Râu chr’nắp liêm tr’nơợp bêl moót ooy chùa nắc c’riing tam quan lâng 3 tháp ta boọc bhrợ pa chăm lâng bấc pr’hoọm laliêm ting bh’rợ ty chr’nắp Angkor (Campuchia). Ooy 3 tháp nâu, chr’nắp liêm lấh mơ nắc đhị tháp m’pâng cóh cr’loọng váih lồng kính, đợc mưy pho tượng Phật tớt liêm chr’nắp. Đhị zr’lụ chùa nắc z’đêr g’roong pa chăm ting c’léh bh’rợ âng c’moọr Apsara xoọc múa, bhrợ p’cắh đoọng ha têêm ngăn lâng k’van k’bhộ.

Truíh c’lâng moót ooy chùa nắc 2 t’nooi tượng thần Kâyno, nâu đoo nắc đợ tượng vêy bhrợ ting mặt c’moọr Apsara, bhrợ p’cắh đoọng ha râu la liêm cắh choom bil lâng cóh a’chặc nắc a’chim Garuda, bhrợ p’cắh đoọng ha cơ. Đhị tang chùa Chén Kiểu vêy bấc tơơm n’loong đha hư tưn taách, bhrợ đoọng ha ta mooi lêy têêm ngăn. Amoó Nguyễn Thị Nhung, ta mooi cóh thành phố Hà Nội moon: “Đhị chùa nâu têêm ngăn, đha hư tưn taách, bhứah liêm. Chùa liêm bhlâng, ty chr’nắp, bhrợ lâng p’ngan, đhia. Acu chắp lêy bhiệc bhrợ pa chăm đắh p’ngan, đhia đoọng bhrợ zâp z’đêr. Đợ râu pa chăm bhrợ liêm chr’nắp, bấc cơnh. Chùa nâu acu chắp lêy bhlâng, ha dang vêy g’lúh lướt chi ớh cớ nắc acu chô cớ ooy đâu bấc chu. C’bhúh âng zi tơợ Hà Nội moót, ngai cung hơnh déh bêl moót chi ớh cóh chùa”.

Râu chr’nắp liêm lâng bhrợ bấc ngai chắp lêy bhlâng đhị chùa nâu nắc zâp đoo t’noọl bhrợ pa chăm ting tượng c’moọr vêy n’năng Kâyno. Zâp tượng c’moọr Kâyno nâu ặt ting pr’zoọng độp pay p’bhung đông, bhrợ râu tr’xăl âng pa dzoọng zâp t’noọl lâng chr’tốp. Đhị zâp t’noọl nâu zêng vêy ta boọc bhrợ pa chăm zâp c’léh bh’rợ ooy bh’lêê bh’la văn hoá Khmer. Bơr đắh z’đêr vêy bấc tranh vẽ xay truíh xa nay t’ruíh đức Phật Thích Ca tơợ bêl n’niên váih đoọng tước bêl bil. Zâp z’đêr, tranh ting chr’nắp lấh mơ bêl pa chăm, bhrợ lâng đợ p’ngan, đhia. Đhị buôn bhuốih bhrợ nắc mưy đhị vêy pa zêng 20 tượng phật ga mắc tứi, lâng bấc cơnh ặt dzoọng, tớt, bếch.

Đhị m’pâng tang chùa Chén Kiểu nắc t’noọl cờ, lâng c’léh pr’dzoọng ooy k’xanh a’bhưy Nagar pa glúh 5 a’cọ, đoọng moon tước xa nay t’ruíh k’xanh đhệr pa glúh a’cọ đoọng cha groong boo ha Đức Phật bêl Đức Phật ặt thiền. Đắh hoọng đông nâu nắc vêy bấc tượng Phật tứi, ga mắc, bhrợ p’cắh liêm chr’nắp ooy cr’chăl glúh váih, chấc lêy râu chr’nắp liêm, năl ghít tước bêl moót ooy Niết bàn âng Đức Phật Thích Ca. Đại đức Kim Hoàng Hưng, k’đhơợng bhrợ chùa Chén Kiểu đoọng năl: “Phật giáo Nam Tông Khmer mưy bhuốih Đức phật Thích Ca. Tu bêl ahay zên bhrợ pa dưr cắh zâp, nắc đông chùa k’đươi moon pay chén, p’ngan bhrợ pr’đươi pr’dua đoọng bhrợ chùa. Đông chùa ơy k’đươi moon phật tử, đhanuôr ha dang váih p’ngan, đhia ha voóh nắc lêy đoọng, đoọng bhrợ pa dưr chùa. Bh’rợ chùa nâu cung cơnh zâp chùa Nam tông Khmer cóh vel đông tỉnh Sóc Trăng. Ooy chùa vêy zâp hạng mục cơnh sala, tăng xá, trường học, đhị đợc p’cắh râu ty chr’nắp, chính điện, zâp tượng phật. Hân đhơ cơnh đêếc, chr’val Đại Tâm vêy bấc apêê Hoa ặt ma mung, nắc bh’rợ âng chùa cung ting cơnh manứih Hoa. Râu lalay lâng zâp chùa nắc chùa Chén Kiểu ta bhrợ p’cắh ting boọp p’ngan, pay p’ngan boọc bhrợ đợ pr’chăm văn hoá âng đhr’nông chùa, nắc chùa vêy ta moon chùa Chén Kiểu”.

