Tơợ lâh cr’chăl chấc năl, tơợp choh bấc rau m’ma lalay cơnh, 2 c’moo đâu, t’cooh Bùi Ngọc Dũng, vel 3, chr’val Khuê Ngọc Điền, chr’hoong Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk quyết định choh m’ma tơơm abhoo ngam âng Mỹ coh 7 sào k’tiếc âng pr’loọng đong. Ting cơnh t’cooh Dũng, m’ma a bhoo nâu buôn choh cơnh zập rau bhơi rơ veh lơơng âng pr’loọng ơy choh lalăm, ha dợ chr’năp pa chô dal lâh: “Acu ơy choh 2 c’moo đâu, vêy pa chô bh’nơơn. K’tiếc đong zi muy c’moo choh 3 hân noo. Cr’chăl pậ ting hân noo la lay cơnh. Pleng p’răng ngăn nưc mơ 65 - 70 t’ngay, cha kêệt năc đanh lâh 80 - 85 t’ngay. Muy sào căh dap lâng zên k’rong bhrợ năc dzợ pa chô lãi mơ 4 ức m’pâng, 1 c’moo 3 hân noo năc ting dap pa dzooc zên pa chô”.

Lâng pr’loọng đong p’căn Trịnh Thị Tâm, vel 1, chr’val Khuê Ngọc Điền, chr’hoong Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk, bhiệc xăl choh a bhoo Mỹ ơy đơơng chô bh’nơơn tệêm ngăn đoọng ha pr’loọng đong. Ting p’căn Tâm, rau liêm choom âng abhoo nâu năc pêêh pay pa câl bêl t’mêê, tu cơnh đêêc cr’chăl choh bhrợ ếp, doọ bil c’rơ ril cr’liêng, pay bha lầng a bhoo  bhrợ ch’na bh’năn, tu cơnh đêêc năc pa chô bh’nơơn dal lâh: “Bơr c’moo đâu acu lêy chr’năp pa câl tệêm ngăn. Bêl choh cơnh đâu năc zên k’rong bhrợ doọ bấc, lâh mơ dzợ năc chr’val bhrợ apêê lớp pa choom choh m’ma a bhoo nâu bêl đhanuôr đươi dua pa cho bh’nơơn dal pa câl cung chr’năp z’zăng. Abhoo tước bêl pêêh pay năc pa câl p’lêê, bha lầng bhrợ bha năn căh cợ bhrợ phân”.

T’cooh Nguyễn Đắc Thành, cán bộ nông nghiệp chr’val Khuê Ngọc Điền, chr’hoong Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk đoọng năl: đhanuôr đhị chr’val năc choh ha roo đơ bhlầng lâng zập rau tơơm chr’noh cơnh: a tuông t’viêng,  tuông tăm, a rọ, ngô, prớ… bấc bha ruy pa hư, bh’nơơn căh vêy dal. Đhơ cơnh đêêc, pazêng c’moo chô ooy đâu, coh cơ cấu tơơm chr’noh năc đoọng pa dưr dal bh’nơơn kinh tế, đươi dua thị trường lâng liêm choom lâng pleng k’tiếc tr’xăl, tơơm a bhoo ngam ơy bấc đhanuôr choh bhrợ. Bh’nơơn pa chô tơợ tơơm chr’noh nâu bấc 2 - 2,5 chu t’piing lâng zập rau rơ veh lơơng. T’cooh Nguyễn Đắc Thành đoọng năl: “Hân noo ha ọt c’lọt đhị vel đong buôn choh a bhoo mỹ, coh 3 c’moo chô ooy đâu tơơm a bhoo Mỹ tệêm ngăn chr’năp tơợ bơr r’bhầu m’pâng tước 3 r’bhầu/p’lêê, dap lêy năc vêy pa chô lâh 7 ức đồng/sào/hân noo. Tơợ đêêc, pa ghit lêy năc nâu đoo tơơm chr’noh vêy pa chô  bh’nơơn dal đoọng ha đhanuôr”.

