Tr’nơợp tơơm chr’nóh nâu dưr váih liêm, đơơng chô bh’nơơn têêm ngăn, bhrợ c’lâng lướt t’mêê dưr zi lấh đha rứt đoọng ha đhanuôr zâp acoon cóh đhị zr’lụ k’tiếc zr’nắh k’đhạp nâu.

Tơợp c’moo 2023, Ủy ban nhân dân chr’hoong Sơn Tây lêy bhrợ bh’rợ chóh chứa MD2 đhị vel Nước Tang, chr’val Sơn Bua đhị k’tiếc bhứah 500 mét vuông, pa zêng 2.500 t’nơơm. Tước đâu, tơơm chứa dưr váih liêm choom cơnh lâng pr’đơợ plêệng k’tiếc cóh vel đông lâng ơy vêy đơơng chô bh’nơơn g’lúh tr’nơợp.

Anoo Đinh Văn Mong - pr’loọng đhanuôr vêy crêê chóh bhrợ bh’rợ nâu moon, lâng 2.500 tơơm chứa ơy chóh, pr’loọng đông anoo pa chô lấh 3,5 tấn. Xọoc chứa pa câl đhị bhươn mơ 12 tước 15 r’bhâu đồng đhị mưy ký, xang bêl lơi jợ đợ mơ zên pa glúh bhrợ k’tiếc, k’đươi manứih bhrợ, m’ma chr’nóh, phân bón... apêê chóh bhrợ dzợ vêy pa chô mơ 5,5 ực đồng đhị 500 mét vuông. Anoo Mong moon: Ting lêy lâng chóh a’rong, keo nắc chứa vêy bh’nơơn pa chô bấc lấh mơ. Ooy c’moo tr’nơợp choh bhrợ lêy k’rong bhrợ bấc, nắc zên pa chô cắh bấc, tơợ c’moo thứ 2 doọ dzợ bil zên câl m’ma nắc vêy pa chô bấc lấh. K’noọ tước đâu, pr’loọng đông vêy chóh bhrợ t’bhứah lấh mơ đoọng vêy pa chô zên bấc lấh”.

Amoó Lê Thị Phương cóh vel Đắc Trên, chr’val Sơn Dung đoọng năl, lêy m’ma chứa MD2 nâu đha hưm, yêm, nắc vêy đặt câl 500 tơơm m’ma đoọng chóh lêy cóh bhươn bha đưn pr’loọng đông. Tước đâu, bhươn chứa ơy vêy choom bơơn bhrợ g’lúh 2. Đoọng lêy chóh pa zưm đhị k’tiếc nâu, amoó Phương chóh pa xoọng píh bhung, pa néh đoọng pay đệ băn đenh. Lâng k’tiếc bha đưn nắc chóh bhrợ cơnh đâu liêm choom lấh mơ chóh chuyên canh, tu vêy choom pa xiêr bhơi k’tang chặt váih, đơơng chô thu nhập âng bấc râu tơơm chr’nóh. Ting cơnh amoó Phương, tơơm chứa buôn chóh, doọ buôn váih g’rưy, bhiệc zư lêy cung doọ lấh bấc lâng liêm glặp cơnh lâng zr’lụ k’tiếc cóh đâu, lấh mơ nắc đhị k’tiếc bha đưn. Cr’chăl t’ngay bơơn bhrợ mơ 2 tước 3 c’xêê, nắc vêy choom lêy pa câl têêm ngăn đợ pr’đươi bơơn bhrợ. Tơợ bêl chóh tước bêl bơơn bhrợ mơ 14 tước 16 c’xêê, hân đhơ cơnh đêếc, tơợ hân noo t’tưn dzợ mơ 12 c’xêê.

Tơợ râu liêm choom tr’nơợp âng bh’rợ nâu, chr’hoong Sơn Tây xoọc k’đươi moon đhanuôr lêy pay đợ m’ma liêm choom t’bhlâng lêy chóh pa xoọng đhị k’tiếc ơy váih lâng bhrợ t’bhứah lấh mơ. T’coóh Đinh Trường Giang, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân chr’hoong Sơn Tây moon, đhị lalua lêy chóh bhrợ bh’rợ nâu đoọng lêy, tơơm chứa MD2 liêm choom lâng đhr’năng plêệng k’tiếc cóh vel đông, đơơng chô bh’nơơn liêm dal. Ủy ban nhân dân chr’hoong ơy đoọng zâp phòng chức năng lêy cha mêết liêm ghít tơợ zâp bh’rợ chóh, zư lêy đoọng pa dưr liêm choom bh’rợ. Lâng pa dưr k’rơ bhiệc xay moon, pa choom đhanuôr bhiệc chóh bhrợ, zư lêy cung cơnh chấc lêy apêê câl pay têêm ngăn đoọng pa dưr liêm choom bh’rợ tr’nêng, ting bhr’dzang pa xiêr đha rứt nhâm mâng đoọng ha đhanuôr./.

