Tươc ooy Kon Trang Long Loi, ta mooi bơơn ăt đh’rưah lâng râu chr’ngaach liêm đh’rưah lâng bh’rợ haanh deh ta mooi âng đhanuôr coh cr’noon la liêm pr’hay đhị k’ruung n’nâu. Năc tơợ bêl thuỷ điện Plei Krông vêy ta bhrợ têng, rau k’rong bhrợ đh’rưah âng tọm Pô Kô chr’năp ma bhuy lâng zr’lụ a bọc đác năc bhrợ ha Kon Trang Long Loi dưr liêm pr’hay lâh mơ. T’cooh Hoàng Nhọc Danh, 70 c’moo ăt coh Kon Trang Long Loi prá xay, râu tr’clai liêm pr’hay bhlưa cơnh ty đanh lâng râu t’mêê, bhlưa cruung đác lâng acoon manuyh coh đâu, năc bhrợ ha đoo bhui har pa bhlâng: “Bêl ahay la lay, nâu cơy ng’lêy liêm pr’hay pa bhlâng. Bhrợ t’vaih zr’lụ du lịch n’nâu năc liêm pr’hay. Cà phê, clung ch’choh, achim păr, coọ păr, da ding k’coong liêm pr’hay pa bhlâng, đhanuôr bhui har. Acu lêy zr’lụ du lịch ch’ngaach l’thai, acu xơợng c’rơ vêy ta pa choom, liêm pr’hay pa bhlâng.”

Kon Trang Long Loi năc bhươl cr’noon du lịch cộng đồng coh tr’nơơp âng chr’hoong Đăk Hà lâng thứ 3 âng tỉnh Kon Tum. Đoọng vêy choom ta xay moon zr’lụ du lịch âng tỉnh coh m’pâng c’moo 2020, 132 pr’loọng đong lâng 800 cha năc coh bhươl cr’noon đh’rưah đoàn kết, pa dưr trách nhiệm coh bh’rợ bhrợ têng bhươl cr’noon du lịch cộng đồng. Râu bhui har pa bhlâng năc pazêng apêê pr’zơc ta luôn năc c’bhuh bha lâng chroi đoọng g’lêêh c’rơ đoọng bhrợ t’vaih pr’đươi du lịch. Amoó Y Le manuyh pa bhrợ ta luôn đhị zr’lụ du lịch bhươn pô coh toor k’ruung xay moon, du lịch bhươl cr’noon ơy bhrợ t’vaih bh’rợ tr’nêng, thu nhập lâng vêy bâc râu bhui har đoọng ha đhanuôr coh bhươl cr’noon, pa bhlâng năc coh cr’chăl bhiệc bhan, Tết cơnh xoọc đâu: “Tơợ bêl vêy du lịch bhươl cr’noon đhanuôr vêy bh’rợ tr’nêng, cr’noọ âng đhanuôr năc liêm choom bhlâng. Đhanuôr t’bhlâng xay bhrợ pazêng bh’rợ đương hơnh deh đhanuôr, xay bhrợ đoọng ha ta mooi du lịch. Pazêng râu bhiệc bhan, xa nay bh’rợ manuyh t’cooh ta ha, manuyh ta đhâm c’mor, pân juyh, pân đil công ting pâh bhrợ zập liêm. Đươi vêy thu nhập tơợ bh’rợ bhrợ têng du lịch bhươl cr’noon đhanuôr năc bhui har, pr’ăt tr’mông âng pr’loọng đong công z’zăng lâh mơ.”