Mưy râu chr’nắp pr’hay đoọng ha ta mooi bêl tước pấh lêy ooy chùa Chén Kiểu nắc đhị xoọc dzợ zư đợc đợ râu chr’nắp liêm âng Công tử Bạc Liêu (pr’đợc bhlâng nắc Trần Trinh Huy, n’niên c’moo 1900, bil c’moo 1973, nắc mưy manứih chr’nắp k’van bhlâng cóh Nam Bộ tơợp thế kỷ 20). Nâu đoo nắc bộ Trường kỷ, bộ bàn hơnh déh ta mooi, zương bếch hân noo ch’noọng, zương bếch hân noo ha ọt, tủ cẩn xà cừ... Ooy zâp pr’đươi cr’van nâu, bấc ngai chắp lêy bhlâng nắc zương bếch hân noo ch’noọng bhrợ lâng đhêl cẩm thạch lâng zương bếch hân noo ha ọt ta bhrợ lâng n’loong giáng hương. T’coóh Ngô Hữu Lợi, ta mooi đắh tỉnh Bình Dương đoọng năl: “Chùa đợc p’cắh đợ râu pr’đươi chr’nắp âng Công tử Bạc Liêu chr’nắp liêm đoọng ha manứih pấh lêy. 2 zương pứih (zương bếch hân noo ch’noọng), cha cêết (zương bếch hân noo ha ọt) âng Công tử Bạc Liêu, zâp ngai bêl lêy zêng đợc bấc râu chr’nắp liêm. Nâu đoo nắc g’lúh 3 acu lướt ooy chùa Chén Kiểu. Zâp chu chô ooy đâu, acu mưy râu xơợng lalay cơnh”.

Tước lâng chùa Chén Kiểu, lấh mơ lêy đợ bh’rợ chr’nắp liêm nâu, ta mooi dzợ vêy g’lúh chấc lêy năl văn hoá chr’nắp âng acoon cóh Khmer, lướt chụp đhị bhươn pô hướng dương laliêm lâng cha đắh đợ ch’na đh’nắh cóh tỉnh Sóc Trăng. Lâng đợ manứih kiêng lướt chụp nắc đhị đâu mưy đhị liêm pr’hay đoọng lêy chụp chi ớh. Nắc mưy ooy đợ c’léh bh’rợ cóh tỉnh Sóc Trăng, chùa Chén Kiểu nắc đhị du lịch chr’nắp pr’hay bhlâng lâng ta mooi ch’ngai đăn./.

Chùa Chén Kiểu - Ngôi chùa độc đáo ở tỉnh Sóc Trăng

Được xây dựng từ năm 1815, chùa Chén Kiểu (hay còn gọi là chùa Sro Lôn) tọa lạc ở xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên, là một trong những ngôi chùa đẹp nổi tiếng của người Khmer ở tỉnh Sóc Trăng. Nét nổi bật, đặc trưng của chùa Chén Kiểu là được xây dựng và trang trí bằng những mảnh chén, bát, đĩa. Thợ xây chùa đã khéo léo tận dụng những vật liệu này trang trí trên các bức tường, cột tháp, tạo nên một công trình nghệ thuật độc đáo, lạ mắt và ấn tượng.

Ấn tượng đầu tiên khi vào chùa chính là cổng tam quan với 3 tháp được chạm khắc hoa văn và màu sắc rực rỡ theo phong cách truyền thống Angkor (Campuchia). Trong 3 ngọn tháp, nổi bật với tháp giữa bên trong có lồng kính, tôn trí một pho tượng Phật ngồi uy nghi. Chung quanh chùa là tường rào trang trí hình tượng tiên nữ Apsara đang múa, tượng trưng cho hòa bình và thịnh vượng.

Dọc lối vào chùa là 2 hàng tượng thần Kâyno, đây là những bức tượng có khuôn mặt tiên nữ Apsara, tượng trưng cho sắc đẹp vĩnh hằng và thân hình chim thần Garuda, tượng trưng cho sức mạnh. Khuôn viên chùa Chén Kiểu có nhiều cây xanh thoáng mát, tạo cho du khách cảm giác thật thoải mái. Chị Nguyễn Thị Nhung, du khách ở thành phố Hà Nội, cho rằng: "Không gian chùa yên tĩnh, thoáng mát, rộng rãi. Chùa rất đẹp, cổ kính, làm toàn bằng bát, chén. Tôi ấn tượng nhất là thiết kế về sành sứ, bát, chén để xây các tường, bậc thang. Hoa văn chạm trổ đẹp, sinh động, cầu kỳ, tinh xảo, độc đáo. Chùa này tôi rất ấn tượng, nếu có dịp tôi sẽ tham quan lại nhiều lần. Đoàn của tôi từ Hà Nội vào, ai cũng hài lòng sau khi tham quan chùa”.

