Coh pazêng t’ngay tr’nơớp c’xêê 4 bêl đêếc ahay, đhanuôr chr’val Hồng Bắc, chr’hoong A Lưới bhui har bêl c’lâng lướt pa bhrợ zr’lụ A Sốc vêy ta bhrợ xang, đoọng đươi dua. Nâu đoo năc c’lâng pa têệt ooy pazêng cr’noon Ra Loóc - A Sốc, Lê Lộc 2 lâng lê Ninh, chr’val Hồng Bắc, lướt ooy zr’lụ pa bhrợ âng đhanuôr, vêy ta bhrợ têng đươi tơợ zên xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung. T’cooh Nguyễn Văn Đẽo, đhanuôr cr’noon Ra Loóc - A Sốc, chr’val Hồng Bắc prá xay c’lâng tước ooy zr’lụ pa bhrợ âng đhanuôr, đhanuôr Pa Cô coh chr’val Hồng Bắc pr’ắt tr’mông âng đhanuôr bấc bhlâng năc đươi ooy bh’rợ ch’choh b’băn lâng choh crâng. Tu cơnh đêếc, c’lâng vêy ta bhrợ liêm xang năc bhrợ t’vaih râu liêm buôn bấc pa bhlâng đoọng đhanuôr lướt chô, ting n’năc pa dưr râu chr’năp âng bh’rợ pa bhrợ coh mr’đoo đợ ga măc âng bhươn chr’noh: “L’lăm ahay, bêl căh vêy c’lâng lướt n’nâu, đhanuôr lướt chô zr’năh k’đhap pa bhlâng, keo tràm, a rong vêy ta choh coh zr’lụ pa bhrợ bêl pay pa chô năc ng’guy bil bấc bhlâng g’lêêh c’rơ, pa xiêr râu chr’năp. Xoọc đâu vêy c’lâng n’nâu đhanuôr bhui har pa bhlâng lâng lướt chô liêm buôn, keo tràm vêy ta pa câl năc bơơn chr’năp dal. L’lăm ahay 1 héc ta keo xang bêl pác lơi zên xay bhrợ năc đhiệp bơơn pay pa chô mơ 20 ức đồng, nâu cơy xe lướt vốch tước ooy zr’lụ choh chr’năp1 héc ta tơợ 30 tước 40 ức đồng”.

Mô hình vườn mẫu ở A Lưới, Thừa Thiên Huế

Đh’rưah lâng c’lâng pa bhrợ zr’lụ A Sốc, cr’chăl c’moo 2024 - 2025, chr’val Hồng Bắc năc xay bhrợ liêm xang, đoọng đươi dua p’xoọng 2 c’lâng lướt bhươl cr’noon, bhrợ pr’đơợ đoọng ha đhanuôr lướt chô, tr’câl tr’bhlêy hàng hoá. T’cooh Nguyễn Văn Chở, Phó Chủ tịch UBND chr’val Hồng Bắc, chr’hoong A Lưới prá xay, tơợ zên âng pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung, vel đong ơy k’rong bhrợ pa liêm pa zêng râu pr’đươi; c’lâng đác ch’ngaách, điện âng k’tiếc k’ruung vêy ta bhrợ tước ooy bhươl cr’noon; trường học, trạm y tế vêy ta bhrợ liêm mâng, crêê cơnh cr’noọ học tập, zư lêy c’rơ âng đhanuôr. Hân đhơ cơnh đêêc, xoọc đâu prang chr’val vêy 3 cr’noọ bh’rợ bhrợ têng bhươl cr’noon căh ơy liêm xang, năc đong ắt, đợ pr’loọng đong đharựt lâng thu nhập. Ting cơnh t’cooh Nguyễn Văn Chở, vel đong xoọc t’bhlâng xay bhrợ k’rơ pazêng cr’noọ bh’rợ n’nâu, coh đêêc, t’bhlâng pa dưr râu bơơn pay pa chô âng đhanuôr đoọng crêê cơnh cr’noọ xa nay xay bhrợ liêm xang xa nay bh’rợ bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê coh x’rịa c’moo đâu: “Xoọc đâu dzợ vêy 3 cr’noọ bbh’rợ căh ơy xang, năc ooy đong ắt, tơợ bh’rợ ch’mêệt lêy coh quý 1 c’moo đâu năc công z’zăng ơy bơơn bhrợ. Cr’noọ xa nay ooy pr’loọng đong đharựt bấc bhlâng đhanuôr dzợ ta bhúch ooy đong ắt năc vel đong k’rong pazêng c’rơ xay bhrợ coh c’moo đâu. Ha dzợ ooy cr’noọ xa nay thu nhập năc chr’val công vêy bấc xa nay bh’rợ, coh đêếc bhr’lậ bh’rợ pa bhrợ, pa hêl đhanuôr lướt pa bhrợ coh tỉnh lâng ooy tỉnh n’lơơng. Nâu đoo năc c’rơ đoọng pa dưr râu bơơn pay pa chô ha pr’loọng đong”.

