Tơợ cruung k’tiếc đharựt đharăh, nâu cơy zr’lụ cruung k’tiếc An toàn khu n’nâu ơy t’bhlâng pa dưr k’rơ pa bhlâng.

Chr’hoong da ding k’coong Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi vêy k’nặ 84% đhanuôr năc manuyh H’re, Zr’lụ cruung k’tiếc n’nâu năc đhị dưr vaih âng C’bhuh Du kích Ba Tơ lâng dưr vaih bh’rợ Gung dưr Ba Tơ lịch sử t’ngay 11/3/1945.

Coh pazêng t’ngay n’nâu, đhanuôr H’re chr’val Ba Vinh, muy coh 5 chr’val zr’lụ An toàn khu chr’hoong Ba Tơ xoọc bhui har col keo. Tơợ đhăm k’tiếc đharưt đharăh, tước nâu cơy, đhanuôr ơy n’năl cha bêệt ha roo ruộng, choh keo lai, b’băn ch’choh tu cơnh đêêc pr’ắt tr’mông ting t’ngay tr’xăl liêm pr’hay. T’cooh Phạm Văn Nhít, ăt coh chr’val Ba Vinh, chr’hoong Ba Tơ prá xay:

“Cr’noon zi vêy bấc pa bhlâng, pr’loọng đong bấc năc tước k’zệt héc ta, pr’loọng đong m’bứi mơ bơr pêê héc ta. Doọ rau bil hư năc đớc đanh tước 5 c’moo, muy héc ta vêy mơ muy ha riêng tấn. Zên bơơn pay pa chô năc bhrợ đong ăt, câl xe, đoọng k’coon lướt học”.

Zr’lụ An toàn khu Ba Tơ đăn ooy C’lâng bhlâng 24 bâc ơl xe vốch chô ooy Tây Nguyên ga măc bhưah. Pazêng c’lâng la liêm, vêy ta bhrợ đhị zr’lụ đô thị Ba Tơ công năc k’rong bhrợ đoọng ha zr’lụ An toàn khu, lâng đợ zên tước k’ha riêng tỷ đồng. Rau đêêc năc đợ c’lâng lướt Trần Quý Hai, 30/10, Trần Toại…

Xay bhrợ cơnh Xa nay bh’rợ 30a, 135… coh pazêng c’moo ahay, chr’hoong Ba Tơ t’bhlâng bhrợ têng pazêng rau pr’đươi chr’năp; xay bhrợ dự án, bh’rợ bhrợ cha. Zr’lụ “An toàn khu” ơy vêy bấc rau tr’xăl liêm choom. 100% chr’val coh chr’hoong vêy c’lâng ô tô tước ooy zr’lụ ch’val, vêy trạm y tế, trường học… Đợ zên bơơn pay pa chô bơơn lâh 8,7 ức đồng coh muy c’moo.

Bh’rợ đươi dua khoa học lâng công nghệ ooy bh’rợ choh atao đhị k’tiếc da ding năc đoọng pa xiêr đhr’năng hr’lang k’tiếc. Huyện uỷ Ba Tơ ơy bhrợ Nghị quyết xay moon năc t’bhlâng zư lêy crâng xoọc vêy, t’bhlâng bhrợ k’rơ bh’rợ choh crâng đoọng bhrợ t’vaih cr’van cr’bhộ, t’bhlâng zư lêy lâng đươi dua rau liêm choom âng crâng, nhâm mâng rau liêm crêê âng crâng.

Choh crâng năc muy coh pazêng pr’đơợ đoọng Ba Tơ pa dưr kinh tế nhâm mâng lâng t’bil lơi ha ul, đharựt, ting n’năc zư lêy môi trường liêm choom pa bhlâng. Zập c’moo prang chr’hoong choh k’dâng 6.600 héc ta crâng keo, tước nâu cơy đhăm crâng vêy ta choh vêy k’nặ 66 r’bhâu héc ta, pa dưr đợ gâm ngút âng crâng lâh 66% pazêng đhăm choh. T’cooh Trần Duy Thảo, 72 c’moo ăt coh chr’val Ba Động, muy coh 4 chr’val k’van bhlâng coh zr’lụ An toàn khu Ba Tơ prá xay:

“Tr’xăl bấc bhlâng năc c’lâng p’rang, vêy ta bhrợ liêm mâng, c’lâng, trường, trạm vêy ta bhrợ ga măc bhưah. L’lăm ahay vêy muy bơr chr’val căh vêy c’lâng tước ooy chr’val năc nâu cơy zêng vêy c’lâng ta bhrợ lâng nhựa. Ha dợ trạm xá, y tế công liêm choom, bh’rợ tr’nêng âng apêê y bác sĩ crêê cơnh cr’noọ xa nay. Lâng chr’hoong Ba Tơ, bấc bhlâng năc đhanuôr acoon coh, xoọc đâu pr’ăt tr’mông vêy ta pa dưr k’rơ bhlâng, zập pr’loọng đong t’bhlâng bhrợ cha, t’vaih cr’van cr’bhộ”.