Đoọng bh’rợ du lịch bhươl cr’noon âng Kon Trang Long Loi liêm choom, bhrợ t’vaih râu liêm pr’hay, k’đơơng t’bâc ta mooi tơợ bêl tươc ooy bhươl cr’noon, UBND thị trấn Đăk Hà ơy bhrợ têng Tổ hợp tác Du lịch bhươl cr’noon lâng Ban k’đhơợng lêy du lịch bhươl cr’noon pazêng apêê coh bhươl cr’noon năc manuyh bha lâng. Đhị râu k’đhơợng xay âng Tổ hợp tác lâng Ban k’đhơợng lêy, bh’rợ đoọng manuyh pa bhrợ pazêng bh’rợ đoọng ha ta mooi tươc la lêy năc crêê liêm bhlâng. Anoo A Thum, bhrợ bh’rợ choh pô đhị zr’lụ du lịch bán đảo cr’loọng a bọc thuỷ điện Plei Krông bhui har xay moon: “Acu năc chô pô bhrợ liêm pr’hay đhị zr’lụ du lịch bhươl cr’noon n’nâu. Ha dang vêy ta mooi tươc năc azi ra pặ xe máy đoọng ta nih liêm. Đợ zên bơơn pay pa chô coh zập c’xêê năc 4 ức đồng. Pr’loọng đong zi công vêy muy bơr râu chr’noh chr’bêệt, xoọc đâu vêy p’xoọng thu nhập tơợ bh’rợ ting bhrợ du lịch bhươl cr’noon, pr’ăt tr’mông công z’zăng bâc lâh mơ.”

Tươc ooy Kon Trang Long Loi, ta mooi bơơn ăt đh’rưah lâng râu ty đanh âng manuyh Ba Na. Ting n’năc cha avị hor, ộm buah, đăh a tứch ta boh, lêệ t’priêng… đh’rưah xơợng xa nul chiing goong t’nơợt xoang, bâc râu bhiệc bhan ty đanh công vêy đhanuôr bhrợ têng đoọng ha ta mooi lêy, cơnh bhiệc bhan đác t’dzật, bh’rợ mọt đong t’mêê, bhiệc bhan k’bhru c’târ, bhiẹc bhan chượt ha roo…

Lứch loom âng bh’rợ du lịch bhươl cr’noon, p’căh Nguyễn Thị Thắm, Trưởng Phòng Văn hoá, Thông tin chr’hoong Đăk Hà xay moon, đoọng Kon Trang Long Loi dưr vaih zr’lụ tươc la lêy liêm pr’hay pa bhlâng, Phòng Văn hoá xoọc t’bhlâng zooi đhanuôr pa dưr xa nay bh’rợ âng đay coh pazêng bh’rợ tr’nêng: “Đoọng bhrợ pa dưr du lịch bhươl cr’noon đh’rưah c’kir dưr vaih nhâm mâng t’bil ha ul pa xiêr đharựt, azi xay moon, ta đang moon đhanuôr xay bhrợ liêm choom bh’rợ zư lêy liêm sạch môi trường t’viêng, liêm. Pa liêm pa sạch đong xang, đong ăt âng đay đoọng bhrợ têng bh’rợ homestay. Xay bhrợ liêm choom bh’rợ zư lêym pa dưr c’kir pa choom cớ đoọng ha k’coon ch’chai đoọng căh muy manuyh ta ha năc pazêng p’niên k’tứi công choom ting bhrợ têng bh’rợ tr’nêng du lịch.”

T’cooh Nguyễn Chí Ánh, Chủ tịch UBND thị trấn Đăk Hà, chr’hoong Đăk Hà xay moon, chr’hoong xoọc t’bhlâng k’rong bhrợ đoọng ha bhươl cr’noon ooy c’lâng p’rang coh pazêng bhươl cr’noon, điện, đác đươi dua, bhr’lậ đong rông ty đanh… t’bhlâng tươc x’rịa c’moo 2022 năc xay bhrợ liêm xang pazêng râu pr’đươi. Đoọng pa dưr râu liêm choom coh pazêng bh’rợ du lịch âng bhươl cr’noon, UBND thị trấn Đăk Hà công ơy vêy cr’noọ bh’rợ liêm choom bhlâng đoọng Kon Trang Long Loi: "Tr’nơơp năc nhâm mâng bh’rợ quy hoạch đhanuôr, quy hoạch đong ăt năc ting cơnh xa nay bhươl cr’noon liêm buôn, n’jưah ăt mamông, pa bhrơ năc zr’lụ du lịch. Coh đêêc, vêy c’lâng p’rang, điện lâng muy bơr râu bh’rợ n’lơơng đoọng đhanuôr ăt mamông nhâm mâng. Ooy bh’rợ zư lêy văn hoá acoon coh năc azi ch’mêệt lêy, k’rong pazum, xrặ t’nooi ghít liêm lâng vêy cr’noọ k’rong bhrợ ooy bh’rợ pa choom p’xoọng bh’rợ tr’nêng đoọng vêy manuyh pa bhrợ ghít liêm pa bhlâng năc bh’rợ tr’nêng ty đanh ting cơnh chr’năp pr’hay âng acoon coh."

