Đhị zr’lụ k’tiếc đăh Tây dzợ bấc k’đhap k’ra âng tỉnh Thừa Thiên Huế, cr’noọ bh’rợ kinh tế k’rong pazêng zập c’moo pa chô thu nhập tơợ 300 tước 400 ức đồng âng pr’loọng đong t’cooh Nguyễn Thảo nắc bh’nơơn âng bấc ngai rơơm kiêng.

Ch’ngai toợ thị trấn A Lưới căh tước 10km, bhươn rơ veh, a ciêl lâng p’lêê p’coo âng pr’loọng t’cooh Nguyễn Thảo bơơn bấc ngai năl tước đươi rơ veh yêm, tệêm ngăn bêl đươi dua. Coh đhăm k’tiếc bhưah k’nặ 2 héc ta, t’cooh Thảo choh zập rau rơ veh, p’lêê p’coo lâng quy hoạch muy zr’lụ k’tiếc đoọng băn k’roọc, a’ọc, a đha lâng pêch a bóc băn a xiu. Prá xay ooy pazêng c’xêê c’moo zr’năh xr’dô đoọng vêy bơơn bh’nơơn âng t’ngay đâu, t’cooh Nguyễn Thảo truih, c’moo 1998, tơợ vel đong Quảng Ngạn. chr’hoong Quảng Điền, diic điêl t’cooh nắc đấc đhăm k’tiếc A Lưới bhrợ cha, pa dưr pr’ặt tr’mông.

Đhị đêêc, zr’lụ k’tiếc Sơn Thủy pậ bhưah, ma nuyh m’bứi, đhơ đhơ đhị bhơi k’tang chặt vaih. Tơợ ơy đớp k’tiếc, choh đong ặt ba bơơ, diic điêl t’cooh nắc lướt bhrợ thuê t’bơơn zên k’rang tr’mông, ha dưm chô nắc đh’rưah p’loon prươh bhrợ k’tiếc đoọng chơ choh, b’băn. Tơợ đợ zên vặ âng zập cấp hội nông dân, pân đil đh’rưah lâng đợ zên ơy k’rong k’miah, diic điêl t’cooh nắc k’rong câl k’roọc, a’ọc, a tưch, pêch a bóc băn a xiu, bhrợ bhươn… Cr’chăl choh băn bấc bhlầng nắc đong t’cooh vêy tước 40 p’nong k’roọc, lâh 200 p’nong a tưch a đha, zập rau rơ veh rơ đoong cơnh bhơi dên, a tuông cô ve, a ciêl… prang c’moo zêng vêy pa chô thu nhập. T’cooh Nguyễn Thảo hâng bhlầng lâng rau c’rơ pa zay bhrợ têng âng a nhi diic điêl ơy đơơng chô pr’ặt tr’mông k’bhộ ngăn ha pr’loọng đong. C’la t’cooh ơy bấc c’moo bơơn xay moon nắc đhanuôr bhrợ cha liêm choom cấp tỉnh: “Acu pa chăp xơợng nắc zêng tu ma nuyh hêê, a đay pa zay bhrợ têng nắc vêy pa chô bh’nơơn. Đoọng vêy bh’nơơn cơnh nâu kêi nắc a cu bhrợ têng bấc rau tơợ băn a’ọc, k’roọc, a tưch, a đha, pêch abóc băn a xiu, pa tước choh rơ veh rơ đoong. Kiêng vêy phân bón nắc băn k’roọc, a’ọc. Tước hân noo nắc pay n’jăng đơc coh k’roọl t’vaih phân. Mị zi bhrợ têng ta luôn, căh bơơn đhêy jợ, pr’đoọng bhlầng nắc zập hân noo zêng vêy pa chô bh’nơơn, pa câl prang c’moo”.

C’moo đâu nắc ruuh 70 c’moo lang, ha dợ diic điêl t’cooh Nguyễn Thảo dzợ pa zay bhrợ têng bhươn, dziic bhơi, g’bur phân ha tơơm chr’noh, pêêh rơ veh pa câl ooy chợ. Rơ veh nâu ơy pa câl lưch, nắc rơ veh lơơng chặt vaih, pa chô bh’nơơn prang c’moo. C’la t’cooh đhơ t’cooh ha dợ nắc ta luôn pa zay tu “dzợ c’rơ nắc dzợ pa bhrợ”. “Nâu kêi ặt k’rang c’rơ đơ bhlầng, đhơ cơnh đêêc nắc cung pa zay pa bhrợ, zooi apêê ca coon pêch k’tiếc, dziic bhơi, g’bur phân. Ha dợ bh’rợ ha lệêng nắc apêê ca coon bhrợ. Vêy pa bhrợ nắc vêy choom c’rơ liêm. Hơnh bhlầng nắc apêê ca coon bơơn cha học ta nih liêm, ơy pa bhrợ lâng vêy pa gơi zên chô đoọng ha conh căn”.

