“K’noọ đợ pr’đươi ng’đay bhrợ têng năc đhiệp pa câl coh bhươl cr’noon a năm năc căh k’noọ choom dưr vaih k’rơ cơnh đâu. Bêl xay p’căh coh mạng xã hội vêy bấc ngai n’năl năc nâu cơy pr’đươi âng zi vêy apêê câl coh bấc tơợ cơnh tơợ Nghệ An, TPHCM, Đà Nẵng, Huế… Ng’moon zazum công zập zên đươi dua coh pr’loọng đong, k’rang đoọng ha k’coon”.

Năc lâng muy bêệ điện thoại ta béch, coh pazêng t’ngay đăn Tết n’nâu, đợ mứt cơnh ty đanh lâng đợ p’lêê p’coo t’priêng âng amoó Nguyễn Thị Trang ắt coh chr’val da ding k’coong Tiên Cảnh, chr’hoong Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam ơy vêy ta đơơng pa câl coh prang tỉnh, thành miền Trung, hân đhơ coh thành phố Hồ Chí Minh. Lâng mơ k’zệt kg mứt pa câl coh zập t’ngay, xang bêl pác lơi zên pa bhrợ, chroót đoọng ha manuyh pa bhrợ, amoó Trang công bơơn ha đay muy t’ngay mơ 1 ức đồng, bấc lâh mơ zên lương âng công l’lăm ahay âng amoó. Bh’rợ pa câl hàng coh mạng cơnh amoó Trang xoọc dưr vaih bấc bhlâng coh da ding k’coong tỉnh Quảng Nam.

Đươi tơợ mạng xã hội Facebook, zalo, Tiktok cơnh anoo Nguyễn Đắc Tâm, c’la âng cơ sở Tâm Uyên, thị trấn Prao, chr’hoong Đông Giang năc xay truih đợ pr’đươi chr’năp âng da ding k’coong k’tiếc Quảng cơnh: prớ Ariêu, chè ra zeh, tinh bột nghệ; căh cậ đợ pr’đươi t’taanh, n’đooh a’dooh… ting t’ngay vêy bấc manuyh n’năl. Anoo Tâm prá xay: “Nâu cơy năc muy ch’đị điện thoại a năm năc pr’đươi vêy ta đơơng tước ooy đong, năc doọ dzợ bil g’lêêh c’rơ lướt vốch căh cậ bil bấc zên prặ đơơng hàng ooy chợ pa câl. Tu cơnh đêêc, acu xoọc t’bhlâng pa choom bhrợ video clip, prá xay coh zalo, tiktok… đoọng bhrợ cơnh ooy tơợ mạng xã hội ta mooi buôn bơơn câl đợ pr’đươi âng đay bhrợ têng”.

Đoọng zooi đhanuôr đâh bơơn đươi ooy bh’rợ chuyển đổi số, pazêng c’bhuh cơnh Đha đhâm c’moor, Đhanuôr bhrợ ha rêê đhuốch, Pân đil ơy bhrợ bấc bh’rợ hội nghị, bh’rợ prá xay pa choom hội viên ooy chuyển đổi số, ting n’năc bhrợ t’vaih chuyên trang la lay đoọng xay p’căh, zooi đhanuôr pa câl pr’đươi chr’năp âng da ding k’coong…

P’căn Bh’riu Thị Nem, Chủ tịch Hội Liên hiệp pân đil chr’hoong Tây Giang, prá xay, bh’rợ đươi mạng xã hội đoọng livestream xay p’căh, pa câl pr’đươi năc vêy bấc apêê ađhi amoó đươi dua liêm choom. Đươi vêy cơnh đêêc, năc pazêng râu r’veh r’đoong, p’lêê p’coo, bh’năn âng đhanuôr pay pa chô mơ ooy năc vêy ta câl đươi mơ đêêc; đhr’năng r’veh r’đoong, p’lêê p’coo priêng, n’xọ coh ha rêê doọ dzợ u vaih cơnh l’lăm ahay. Vêy râu bơơn pay pa chô nhâm mâng, pr’ắt tr’mông âng đhanuôr ting t’ngay nhâm mâng, t’bhlâng t’bil lơi ha ul đharựt nhâm mâng: “Xoọc đâu mạng xã hội dưr vaih liêm choom bhlâng, bấc apêê ađhi amoó đươi dua Facebook, zalo đoọng xay p’căh lâng pa câl pr’đươi âng đay, ng’moon zazum năc ơy n’năl tr’câl tr’bhlêy coh bấc cơnh bh’rợ, râu đêêc năc râu liêm choom bhlâng. Xoọc đâu, coh pazêng chr’val da ding k’coong cơnh A Xan, Tr’hy vêy pa têệt pa câl pr’đươi ta luôn tơợ Đà Nẵng đươi tơợ bh’rợ Pân đil c’noong k’tiếc. Ng’moon zazum, tơợ bêl vêy mạng xã hội, zập bh’rợ tr’câl tr’bhlêy hàng hoá năc buôn pa bhlâng, pr’đươi vêy ta xay p’căh, đơơng âng bấc ooy”.