Xay moon ghít c’lâng bh’rợ crêê liêm coh bh’rợ pa dưr râu liêm choom ơy vêy, đh’rưah lâng bh’rợ xay bhrợ crêê cơnh xa nay, pa dưr dal râu liêm choom xay bhrợ ha bh’rợ k’đơơng ta mooi, dhanuôr Kon Trang Long Loi công vêy bâc cr’noọ bh’rợ ga măc coh c’moo đâu. Râu đêêc, năc bhrợ têng 6 đhr’nong đong dal ty đanh coh toor zr’lụ đong rông âng cr’noon; bhr’lậ pa liêm đoọng đươi dua 5 đhr’nong homestay coh 5 pr’loong đong; ting pâh ooy pazêng lớp tập huấn, pa choom bh’rợ tr’nêng du lịch đoọng ha 200 cha năc manuyh pa bhrợ âng bhươl cr’noon vêy bh’rợ tr’nêng nhâm mâng lâng thu nhập bha lâng tơợ bh’rợ du lịch bhươl cr’noon./.

Kon Trang Long Loi phát triển du lịch cộng đồng

(VOV5)

Năm qua thật đặc biệt với 132 hộ, dân tộc Ba Na, nhánh Rơ Ngao ở làng Kon Trang Long Loi, thị trấn Đăk Hà, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum. Được sự hỗ trợ của chính quyền, các bạn trẻ và người dân trong làng đã cùng đoàn kết xây dựng thành công Làng du lịch cộng đồng trở thành một điểm đến của du khách gần xa khi tới Kon Tum.

Đến Kon Trang Long Loi, du khách được hòa mình vào không khí trong lành cùng thái độ thân thiện, mến khách của người dân ở ngôi làng xinh đẹp bên sông này. Kể từ khi thủy điện Plei Krông được xây dựng, sự kết hợp của dòng Pô Kô huyền thoại với vùng lòng hồ khiến Kon Trang Long Loi càng thêm tươi đẹp. Ông Hoàng Ngọc Danh, 70 tuổi ở Kon Trang Long Loi chia sẻ, sự hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa thiên nhiên và con người ở đây, khiến ông cảm thấy hạnh phúc: “Hồi trước khác, bây giờ thấy rất hoành tráng. Mở ra khu du lịch này đẹp. Cà phê, cánh đồng, chim bay, cò bay, núi, đồi là quá tuyệt vời bà con hoan hỉ. Tôi cảm giác khu du lịch mát mẻ khỏe, trẻ rất tuyệt vời luôn”.

Kon Trang Long Loi là Làng du lịch cộng đồng đầu tiên của huyện Đăk Hà và thứ 3 của tỉnh Kon Tum. Để được công nhận là điểm du lịch của tỉnh vào giữa năm 2020, 132 hộ dân với gần 800 nhân khẩu trong làng đã cùng đoàn kết, phát huy trách nhiệm trong xây dựng Làng du lịch cộng đồng. Điều đáng mừng là các bạn trẻ luôn đi đầu góp nhiều công sức nhất để hình thành các sản phẩm du lịch. Chị Y Le lao động thường xuyên tại điểm du lịch vườn hoa bên sông cho biết, du lịch cộng đồng đã mang lại việc làm, thu nhập và nhiều niềm vui cho dân làng, nhất là trong những dịp lễ, Tết như thế này: “Từ khi có du lịch cộng đồng bà con có công ăn việc làm, ý thức của người dân rất là tốt. Bà con tích cực, nhiệt tình tham gia hoạt động đón, phục vụ khách du lịch. Các lễ hội, sự kiện người già, người trẻ, con trai, con gái cũng tham gia rất đầy đủ. Nhờ có thu nhập từ làm du lịch cộng đồng bà con rất phấn khởi, cuộc sống gia đình đỡ hơn rất nhiều”.