Cr’chăl c’moo 2021 - 2025, chr’hoong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế xoọc k’rong bhrợ lâh 846 tỷ đồng xay bhrợ 3 xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng k’tiếc k’ruung, coh đêêc vêy xa nay bh’rợ bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê. Tơợ zên n’nâu đh’rưah lâng râu chroi đoọng âng đhanuôr, chr’hoong A Lưới ơy t’bhlâng bhrợ pa liêm c’lâng p’rang, bhrợ têng bha nậ đác đoọng đươi dua ha bh’rợ pa dưr pr’ắt tr’mông. Tước nâu cơy, vel đong vêy 4/17 chr’val ơy xay bhrợ liêm xang bhươl cr’noon t’mêê, t’bhlâng coh c’moo đâu vêy p’xoọng chr’val xay bhrợ liêm xang bhươl cr’noon t’mêê lâng 1 chr’val xay bhrợ bhươl cr’noon t’mêê pa dưr dal. Ting cơnh t’cooh Văn Lập, Trưởng phòng Nông nghiệp lâng Pa dưr bhươl cr’noon chr’hoong A Lưới, tu lum bấc râu zr’năh k’đhap, đợ pr’loọng đong đharứt dzợ bấc năc bh’rợ xay bhrợ bhươl cr’noon t’mêê đhị chr’hoong lum bấc râu zr’năh k’đhap. Đoọng bơơn cơnh cr’noọ âng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê đh’rưah lâng pa xiêr đharựt nhâm mâng ting cơnh Nghị quyết âng Huyện uỷ, vel đong xoọc xay bhrợ k’rơ, coh đêêc t’bhlâng xay bhrợ pêê xa nay bha lâng năc zooi đong ắt, bhrợ t’vaih bh’rợ tr’nêng lâng zooi pr’đươi bhrợ cha ha đhanuôr: “Ooy bhươl cr’noon t’mêê râu k’đhap bhlâng coh A Lưới năc ooy thu nhập lâng pr’loọng đong đharựt. Ting cơnh xa nay xay moon, tước c’moo 2024 thu nhập m’bứi bhlâng năc bơơn 45 ức đồng muy cha năc coh muy c’moo năc tước x’rịa c’moo 2023 đhiệp bơơn 35 ức đồng muy cha năc coh muy c’moo. Tu cơnh đêêc, chr’hoong năc vêy bh’rợ ghít, k’rong pazêng c’rơ, pazao đoọng bh’rợ tr’nêng ghít liêm ha cán bộ, đảng viên lâng năc vêy đợ t’bhlâng k’rơ pa bhlâng đoọng xay bhrợ. Pa bhlâng, chr’hoong xay moon trách nhiệm xay bhrợ ooy pazêng cr’noỌ bh’rợ ghít đoọng ha pazêng phòng, ban lâng prá xay coh zập c’xêê, t’bhlâng k’rơ lâh mơ chr’val Hồng Bắc xay bhrợ liêm xang coh c’moo đâu”.