Đông Giang năc 1 coh 6 vel đong âng tỉnh Quảng Nam vêy ta bhrợ Trung tâm k’đhâng xay ta béch (IOC) lâng đợ zên k’dâng 2 tỷ đồng. Xay moon đớc, coh quý 1 c’moo đâu, Trung tâm n’nâu pa bhrợ năc ting pa dưr k’rơ chuyển đổi số. Đh’rưah lâng n’năc, zập c’moo chr’hoong công đớc zên k’dâng 1 tỷ đồng đoọng k’rong bhrợ ooy pr’đươi đươi dua ha bh’rợ chuyển đổi số. Xoọc đâu, coh 40 bhươl cr’noon đhị vel đong ơy bhrợ Tổ công nghệ bhươl cr’noon.

T’cooh Đỗ Hữu Tùng, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Đông Giang xay moon, bh’rợ xay bhrợ k’rơ bh’rợ chuyển đổi số coh pazêng xa nay bh’rợ ơy lâng xoọc chroi đoọng pa dưr râu liêm choom âng pr’ắt tr’mông lâng pa dưr nhâm mâng coh da ding k’coong, zr’lụ ch’ngai bha dăh. Chr’năp bhlâng, bh’rợ đươi dua công nghệ coh bh’rợ ch’choh b’băn, ơy ting pa dưr đợ bấc, râu liêm choom âng pr’đươi lâng bhrợ t’vaih pr’đơợ đoọng ha đhanuôr acoon coh bơơn tước ooy thị trường đoọng pa dưr râu chr’năp âng pr’đươi: “Lâng xa nay zazum năc bh’rợ chuyển đổi số, tơợ đêêc pa dưr râu bơơn pay pa chô. Ha dang ahêê muy pa câl hàng căh cậ xay truih pr’đươi đhị pazêng hội chợ a năm năc râu liêm choom căh lâh bấc. Tu cơnh đêêc, đhanuôr công t’bhlâng đươi dua công nghệ, chr’năp bhlâng năc đươi điện thoại ta béch, năc êêh râu pr’đươi ta bhrợ đhơ đơơng ooy chợ pa câl, bil bấc zên câl xăng, bil g’lêêh c’rơ đơơng ooy chợ pa câl cơnh l’lăm ahay”.

Bh’rợ t’bhlâng bhrợ k’rơ bh’rợ chuyển đổi số, đươi dua công nghệ thông tin coh zr’lụ da ding k’coong, coh đêêc vêy bh’rợ ch’choh b’băn, ơy pa dưr râu liêm choom âng pr’đươi, t’bhlâng pa têệt pa câl r’veh r’đoong, bh’năn băn, pa dưr râu chr’năp, râu bơơn pay pa chô đoọng ha đhanuôr coh vel đong. Tơợ đêêc, ting pa dưr pr’ắt tr’mông, t’bil ha ul, pa xiêr đharựt nhâm mâng đoọng ha zr’lụ ch’ngai bha dăh âng tỉnh Quảng Nam./.

Kết nối tiêu thụ nông sản trực tuyến, cách làm mới cho hiệu quả kinh tế cao ở miền núi

Sử dụng điện thoại thông minh, livestream, bán hàng Online đã không còn mấy xa lạ với người dân miền núi, đặc biệt là giới trẻ. Thông qua mạng xã hội, sản phẩm đặc trưng của bà con vùng cao không chỉ được giới thiệu, quảng bá rộng rãi mà còn dễ dàng tìm được nơi tiêu thụ, tiết kiệm chi phí, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

 “Mới đầu nghĩ sản phẩm mình làm ra chỉ bán ở quê thôi chứ không nghĩ phát triển như hôm nay. Thế nhưng sau khi giới thiệu trên mạng xã hội được nhiều người quan tâm nên bây giờ sản phẩm của mình tiêu thụ ở nhiều nơi như tại Nghệ An, TPHCM, Đà Nẵng, Huế.... Nói chung cũng đủ trang trải trong gia đình, vừa được ở nhà chăm sóc con cái.”.