Choom lêy năc cr’noọ bh’rợ xăl tơơm chr’noh, bh’năn băn, pa bhlầng năc cr’noọ bh’rợ choh a bhoo ngam ơy pa chô bh’nơơn zăng tệêm ngăn đoọng ha đhanuôr chr’val Khuê Ngọc Điền, chr’hoong Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk. Tơợ đêêc, chroi k’rong pa dưr c’rơ đăh bhrợ têng ha rêê đhuôch âng vel đong./.

Đắk Lắk: Hiệu quả từ trồng bắp ngọt tại vùng trũng

Xã Khuê Ngọc Điền, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk là vùng chiêm trũng. Thu nhập của người dân chủ yếu từ trồng lúa và một số loại cây hoa màu, năng suất, chất lượng thấp, đời sống bấp bênh. Thế nhưng với quyết tâm chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, mấy năm trở lại đây, đời sống bà con cũng nhiều khởi sắc. Một trong những giống cây trồng được bà con chọn để thay thế cây lúa là cây bắp ngọt, chủ yếu là giống xuất xứ từ Mỹ.

Sau một thời gian tìm hiểu, thử nhiều loại cây trồng khác nhau, 2 năm nay, ông Bùi Ngọc Dũng, thôn 3, xã Khuê Ngọc Điền, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk quyết định trồng cây bắp ngọt giống của Mỹ trên 7 sào đất màu của gia đình. Theo ông Dũng, giống bắp này dễ trồng như các loại hoa màu mà gia đình vẫn trồng trước đây, nhưng giá trị kinh tế cao hơn: “Mình trồng cũng được hai năm rồi, cũng mang lại hiệu quả. Đất của mình 1 năm trồng 3 vụ. Thời gian sinh trưởng tuỳ theo mùa. Mùa ấm thì khoảng 65-70 ngày, mùa lạnh thì có thể kéo dài 80-85 ngày. Một sào trừ chi phí thu lãi khoảng 4 triệu đến 4 triệu rưỡi, 1 năm nhân lên cho 3 vụ”.

Với gia đình bà Trịnh Thị Tâm, thôn 1, xã Khuê Ngọc Điền, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk, việc chuyển sang trồng bắp Mỹ đã mang lại cho bà nguồn thu nhập ổn định và cải thiện đáng kể cuộc sống gia đình. Theo bà Tâm, ưu điểm của bắp ngọt là sản phẩm được thu hái, bán từ khi còn tươi, nên thời gian canh tác ngắn, không tốn công tách hạt, lại tận dụng được thân bắp làm thức ăn cho gia súc, do đó còn gia tăng lợi nhuận: “Hai năm nay tôi thấy giá bán ổn định. Khi trồng như này vốn không nhiều, hơn nữa xã thường tổ chức các lớp tập huấn trồng giống bắp này khi bà con áp dụng cho năng suất chất lượng khá cao bán ra cũng được giá. Bắp đến khi thu hoạch bán trái trực tiếp, thân cây và lá còn tươi đem về cho bò ăn hoặc làm phân”

Ông Nguyễn Đắc Thành, cán bộ nông nghiệp xã Khuê Ngọc Điền, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk cho biết: trước đây bà con ở xã chủ yếu là trồng lúa và các loại cây hoa màu như: đậu xanh, đậu đen, khoai môn, khoai lang, ớt hiểm…sâu bệnh nhiều, năng suất chất lượng không cao. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, đáp ứng nhu cầu thị trường và thích ứng với biến đổi khí hậu, cây bắp ngọt đã được người dân ưu tiên chọn trồng. Thu nhập từ cây trồng này cao gấp 2-2,5 lần so với các loại hoa màu khác. Ông Nguyễn Đắc Thành cho biết: “Vụ thu đông ở địa phương thường trồng cây bắp mỹ, trong 3 năm trở lại đây cây bắp mỹ rất ổn định giá cả từ hai ngàn rưỡi đến 3 ngàn/ quả thu nhập của bà con ước tính trên 7 triệu đồng/sào/vụ. Qua đó sau khi hoạch toán phân tích nó cũng là một lại cây mang lại giá trị kinh tế cao cho bà con nông dân”

Có thể thấy mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, đặc biệt là mô hình trồng bắp ngọt đã mang lại nguồn thu nhập khá ổn định cho bà con nông dân xã Khuê Ngọc Điền, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk. Từ đó góp phần tạo thêm thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp của địa phương./.