Hợp tác xã Nông lâm nghiệp A Liêng, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam bhrợ pa dưr c’xêê 10/2022 pa zêng 12 cha nặc ting bhrợ. Hợp tác xã lấh mơ nắc băn a’ọc tăm cóh vel đông lâng chóh tơơm cha p’lêê cơnh prí, píh bhung pazưm lâng chóh cỏ voi, clang... T’coóh Zơ Râm Đa, Gíam đốc Hợp tác xã Nông lâm nghiệp A Liêng đoọng năl: Cr’noọ bh’rợ âng Hợp tác xã nắc đoọng p’têết pazưm zâp apêê pa bhrợ ooy đâu bhrợ pa dưr bh’rợ bhrợ cha ting c’lâng hàng hoá, tơợ đêếc, p’têết pazưm lêy pa câl, bhrợ t’váih đhị pa câl bhrợ têêm ngăn lâng pa dưr thu nhập ha pêê pa bhrợ ooy đâu: “Bh’rợ nâu bhrợ pa dưr lêy bhrợ đoọng bhiệc bhrợ ha bấc pr’loọng đông đha rứt, lấh mơ nắc zâp apêê pr’zợc p’niên cắh vêy bhiệc bhrợ đoọng váih zên pa chô têêm ngăn. G’lúh Tết azi ơy pa câl a’ọc ruúh tr’nơợp lấh 75 p’nong, zâp p’nong mơ 20 ký pa câl lâng zên lấh 4 ực đồng. Azi rơơm ooy bh’rợ nâu bấc bhlâng, choom zooi zâp apêê pa bhrợ cóh Hợp tác xã nâu vêy pa chô zên, dưr zi lấh đha rứt. Tr’nơợp dzợ bấc zr’nắh k’đhạp, ta bhứch nắc kiêng vêy zâp cấp vêy thẩm quyền k’rang lêy, zooi đoọng lấh mơ đoọng Hợp tác xã bhrợ liêm choom, nhâm mâng lấh mơ.”

Hợp tác xã Nông lâm nghiệp A Liêng bhrợ pa dưr tơợ zên k’rong bhrợ âng Nhà nước k’noọ 1 tỷ đồng. Ooy đâu, lấh 500 ực đồng k’rong bhrợ c’roọl bh’năn, 150 p’nong m’ma a’ọc cóh vel đông. Lấh mơ, Phòng Nông nghiệp chr’hoong Nam Giang zooi đoọng zâp râu m’ma chr’nóh cơnh píh bhung, cỏ voi... T’coóh Zơ Râm Đa, Giám đốc Hợp tác xã đoọng năl, Hợp tác xã Nông lâm nghiệp A Liêng nâu lêy pay a’ọc tăm lâng chóh tơơm cha p’lêê tu đhanuôr cóh đâu ơy vêy kinh nghiệm băn chóh đợ a’ọc chr’nóh nâu. Lấh mơ, zên pa câl a’ọc tăm cung bấc lấh mơ a’ọc n’lơơng. Đắh tơơm cha p’lêê, Hợp tác xã lêy pay chóh đợ tơơm liêm buôn chặt váih lâng đhr’năng plêệng k’tiếc cóh k’coong ch’ngai, lấh mơ nắc píh bhung. T’coóh Zơ Râm Đa cung môn, Hợp tác xã ta luôn zooi đắh bhiệc băn zư, pa choom đoọng cơnh chóh bhrợ, b’băn đoọng ha pêê pa bhrợ ooy đâu đoọng pa dưr bh’nơơn bh’rợ liêm choom lấh mơ:“Bh’rợ lêy pa bhrợ âng zi nắc pác bhrợ 2 c’bhúh. Mưy c’bhúh nắc pa zêng 6 cha nặc lấh mơ lêy k’rang đoọng a’ọc cha lâng príh doóh pa lêim c’roọl bh’năn, pa hoọm a’ọc têêm ngăn. Lâng mưy c’bhúh 6 cha nặc nắc lướt chấc t’bơơn bh’năn ha ọc, cơnh príh lâng câl n’cám tơợ zâp zr’lụ cóh đâu đoọng liêm zâp ch’na cha ha ọc. Lấh mơ, azi dzợ lêy pay đhị k’tiếc zr’lụ HTX chóh pa xoọng cỏ voi lâng clang đoọng pa xoọng ch’na ha ọc.”