Chr’val Sơn Thủy, chr’hoong A Lưới nắc vel đong ặt ma mông âng đhanuôr đấc tơợ chr’hoong Quảng Điền, Phong Điền, apêê đấc bhrợ cha ting xa nay bhrợ kinh tế t’mêê. Đươi vêy pa zay bhrợ têng cha, choom đươi dua khoa học kỹ thuật đhị bhrợ têng, coh zr’lụ k’tiếc nâu ơy dưr vaih bấc cr’noọ bh’rợ ch’choh b’bêệt, b’băn r’rơơi ting c’lâng hữu cơ. T’cooh Hồ Văn Ấn, Chủ tịch Hội Nông dân chr’val Sơn Thủy đoọng năl, đhị vel đong bấc pr’loọng đhanuôr ơy vặ zên, k’rong bhrợ têng cha, choh pô, choh rơ veh rơ đoọng, băn a’ọc, k’roọc vêy pa chô thu nhập dal, coh đêêc cr’noọ bh’rợ âng t’cooh Nguyễn Thảo nắc muy cr’noọ bh’rợ vêy pa chô thu nhập dal: “Cr’noọ bh’rợ âng ava Thảo nắc muy coh pazêng cr’noọ bh’rợ bơơn xay moon liêm choom bhlầng, bh’nơơn dal, choom đoọng bấc ngai tước lêy ting pa choom bhrợ. Ava lâng ma nuyh đong đoo pa zay bhrợ têng cha. Bêl a zi bhrợ lớp pa choom bhrợ ha rêê nắc tước bhươn đong a va đoọng apêê ting lêy pa choom bhrợ, a va đâh pa choom đoọng”.

P’căn Phạm Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Hội Nông dân chr’hoong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đoọng năl, coh pazêng c’moo hay, Hội Nông dân chr’hoong t’bhlầng bh’rợ đhanuôr thi đua bhrợ cha choom, đoàn kết tr’zooi bhrợ pa dưr ca van lâng pa xiêr đha rựt đanh mâng. Hội nắc ơy pa zưm lâng apêê đơn vị crêê tước pa dưr bấc cr’noọ bh’rợ bhrợ cha, đh’rưah zooi m’ma chr’noh, bh’năn băn đoọng ha hội viên đhanuôr. Hội Nông dân chr’hoong A Lưới dzợ pa zưm lâng Ngân hàng chính sách xã hội đoọng ha đhanuôr vặ zên t’đui đoọng. Tước nâu kêi, đợ zên đoọng vặ âng Hội tơợ zên âng Ngân hàng chính sách xã hội dzoóc k’nặ 190 tỷ đồng, t’vaih pr’đơợ liêm choom đoọng ha lâh 3.500 pr’loọng văn zên bhrợ cha. P’căn Phạm Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Hội Nông dân chr’hoong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đoọng năl: “Hội Nông dân chr’hoong vêy bấc bh’rợ t’pâh apêê pr’loọng đhanuôr đươi dua k’tiếc bhươn đong đoọng bhrợ têng, choh pô, choh rơ veh, tơơm cha p’lêê đoọng pa dưr thu nhập, k’rang pr’ặt tr’mông. Rau 2 nắc a zi zooi pa choom c’năl, khoa học kỹ thuật đhị bhrợ têng cha, băn rơơi. Jưah lâng đêêc, a zi nắc dzợ vêy zên zooi đhanuôr zập cấp lâng t’pâh hội viên tr’zooi đoọng đh’rưah ha dưr coh pr’ặt tr’mông”./.

Lão nông làm giàu trên vùng đất khó

“Tuổi cao, chí càng cao”, đó là cảm nhận chung của người dân xã Sơn Thủy, huyện A Lưới về ông Nguyễn Thảo, lão nông nhiều năm liền đạt danh hiệu nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi. Ở vùng đất phía Tây còn nhiều khó khăn của tỉnh Thừa Thiên Huế, mô hình kinh tế tổng hợp mỗi năm cho thu nhập từ 300 đến 400 triệu đồng của gia đình ông Nguyễn Thảo là thành quả đáng mơ ước của bao người dân nơi đây.

Cách thị trấn A Lưới chưa đầy 10km, vườn rau, dưa và cây ăn trái của gia đình ông Nguyễn Thảo được nhiều người biết không chỉ bởi rau luôn xanh tốt mà còn sạch và an toàn. Trên khu đất rộng gần 2 héc ta, ông Thảo dành phần lớn để trồng các loại rau, cây ăn trái và quy hoạch một phần để làm khu chăn nuôi bò, heo, gà, vịt, đào ao thả cá. Chia sẻ về những ngày tháng cơ cực để có được thành quả của ngày hôm nay, ông Nguyễn Thảo kể, năm 1998, từ quê hương Quảng Ngạn, huyện Quảng Điền, vợ chồng ông dắt díu nhau lên A Lưới lập nghiệp.

