Bâc acoon c’lâng lươt ra vach zr’năh k’đhap, bâc đhr’niêng bh’rợ căh liêm glăp lâng c’năl dzợ căh lâh vêy âi bhrợ bâc ngai chơơih n’niên ca coon đhị đong, vaih cr’pân ha ca căn lâng ca coon.

N’đhơ cơnh đêêc, muy râu tr’xăl ghit xooc dưr vaih. Đươi vêy Dự án 8 âng Bh’rợ xa nay Cr’noọ cr’niêng k’tiêc k’ruung, k’rơ bhâu apêê bhrợ ca căn coh zr’lụ da ding ca coong n’năc âi dưr vaih yêm têêm lâh mơ.

Muy bh’rợ xa nay đhộ bhưah âi bơơn Hội Liên hiệp pân đil chr’hoong Thuận Châu (ty) pa zum liêm ghit lâng ngành Y tế Sơn La xay bhrợ coh prang 23 chr’val pa bhlâng zr’năh k’đhap. Cơnh lâng xa nay bh’rợ “Xay truih xa nay l’lăm, zooi đoọng t’tun”, apêê cán bộ hội lâng y tế âi tươc zâp vêêl bhươl, p’zay p’too moon, tr’xăl “c’lâng pr’chăp, cơnh bhrợ”. Pr’căn Lường Thị Thanh Thủy, Phó Bí thư Đảng ủy chr’val Thuận Châu, bêl ahay bhrợ Chủ tịch Hội Liên hiệp pân đil chr’hoong Thuận Châu (ty) đoọng năl, t’nôm zooi đoọng n’niên ca coon yêm têêm năc pa chăp tươc apêê cán bộ hội, hội viên pân đil lâng pa bhlâng năc apêê pân đil acoon coh năc đợ apêê đươi dua chính sách n’nâu. Đươi cơnh đêêc, đợ ađhi amoó  acoon coh bơơn đươi dua chính sách n’nâu năc pa bhlâng bâc dap tơợ c’moo 2021.

“Xay bhrợ cr’liêng xa nay zooi đoọng t’nôm yêm têêm ha pân đil acoon coh dự án 8 ting bh’rợ xa nay cr’noọ cr’niêng k’tiêc k’ruung pa dưr tr’mông tr’meh pr’ăt tr’nơt zr’lụ đha nuôr acoon coh lâng da ding ca coong cr’chăl 1 (2021-2025). Hội Liên hiệp Pân đil chr’hoong Thuận Châu âi bhrợ pa dưr kế hoạch xay bhrợ liêm ghit apêê cr’liêng xa nay lâng apêê ngai crêê ăt coh cr’liêng xa nay t’nôm zooi đoọng n’niên ca coon n’nâu tươc apêê cơ sở hội, apêê cán bộ hội  viên pân đil năc apêê đươi dua chính sách nnâu. Tu cơnh đêêc apêê a đhi amoó acoon coh bơơn đươi dua t’nôm zooi đoọng chính sách n’niên ca coon yêm teeem n’nâu pa bhlâng bâc”.

Đoọng k’dhơợng nhâm râu liêm choom, Hội Liên hiệp Pân đil chr’hoong Thuận Châu (ty) âi bhrợ lơp pa choom đoọng ha dưr dal z’hai. Hội âi pa zum lâng ngành y tế bhrợ muy lớp pa choom đoọng. Apêê ting pâh năc cán bộ pân đil lâng cán bộ trạm y tế cấp chr’val, apêê ngai k’đhơợng bhrợ bh’rợ zooi đoọng đhị cơ sở. Hội công đươi dua pa zêng pr’đơợ zên âng t’nôm zooi đoọng đoọng zooi apêê pr’căn ma nưih acoon coh n’niên ca coon yêm têêm đhị apêê cơ sở y tế nhà nước.

Công ting pr’căn Lường Thị Thanh Thủy, Phó Bí thư Đảng ủy chr’val Thuận Châu, tơợ c’moo 2021 tươc lưch c’moo 2024, chr’hoong Thuận Châu (ty) âi zooi đoọng ha lâh 1.600 pân đil acoon coh ooy xa nay n’niên ca coon yêm têêm. Pa zêng đợ zên chroot ha pêê ca căn dzooc tươc 2,4 tỷ đồng. Nâu đoo năc muy coh bâc vêêl đong vêy đợ apêê pr’căn acoon coh bơơn zooi đoọng n’niên ca coon bâc bhlâng tỉnh Sơn La:

