu. Đối với diện tích lúa mùa hiện nay đang chuẩn bị thu hoạch, trung tâm cũng chỉ đạo cán bộ xuống phối hợp với các công ty và bà con nông dân chuẩn bị các khâu để thực hiện nghiệm thu bước cuối cùng”.

Từ chính sách hỗ trợ của tỉnh, vùng lúa hàng hóa tập trung của Lai Châu hiện đã mở rộng lên hàng nghìn héc ta, ở hầu hết các huyện, thành phố. Thu nhập tăng cao qua mỗi mùa vụ, người nông dân càng có động lực tiếp tục bám đồng, bám ruộng, góp phần xóa đói giảm nghèo, từng bước thay đổi diện mạo nông thôn vùng cao./.