T’coóh Nguyễn Đăng Chương, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đoọng năl, bh’rợ Hợp tác xã nâu liêm glặp lâng pr’đơợ cóh k’coong ch’ngai lâng bh’rợ băn zư, chóh bhrợ âng đhanuôr cóh vel đông. Bấc c’moo hanua, chr’hoong Nam Giang ơy pazao đoọng ooy zâp ngành crêê tước bhrợ pa dưr bh’rợ hợp tác xã nâu đoọng zooi zâp pr’loọng đhanuôr lưm zr’năh k’đhạp cóh vel đông pa dưr bh’rợ tr’nêng, pa dưr thu nhập, t’bil ha ul pa xiêr đha rứt, lâng ooy đâu zư lêy m’ma a’ọc cóh vel đông. Lấh mơ, bh’rợ hợp tác xã dzợ nặc c’lâng lêy chô bhrợ pa dưr pa xớc ting c’lâng n’juông chr’nắp, p’têết pazưm thị trường, chấc lêy c’lâng pa câl têêm ngăn ha zâp pr’đươi pr’dua âng đhanuôr, bhrợ đoọng bhiệc bhrợ, pa dưr thu nhập ha đhanuôr zi lấh đha rứt:“Lâng bh’rợ Hợp tác xã nâu mưy c’moo choom bhrợ pa dưr pa xoọng 700 tước mưy r’bhâu a’ọc m’ma. Lâng a’ọc tăm vel đông xoọc doọ dzợ k’rang cắh vêy đhị pa câl, tu thị trường đươi dua bấc. Đắh m’ma chr’nóh, chr’hoong pazưm k’rong chóh n’loong ga mắc pay n’loong. Lấh mơ nắc dzợ chóh 2, 3 t’nơơm lâm nghiệp cơnh prao, lát lâng lấh mơ nắc t’coo xoọc lêy chóh đhị chr’val Tà Pơơ. Ha dợ tơơm cha p’lêê nắc chr’hoong lêy k’rong ooy 2 râu t’nơơm píh bhung lâng píh vinh. T’mêê đâu, chr’hoong vêy bh’rợ chóh tơơm cha p’lêê zooi đoọng ha đhanuôr zi lấh đha rứt đoọng bhrợ pa dưr vel bhươl t’mêê lâng zên 2 tỷ 400 ực đồng đoọng ha 12 chr’val, thị trấn./.”

Hợp tác xã Nông lâm nghiệp A Liêng hướng đến sản xuất theo chuỗi giá trị, giúp nông dân xóa đói, giảm nghèo

Thời gian gần đây, một số mô hình kinh tế Hợp tác xã đã ra đời với mục tiêu liên kết các thành viên phát triển mô hình sản xuất tập trung theo hướng hàng hóa, kết nối tiêu thụ nông sản, nâng cao thu nhập cho người dân. Mô hình Hợp tác xã Nông lâm nghiệp A Liêng, xã Tà Bhing, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam là một trong số đó.

Hợp tác xã Nông lâm nghiệp A Liêng, xã Tà Bhing, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam thành lập tháng 10/2022 gồm 12 thành viên tham gia. Hợp tác xã chủ yếu chăn nuôi heo cỏ địa phương và trồng cây ăn quả như chuối, bưởi da xanh kết hợp trồng cỏ voi, khoai lang… Ông Zơ Râm Đa, Giám đốc Hợp tác xã Nông lâm nghiệp A Liêng cho biết: Mục tiêu của Hợp tác xã là liên kết các thành viên phát triển mô hình sản xuất tập trung theo hướng hàng hóa, từ đó kết nối tiêu thụ, tạo đầu ra ổn định và nâng cao thu nhập cho xã viên: “Mô hình này thành lập tạo công ăn việc làm cho nhiều hộ gia đình nghèo, đặc biệt là các bạn trẻ chưa có việc làm để họ có nguồn thu nhập ổn định hơn. Dịp Tết vừa rồi chúng tôi xuất bán lứa heo đầu tiên hơn 75 con, trung bình mỗi con tầm 20 ký bán với giá hơn 4 triệu đồng. Chúng tôi kỳ vọng rất nhiều vào mô hình này, nó có thể giúp cho các thành viên trong Hợp tác xã có thu nhập ổn định, vươn lên thoát nghèo. Bước đầu còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nên rất cần các cấp có thẩm quyền quan tâm, hỗ trợ hơn nữa để Hợp tác xã hoạt động bền vững và phát triển mạnh mẽ.”