Chr’hoong da ding k’coong Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế công xoọc t’bhlâng dưr vaih chr’hoong bhươl cr’noon t’mêê coh c’moo đâu. Tước nâu cơy, prang chr’hoong ơy vêy 7/9 chr’val xay bhrợ liêm xang bhươl cr’noon t’mêê, thu nhập m’bứi bhlâng dzoóc k’nặ 41 ức đồng muy cha năc coh muy c’moo; đợ pr’loọng đong đharựt dzợ mơ 2,62%. T’cooh Mai Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Huyện uỷ Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế prá xay, năc chr’hoong da ding k’coong vêy bấc đhanuôr Cơ Tu ắt mamông, vel đong pa bhlâng k’rang xay bhrợ liêm choom pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung, coh đêêc vêy xa nay bh’rợ bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê đh’rưah lâng pa xiêr đharựt nhâm mâng. Đh’rưah lâng bh’rợ xay bhrợ liêm xang pazêng pr’đươi chr’năp, zooi đong ắt, k’tiếc pa bhrợ, vel đong bhrợ bh’rợ bhr’lậ bh’rợ ch’choh b’băn, bhrợ bấc bhươn choh tơơm pay cha p’lêê cơnh cam, prí, chứa, ổi…. t’bấc râu bơơn pay pa chô đoọng ha đhanuôr: “Huyện uỷ ơy bhrợ pazêng Nghị quyết chuyên đề ooy bh’rợ t’bhlâng bhrợ k’rơ bh’rợ pa dưr pr’ắt tr’mông, coh đêêc vêy Nghị quyết pa dưr chr’hoong Nam Đông dưr vaih chr’hoong bhươl cr’noon t’mêê. Chr’hoong t’bhlâng tước x’rịa c’moo đâu 9/9 chr’val xay bhrợ liêm xang pazêng cr’noọ bh’rợ bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê. Xoọc đâu bh’rợ xay bhrợ xoọc liêm choom bhlâng. Lâh đợ c’rơ âng Trung ương, âng tỉnh, chr’hoong k’rong xã hội ting bhrợ têng lâng chroi đoọng âng cán bộ, đhanuôr đoọng zooi manuyh đharựt, t’bhlâng xay bhrợ tước x’rịa c’moo 2024 chr’hoong Nam Đông năc doọ dzợ vêy pr’loọng đong đharựt”./.

MIỀN NÚI THỪA THIÊN HUẾ: XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI GẮN VỚI GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG

Tỉnh Thừa Thiên Huế có 2 huyện miền núi Nam Đông và A Lưới, là nơi sinh sống tập trung của đồng bào các dân tộc thiểu số Tà Ôi, Pa Cô, Vân Kiều, Cơ Tu. Trong những năm qua, tỉnh này ưu tiên nguồn lực, hỗ trợ các địa phương miền núi thực hiện hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững. Nhờ đó, bộ mặt nông thôn miền núi, vùng đồng bào DTTS trong tỉnh có nhiều khởi sắc, đời sống người dân ngày càng được nâng cao.

Những ngày đầu tháng 4 vừa qua, người dân xã Hồng Bắc, huyện A Lưới vui mừng khi tuyến đường sản xuất cụm A Sốc hoàn thành, đưa vào sử dụng. Đây là tuyến đường kết nối các thôn Ra Loóc- A Sốc, Lê Lộc 2 và Lê Ninh, xã Hồng Bắc, đi qua khu sản xuất của bà con, được đầu tư từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia. Ông Nguyễn Văn Đẽo, người dân thôn Ra Loóc- A Sốc, xã Hồng Bắc chia sẻ, đồng bào Pa Cô ở xã Hồng Bắc đời sống chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp và trồng rừng. Vì vậy, tuyến đường hoàn thành đã tạo điều kiện rất lớn cho bà con lưu thông, đồng thời nâng cao giá trị sản xuất trên cùng một diện tích đất: “Trước đây, khi chưa có tuyến đường này, bà con đi lại rất vất vả, keo tràm, sắn trồng trong khu sản xuất khi thu hoạch phải gùi cõng tốn nhiều công sức, giảm giá trị. Nay có tuyến đường này bà con rất mừng vì đi lại thuận tiện, keo tràm bán được giá cao. Trước đây 1 héc ta keo sau khi trừ chi phí chỉ thu được 20 triệu đồng, nay xe vào tận nơi nên giá trị 1 héc ta tăng lên từ 30 đến 40 triệu đồng.”