Kiến trúc nổi bật và gây ấn tượng nhất ở chính điện chính là trên các đầu cột được trang trí hình tượng nữ thần có cánh Kâyno. Các tượng nữ thần Kâyno này ở tư thế vươn lên đỡ lấy diềm mái, tạo sự chuyển tiếp giữa phương đứng của các cột và phương ngang của mái. Quanh các cây cột đều được chạm khắc, đắp nổi các hình ảnh trong truyền thuyết văn hóa Khmer. Hai bên bức tường có nhiều tranh vẽ kể câu chuyện đức Phật Thích Ca từ khi sinh ra cho đến khi đắc đạo. Các bức tường, tranh càng đặc biệt hơn khi được trang trí, tạo hình bằng mảnh vỡ chén, đĩa, bát. Gian thờ là một quần thể gồm 20 tượng phật lớn nhỏ, với nhiều tư thế đứng, nằm, ngồi.

Giữa sân chùa Chén Kiểu là cột cờ, với hình tượng rắn thần Nagar xòe 5 đầu, nhằm nhắc đến điển tích rắn xòe đầu ra để che mưa cho Đức Phật khi Đức Phật tọa thiền. Phía sau chùa là khu vườn Phật Thích Ca giảng đạo và nhập Niết bàn. Đây là quần thể kiến trúc gồm nhiều tượng Phật lớn nhỏ, mô phỏng sinh động quá trình ra đời, đi tìm chân lý, giác ngộ cho đến khi nhập cõi Niết bàn của Đức Phật Thích Ca. Đại đức Kim Hoàng Hưng, trụ trì chùa Chén Kiểu, cho biết: "Phật giáo Nam Tông Khmer chỉ thờ Đức phật Thích Ca. Do trước đây kinh phí xây dựng không đủ, nên nhà chùa đề xuất dùng chén, bát làm vật liệu để xây chùa. Nhà chùa đã kêu gọi phật tử, người dân nếu có chén, bát vỡ thì đóng góp, gửi tặng để xây dựng chùa. Kiến trúc chùa cũng giống như các chùa Nam tông Khmer trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng. Trong chùa có các hạng mục, như: sala, tăng xá, trường học, nơi trưng bày cổ vật, chính điện, các tượng phật. Tuy nhiên, xã Đại Tâm có nhiều người Hoa sinh sống, nên kiến trúc của chùa mang đậm nét người Hoa. Điểm khác biệt với các chùa khác là chùa Chén Kiểu được mô phỏng làm theo miệng chiếc chén, lấy chén điêu khắc tạo nên những hoa văn của ngôi chùa, nên chùa có biệt danh là chùa Chén Kiểu”.

Một nét hấp dẫn du khách khi đến tham quan chùa Chén Kiểu là nơi đây hiện còn lưu giữ một phần gia sản của Công tử Bạc Liêu (tên thật là Trần Trinh Huy, sinh năm 1900, mất năm 1973, là một nhân vật nổi tiếng giàu có một thời ở Nam Bộ đầu thế kỷ XX). Đó là bộ Trường kỷ, bộ bàn tiếp khách, giường ngủ mùa hè, giường ngủ mùa đông, tủ cẩn xà cừ... Trong số các gia sản đó, người ta ấn tượng nhất là chiếc giường ngủ mùa hè làm bằng đá cẩm thạch và chiếc giường ngủ mùa đông mặt làm bằng gỗ giáng hương. Ông Ngô Hữu Lợi, du khách ở tỉnh Bình Dương, cho biết: "Chùa trưng bày những kỷ vật của Công tử Bạc Liêu mang lại ấn tượng cho người tham quan. 2 giường nóng (giường ngủ mùa hè), lạnh (giường ngủ mùa đông) của Công tử Bạc Liêu, mọi người khi chiêm ngưỡng đều để lại cảm xúc đặc biệt. Đây là lần thứ 3 tôi đến chùa Chén Kiểu. Mỗi lần đi đến đây, tôi có một cảm xúc khác nhau”.

Đến với chùa Chén Kiểu, ngoài chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo, du khách còn có dịp tìm hiểu văn hóa đặc sắc của dân tộc Khmer, check-in vườn hoa hướng dương rực rỡ và thưởng thức các món đặc sản ở tỉnh Sóc Trăng. Với những người yêu thích khám phá hay check-in thì đây là một địa điểm lý tưởng để có những bức hình đẹp. Là một trong những biểu tượng ở tỉnh Sóc Trăng, chùa Chén Kiểu là điểm du lịch đặc biệt hấp dẫn du khách gần xa./.