“L’lăm bêl xay bhrợ t’nôm zooi đoọng n’nâu (l’lăm c’moo 2021), đợ pân đil acoon coh tươc khám ăt k’đhap zâp c’xeê lâng n’niên ca coon đhị cơ sở y tế dzợ hăt, năc đhêêng bơơn dâng lâh 600 pr’căn zâp c’moo. N’đhơ cơnh đêêc, năc đhêêng xang lâh 3 c’moo xay bhrợ, lâh 1.000 pân đil âi bơơn đươi dua lâng tươc n’niên ca coon đhị cơ sở y tế. Đươi cơnh đêêc, chất lượng zư x’mir lêy c’rơ ca căn lâng p’niên k’tứi âi bơơn bhrợ liêm ghit, đợ apêê pr’căn chêêt p’nong (k’đhap ăt ca coon) xiêr ghit lêy, đợ p’niên pr’ang căh ma mông xang bele pr’ang năc công xiêr”.

Đợ bh’nơơn choom hơnh deh n’nâu năc pr’đơợ chr’năp đoọng Hội Liên hiệp pân đil Thuận Châu k’đươi lâng Trung ương, tỉnh lâng apêê ngành chức năng năc t’bhlâng xay bhrợ t’nôm zooi đoọng n’nâu coh cr’chăl 2 (2026 -2030), năc đoọng t’bhlâng zooi đoọng ha pân đil acoon coh đhị vêêl đong.

Cơnh lâng k’noọ 2,5 tỷ đồng bơơn pa gluh đoọng,1.084 pân đil coh Thuận Châu âi bơơn zooi đoọng. đợ acoon số n’nâu căh muy năc dap, năc dzợ lâh muy r’bhâu ma mông ma meh âi bơơn n’niên vaih yêm têêm, lâh muy r’bhâu ma nưih ca căn bơơn zư x’mir lêy liêm ta nih.

Amoó Lò Thị Hồng, pân đil Thái xay moon:

“L’lăm ahay azi k’pân tươc trạm xá, k’pân căh vêy zên. Nâu câi bơơn cán boọ tươc đong p’too moon, năc dzợ bơơn zooi đoọng zên cha, lươt ra vach, azi k’rêêm loom bhlâng. Ca coon âng cu n’niên bhreh k’rơ năc hâng căh cơnh”.

Râu tr’xăl bơơn pa căh lâng apêê acoon số choom pa prá. Ha dang cơnh c’moo 2021, prang chr’hoong dzợ vêy tươc 327 cha năc n’niên ca coon đhị đong, năc tươc cr’chăl 2023-2024, acoon số n’nâu âi xiêr. Đợ pân đil bơơn khám xooc ăt k’đhap zâp c’xêê lâng n’niên ca coon vêy cán bộ y tế chuyên môn zooi đoọng âi dưr bâc ghit.

Dự án 8 căh muy đơơng chô pr’đơợ tươc zr’lụ k’đhap, năc chr’năp lâh, âi đơơng tươc c’năl, tr’xăl pr’chăp lâng pa đơp râu têêm ngăn ha pêê ca căn zr’lụ da ding ca coong, chroi đoọng bhrợ muy lang ha y chroo bhreh k’rơ lâng ma mơ mr’cơnh lâh./.

Bài 6: Tiếp tục duy trì và triển khai thực hiện các gói hỗ trợ phụ nữ sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khoẻ trẻ em tại các xã đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Tại Thuận Châu (cũ), nay là các xã Thuận Châu; Chiềng La; Nậm Lầu; Muổi Nọi; Mường Khiêng; Co Mạ; Bình Thuận; Mường É và Long Hẹ của tỉnh Sơn La với hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, hành trình làm mẹ của người phụ nữ từng đối mặt với vô vàn thách thức. Những con đường đi lại khó khăn, những hủ tục lạc hậu và nhận thức còn hạn chế đã khiến nhiều người chọn cách sinh con tại nhà, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả mẹ và bé.

Thế nhưng, một sự đổi thay sâu sắc đang diễn ra. Nhờ có Dự án 8 thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia, hàng nghìn hành trình làm mẹ ở vùng cao này đã trở nên an toàn hơn bao giờ hết.

Một chiến dịch sâu rộng đã được Hội LHPN huyện Thuận Châu (cũ) phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế Sơn La triển khai trên khắp 23 xã đặc biệt khó khăn. Với phương châm "truyền thông đi trước, hỗ trợ theo sau", các cán bộ hội và y tế đã đến từng thôn bản, kiên trì vận động, thay đổi "nếp nghĩ, cách làm". Bà Lường Thị Thanh Thủy, Phó Bí thư Đảng ủy xã Thuận Châu, nguyên chủ tịch Hội LHPN huyện Thuận Châu (cũ) cho biết, gói hỗ trợ sinh đẻ an toàn hướng đến cán bộ hội, hội viên phụ nữ và đặc biệt là những phụ nữ dân tộc thiểu số là đối tượng trực tiếp thụ hưởng chính sách này. Nhờ đó, số lượng chị em phụ nữ dân tộc thiểu số được thụ hưởng chính sách này là rất lớn kể từ năm 2021.

