Pazêng t’ngay đâu, pr’loọng đong t’cooh Kpuih Plơk cung cơnh đhanuôr coh vel Vơng Chép trơ vâng lâng bh’rợ xoot pay ha roo đhị đhăm clung chr’val Ayun, chr’hoong Chư Sê. T’cooh đoọng năl, dâng 3 c’moo, apêê cán bộ nông nghiệp âng chr’hoong, chr’val ơy tước zập đong t’pâh đhanuôr xăl tơơm ha roo 2 hân noo. Đhanuôr bơơn pa choom tơợ c’nặt bhrợ k’tiếc, bêệt bhrợ ha roo, k’rang tước bêl xoót pay. Hân noo ha roo c’moo đâu, t’cooh Kpuih Plơk k’dâng lêy năc bơơn 3 tấn ha roo, pa chô mơ 30 ức đồng: “Lalăm hay, pr’loọng đong cu pay đươi đác boo, căh zập đoọng choh ha roo, căh zập đoọng đươi dua. Bơơn Đảng, Nhà nước k’rang k’rong bhrợ bh’nậ đác Plei Keo, azi bhui har căh dzợ cơnh. Xoọc đâu, bhrợ hân noo ha ọt ha pruốt bơơn bơr hân noo, lâh mơ pr’loọng đong đơc cha năc cung dzợ u xưa ha roo đoọng pa câl”.

Cung xoọc trơ vâng xoot pay ha roo coh clung, t’cooh Kpuih Trái đhị vel Keo, chr’val Ayun, chr’hoong Chư Sê bhui har căh dzợ cơnh: “Đong zi vêy 7 sào ha roo, bêl căh ơy vêy đác năc 7 sào bơơn mơ 10 bao ha roo a năm, tơợ ơy vêy bh’nậ đác Plei Keo năc hân noo nâu bơơn tước 25 bao, bơr hân noo năc 50 bao. Lalăm a hay zr’năh pa bhlầng tu căh vêy đác, nâu kêi ơy vêy bh’nậ đác năc đhanuôr bhui har căh dzợ cơnh”.

Lalăm a hay, bêl căh ơy vêy bh’nậ đác Plei Keo, prang chr’al Ayun, chr’hoong Chư Sê năc vêy mơ 50 héc ta ha roo 1 hân noo lâng zêng đươi tơợ đác pleng. Tơợ c’moo 2020, bêl bh’nậ đác Plei Keo đoọng dươi dua, đhăm ha roo coh đâu ơy choh t’bấc bhưah tước 200 héc ta choh 2 hân noo muy c’moo, bh’nơơn ha roo đơơng chô cung bấc lâh lâng tệêm ngăn. T’cooh Phạm Ngọc Tuấn, Phó Chủ tịch UBND chr’val Ayun, chr’hoong Chư Sê đoọng năl, tơơm ha roo ơy zooi r’dợ rau tệêm ngăn lâng pa dưr dal bh’nơơn tr’mông tr’meh âng đhanuôr: “Tơợ bêl vêy bh’nậ đác Plei Keo năc đhanuôr choh tơợ 1 hân noo dzoóc 2 hân noo coh muy c’moo lâng bh’nơơn pa chô dzoóc tơợ 35 tước 65 tạ zập héc ta. Năc đoo rau bhui har âng đhanuôr. Jưah lâng đêêc năc bơơn rau k’rang âng apêê ngành chuyên môn đhị chr’hoong ơy zooi apêê m’ma ha roo đơơng chô bh’nơơn dal, pa choom kỹ thuật đhị k’rang lêy, xoot pay, pa bhlầng năc đươi dua máy móc đhị moọt hân noo xoót pay ha roo, đơơng chô bh’nơơn dal lâh đoọng ha đhanuôr”.

Chr’val Ayun, chr’hoong Chư Sê vêy 6 vel, bhươl, coh đêêc đhanuôr acoon coh lâh 90%. Năc chr’val pa bhlầng k’đhap k’ra âng tỉnh Gia Lai, c’moo 2016, lâh 75% đợ pr’loọng đhị Ayun âng chr’hoong đha rựt. Tước nâu kêi, pr’ặt tr’mông âng đhanuôr ơy r’dợ ha dưr dal, đợ pr’loọng đha rựt prang chr’val năc dzợ mơ 13%. Bh’nơơn nâu năc rau pa zay ha dưr âng đhanuôr, jưah nắc rau k’rang, k’rong bhrợ têng âng nhà nước, coh đêêc vêy cr’noọ bh’rợ bh’nậ đác Plei Keo. P’căn Rmah H’Bé Nét, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch UBND chr’hoong Chư Sê đoọng năl, c’xêê 4/2017, coh g’luh tước lưm lâng pa bhrợ đhị tỉnh Gia Lai, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng k’rang tước pazêng k’đhap k’ra âng đhanuôr chr’val Ayun. Tợơ lêy cha mêệt rau k’đươi moon âng bh’cộ vel đong, Tổng Bí thư k’đươi moon apêê bộ, ngành Trung ương lâng vel bhươl năc t’bhlầng pa đâh xay bhrợ bh’nậ đác Plei Keo, t’vaih pr’đơợ đoọng ha đhanuôr vêy đác đươi dua, bhrợ têng cha: “Bơơn rau k’rang âng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, ơy bhrợ bh’nậ đác Plei Keo, đhanuôr yêm loom bhlầng. Clung ơy vêy đác năc đhanuôr choh ha roo. Xăl tu 1 hân noo coh c’moo bhrợ têng năc nâu kêi ơy choh 2 hân noo coh mưy c’moo, đhanuôr tệêm ngăn pr’ặt tr’mông. Tơợ cr’chăl hay năc chr’hoong cung xay moon dal năc 5 c’moo ơy bơơn lêy chr’val Ayun tr’lọ n’căr tr’xăl n’hang, pr’ặt tr’mông đhanuôr ha dưr zập đăh”.