Cùng với tuyến đường sản xuất cụm A Sốc, giai đoạn 2024-2025, xã Hồng Bắc sẽ hoàn thành, đưa vào sử dụng thêm 2 tuyến đường giao thông nông thôn, tạo điều kiện cho bà con đi lại, giao thương hàng hóa. Ông Nguyễn Văn Chở, Phó Chủ tịch UBND xã Hồng Bắc, huyện A Lưới cho biết, từ nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia, địa phương đã đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng; hệ thống nước sạch, điện lưới quốc gia được đưa về tận thôn bản; trường học, trạm y tế được xây dựng khang trang, đáp ứng nhu cầu học tập, chăm sóc sức khỏe của người dân. Tuy nhiên, hiện toàn xã còn 3 tiêu chí xây dựng nông thôn mới chưa đạt, đó là nhà ở, tỷ lệ hộ nghèo và thu nhập. Theo ông Nguyễn Văn Chở, địa phương đang quyết liệt thực hiện các tiêu chí này, trong đó, chú trọng nâng cao thu nhập cho người dân để đạt mục tiêu hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới vào cuối năm nay: “Hiện nay còn 3 tiêu chí chưa đạt, thì về tiêu chí nhà ở qua rà soát trong quý 1 năm nay cơ bản đã đạt rồi. Tiêu chí về hộ nghèo do đa số bà con thiếu nhà ở nên địa phương sẽ huy động nguồn lực thực hiện trong năm nay. Còn về tiêu chí thu nhập thì xã cũng có nhiều giải pháp, trong đó cơ cấu lại lao động, động viên bà con đi lao động trong và ngoài tỉnh. Đây cũng là một nguồn lực để tăng thu nhập đối với hộ gia đình.”

Giai đoạn 2021-2025, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế được đầu tư hơn 846 tỷ đồng thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có chương trình xây dựng nông thôn mới. Từ nguồn lực này cộng với sự đóng góp của người dân, huyện A Lưới đã tăng cường đầu tư hoàn thiện hạ tầng, xây dựng các công trình trọng điểm về giao thông, thủy lợi phục vụ phát triển kinh tế xã hội. Đến nay, địa phương có 4/17 xã về đích nông thôn mới, phấn đấu trong năm nay thêm một xã đạt chuẩn nông thôn mới và 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Theo ông Văn Lập, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện A Lưới, do xuất phát điểm thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao nên việc thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện gặp rất nhiều khó khăn. Để đạt mục tiêu của chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững theo Nghị quyết của Huyện ủy, địa phương đang triển khai rất quyết liệt, trong đó chú trọng ba nội dung đột phá là hỗ trợ nhà ở, tạo việc làm và hỗ trợ sinh kế cho người dân: “Về nông thôn mới thì khó nhất ở A Lưới là thu nhập và hộ nghèo. Theo quy định, đến năm 2024 thu nhập bình quân phải đạt 45 triệu/1 người/1 năm nhưng đến cuối năm 2023 mới chỉ đạt 35 triệu đồng/1 người/năm. Vì vậy, huyện phải có giải pháp rất là sát, phải lồng ghép các nguồn lực, giao nhiệm vụ cụ thể cho cán bộ, đảng viên và phải có quyết tâm cao để thực hiện. Đặc biệt, huyện phân công trách nhiệm thực hiện các tiêu chí cụ thể cho từng phòng, ban và có báo cáo định kỳ, cố gắng tối đa xã Hồng Bắc đạt chuẩn trong năm nay.”

Huyện miền núi Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đang phấn đấu trở thành huyện nông thôn mới trong năm nay. Đến nay, toàn huyện đã có 7/9 xã đạt chuẩn nông thôn mới, thu nhập bình quân tăng lên gần 41 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 2,62%. Ông Mai Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, là huyện miền núi có đông đồng bào Cơ Tu sinh sống, địa phương đặc biệt quan tâm thực hiện hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững. Cùng với việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng, hỗ trợ nhà ở, đất sản xuất, địa phương tiến hành tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng  nhiều mô hình trồng cây ăn quả như cam, chuối, dứa ổi… nâng cao thu nhập cho người dân: “Huyện ủy đã ban hành các Nghị quyết chuyên đề về đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội, trong đó có Nghị quyết xây dựng huyện Nam Đông trở thành huyện nông thôn mới. Huyện phấn đấu đến cuối năm nay 9/9 xã hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Hiện nay tiến độ thực hiện rất tốt. Ngoài nguồn lực của Trung ương, của tỉnh, huyện huy động xã hội hóa và đóng góp của cán bộ, nhân dân để hỗ trợ cho người nghèo, quyết tâm phấn đấu đến cuối năm 2024 huyện Nam Đông không còn hộ nghèo nữa./.”