Hợp tác xã Nông Lâm nghiệp A Liêng được thành lập từ vốn đầu tư của Nhà nước gần 1 tỷ đồng. Trong đó, hơn 500 triệu đồng đầu tư chuồng trại và 150 con heo giống cỏ địa phương. Ngoài ra, Phòng Nông nghiệp huyện Nam Giang hỗ trợ các loại giống cây trồng như bưởi da xanh, cỏ voi… Ông Zơ Râm Đa, Giám đốc Hợp tác xã cho biết, sở dĩ Hợp tác xã Nông Lâm nghiệp A Liêng chọn nuôi heo đen và trồng cây ăn quả vì bà con nơi đây đã có kinh nghiệm nuôi giống heo này nhiều năm qua. Đặc biệt, giá thành heo đen hiện cao hơn nhiều so với các loại heo khác. Về cây ăn quả, Hợp tác xã chọn trồng những loại cây thích hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng ở miền núi, chủ yếu là bưởi da xanh. Ông Zơ Râm Đa cũng cho biết, Hợp tác xã thường xuyên hỗ trợ kỹ thuật, tổ chức tập huấn, trang bị kiến thức trồng trọt, chăn nuôi cho xã viên để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm:“Quy trình hoạt động của nhóm được chia thành 2 nhóm. Nhóm 1 gồm 6 người chủ yếu chăm lo cho heo ăn và dọn dẹp vệ sinh chuồng trại, tắm rửa cho heo đảm bảo sạch sẽ. Và nhóm 6 người còn lại thì đi rừng kiếm đi kiếm thức ăn cho heo, chẳng hạn như thân chuối và đi mua cám từ các nơi quanh khu vực để đầy đủ thức ăn cho heo. Ngoài ra, chúng tôi còn tận dụng đất trống quanh HTX trồng thêm cỏ voi và khoai lang bổ sung thức ăn cho heo.”

Ông Nguyễn Đăng Chương, Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết, mô hình Hợp tác xã này rất phù hợp với đặc thù miền núi và tập quán chăn nuôi, trồng trọt của người dân địa phương. Nhiều năm qua, huyện Nam Giang đã giao các ngành liên quan xây dựng mô hình hợp tác xã này nhằm giúp các hộ nông dân khó khăn trên địa bàn phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, xóa đói, giảm nghèo, đồng thời qua đó bảo tồn giống heo cỏ bản địa. Ngoài ra, mô hình hợp tác xã còn hướng đến mục đích phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, kết nối thị trường, tìm đầu ra ổn định cho các mặt hàng nông sản, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, giúp bà con thoát nghèo: “Đối với mô hình Hợp tác xã này một năm có thể tái đàn 700 đến một ngàn con heo đen giống. Với heo đen địa phương hiện tại không lo khó khăn về đầu ra, bởi vì thị trường rất ưa chuộng. Về cây trồng, huyện tập trung đầu tư trồng cây gỗ lớn để sau này lấy cây làm gỗ. Ngoài ra trồng một số cây lâm nghiệp như dỗi, lát hoa và đặc biệt là cây gáo vàng đang trồng thử nghiệm tại xã Tà Pơơ. Còn về cây ăn quả, ngay từ đầu huyện xác định sẽ đầu tư vào hai loại giống cây là bưởi da xanh và cam vinh. Mới đây, huyện có đề án về trồng cây ăn quả hỗ trợ cho người dân thoát nghèo nhằm xây dựng nông thôn mới với tổng số tiền 2 tỷ 400 triệu đồng cho 12 xã, thị trấn./.”