Bêl ahay, tỉnh Quảng Bình vey 149 ooy pa zêng 151 chr’val, phường, thị trấn váih điện lưới Quốc gia. Ha dợ 2 chr’val k’noong k’tiếc nắc Tân Trạch lâng Thượng Trạch, âng chr’hoong Bố Trạch cắh váih điện lưới. Đhanuôr ặt đhị 2 vel đông nâu lấh mơ nắc đhanuôr acoon cóh Ma Coong, ắt pa mung cóh cr’loọng âng bhươn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, bhiệc glụ điện lưới k’đhạp bhlâng. C’moo 2016, đhanuôr cóh đâu đươi dua điện mặt t’ngay, hân đhơ cơnh đêếc, tu công suất k’tứi nắc mưy đươi dua đắh bhiệc pa ang a’năm.

T’mêê đâu, Sở Công Thương tỉnh Quảng Bình ơy pa zưm lâng Công ty Điện lực Quảng Bình, chính quyền chr’hoong Bố Trạch lêy bhrợ glụ điện tước 2 chr’val k’noong k’tiếc Tân Trạch lâng Thượng Trạch. Nâu đoo nắc c’léh bh’rợ chr’nắp đoọng ha râu t’bhlâng âng zâp đơn vị, vel đông cóh truíh c’lâng glụ điện lướt truíh crâng k’cir đơơng chô tước zr’lụ k’noong k’tiếc. P’căn Y Tràn, cóh chr’val Tân Trạch, chr’hoong Bố Trạch moon, bấc lang đhanuôr cóh đâu ặt đương t’ngay nâu đanh ặ, cr’noọ cr’niêng váih điện lưới quốc gia nâu ơy váih lalua. Vel bhươl xoọc đâu tr’ang điện, đhanuôr câl pa xoọng máy móc đoọng ha bh’rợ bhrợ cha, pa xiêr c’rơ bh’rợ. P’căn Y Tràn lêy ting c’lâng a’ngoọn điện glụ tước zâp đông lâng cr’noọ cr’niêng, tin đươi ha y chroo, điện lưới quốc gia vêy zooi đhanuôr cóh vel đông zi lấh đha rứt: “Bêl ahay, váih điện năng lượng mặt t’ngay, hân đhơ cơnh đêếc 2 c’moo chô ooy đâu cắh váih điện, vel đông cung k’năm, máy móc cắh váih, ti vi cung cắh váih”.

Bơr chr’val k’noong k’tiếc Tân Trạch lâng Thượng Trạch ắt cóh cr’loọng k’cir crâng da ding Bhươn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, đhị lướt vốch zr’nắh k’đhạp, c’lâng c’tốch cung k’đhạp. Tu cơnh đêếc, bh’rợ lêy glụ điện chô tước 2 chr’val nâu zr’nắh k’đhạp bhlâng. Lâng cr’noọ bh’rợ t’bhlâng âng zâp đơn vị crêê tước, tơợp c’moo 2024, đhanuôr cóh đâu g’lúh tr’nơợp bơơn đươi dua điện lưới quốc gia. Hân đhơ cơnh đêếc, tu zên vốn âng dự án cắh bấc nắc đhị chr’val Thượng Trạch vêy đoọng điện ha 8 vel, dzợ 10 vel cóh ch’ngai trung tâm chr’val nắc vêy đoọng điện tơợ zâp đắh zên k’rong bhrợ công cr’chăl c’moo 2025 - 2030. T’coóh Nguyễn Văn Đại, Bí thư Đảng uỷ chr’val Tân Trạch, chr’hoong Bố Trạch đoọng năl, zâp đơn vị ơy bhrợ pa liêm râu zr’nắh k’đhạp đắh c’lâng lướt, plêệng k’tiếc đoọng bhrợ liêm xang lâng đoọng 4 trạm biến áp, đấh loon đơơng điện đươi dua ha đhanuôr chr’val Tân Trạch lâng đhị zr’lụ k’cir lịch sử boọng gợp Tám cô, trung tâm UBND chr’val Thượng Trạch: “Vêy râu zooi đoọng k’rang lêy âng Đảng lâng Nhà nước, tỉnh Quảng Bình lâng zâp ban ngành crêê tước, ơy váih điện lưới Quốc gia chô tước vel đoọng đhanuôr đươi dua. Bêl váih điện, đhanuôr đươi dua ooy bh’rợ tr’nêng, pa dưr dal pr’ắt tr’mung, pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung ting t’ngay ting liêm choom lấh mơ”.

