Cơnh lâng đhanuôr H’re coh chr’hoong k’coong ch’ngai Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi, c’leh bh’rợ âng đảng viên t’cooh t’ha Phạm Viết Nho lươt dzang toọm, zi lâh crâng k’coong chô tươc zâp vel đông ch’ngai đoọng xay moon, k’đươi đhanôr t’bhlâng bhrợ têng cha, lơi jợ đợ j’niêng bh’rợ căh liêm crêê năc ta luôn ta lêy.

T’cooh Nho vêy bơơn đhanuôr chăp coh vel đông xang bêl đhêy hưu. T’cooh moon, nâu đoo căh nặc mưy râu hâng hơnh năc dzợ trách nhiệm âng Đảng lâng đhanuôr k’đươi moon. Tu cơnh đêêc, t’cooh ta luôn k’noọ a’đay lêy ta luôn “Bhrợ liêm crêê, prá crêê, ặt ma mung liêm ta nih” đoọng doọ bhrợ ta u loom luônh chăp nhêr âng đhanuôr. Ooy zâp xa nay bh’rợ coh vel đông, lâh mơ năc bh’rợ pa dưr vel bhươl t’mêê, t’cooh Nho ơy k’đươi moon k’zệt pr’loọng đhanuôr lêy đoọng k’tiêc, đoọng a’rưih ha rêê đoọng lêy bhrợ c’lâng c’tôch, xa nay bh’rợ đoọng ha pr’ăt tr’mung đhanuôr, đơơng chô pr’ăt tr’mung liêm t’mêê coh zr’lụ k’coong ch’ngai. Bâc c’moo lăm ahay, Ba Tơ năc vel đông vêy bâc râu j’niêng bh’rợ lêy điêng “vaih r’măn” bhrợ ma tr’dzơơng lêy, bil têêm ngăn an ninh, bhrợ tr’xăl pr’ăt tr’mung âng đhanuôr. Ặt k’rang k’noọ ooy bhiệc nâu, t’cooh đh’rưah lâng zâp apêê t’cooh vel, trưởng vel t’bhlâng lươt xay moon, zêl cha groong lâng đợ j’niêng bh’rợ căh liêm crêê. Ooy đâu, ting bhr’dzang zêl t’bil lơi đợ j’niêng bh’rợ căh liêm crêê nâu, đơơng chô râu têêm ngăn ha zâp vel đông: “Huyện uỷ pa gluh bâc Nghị quyết chuyên đề, ooy đâu vêy Nghị quyết 02 đăh t’bhlâng k’đhơợng bhrợ âng Đảng đoọng zêl t’bil lơi cr’noọ bh’rợ lêy k’noọ vaih r’măn zanươu coh đhanuôr acoon coh H’re. Zâp apêê t’cooh vel, trưởng vel cung ơy t’bhlâng lêy moot bhrợ, năc lêy cung vêy xiêr bâc. Bâc đhi noo vêy bâc ngai chăp coh vel đông lươt vốch zr’năh k’đhạp, zi lâh crâng k’coong, toọm k’ruung vêy kinh nghiệm, năl liêm ghit c’lâng xa nay chính sách pháp luật, lươt đh’rưah lâng cấp uỷ chính quyền vel đông, đăn đhanuôr, đăn vel đông, ha dang lưm zr’năh k’đhạp năc đâh loon p’too p’zương, zooi  đoọng, prá xay đoọng đhanuôr oó bhrợ bhiệc căh liêm crêê, oó đươi xơợng apêê môp lêt, bhrợ râu liêm crêê lâng chính quyền vel đông pa dưr pr’ăt tr’mung, lơi jợ đợ j’niêng bh’rợ căh liêm crêê”.

