G’luh pa choom p’rá Anh đhị Vel du lịch Bhơhôồng, chr’val Sông Kôn, chr’hoong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam ta bhrợ bhui har, r’rộ r’răm. Lớp học vêy lâh 30 cha năc năc ma nuyh Cơ Tu ting pâh bhrợ bh’rợ du lịch vel bhươl đhị vel đong. A Lăng Đà, ma nuyh ting pâh lớp pa choom p’rá Anh xay moon, anoo lâng đhanuôr Cơ Tu coh đâu ơy bhrợ bh’rợ du lịch vel bhươl lâh k’zệt c’moo. T’mooi du lịch tước Bhơhôồng nắc bấc ma nuyh tơợ k’tiếc k’ruung lơơng, ha dợ căh ngai choom prá p’rá apêê, zập bh’rợ tơợ âm cha, prá xay, múa hát, pa căh bh’nơơn bh’rợ, dịch vụ… zêng k’đươi ma nuyh choom prá p’rá apêê xay moon đoọng. Rau đâu, bhrợ t’mooi lâng đhanuôr căh choom ặt tr’đăn, pa xiêr rau liêm chr’năp, loom ta nih bêl t’pâh t’mooi cung cơnh pa dưr du lịch. Tu cơnh đêêc, bêl xơợng vêy lớp pa choom p’rá Anh bhrợ đhị vel đong, anoo lâng đhanuôr đâh ting pâh pa choom: “Xọoc tơợp, a cu ngoọ học p’rá apêê k’đhap bhlầng, k’pân căh choom ng’prá. Năc tơợ ơy ting pâh pa choom, nâu kêi acu ơy choom prá tr’bứi, choom ting zooi bhrợ đăh bhrợ têng du lịch đhị vel đong. Xang lớp nâu, a cu rơơm dzợ vêy bấc apêê lớp pa choom p’rá ma nuyh k’tiếc k’ruung lơơng đoọng ting pâh pa choom, pa dưr dal c’năl ha đay”.

Đhị vel Ga Lêê, chr’val Tà Bhing, chr’hoong da ding ca coong Nam Giang cung xoọc bhrợ lớp pa choom p’rá Anh đoọng ha đhanuôr Cơ Tu bhrợ du lịch. Hợp tác xã du lịch z’nươr tơợ vel bhươl Cơ Tu đhị vel Ga Lêê ta bhrợ tơợ c’moo 2015. Coh đâu dzợ zư đơc bấc chr’năp văn hóa âng ma nuyh Cơ Tu cơnh taanh a din, taanh a pậ, zong lâng tân tung da dặ, bấc j’niêng cr’bưn bhiệc bhan ta bhrợ têng… Xọoc đâu, vel Ga Lêê năc zr’lụ du lịch vel bhươl vêy đợ bấc t’mooi ma nuyh k’tiếc k’ruung lơơng tước cha ơh, chêêc năl ooy zr’lụ k’tiếc Nam Giang, tỉnh Quảng Nam. Đhơ cơnh đêêc, bh’rợ du lịch đhị đâu cung lưm bấc k’đhap k’ra, coh đêêc năc dap tước rau cha groong ooy đh’riêng p’rá. Tu cơnh đêêc, bêl chr’hoong Nam Giang bhrợ lớp p’rá Anh đhị vel đong ơy vêy bấc đhanuôr ting pâh pa choom. Amoó Pơ Loong Ven ặt đhị vel Ga Lêê, chr’val Tà Bhing, chr’hoong Nam Giang đoọng năl, trơ vâng lâng bh’rợ ha rêê ha dợ năc amoó cung pa zay ting zập g’luh pa choom p’rá Anh. Xang lâh 10 chu ting pâh pa choom, nâu kêi amoó lâng apêê coh lớp nâu ơy choom xơợng - năl lâng prá p’rá Anh đhị bêl tr’lưm tr’lêy. Ting cơnh amoó Pơ Loong Ven, pa choom p’rá Anh doọ k’đhap, ha dợ k’dua c’la đay năc pa zay, pa ghit đương xơợng lâng chô prá t’bấc. Amoó yêm loom đươi vêy lớp học nâu, năc ađoo ơy choom pa prá lâng apêê t’mooi ma nuyh k’tiếc k’ruung lơơng: “Bêl t’mooi tước ooy vel ha dợ căh choom prá xay lâng apêê cu xơợng k’chit bhlầng. Tu cơnh đêêc, a cu kiêng pa choom p’rá Anh đọong choom prá lâng t’mooi, pa căh rau chr’năp liêm âng ma nuyh đay. Tơợ ơy ting pâh học, a cu lêy pa choom p’rá apêê cung doọ lâh k’đhap, xơợng pr’hay dzợ. Nâu kêi acu cung choom prá tr’bứi lâng rơơm năc choom đươi ooy bh’rợ t’pâh t’mooi”.