Chỉ với chiếc điện thoại thông minh, những ngày giáp Tết này, sản phẩm mứt truyền thống và hoa quả sấy khô của chị Nguyễn Thị Trang ở xã miền núi Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam đã có mặt ở hầu khắp các tỉnh, thành miền Trung, kể cả thành phố Hồ Chí Minh. Với hàng chục kg mứt bán ra mỗi ngày, sau khi trừ chi phí vật liệu, nhân công, chị Trang cũng kiếm được trên dưới 1 triệu đồng/ ngày, cao gấp nhiều lần lương công nhân trước đây của chị. Việc bán hàng qua mạng như chị Trang đang dần trở nên phổ biến ở miền núi tỉnh Quảng Nam.

hông qua mạng xã hội Fabook, Jalo, Tiktok như anh Nguyễn Đắc Tâm, chủ cơ sở Tâm Uyên, thị trấn Prao, huyện Đông Giang vừa đề cập, các sản phẩm đặc trưng của vùng cao xứ Quảng như, ớt A Riêu, chè dây Ra Zé, tinh bột nghệ đen, nấm Linh chi túi lọc, sản phẩm thịt heo đen gác bếp và một số dược liệu khác; hay các sản phẩm đan lát, dệt thổ cẩm… ngày càng được nhiều người biết đến. Anh Tâm nói: “Bây giờ chỉ cần bấm điện thoại thôi là sản phẩm ship đến tận nhà, không cần phải mất công đi lại hoặc tốn kém chi phí mang hàng ra chợ bán. Vì thế, tôi đang cố gắng học làm video clip, tương tác qua zalo, tiktok..để làm sao qua mạng xã hội khách hành dễ tiếp cận với sản phẩm của mình nhất”

Để giúp bà con tiếp cận với chuyển đổi số, các tổ chức hội như Thanh niên, Nông dân, Phụ nữ đã tổ chức lồng ghép các hội nghị, hội thảo để tập huấn, hướng dẫn hội viên về chuyển đổi số, đồng thời lập những chuyên trang riêng để giới thiệu, quảng bá, giúp bà con tiêu thụ sản phẩm đặc trưng của miền núi...

Bà B’riu Thị Nem, Chủ tịch Hội LHPN huyện Tây Giang, cho biết, việc sử dụng mạng xã hội để livestream giới thiệu, buôn bán sản phẩm được nhiều chị em ứng dụng thành công. Nhờ đó, hàng nông sản của bà con thu hoạch đến đâu được tiêu thụ ngay đến đó; tình trạng rau, củ, quả bỏ khô, úa trên rẫy đã không còn xảy ra như trước. Có thu nhập, đời sống bà con từng bước ổn định, vươn lên thoát nghèo bền vững: “Hiện nay mạng xã hội phát triển rất tốt, nhiều chị em biết sử dụng Facebook, zalo để quảng bá và bán sản phẩm của mình, nói chung họ đã biết giao thương qua nhiều hình thức, đấy là điều rất tốt. Hiện nay, trên các xã vùng cao như A Xan, Tr’hy có kết nối mua bán sản phẩm thường xuyên ở dưới Đà Nẵng thông qua chương trình Phụ nữ biên cương. Nói chung, từ khi có mạng xã hội phát triển, mọi việc buôn bán, trao đổi hàng hoá rất thuận lợi, sản phẩm được quảng bá, lan toả rộng khắp hơn” 

Đông Giang là 1 trong 6 địa phương của tỉnh Quảng Nam được đầu tư xây dựng Trung tâm điều hành thông minh (IOC) với tổng kinh phí khoảng 2 tỷ đồng. Dự kiến, trong quý 1 năm nay, Trung tâm này đưa vào hoạt động sẽ góp phần thúc đẩy chuyển đổi số. Cùng với đó, mỗi năm huyện còn dành nguồn kinh phí khoảng 1 tỷ đồng để đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ chuyển đổi số. Hiện nay, tại 40 thôn trên địa bàn đều đã thành lập được Tổ công nghệ cộng đồng

Ông Đỗ Hữu Tùng Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Giang cho rằng, việc đẩy mạnh chuyển đổi số trên các lĩnh vực đã và đang góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và tạo điều kiện cho bà con dân tộc thiểu số dễ dàng tiếp cận thị trường để tăng giá trị sản phẩm: “Trên tinh thần chung là cải cách chuyển đổi số, qua đó cải thiện được thu nhập. Nếu mình chỉ bán hàng hoặc giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ không thôi thì hiệu quả rất khiêm tốn. Vì thế, bà con cũng phải mạnh dạn trong sử dụng công nghệ, đặc biệt là sử dụng điện thoại thông minh, chứ không phải sản phẩm làm ra cứ mang ra chợ bán. tốn xăng dầu, tốn công đưa ra chợ bán như trước nữa”.

Việc đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin ở khu vực miền núi, trong đó có lĩnh vực nông nghiệp, đã nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, thúc đẩy kết nối, tiêu thụ hàng nông sản, nâng cao giá trị, thu nhập cho người dân bản địa. Qua đó, góp phần phát triển kinh tế xã hội, xóa đói, giảm nghèo bền vững cho vùng sâu, vùng xa của tỉnh Quảng Nam./.