“Đảng viên lươt lăm, vel bhươl ta pưn t’tưn”, năl ghit bhiệc nâu năc hân đhơ ơy đhêy hưu lâh k’zệt c’moo đâu, t’cooh Zơ Râm Năng, bêl ahay năc Bí thư Đảng uỷ chr’val Tà Bhing, chr’hoong Nam Giang cung dzợ ta luôn pa dưr dal pr’ăt bh’rợ k’đơơng a’cọ đăh bh’rơ coh vel đông, bh’rợ âng k’tiêc k’ruung. T’cooh Zơ Râm Năng moon, c’moo 2010, xang bêl đhêy hưu, lâng kinh nghiệm vêy bơơn ooy bâc c’moo đh’rưah lâng đợ c’năl bh’rợ ơy bơơn lêy ta mooh pa choom coh đài, báo, t’cooh k’rong bhrợ c’roọl bh’năn băn k’rooc, a’ọc pa zưm lâng choh bâc râu tơơm cha p’lêê cơnh pih bhung, pa neh Thái, t’boon... Tu vêy đươi dua khoa học kỹ thuật ooy đăh ch’choh, b’băn năc đợ bh’năn chr’noh âng pr’loọng đông ting pa dưr pa xơc; lâh 300 tơơm pih bhung, 30 tơơm pa neh Thái lâng bơr pêê râu tơơm cha p’lêê lơơng ơy vaih p’lêê, đơơng chô zên bơơn bhrợ k’noọ 100 ực đồng zâp c’moo. Căh mưy bhrợ cha k’van ha c’la đay, t’cooh Năng dzợ ta luôn zooi đoọng m’ma chr’noh, m’ma bh’năn, pa choom đoọng đhanuôr bhrợ cha đoọng dưr zi lâh đha rưt. Đươi bhrợ cơnh t’cooh, bâc pr’loọng đông coh k’coong ch’ngai ơy tr’xăl đăh c’năl bh’rợ, t’bhlâng bhrợ têng cha đoọng dưr zi lâh đha rưt, têêm ngăn pr’ăt tr’mung. T’cooh Zơ Râm Năng moon, năc cán bộ đảng viên, a’đay lêy prá, lêy bhrợ, vêy cơnh đêêc đhanuôr vêy ting đươi bhrợ đh’rưah: “Chô đhêy hưu acu pa zưm bhrợ têng cha coh pr’loọng đông. A’đay bhrợ đoọng đhanuôr lêy lâng ting bhrợ cơnh bh’rợ âng đay”.

Ơy ting tr’zêl tr’penh coh chiến trường A Lưới đợ c’moo 60-70, cựu chiến binh Lê Anh Miêng, acoon coh Pa Cô, chr’hoong A Lưới ta luôn pa dưr dal pr’ăt bh’rợ âng bộ đội Ava Hồ, năc đoo ma mung liêm ta nih, đha nui tr’ut; prá đh’rưah lâng bhrợ; ta luôn lêy đợc râu chr’năp liêm zr’nưm lâh mơ âng c’la đay. Xoọc bêl cr’chăl k’tiêc k’bunh chr’năp lâh cơnh xoọc đâu, t’cooh Miêng đh’rưah lâng k’điêl k’coon dzợ lêy đoọng k’ha riêng mét vuông k’tiêc đhị trung tâm thị trấn A Lưới đoọng bhrợ pa dưr công viên lâng bhrợ t’bhưah c’lâng bhrợ cha ha đhanuôr. Ting đươi bhrợ cơnh t’cooh Miêng, bâc cựu chiến binh lâng đhanuôr ơy lêy đoọng k’tiêc bhrợ c’lâng, bhrợ trường học lâng zâp xa nay bh’rợ bhrợ đoọng ha pr’ăt tr’mung đhanuôr. T’cooh Lê Anh Miêng, Chủ tịch Hội cựu chiến binh chr’hoong A Lưới đoọng năl: “Coh A Lưới vêy bâc cựu chiến binh lêy đoọng k’tiêc, vêy manưih đoọng 5000 mét vuông vêy ngai đoọng 1000-2000 mét vuông, lêy đoọng g’roong, c’riing, tệch lơi đợ tơơm n’loong ga măc âng apêê đoọng zooi đoọng bhrợ c’lâng, poong bhưah aih, bhrợ pa dưr vel bhươl t’mêê. Pa đhang moon cơnh, cr’chăl đâu 6 cây số, coh chr’val Trung Sơn vêy t’cooh Quỳnh Rê năc cán bộ lêy đoọng 5000 mét vuông k’tiêc đoọng bhrợ trường mầm non chr’val liêm bhlâng; căh cậ cơnh t’cooh Quỳnh Hồng coh Hồng Vân; t’cooh Quỳnh Trì coh A Roàng cung đoọng k’tiêc. Coh thị trấn nâu cung dzợ vêy bâc cựu chiến binh cơnh cu. Lâh mơ, zâp cựu chiến binh dzợ đoọng t’ngay pa bhrợ, ting moon đoọng đăh bhiệc bhrợ pa dưr vel bhươl”.