Lớp pa choom p’rá Anh đhị vel Ga Lêê, chr’val Tà Bhing, chr’hoong Nam Giang ơy lâh 1 c’xêê nâu. Năc khóa học ếp t’ngay, tu cơnh đêêc giáo viên k’đhơợng lêy pa ghit pazêng c’năl p’rá Anh buôn prá xay cơnh: lưm ta mooh - xay moon ooy c’la đay, vel đong đay, t’đang t’pâh, ch’ol c’lâng p’rang đoọng ha pêê, đợ zên, chr’năp pa câl - dịch vụ, prá xay đăh ặt đhêy, âm cha… Amoó Zơ Râm Thị Ngân, giáo viên Trường Tiểu học Zơ Nông, thị trấn Thạnh Mỹ, chr’hoong Nam Giang, k’đhơợng lớp pa choom p’rá Anh đhị vel Ga Lêê, chr’val Tà Bhing đoọng năl, apêê ting pâh pa choom năc đhanuôr Cơ Tu, ặt ma mông coh vel bhươl, apêê căh lâh lưm prá lâng apêê coh lơơng. Tu cơnh đêêc, pazêng bọop p’rá Anh buôn năl, buôn xơợng, buôn prá năc amoó pa choom đoọng la lăm. Amoó dzợ đươi dua tranh vẽ pa căh đoọng buôn lêy, buôn năl, quay clip pa căh ooy zalo, facebook đoọng ha pêê apêê ting pâh pa choom ting pa choom coh đong. Cô giáo Zơ Râm Thị Ngân đoọng năl: “Bêl đhanuôr xơợng a đay kiêng đươi năc apêê pa choom đâh choom bhlầng. Lalăm dạy, a cu ơy chêêc năl c’nặt pa choom, t’ngay c’xêê bhrợ tour du lịch âng đhanuôr buôn bhrợ đoọng pa choom c’năl cơnh đoọng liêm choom bhlầng. Xa nay lớp học zêng lêy ting lalua âng tour du lịch đhanuôr bhrợ. Pa zay bêl xang khóa học nâu năc apêê học viên choom prá lưch đợ rau crêê tước 1 tour du lịch”.

Pa choom, pa dưr dal c’năl p’rá ma nuyh k’tiếc k’ruung lơơng zooi đhanuôr bhrợ du lịch đhị apêê chr’hoong da ding ca coong tỉnh Quảng Nam năc c’lâng lướt bhrợ liêm choom cơnh lâng rau ha dưr xoọc đâu âng ngành du lịch. Lớp pa choom p’rá Anh năc Dự án âng xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung bhrợ têng vel bhươl t’mêê, âng Sở Văn hóa, Thể thao lâng Du lịch tỉnh Quảng Nam xay bhrợ đhị 4 vel đong, coh đêêc vêy 2 chr’hoong da ding ca coong Nam Giang lâng Đông Giang. Khóa học ta bhrợ coh 30 phút lâng 120 tiết học. Khóa pa choom nâu năc đoọng pa dưr dal c’năl bhriêl choom bhrợ têng du lịch đhị zập zr’lụ vel bhươl bhrợ du lịch coh tỉnh Quảng Nam, chroi k’rong pa dưr dal bh’nơơn dịch vụ, rau xa nay âng t’mooi kiêng đươi. T’cooh Alăng Mai, Trưởng ban Acoon coh tỉnh Quảng Nam moon ghit, tỉnh Quảng Nam ơy vêy c’lâng bh’rợ bhrợ têng du lịch vel bhươl đhị apêê vel đong đăh Tây âng tỉnh. Bhiệc pa choom, pa dưr dal c’năl p’rá Anh đoọng ha đhanuôr acoon coh bhrợ du lịch năc đoo bh’rợ lalua ta nih, đoọng pa dưr dal bh’nơơn pa dưr du lịch vel bhươl đhị apêê vel đong: “Ma nuyh bhrợ du lịch năc k’đươi vêy c’năl, c’rơ bhriêl choom đăh p’rá ma nuyh k’tiếc k’ruung lơơng vêy cơnh đêêc năc vêy buôn t’pâh t’mooi ma nuyh k’tiếc k’ruung lơơng tước ooy vel đong đay. Bhiệc pa choom, pa dưr dal c’năl bhriêl choom đăh đh’riêng p’rá âng ma nuyh k’tiếc k’ruung lơơng đoọng ha đhanuôr, tơợ a hay, apêê vel đong căh ơy choom bhrợ. Nâu kêi ơy vêy xa nay bh’rợ âng k’tiếc k’ruung đh’rưah lâng Sở Văn hóa, Thể thao lâng Du lịch pa zưm lâng apêê chr’hoong bhrợ rau lalua ta nih, liêm choom bhlầng coh c’lâng pa dưr du lịch cơnh đhr’năng xoọc đâu”./.