Để hoạt động du lịch cộng đồng của Kon Trang Long Loi đi vào nề nếp, tạo thiện cảm, thu hút du khách ngay từ khi đặt chân đến làng, UBND thị trấn Đăk Hà đã thành lập Tổ hợp tác Du lịch cộng đồng và Ban Quản lý Du lịch cộng đồng gồm các thành viên, nòng cốt của làng. Dưới sự điều phối của Tổ hợp tác và Ban quản lý, việc phân công lao động đảm nhận các khâu phục vụ du khách khá hợp lý. Anh A Thum, đảm nhận việc trồng hoa tại điểm du lịch bán đảo lòng hồ thủy điện Plei Krông vui vẻ cho biết: “Mình chuyên trồng hoa làm đẹp tại điểm du lịch cộng đồng này. Nếu có khách tới thì mình cũng sắp xếp xe máy cho gọn gàng. Thu nhập một tháng thì được 4 triệu đồng. Nhà mình cũng có một số cây trồng, giờ có thêm thu nhập từ tham gia làm du lịch cộng đồng cuộc sống khá hơn nhiều đấy”.

Đến với Kon Trang Long Loi, du khách được hòa mình vào không gian truyền thống của người Ba Na. Cùng với thưởng thức cơm lam, rượu ghè, gà nướng, thịt hun khói… say cùng nhịp cồng điệu xoang, nhiều lễ hội truyền thống cũng được người dân phục dựng để du khách trải nghiệm, như Lễ nước giọt, Lễ mừng nhà mới, Lễ thổi tai, Lễ trỉa lúa… 

Tâm huyết với mô hình du lịch cộng đồng, bà Nguyễn Thị Thắm, Trưởng Phòng Văn hóa, Thông tin huyện Đăk Hà cho biết, để Kon Trang Long Loi thành điểm đến ấn tượng, Phòng Văn hóa đang tiếp tục hỗ trợ người dân phát huy vai trò chủ thể của mình trong tất cả các hoạt động: “Để xây dựng làng du lịch cộng đồng cùng với di sản phát triển bền vững xóa đói giảm nghèo, chúng tôi tuyên truyền, vận động Nhân dân làm tốt công tác giữ gìn vệ sinh môi trường sạch, xanh, đẹp. Chỉnh trang nhà cửa, nhà ở của chính mình để làm tốt dịch vụ homestay. Làm tốt công tác bảo tồn, phát huy di sản truyền dạy lại cho con cháu để không chỉ người lớn mà trẻ em cũng có thể tham gia vào làm du lịch”.

Ông Nguyễn Chí Ánh, Chủ tịch UBND thị trấn Đăk Hà, huyện  Đăk Hà cho biết, huyện đang tiếp tục đầu tư cho làng hệ thống giao thông liên thôn, nội làng, điện nước sinh hoạt, sửa chữa nhà rông truyền thống… phấn đấu đến cuối năm 2022 sẽ hoàn thiện tất cả các hạng mục. Để tăng tính chuyên nghiệp trong các hoạt động du lịch của cộng đồng, UBND thị trấn Đăk Hà cũng đã có kế hoạch căn cơ, bài bản cho Kon Trang Long Loi. “Trước mắt phải đảm bảo được quy hoạch dân cư, quy hoạch nhà ở mang tính cộng đồng thuận tiện vừa sinh hoạt, lao động sản xuất là điểm du lịch. Trong đó có hạ tầng giao thông, điện và một số lĩnh vực khác để cho bà con ổn định. Về giữ gìn văn hóa dân tộc thì chúng tôi thống kê, tổng hợp, lập danh sách cụ thể và có kế hoạch đầu tư tính toán vấn đề đào tạo nghề thêm để cho có lao động cụ thể nhất là ngành nghề truyền thống mang tính bản sắc dân tộc”.   

Khẳng định được hướng đi đúng trong phát huy tiềm năng, thế mạnh sẵn có, song song với việc hoàn thiện quy trình, nâng cao chất lượng phục vụ thu hút du khách, người dân Kon Trang Long Loi cũng đang ấp ủ nhiều dự định lớn trong năm nay. Đó là xây dựng 6 nhà dài truyền thống quanh khu vực nhà rông của làng; cải tạo sửa chữa đưa vào kinh doanh 5 homestay tại 5 hộ gia đình; tham gia các lớp tập huấn, đào tạo về nghiệp vụ du lịch để 200 lao động của làng có công ăn việc làm ổn định với thu nhập chính từ hoạt động du lịch cộng đồng./.