T’cooh Phạm Văn Nho, Zơ Râm Năng căh cậ cựu chiến binh Lê Anh Miêng năc 3 ooy bâc đảng viên t’cooh t’ha zr’lụ đhanuôr acoon coh miền Trung ta luôn pa dưr dal pr’ăt bh’rợ lêy bhrợ têng. Apêê căh nặc đợ apêê ma bhưy chr’năp lêy bhrợ đoọng ha lang p’niên năc dzợ pa zưm têy t’bil ha ul pa xiêr đha rưt, zư lêy đợ râu chr’năp liêm âng acoon coh lâng zư lêy têêm ngăn đoọng ha zâp vel đông k’coong ch’ngai./.

NHỮNG ĐẢNG VIÊN LÃO THÀNH HẾT LÒNG VỚI ĐỒNG BÀO VÙNG CAO

Dù đã nghỉ hưu nhưng nhiều đảng viên ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn lặng lẽ cống hiến. Họ không chỉ là những “cây cao bóng cả” truyền lửa cho thế hệ trẻ mà còn chung tay xóa đói giảm nghèo, gìn giữ bản sắc dân tộc và bảo vệ bình yên cho mỗi bản làng vùng cao.

Đối với đồng bào H’Re ở huyện miền núi Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi, hình ảnh người đảng viên cao tuổi Phạm Viết Nho lội suối, băng rừng đến tận các thôn, bản xa xôi để tuyên truyền, vận động bà con phát triển kinh tế, xóa bỏ hủ tục lạc hậu đã trở nên quá đỗi gần gũi, thân quen.

Ông Nho được bà con tín nhiệm bầu làm người có uy tín của địa phương sau khi nghỉ hưu. Ông cho rằng, đây không chỉ là vinh dự mà còn là trách nhiệm mà Đảng và Nhân dân giao phó. Vì thế, ông luôn tâm niệm, mình phải luôn “Làm đúng, nói đúng, sống gương mẫu” để không phụ lòng sự tin yêu, tín nhiệm của bà con. Trong mọi hoạt động, phong trào của địa phương, đặc biệt là phong trào xây dựng nông thôn mới, ông Nho đã vận động hàng chục hộ dân tự nguyện hiến đất, nhường rẫy, góp công xây dựng đường sá, công trình dân sinh, đem lại diện mạo tươi mới cho vùng cao. Nhiều năm trước, Ba Tơ là địa bàn nóng về hủ tục nghi kỵ “cầm độ thuốc độc” gây đố kỵ, chia rẽ, mất an ninh trật tự, làm xáo trộn cuộc sống của người dân. Trăn trở về điều này, ông cùng các già làng, trưởng bản kiên trì tuyên truyền, vận động và đấu tranh với hủ tục lạc hậu. Qua đó, từng bước đầy lùi tệ nạn này mang lại niềm tin và sự bình yên cho các bản làng: “Huyện ủy ra rất nhiều NQ chuyên đề trong đó có NQ 02  về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng để đẩy lùi tư tưởng chống nghi kỵ cầm đồ thuốc độc trong đồng bào dân tộc H’re. Các già làng, trưởng bản cũng đã tích cực vào cuộc nên tệ nạn này đã giảm đáng kể. Nhiều anh chị có uy tín ở dưới thôn, xóm, làng đi lại khó khăn, qua rừng núi sống, suối nhưng có kinh nghiệm, am hiểu rất rõ, chủ trương, chính sách pháp luật, đồng hành với cấp ủy chính quyền địa phương, sát dân, sát cơ sở, nếu gặp khó khăn thì kịp thời động viên, giúp đỡ, tuyên truyền bà con không nghe, không làm điều xấu, không theo kẻ xấu, làm điều tốt cùng chính quyền địa phương phát triển KTXH, xóa bỏ hủ tục  lạc hậu”.