Phổ cập ngoại ngữ cơ bản giúp đồng bào miền núi Quảng Nam bắt nhịp xu thế làm du lịch       

Tỉnh Quảng Nam đang tổ chức các lớp phổ cập ngoại ngữ cho đồng bào dân tộc thiểu số làm du lịch cộng đồng tại các địa phương miền núi. Thông qua các lớp học này nhằm từng bước nâng cao nguồn nhân lực có chất lượng thúc đẩy ngành Du lịch phát triển bền vững, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống người dân

Buổi học tiếng Anh tại Làng du lịch cộng đồng Bhơhôồng, xã Sông Kôn, huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam diễn ra hào hứng, sôi nổi. Lớp học có hơn 30 thành viên là người Cơ Tu tham gia làm du lịch cộng đồng tại địa phương. A Lăng Đà, học viên lớp tiếng Anh chia sẻ, anh và bà con Cơ Tu nơi đây làm du lịch cộng đồng đã mười mấy năm. Khách du lịch đến Bhơhôồng chủ yếu là người nước ngoài, nhưng không ai biết ngoại ngữ, mọi việc từ ăn uống, trao đổi, múa hát, giới thiệu sản phẩm, dịch vụ... đều do thông dịch viên phiên dịch. Điều này vô tình tạo khoảng cách giữa bà con và du khách, giảm sự thân thiện, gần gũi cũng như cản trở việc phát triển du lịch. Do vậy, khi nghe tin có lớp bồi dưỡng tiếng Anh mở tại địa phương, anh và bà con đăng ký theo học ngay: “Ban đầu, tôi tưởng học ngoại ngữ rất khó, sợ không học được. Nhưng sau một thời gian học, nay tôi nói được một chút có thể hỗ trợ trong quá trình làm du lịch cộng đồng tại địa phương. Sau lớp này, tôi mong muốn có thêm các lớp học ngoại ngữ tương tự như thế này để theo học, nâng cao ngoại ngữ cho bản thân”.  

Tại thôn Ga Lêê, xã Tà Bhing, huyện miền núi Nam Giang cũng đang tổ chức lớp bồi dưỡng tiếng Anh cho bà con Cơ Tu làm du lịch. Hợp tác xã du lịch dựa vào cộng đồng Cơ Tu tại thôn Ga Lêê thành lập từ năm 2015. Nơi đây còn lưu giữ rất nhiều giá trị văn hóa của người Cơ Tu như dệt thổ cẩm, đan lát, dân ca, dân vũ, lễ hội truyền thống, tập tục sinh hoạt... Hiện, thôn Ga Lêê là điểm du lịch cộng đồng có lượng khách nước ngoài ghé thăm nhiều nhất khi đến với vùng đất Nam Giang, tỉnh Quảng Nam. Tuy nhiên, hoạt động du lịch tại đây cũng gặp khó khăn, trong đó phải kể đến “rào cản” về ngoại ngữ. Chính vì thế, khi huyện Nam Giang mở lớp tiếng Anh cơ bản ngay tại địa phương đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ người dân. Chị Pơ Loong Ven ở thôn Ga Lêê, xã Tà Bhing, huyện Nam Giang cho biết, bận rộn với công việc nương rẫy nhưng chị vẫn cố gắng tham gia đầy đủ các buổi học tiếng Anh. Hơn 10 buổi theo học, nay chị và các thành viên trong lớp đã có thể nghe - hiểu - nói những câu tiếng Anh đơn giản trong giao tiếp. Theo chị Pơ Loong Ven, học tiếng Anh không khó, nhưng đòi hỏi người học phải tập trung, chú ý và chịu khó ôn luyện. Chị rất vui vì sau khóa học này đã có thể giao tiếp với khách du lịch: “Khách đến tham quan làng mình mà không giao tiếp được với họ, tôi thấy rất là xấu hổ. Vì thế, tôi muốn học tiếng Anh để có thể nói chuyện với du khách, giới thiệu về dân tộc mình. Sau mấy buổi học, tôi thấy học ngoại ngữ không quá khó, những câu đơn giản có thể học được và thấy rất thú vị. Chừ tôi cũng nói được đôi chút và hy vọng có thể vận dụng vào cộng việc được”.