Ngày đó, vùng núi Sơn Thủy đất rộng, người thưa, lau lách, cỏ dại um tùm. Sau khi nhận đất, dựng ngôi nhà tạm, vợ chồng ông ngày đi làm thuê làm mướn kiếm tiền trang trải cuộc sống, tối về cùng nhau cày cuốc, khai hoang đất để trồng trọt, chăn nuôi. Từ nguồn vốn vay của các cấp hội nông dân, phụ nữ cùng số tiền dành dụm được, vợ chồng ông đầu tư chăn nuôi bò, heo, gà, đào ao thả cá, làm vườn... Thời kỳ cao điểm, đàn heo, bò nhà ông tăng lên 40 con, đàn gà, vịt hơn 200 con, vườn rau với đủ các loại rau dền, cải, đậu cô ve, dưa chuột... cho thu hoạch quanh năm. Ông Nguyễn Thảo luôn tự hào vì nỗ lực của vợ chồng ông đã đem lại cuộc sống ấm no cho gia đình. Bản thân ông nhiều năm liền được công nhận là nông dân sản xuất kinh doanh giỏi cấp tỉnh: “Tôi nghĩ tất cả đều do con người, mình phải chịu khó, phải quyết tâm mới làm được. Để có được thành công, tôi làm rất nhiều việc, từ nuôi heo, bò, gà vịt, nuôi áo, rồi trồng rau, dưa. Mình muốn có phân để bón cho cây thì phải nuôi heo bò. Rồi đến mùa phải đi lấy rơm về để bỏ chuồng bò thì mới có phân. Hai vợ chồng làm cả ngày không ngơi tay, nhưng rất mừng là mùa nào cũng có thu hoạch, nhất là rau dưa thì bán quanh năm.”

Năm nay đã gần 70 tuổi, nhưng vợ chồng ông Nguyễn Thảo vẫn ngày ngày ra vườn, ông cuốc đất, làm cỏ, bón phân, bà hái rau, đậu mang ra chợ bán. Luống rau này vừa bán hết, đã có luống rau khác mọc lên, cho thu hoạch quanh năm. Bản thân ông dù tuổi cao nhưng vẫn luôn nỗ lực vì “còn sức là còn lao động”. “Giờ chủ yếu là dưỡng lão nhưng vẫn phải lao động, phụ con cái cuốc đất, làm cỏ, bón phân. Còn việc nặng thì giao cho con cái. Phải làm việc mới khỏe được. Mừng là con cái được ăn học nên có thành tích, còn gửi tiền về cho ba mẹ nữa.”

 Xã Sơn Thủy, huyện A Lưới là địa bàn sinh sống chủ yếu của người dân các huyện Quảng Điền, Phong Điền lên lập nghiệp theo diện kinh tế mới. Nhờ chăm chỉ, cần cù, biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, trên vùng đất này đã hình thành nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi theo hướng hữu cơ. Ông Hồ Văn Ẩn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Sơn Thủy cho biết, tại địa phương, nhiều hộ nông dân mạnh dạn vay vốn, đầu tư xây dựng nhà kính trồng rau hoa và chăn nuôi heo, bò cho thu nhập cao, trong đó, mô hình kinh tế tổng hợp của ông Nguyễn Thảo là một điển hình: “Mô hình của bác Thảo là một trong những mô hình vườn tổng hợp được đánh giá là hiệu quả, để cho nhiều người học hỏi. Bác và gia đình trong sản xuất thì rất cần cù, siêng năng, chịu khó và cũng rất nhiệt tình trong việc trao đổi kinh nghiệm làm ăn cho hội viên. Khi chúng tôi tổ chức các lớp tập huấn đến vườn nhà bác để tham quan, học hỏi thì bác sẵn sàng hướng dẫn tận tình.”

Bà Phạm Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Hội Nông dân huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, trong những năm qua, Hội Nông dân huyện đẩy mạnh phong trào nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững. Hội đã phối hợp các đơn vị liên quan xây dựng nhiều mô hình kinh tế kết hợp chăn nuôi và trồng trọt, hỗ trợ cây, con giống cho hội viên nông dân. Hội Nông dân huyện A Lưới còn phối hợp Ngân hàng Chính sách xã hội cho nông dân vay vốn ưu đãi. Đến nay, nguồn vốn ủy thác của Hội thông qua Ngân hàng chính sách xã hội tăng lên gần 190 tỷ đồng, tạo điều kiện cho hơn 3.500 hộ vay phát triển sản xuất. Bà Phạm Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Hội Nông dân huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết thêm: “Hội Nông dân huyện có nhiều hoạt động khuyến khích các hộ tận dụng đất vườn sẵn có để tăng gia sản xuất, trồng rau, hoa, cây ăn quả để nâng cao cuộc sống. Thứ 2 là chúng tôi hỗ trợ tập huấn chuyển giao kiến thức, khoa học kỹ thuật trong sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi. Bên cạnh đó, chúng tôi có nguồn quỹ hỗ trợ nông dân các cấp và cũng vận động hội viên giúp nhau để phát triển kinh tế gia đình./.”