 “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, tâm niệm điều này nên dù đã nghỉ hưu hơn chục năm nay, ông Zơ Râm Năng, nguyên Bí thư Đảng ủy ở xã Tà Bhing, huyện Nam Giang vẫn luôn nêu cao tinh thần tiên phong, gương mẫu trong việc làng, việc nước. Ông Zơ Râm Năng kể, năm 2010, sau khi nghỉ chế độ, với kinh nghiệm tích lũy nhiều năm cộng với kiến thức học hỏi trên đài, báo, ông đầu tư mở trang trại nuôi bò và heo bản địa kết hợp trồng một số loại cây ăn quả như bưởi da xanh, mít Thái, lòn bon…. Nhờ ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi nên đàn gia súc của gia đình ông ngày càng phát triển; hơn 300 cây bưởi da xanh, 30 cây mít Thái và một số loại cây ăn quả khác cũng đã cho quả ngọt, đem lại nguồn thu gần 100 triệu đồng mỗi năm. Không chỉ làm giàu cho bản thân, ông Năng còn thường xuyên hỗ trợ cây, con giống, hướng dẫn bà con cách làm ăn để vươn lên xóa đói, giảm nghèo. Học theo ông, nhiều gia đình vùng cao cũng đã thay đổi nhận thức, chăm chỉ làm ăn để vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống. Ông Zơ Râm Năng trải lòng, là cán bộ đảng viên, mình phải miệng nói, tay làm, có thế bà con mới tin tưởng, làm theo: “Sau ngày nghỉ hưu tôi tập trung làm kinh tế gia đình. Mình làm để bà con thấy và học tập mô hình của mình để làm theo”.

Từng vào sinh ra tử trên chiến trường A Lưới những năm 60-70, cựu chiến binh Lê Anh Miêng, dân tộc Pa Cô, huyện A Lưới luôn nêu cao gương sáng của bộ đội cụ Hồ, đó là sống trung thực, khiêm tốn, giản dị; nói đi đôi với làm; luôn đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi ích của cá nhân… Trong thời buổi “tấc đất, tấc vàng” như hiện nay, ông Miêng cùng vợ con vẫn tự nguyện hiến hàng trăm mét vuông đất ngay trung tâm thị trấn A Lưới để địa phương xây công viên và mở rộng đường dân sinh. Noi gương ông Miêng, nhiều cựu chiến binh và người dân đã sẵn sàng nhường đất mở đường, xây trường học và các công trình phục vụ dân sinh. Ông Lê Anh Miêng, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh huyện A Lưới cho biết: “Ở A Lưới rất nhiều cựu chiến binh sẵn sàng hiến đất, có người hiến 5000 m2, có người hiến 1000-2000 m2, sẵn sàng nhường tường rào, cổng ngõ, chặt cây lâu niên của họ để ủng hộ làm đường sá, cầu công khang trang, sạch đẹp, xây dựng Nông thôn mới. Ví dụ, cách đây 6 cây số, ở xã Trung Sơn có ông Quỳnh Rê là cán bộ lâu năm hiến 5000 m2 đất để xây dựng trường mầm non xã rất đẹp; hay như ông Quỳnh Hồng ở Hồng Vân; ông Quỳnh Trà, Quỳnh Trì ở A Roàng cũng hiến đất. Ở thị trấn này cũng còn rất nhiều cựu chiến binh hiến đất như tôi. Ngoài ra, các cựu chiến binh còn hiến công, hiến kế để xây dựng quê hương..”

Ông Phạm Văn Nho, Zơ Râm Năng hay cựu chiến binh Lê Anh Miêng chỉ là 3 trong số nhiều đảng viên lão thành vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở miền Trung luôn nêu cao tinh thần phụng sự, cống hiến. Họ không chỉ là những “cây cao bóng cả” truyền lửa cho thế hệ trẻ mà còn chung tay xóa đói giảm nghèo, gìn giữ bản sắc dân tộc và bảo vệ bình yên cho mỗi bản làng vùng cao./.