Xang k’nặ muy nhiệm kỳ xay bhrợ cơnh xa nay Nghị quyết Đại hội Đảng bộ chr’hoong g’luh XIX, chr’năp bhlâng năc coh c’moo 2024, Ba Tơ ơy bơơn bấc bh’nơơn bh’rợ chr’năp ga măc. Pazêng chr’năp âng bh’rợ tr’nêng xay moon đớc bơơn lâh 2.300 tỷ đồng, bơơn lâh 100% cr’noọ xa nay, dzoóc 9,96% t’piing lâng cr’chăl n’nâu coh c’moo 2023. Đợ zên bơơn pay pa chô âng muy cha năc đhanuôr k’nặ 50,7 ức đồng muy cha năc coh muy c’moo, dzoóc 4 ức đồng t’piing lâng c’moo 2023. Đảng bộ chr’hoong Ba Tơ t’bhlâng bhrợ bh’rợ t’bil ha ul, pa xiêr đharựt. Ha dang coh c’moo 2021, chr’hoong vêy k’nặ 6 r’bhâu pr’loọng đong đharựt năc tước x’rịa c’moo 2024 ơy pa xiêr dzợ lâh 2.800 pr’loọng đong, pay mơ 15,95%...

T’cooh Đinh Ngọc Vỹ, Bí thư Huyện uỷ Ba Tơ prá xay, tước nâu cơy, pazêng chr’val coh zr’lụ An toàn khu ơy xay bhrợ liêm xang bh’rợ t’bil lơi đong zir xrăh, t’răh ha ruôi đoọng ha pr’loọng đong đharựt, pr’loọng đong chính sách. Chr’hoong t’bhlâng tước x’rịa c’moo đâu, đợ pr’loọng đong đharựt xiêr dzợ mơ 4,72%:

“Chr’hoong Ba Tơ ơy k’rong pazêng c’rơ đoọng pa dưr pazêng chr’val coh zr’lụ An toàn khu, pa bhlâng năc bhrợ têng pazêng rau pr’đươi chr’năp, c’lâng p’rang, trường học, trạm y tế đoọng đhanuôr coh zr’lụ An toàn khu vêy bấc rau liêm crêê; P’loon đươi dua pazêng rau c’rơ, pazêng rau zên prặ k’rong đh’rưah đoọng bhrợ pa dưr pr’ăt tr’mông ha zr’lụ An toàn khu. Xoọc đâu, vêy 1 chr’val zr’lụ An toàn khu xay bhrợ liêm xang bhươl cr’noon t’mêê 2019. Pazêng chr’val ha mơ dzợ vêy đợ rau tr’xăl z’zăng liêm choom coh bh’rợ pa dưr pr’ăt tr’mông, pa xiêr đharựt nhâm mâng lâng pa liêm, pa crêê pr’ăt tr’mông cơnh chr’val Ba Dinh, Ba Vinh lâng Ba Thành. Coh cr’chăl ha y t’bhlâng xay bhrợ đoọng pazêng chr’val xay bhrợ liêm choom bhươl cr’noon t’mêê cr’chăl c’moo 2026 - 2030, pa xiêr đợ pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt, pa dưr pr’ăt tr’mông âng đhanuôr k’bhộ ngăn lâh mơ”./.

ĐỔI THAY TRÊN VÙNG ĐẤT AN TOÀN KHU BA TƠ - QUẢNG NGÃI

Huyện miền núi Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi là nơi ra đời đội du kích Ba Tơ anh hùng, là vùng An toàn khu của Trung ương ở Quảng Ngãi trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Từ vùng đất nghèo khó, đến nay vùng đất An toàn khu đã vươn mình mạnh mẽ.

Huyện miền núi Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi có gần 84% dân số là người H’re. Vùng đất này là nơi ra đời Đội Du kích Ba Tơ và diễn ra cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ lịch sử ngày 11/3/1945.

Những ngày này, bà con H’Re xã Ba Vinh, một trong 5 xã vùng An toàn khu huyện Ba Tơ đang hồ hởi thu hoạch keo lai. Từ vùng đất nghèo khó, đến nay, đồng bào đã biết trồng lúa nước, trồng keo lai, chăn nuôi lấy ngắn nuôi dài nên cuộc sống dần đổi thay. Ông Phạm Văn Nhít, ở xã Ba Vinh, huyện Ba Tơ cho biết:

“Thôn chúng tôi có rất nhiều, hộ nhiều thì vài chục héc ta, hộ ít thì vài héc ta, 2, 3 héc ta. Không mất mùa thì để 5 năm, một héc ta được trăm tấn. Tiền thu được thì để làm nhà, mua xe, cho con đi học”.