Trồng dứa giúp đồng bào dân tộc thiểu số huyện miền núi Sơn Tây thoát nghèo

Thực hiện chủ trương chuyển đổi, cải tạo vườn tạp sang trồng các loại cây có giá trị kinh tế, thời gian gần đây, huyện miền núi Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi triển khai mô hình trồng dứa MD2. Bước đầu cây phát triển tốt, cho thu nhập ổn định, mở ra hướng đi mới thoát nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số nơi vùng đất khó này.

Đầu năm 2023, Ủy ban nhân dân huyện Sơn Tây thử nghiệm mô hình trồng dứa MD2 tại thôn Nước Tang, xã Sơn Bua trên diện tích 500 m2, quy mô 2.500 cây. Đến nay, cây dứa sinh trưởng và phát triển tốt, thích hợp với điều kiện đất đai, khí hậu của địa phương và đã cho thu hoạch đợt đầu tiên.

Anh Đinh Văn Mong - hộ dân được chọn thí điểm thực hiện mô hình chia sẻ, với 2.500 cây dứa đã trồng, gia đình anh thu về hơn 3,5 tấn. Hiện dứa thương phẩm tại vườn có giá từ 12.000 - 15.000 đồng/kg, sau khi trừ hết các khoản chi phí như làm đất, nhân công lao động, cây giống, phân bón,… người trồng vẫn có lãi khoảng 5,5 triệu đồng/500m2. Anh Mong cho biết: “So với cây sắn, cây keo thì dứa cho năng suất, hiệu quả kinh tế cao hơn. Trong năm đầu tiên do phải đầu tư chi phí nhiều, nên lợi nhuận thấp hơn nhưng từ mùa thứ 2 do không phải mất phí mua giống nên lợi nhuận sẽ cao hơn. Sắp tới, gia đình sẽ nhân rộng ra một số vườn khác để tăng thu nhập.”

Chị Lê Thị Phương ở thôn Đắc Trên, xã Sơn Dung cho biết, thấy giống dứa MD2 này thơm, ngon, nên chị đặt 500 cây giống về trồng thử trong vườn đồi của gia đình. Đến nay, vườn dứa đã cho thu hoạch mùa thứ 2. Để tận dụng diện tích, chị Phương trồng dứa xen với bưởi, mít để lấy ngắn nuôi dài. Với đất đồi núi thì cách trồng này có ưu thế hơn hẳn trồng chuyên canh vì giảm được cỏ dại, cho thu nhập đồng thời của nhiều loại cây. Theo chị Phượng, cây dứa dễ trồng, ít sâu bệnh, tốn ít công chăm sóc và thích hợp với nhiều vùng đất khác nhau, nhất là vùng gò đồi. Thời gian thu hoạch dứa kéo dài từ 2-3 tháng, nên có thể chủ động đầu ra cho sản phẩm. Từ khi trồng đến khi thu hoạch từ 14-16 tháng, nhưng từ vụ sau thì rút ngắn còn 12 tháng.

Từ hiệu quả bước đầu của mô hình, huyện Sơn Tây đang vận động nhân dân tận dụng chồi giống thu được tiếp tục triển khai trồng lại trên diện tích đã có và nhân diện rộng. Ông Đinh Trường Giang, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Sơn Tây cho biết, qua thực tế thí điểm mô hình cho thấy, cây dứa MD2 thích hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ủy ban nhân dân huyện đã giao các phòng chức năng tính toán chặt chẽ từ các khâu, trồng, chăm sóc để phát huy hiệu quả mô hình. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân cách trồng, chăm sóc cũng như tìm đối tác tiêu thụ ổn định để phát huy hiệu quả kinh tế, từng bước giảm nghèo bền vững cho người dân./.