Tổng Công ty Điện lực miền Trung lâng Công ty Điện lực Quảng Bình ơy pay đoọng quỹ phúc lợi lấh 300 ực đồng zooi đoọng k’rong bhrợ hệ thống điện xang công tơ, ra lắp pr’đươi pr’dua cóh đông ha zâp pr’loọng đhanuôr chr’val Tân Trạch. T’coóh Vũ Thanh Phong, Phó Giám đốc Công ty Điện lực Quảng Bình đoọng năl, công nhân điện lực đấh hân moon pa choom đhanuôr đươi dua điện têêm ngăn. Hệ thống điện xang công tơ lơơng cóh chr’val Thượng Trạch nắc vêy bơơn UBND tỉnh Quảng Bình k’đươi bhrợ lâng zên xã hội hoá: “Công ty Điện lực Quảng Bình bhrợ bh’rợ nghiệm thu đh’rứah lâng c’la k’rong bhrợ đoọng đóng điện công trình cấp chr’val Tân Trạch, chr’val Thượng Trạch. Azi cung bhrợ prá xay, pa choom đhanuôr đắh bh’rợ têêm ngăn đươi dua điện đoọng đhanuôr đươi dua têêm ngăn điện lâng liêm choom”.

Dự án đơơng điện đoọng ha 2 chr’val Tân Trạch, Thượng Trạch âng Sở Công Thương tỉnh Quảng Bình bhrợ c’la k’rong bhrợ lâng zên 110 tỷ đồng tơợ ngân sách âng tỉnh, pa zêng 6 trạm biến áp, k’noọ 49km c’lâng a’ngoọn trung thế. Ooy dự án nâu, lấh 27km c’lâng a’ngoọn lướt zi lấh cóh cr’loọng k’cir crâng da ding bha lang k’tiếc Bhươn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Lâng đhị ắt chr’nắp cơnh đêếc, UBND tỉnh Quảng Bình k’đươi moon c’la k’rong bhrợ dự án têêm ngăn chất lượng lâng pr’lướt bhrợ pa glúh, t’moót lêy bhrợ đươi dua liêm crêê cơnh cr’noọ bh’rợ âng dự án. T’coóh Phan Hoài Nam, Phó Gíam đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Bình đoọng năl, điện đươi dua têêm ngăn lâng đenh đươnh chrooi pa xoọng pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung đhanuôr, bhrợ đoọng zâp đơn vị ặt bhrợ cóh vel đông k’noong k’tiếc têêm ngăn an ninh quốc phòng: “Bêl váih điện lưới quốc gia, bhiệc bhrợ cha lâng pa câl bh’nơơn pr’đươi, pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung cóh vel đông 2 chr’val nâu ting bhr’dzang tr’xăl lâng choom tr’xăl đấh, lấh mơ nắc bhrợ tr’xăl ooy zâp dự án bhrợ têng âng đhanuôr. đhanuôr lấh mơ bhiệc pa dưr dal c’năl bh’rợ, đươi dua công nghệ thông tin nắc bhiệc bhrợ cha thủ công cơnh bêl ahay cung vêy tr’xăl lâng bhiệc bhrợ cha đươi dua cơ giới máy móc zêng”./.

Kéo điện lưới xuyên Vườn Quốc gia, thắp sáng bản làng biên giới Quảng Bình

Sau nhiều năm chờ đợi, đến nay, điện lưới quốc gia đã đến với 2 xã biên giới Tân Trạch và Thượng Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Bà con 2 xã biên giới này rất vui mừng khi điện được kéo đến tận nhà, thắp sáng bản làng, hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo.

Trước đây, tỉnh Quảng Bình có 149 trong tổng số 151 xã, phường, thị trấn có điện lưới Quốc gia. Riêng 2 xã biên giới là Tân Trạch và Thượng Trạch, thuộc huyện Bố Trạch chưa có điện lưới. Dân cư tại 2 địa phương này chủ yếu là đồng bào dân tộc Ma Coong, sống ở vùng lõi của Vườn Quốc gia Phong Nha -  Kẻ Bàng, việc kéo điện lưới rất khó khăn. Năm 2016, người dân ở đây đã sử dụng điện mặt trời, tuy nhiên do công suất nhỏ nên chỉ sử dụng trong việc thắp sáng.

Vừa qua, Sở Công Thương tỉnh Quảng Bình đã phối hợp Công ty Điện lực Quảng Bình, chính quyền huyện Bố Trạch tổ chức đóng điện đến 2 xã biên giới Tân Trạch và Thượng Trạch. Đây là dấu mốc cho những nỗ lực của các đơn vị, địa phương trên hành trình kéo điện xuyên cánh rừng di sản đưa đến vùng biên giới.