Lớp bồi dưỡng tiếng Anh tại thôn Ga Lêê, xã Tà Bhing, huyện Nam Giang hoạt động đã hơn 1 tháng nay. Là khóa học ngắn hạn nên giáo viên phụ trách chú trọng những kiến thức tiếng Anh giao tiếp cơ bản như: Chào hỏi – giới thiệu – tạm biệt, cảm ơn - xin lỗi, chúc mừng – mời gọi, chỉ đường, giá cả hàng hoá - dịch vụ, giao tiếp trong cung cấp dịch vụ lưu trú - ăn uống... Cô Zơ Râm Thị Ngân, giáo viên Trường Tiểu học Zơ Nông, thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang, phụ trách lớp bồi dưỡng tiếng Anh tại thôn Ga Lêê, xã Tà Bhing cho biết, học viên là đồng bào Cơ Tu, sống trong thôn, bản, ít giao tiếp ngoài cộng đồng. Do vậy, những câu, từ tiếng Anh đơn giản, ngắn gọn, dễ phát âm được cô ưu tiên giảng dạy. Cô còn sử dụng hình ảnh để minh họa, quay lại clip các buổi học đưa lên zalo, facebook để học viên ôn luyện và tự học. Cô Zơ Râm Thị Ngân cho biết: “Khi bà con cảm thấy có nhu cầu thì học rất nhanh. Trước khi dạy, tôi đã tìm hiểu kỹ các khâu, lịch trình tour du lịch bà con thường làm để bòi dưỡng kiến thức cho phù hợp. Chương trình tại lớp học hoàn toàn bám sát theo tour du lịch. Cố gắng kết thúc khóa học, các học viên đều nắm được bắt được vốn tiếng anh phục vụ cho 1 vòng tour du lịch”.

Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao ngoại ngữ hỗ trợ người dân làm du lịch tại các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam là hướng đi phù hợp với sự phát triển hiện nay của ngành du lịch. Lớp bồi dưỡng tiếng Anh là Dự án thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam triển khai tại 4 địa phương, trong đó, có 2 huyện miền núi Nam Giang và Đông Giang. Khóa học diễn ra trong 30 buổi với 120 tiết học. Mục tiêu của khóa học nhằm nâng cao chất lượng nguồn lực du lịch tại các điểm du lịch nông thôn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, sự hài lòng của du khách. Ông A Lăng Mai, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam khẳng định, tỉnh Quảng Nam đã có định hướng khai thác du lịch cộng đồng tại các địa phương phía Tây của tỉnh. Việc bồi dưỡng, nâng cao tiếng Anh cơ bản cho đồng bào làm du lịch là hoạt động thiết thực, nhằm nâng cao hiệu quả phát triển du lịch cộng đồng tại tại các địa phương: “Người làm du lịch đời hỏi phải có kiến thức về ngoại ngữ sẽ rất thuận lợi nhất là khi đón du khách nước ngoài. Việc đào tạo, nâng cao ngoại ngữ cho người dân lâu nay các địa phương chưa làm được. Nay có Chương trình mục tiêu Quốc gia hỗ trợ và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp các huyện trực tiếp làm rất là cần thiết trong xu thế phát triển du lịch hiện nay”./.