Vùng An toàn khu Ba Tơ nằm trên trục Quốc lộ 24 nhộn nhịp nối với Tây Nguyên đại ngàn. Những con đường đẹp, được đầu tư xây dựng tại trung tâm đô thị Ba Tơ cũng chính là đầu tư cho vùng An toàn khu, với kinh phí hàng trăm tỷ đồng. Đó là các tuyến đường Trần Quý Hai, 30/10, Trần Toại...

Thực hiện các Chương trình 30a, 135.. những năm qua, huyện Ba Tơ tập trung đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, xã hội; triển khai các dự án, mô hình sản xuất. Vùng “An toàn khu” đã có nhiều đổi thay. 100% xã trong huyện có đường ô tô đến trung tâm xã, có trạm y tế, trường học... Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 8,7 triệu đồng/năm.

Việc áp dụng các giải pháp khoa học và công nghệ vào canh tác mía trên đất gò, đồi nhằm hạn chế xói mòn, rửa trôi đất rất hiệu quả. Huyện ủy Ba Tơ đã ra Nghị quyết xác định phải tập trung chăm sóc, bảo vệ rừng hiện có, đẩy mạnh trồng rừng để làm giàu, tăng cường công tác khoanh nuôi, quản lý và khai thác tốt tiềm năng của rừng, ổn định môi trường sinh thái bền vững.

Trồng rừng nguyên liệu là một trong các điều kiện để Ba Tơ phát triển kinh tế bền vững và xoá đói, giảm nghèo, góp phần không nhỏ trong việc bảo vệ môi trường sinh thái. Bình quân mỗi năm, cả huyện trồng gần 6.600 héc ta rừng keo nguyên liệu, đến nay diện tích rừng sản xuất trên địa bàn huyện đạt gần 66.000 héc ta, nâng độ che phủ của rừng lên trên 66% tổng diện tích. Ông Trần Duy Thảo, 72 tuổi ở xã Ba Động, một trong 4 xã phát triển nhất ở vùng An toàn khu Ba Tơ bày tỏ:

“Thay đổi nhất là cơ sở hạ tầng, xây dựng rất khang trang, đường trường trạm rất thông thoáng. Trước đây có một số xã không có đường đến trung tâm xã mà hiện nay đều có mà đường trải nhựa. Còn trạm xá, y tế cũng đảm bảo, chất lượng y bác sĩ đáp ứng theo nhu cầu. Đối với huyện Ba Tơ, hầu hết là đồng bào dân tộc thiểu số hiện nay cũng phát triển mạnh, nỗ lực phấn đấu của từng hộ gia đình”.

Sau gần một nhiệm kỷ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XIX, đặc biệt là năm 2024, Ba Tơ đã ghi dấu với nhiều kết quả tích cực. Tổng giá trị sản xuất ước đạt trên 2.300 tỷ đồng, đạt trên 100% kế hoạch, tăng 9,96% so với cùng kỳ năm 2023. Thu nhập bình quân đầu người đạt gần 50,7 triệu đồng/người/năm, tăng 4 triệu đồng so với năm 2023. Đảng bộ huyện Ba Tơ chú trọng công tác xóa đói, giảm nghèo. Nếu như năm 2021, huyện có gần 6.000 hộ nghèo thì đến cuối năm 2024 giảm còn hơn 2.800 hộ, chiếm 15,95 %...

Ông Đinh Ngọc Vỹ, Bí thư Huyện ủy Ba Tơ cho biết, đến nay, toàn bộ các xã vùng An toàn khu đã thực hiện xong xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, gia đình chính sách. Huyện phấn đấu cuối năm nay, đưa tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 4,72%:

“Ba Tơ đã tập trung nhiều nguồn lực cho phát triển các xã vùng An toàn khu, nhất là đầu tư kết cấu hạ tầng, giao thông, trường học, trạm y tế để bảo đảm nhân dân vùng An toàn khu tốt hơn; Tận dụng các nguồn lực, các nguồn vốn lồng ghép để thực hiện phát triển kinh tế xã hội vùng An toàn khu. Hiện nay, có 1 xã vùng An toàn khu về đích nông thôn mới năm 2019. Các xã còn lại có sự thay đổi đáng kể trong phát triển kinh tế xã hội, giảm nghèo bền vững và cải thiện đời sống nhân dân như xã Ba Dinh, Ba Vinh và Ba Thành. Thời gian tới tiếp tục phấn đấu các xã đều về đích nông thôn mới giai đoạn 2026-2030, giảm dần tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo, nâng cao mức sống của nhân dân”./.