Bà Y Tràn, ở xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch bảo rằng, nhiều thế hệ đồng bào nơi đây chờ giây phút này lâu lắm rồi, ước mơ có điện lưới quốc gia nay đã thành hiện thực. Thôn bản giờ bừng sáng ánh điện, bà con sắm sửa thêm máy móc phục vụ sản xuất, giảm bớt công sức lao động. Bà Y Tràn nhìn theo đường dây điện kéo đến từng mái nhà với niềm tin mai đây, điện lưới quốc gia sẽ giúp dân bản thoát nghèo. “Hồi trước có điện năng lượng mặt trời nhưng mà 2 năm trở lại đây không có điện nữa, bản làng cũng tối tăm, máy móc không có, ti vi không có”.

Hai xã biên giới Tân Trạch và Thượng Trạch nằm trong vùng lõi di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, địa hình phức tạp, giao thông cách trở. Do vậy, hành trình kéo điện lưới về 2 xã này rất gian nan. Với quyết tâm cao của các đơn vị liên quan, đầu năm 2024, người dân nơi đây lần đầu tiên được sử dụng điện lưới quốc gia. Tuy nhiên, do nguồn vốn của dự án còn hạn chế nên tại xã Thượng Trạch mới cấp điện được cho 8 bản, còn 10 bản ở xa trung tâm xã sẽ được cấp điện từ các nguồn đầu tư công giai đoạn 2025-2030. Ông Nguyễn Văn Đại, Bí thư Đảng uỷ xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch cho biết, các đơn vị đã khắc phục khó khăn về địa hình, thời tiết để hoàn thành công trình và đóng điện 4 Trạm biến áp, kịp thời cấp điện sinh hoạt cho người dân xã Tân Trạch và tại Khu di Di tích lịch sử hang Tám cô, trung tâm UBND xã Thượng Trạch. “Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, tỉnh Quảng Bình và các ban ngành liên quan, đã có điện lưới Quốc gia về tới bản để bà con sử dụng. Khi có điện lưới, bà con sẽ vận dụng vào sản xuất, nâng cao đời sống, phát triển kinh tế ngày một tốt hơn”.

Tổng Công ty Điện lực miền Trung và Công ty Điện lực Quảng Bình đã trích quỹ phúc lợi hơn 300 triệu đồng hỗ trợ đầu tư hệ thống điện sau công tơ, lắp đặt thiết bị trong nhà cho các hộ dân xã Tân Trạch. Ông Vũ Thanh Phong, Phó Giám đốc Công ty Điện lực Quảng Bình cho biết, công nhân điện lực đã khẩn trương hướng dẫn bà con làm thủ tục cấp điện, hỗ trợ kỹ thuật đấu nối sau công tơ và hướng dẫn bà con sử dụng điện an toàn. Hệ thống điện sau công tơ còn lại ở xã Thượng Trạch sẽ tiếp tục được UBND tỉnh Quảng Bình huy động bằng nguồn xã hội hóa. “Công ty Điện lực Quảng Bình tổ chức nghiệm thu cùng với chủ đầu tư để đóng điện công trình cấp điện xã Tân Trạch, xã Thượng Trạch. Chúng tôi tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn trực tiếp cho người dân trong công tác an toàn điện để bà con sử dụng điện đảm bảo an toàn và hiệu quả”.

Dự án cấp điện lưới cho 2 xã Tân Trạch, Thượng Trạch do Sở Công Thương tỉnh Quảng Bình làm chủ đầu tư với nguồn kinh phí 110 tỷ đồng từ ngân sách của tỉnh, bao gồm 6 trạm biến áp, gần 49km đường dây trung thế. Trong dự án này, hơn 27km đường dây đi ngầm qua vùng lõi Di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Với vị trí đặc biệt như vậy, UBND tỉnh Quảng Bình yêu cầu chủ đầu tư dự án bảo đảm chất lượng và tiến độ đề ra, đưa vào khai thác sử dụng theo đúng mục tiêu của dự án. Ông Phan Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Bình cho biết, nguồn điện sử dụng ổn định và lâu dài góp phần phát triển kinh tế kinh tế xã hội, phục vụ các đơn vị đóng trên địa bàn biên giới đảm bảo an ninh quốc phòng. “Khi có điện lưới quốc gia, câu chuyện sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn 2 xã này sẽ từng bước thay đổi và có thể thay đổi rất nhanh, thậm chí thay đổi trong tất cả dự án sản xuất, chế biến của bà con. Bà con ngoài việc nâng cao được nhận thức, trình độ, tiếp cận công nghệ thông tin thì việc sản xuất thủ công trước đây sẽ được thay thế bằng sản xuất sử dụng cơ giới máy móc”./.