"Triển khai nội dung hỗ trợ gói sinh đẻ an toàn cho phụ nữ dân tộc thiểu số dự án 8 theo chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong giai đoạn 1 (2021-2025). Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Thuận Châu đã xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể các nội dung và các thành phần trong nội dung gói hỗ trợ sinh đẻ này đến các cơ sở hội cũng như đặc biệt là những đối tượng cán bộ hội viên phụ nữ là đối tượng trực tiếp thụ hưởng gói chính sách này. Cho nên đối tượng chị em phụ nữ dân tộc thiểu số được thụ hưởng gói hỗ trợ chính sách sinh đẻ an toàn này rất là nhiều".

Để đảm bảo hiệu quả, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Thuận Châu (cũ) đã tổ chức lớp Tập huấn nâng cao năng lực. Hội đã phối hợp với ngành y tế tổ chức một lớp tập huấn. Đối tượng tham gia là cán bộ phụ nữ và cán bộ trạm y tế cấp xã, những người trực tiếp phụ trách công tác hỗ trợ tại cơ sở. Hội cũng sử dụng toàn bộ nguồn nguồn kinh phí của gói hỗ trợ để chi hỗ trợ cho các bà mẹ người dân tộc thiểu số sinh con an toàn tại các cơ sở y tế công lập.

Cũng theo bà Lường Thị Thanh Thủy, Phó Bí thư Đảng ủy xã Thuận Châu, từ năm 2021 đến hết năm 2024, huyện Thuận Châu (cũ) đã hỗ trợ cho trên 1.600 phụ nữ dân tộc thiểu số về vấn đề sinh đẻ an toàn. Tổng số tiền chi trả cho các bà mẹ đã lên tới trên 2,4 tỷ đồng. Đây là một trong những địa bàn có tỷ lệ và số lượng bà mẹ dân tộc thiểu số được hỗ trợ sinh đẻ nhiều nhất tỉnh Sơn La.

"Trước khi triển khai gói hỗ trợ này (trước năm 2021), tỷ lệ phụ nữ dân tộc thiểu số đến khám thai định kỳ và sinh con tại cơ sở y tế còn khá thấp, chỉ đạt khoảng trên 600 bà mẹ mỗi năm. Tuy nhiên, chỉ sau hơn 3 năm triển khai, hơn 1.000 đối tượng phụ nữ đã tiếp cận và đến sinh con tại cơ sở y tế. Nhờ đó, chất lượng chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em đã được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ bà mẹ tử vong khi sinh giảm đáng kể, tỷ lệ trẻ sơ sinh tử vong khi sinh cũng giảm đáng kể".

Những kết quả khả quan này là tiền đề quan trọng để Hội Liên hiệp Phụ nữ Thuận Châu đề xuất với Trung ương, Tỉnh và các ngành chức năng tiếp tục triển khai gói hỗ trợ này trong giai đoạn 2 (2026-2030), nhằm tiếp tục hỗ trợ cho phụ nữ dân tộc thiểu số trên địa bàn.

Với gần 2,5 tỷ đồng được giải ngân, 1.084 phụ nữ ở Thuận Châu đã được hỗ trợ trực tiếp. Con số này không chỉ là thống kê, mà là hơn một nghìn sinh linh đã được chào đời an toàn, hơn một nghìn người mẹ đã được chăm sóc chu đáo.

Chị Lò Thị Hồng, một phụ nữ người Thái, chia sẻ:

"Trước đây chúng tôi sợ đến trạm xá, lại không có tiền. Giờ được cán bộ đến tận nhà vận động, lại còn được hỗ trợ tiền ăn, tiền đi lại, chúng tôi yên tâm lắm. Con mình sinh ra khỏe mạnh là mừng nhất rồi."

Sự thay đổi được chứng minh bằng những con số biết nói. Nếu như năm 2021, toàn huyện còn tới 327 ca sinh tại nhà, thì đến giai đoạn 2023-2024, con số này đã giảm đáng kể. Tỷ lệ phụ nữ được khám thai định kỳ và sinh con có cán bộ y tế chuyên môn hỗ trợ đã tăng lên rõ rệt.

Dự án 8 không chỉ mang nguồn lực về với vùng khó, mà quan trọng hơn, đã mang đến tri thức, thay đổi nhận thức và trao sự an toàn cho những người mẹ vùng cao, góp phần kiến tạo một thế hệ tương lai khỏe mạnh và bình đẳng hơn./.