Đác hooi tơợ bh’nậ Plei Keo năc ơy tr’xăl liêm choom j’niêng bhrợ cha âng đhanuôr acoon coh đhị chr’val Ayun, chr’hoong Chư Sê, tỉnh Gia Lai, rơơm vêy đơơng chô hân noo ha roo bịng zá bịng đong, đhanuôr bơơn k’bhộ ngăn, chroi k’rong liêm choom ooy loom tin đươi âng đhanuôr cơnh lâng Đảng, Nhà nước./.

Người J’rai phấn khởi đón mùa vàng từ thủy lợi Plei Keo

Thời điểm này, người J’rai ở xã Ayun, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai đang tập trung thu hoạch lúa nước với tâm trạng phấn khởi bởi cây lúa cho năng suất cao. Có được niềm vui này là nhờ nguồn nước tưới dồi dào từ công trình thủy lợi Plei Keo, công trình nhận được sự quan tâm chỉ đạo từ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Những ngày này, gia đình ông Kpuih Plơk tất bật cùng bà con làng Vơng Chép thu hoạch lúa trên cánh đồng xã Ayun, huyện Chư Sê. Ông cho biết, cách đây 3 năm, các cán bộ nông nghiệp của huyện, xã đã đi từng nhà vận động bà con chuyển đổi trồng lúa nước 2 vụ. Bà con được hướng dẫn từ làm đất, gieo sạ, chăm sóc cho đến khâu thu hoạch. Vụ lúa năm nay, ông Kpuih Plơk ước tính sẽ thu được 3 tấn lúa, thu nhập khoảng 30 triệu đồng: “Trước đây gia đình tôi dùng nước mưa, không đủ để làm lúa, không đủ để sử dụng. Được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư cho kênh thủy lợi Plei Keo rất phấn khởi rất vui mừng. Hiện nay làm Đông Xuân được hai vụ, gia đình ăn xong vẫn còn thừa để bán”.

Cũng đang tất bật thu hoạch lúa ngoài đồng, ông Kpuih Trái ở làng Keo, xã Ayun, huyện Chư Sê không giấu được niềm vui: “ Nhà tôi có 7 sào lúa, lúc chưa có nước thì 7 sào được 10 bao lúa, nhờ có thủy lợi Plei Keo, vụ này được hẳn 25 bao, hai vụ là 50 bao. Trước đây khổ vì nước lắm, bây giờ có thủy lợi dẫn nước xuống dân làng phấn khởi”.

Trước đây, khi chưa có thủy lợi Plei Keo, toàn xã Ayun, huyện Chư Sê chỉ có khoảng 50 héc ta lúa 1 vụ và hoàn toàn phụ thuộc vào nước trời. Từ năm 2020, khi thủy lợi Plei Keo đưa vào hoạt động, diện tích lúa nước đã tăng lên gần 200 héc ta canh tác 2 vụ/năm, năng suất lúa cũng tăng cao và ổn định. Ông Phạm Ngọc Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Ayun, huyện Chư Sê cho biết, cây lúa đã từng bước giúp ổn định và nâng cao đời sống cho bà con: “Sau khi có thủy lợi Plei Keo thì nhân dân canh tác từ 1 vụ sang 2 vụ và năng suất bình quân thì tăng lên từ 35 lên 65 tạ/héc ta. Đó là niềm vui, phấn khởi của người dân. Bên cạnh đó thì được sự quan tâm của các ngành chuyên môn ở huyện đã hỗ trợ các giống lúa năng suất cao, hướng dẫn kỹ thuật trong chăm sóc thu hoạch, đặc biệt là đưa cơ giới hóa vào thu hoạch vụ mùa đem lại năng suất sản lượng, thu nhập cho bà con được tăng lên”.

Xã Ayun, huyện Chư Sê hiện có 6 thôn, làng, trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 90% dân số. Là xã đặc biệt khó khăn của tỉnh Gia Lai, năm 2016, trên 75% số hộ ở Ayun thuộc diện nghèo. Đến nay, đời sống của người dân đã từng bước được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo toàn xã chỉ còn khoảng 13%. Kết quả này là sự cố gắng vươn lên của bà con, đồng thời là quan tâm, đầu tư đồng bộ của nhà nước, trong đó có công trình thủy lợi Plei Keo. Bà Rmah H'Bé Nét, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Chư Sê, cho biết, tháng 4/2017, trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Gia Lai, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng rất trăn trở về những khó khăn của người dân xã Ayun. Sau khi xem xét các đề xuất của lãnh đạo địa phương, Tổng Bí thư chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương và địa phương đẩy nhanh triển khai dự án thủy lợi Plei Keo, tạo điều kiện cho bà con có nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất: “Được sự quan tâm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, đã đưa thủy lợi Plei Keo tới, bà con rất là phấn khởi. Đưa cánh đồng có nước để bà con có thể canh tác cây lúa. Thay vì trước đây 1 năm làm 1 vụ, nhưng hiện nay đã có kênh của thủy lợi Plei Keo thì bà con có thể làm 1 năm 2 vụ, đảm bảo đời sống. Qua thời gian vừa rồi huyện cũng đánh giá là 5 năm qua đã thấy được sự thay đổi của xã Ayun, đời sông bà con có phần khởi sắc”

Nguồn nước từ thủy lợi Plei Keo đã dần thay đổi tập quán sản xuất của bà con dân tộc thiểu số ở xã Ayun, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai, hứa hẹn những mùa màng bội thu, mang lại cuộc sống ấm no cho người dân nơi đây, góp phần nhân lên niềm tin của dân với Đảng, Nhà nước./.