Vel 4 nắc vel pa bhlâng zr’nắh k’đhạp pr’lứch hơơn âng chr’val Trà Mai, chr’hoong Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. C’moo đâu, zâp đoàn viên đha đhâm c’moor, Hội pân đil cóh chr’val nâu đh’rứah bhrợ pa dưr xa nay bh’rợ đác cha ngaách đoọng ha đhanuôr. Lứch c’moo, xa nay bh’rợ đác cha ngaách bhrợ liêm xang, zâp ngai yêm loom, hơnh déh.

Cr’chăl hanua, đh’rứah lâng bhiệc zooi đhanuôr bhrợ zâp xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung, Ủy ban MTTQVN chr’val Trà Mai lâng zâp tổ chức thành viên niêm yết p’cắh moon đợ pr’loọng đhanuôr bơơn đươi zâp xa nay bh’rợ, lấh mơ nắc đắh xa nay bh’rợ pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung zr’lụ đhanuôr acoon cóh. Đhị zâp pr’họp, pa bhrợ âng hội đoàn thể, Mặt trận lâng zâp tổ chức thành viên zêng p’têết pazưm prá xay xa nay bh’rợ nâu. T’coóh Nguyễn Văn Quận, manứih acoon cóh Ca Dong, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chr’val Trà Mai, chr’hoong Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam đoọng năl: Mặt trận lâng zâp tổ chức đoàn thể vel đông pazưm zâp c’bhúh pr’loọng đông p’têết pazưm bhrợ dự án chóh tơơm sâm Ngọc Linh, tơơm zanươu đhị dứp crâng: “Bhrợ zâp xa nay bh’rợ đoọng m’ma chr’nóh, bh’năn băn, azi xay moon ooy vel, vel bhrợ bha ar pa tơ pa gơi ooy chr’val lêy. Bh’rợ âng cấp piing ooy đắh pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung zr’lụ đhanuôr acoon cóh nắc lêy bhrợ ting bh’rợ c’bhúh cắh vêy đoọng ooy zâp pr’loọng đông, m’bứi bhlâng mưy c’bhúh nâu vêy 10 pr’loọng nắc a’tếh ooy mưy bh’rợ. Đắh bhiệc nâu, bêl họp Ban Thường vụ Đảng uỷ chr’val azi ơy đươi đh’rứah xay bhrợ ting c’bhúh. Bhiệc nâu âng chr’val trực tiếp bhrợ bha ar pa tơ zooi đoọng ha c’bhúh pr’loọng đông nâu, ha dợ lâng c’năl bh’rợ âng đhanuôr nắc bha ar pa tơ bhrợ cắh têêm ngăn”.

T’mêê đâu, Ban acoon cóh tỉnh Quảng Nam pa zưm lâng zâp cấp Hội pân đil chr’hoong Phước Sơn bhrợ zâp g’lúh prá xay pazưm lâng bấc cr’liêng xa nay đắh zêl cha groong tr’vay tr’lin cóh pr’loọng đông, bhrợ liêm ma mơ pân jứih pân đil, zêl t’bil bhiệc tr’pay bêl dzợ p’niên lâng crêê đhi noo bhúh xoọng... Bhiệc pazưm bhrợ prá xay lâng boọp, bha ar pa tơ lâng sân khấu hoá ơy t’pấh bấc ơl đhanuôr cóh k’coong ch’ngai chr’hoong Phước Sơn ting pấh chi ớh. P’căn Hồ Thị Hồng Đào, Trưởng phòng acoon cóh chr’hoong Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam đoọng năl, ooy c’moo 2023, bơr pêê chr’val k’coong ch’ngai chr’hoong Phước Sơn ơy bhrợ pa dưr bh’rợ “Chi hội pân đil moon cắh lâng tr’pay diịc điêl bêl dzợ p’niên lâng crêê đhi noo bhúh xoọng” lâng nắc vêy bhrợ t’bhứah ooy cr’chăl nâu a’tốh: “Pa zưm lâng đợ apêê vêy bấc ngai chắp, pazưm ooy zâp g’lúh sinh hoạt, đhi noo cóh hội đoàn thể, âng vel tổ dân phố, đh’rứah lâng prá xay k’đươi moon. Đợ apêê tr’pay diịc điêl bêl dzợ p’niên, crêê đhi noo bhúh xoọng nắc lướt tước đông moon p’too đoọng apêê oó bhrợ cơnh đêếc dzợ”.

Cung cơnh chr’hoong k’coong ch’ngai Phước Sơn, chr’hoong k’coong ch’ngai Đông Giang, tỉnh Quảng Nam năl ghít pr’ắt bh’rợ chr’nắp âng bh’rợ p’too moon đhanuôr đắh bhiệc bhrợ zâp xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung. Lâng zâp dự án đắh bh’rợ pa dưr pr’ắt tr’mung zr’lụ đhanuôr acoon cóh, chr’hoong Đông Giang zêng váih c’lâng bh’rợ liêm ghít đoọng ha zâp tổ chức đoàn thể pấh bhrợ cắh cậ k’đhơợng bhrợ zâp dự án. Bơơn đoọng bhrợ dự án 8 đắh râu bhiệc đấh hân lâng pân đil, p’niên, cr’chăl hanua, Hội pân đil chr’hoong nâu ơy pa zưm nhâm mâng lâng UBND chr’hoong, zâp chr’val thị trấn xay bhrợ xa nay bh’rợ. Tr’nơợp, Hội pân đil bhrợ liêm choom bh’rợ prá xay ooy pân đil, p’niên, bhrợ liêm choom pr’ắt bh’rợ liêm ma mơ pân jứih pân đil. Chr’hoong cung k’đươi moon zâp hội, đoàn thể pấh bhrợ dự án 3 đắh “Pa dưr pa xớc bhrợ ha rêê, chóh pa dưr crâng nhâm mâng, pa dưr râu liêm váih âng zâp zr’lụ đoọng bhrợ hàng hoá ting n’juông chr’nắp. Dự án nâu ơy zooi đoọng zâp đoàn viên, đoàn viên lêy đươi zên đắh pa dưr pa xớc ha rêê, chóh pa dưr crâng nhâm mâng lâng zư lêy crâng. Cắh cậ lâng dự án 7 đắh “Zư lêy c’rơ đhanuôr, pa dưr dal c’năl bh’rợ, pr’ắt pr’dzoọng manứih acoon cóh; zêl cha groong oom oóch ooy p’niên”, bh’cộ chr’hoong đoọng ooy Văn phòng HĐND-UBND chr’hoong pa zưm lâng Trung tâm Y tế lâng zâp hội đoàn thể lêy cha mêết xay moon đhr’năng ooy p’niên cóh vel đông chr’hoong, xay moon k’đươi pa dưr dal c’năl bh’rợ đắh zêl cha groong oom oóch ooy p’niên. T’coóh Đỗ Hữu Tùng, acoon cóh Cơ Tu, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam đoọng năl: “Ban Chấp hành Đảng bộ chr’hoong, HĐND chr’hoong cung ơy pa glúh Nghị quyết đắh t’bhlâng zư lêy lâng pa dưr chr’nắp văn hoá âng manứih Cơ Tu pazưm lâng pa dưr pa xớc du lịch. UBMTTQVN chr’hoong lâng zâp tổ chức Hội, Đoàn thể bhrợ bh’rợ xay moon k’đươi đhanuôr pấh zư lêy pa dưr văn hoá nâu. Cr’chăl hanua ơy bhrợ liêm choom bh’rợ pazưm bhrợ. Zâp c’xêê, zâp quý ơy vêy g’lúh giao ban âng zâp hội đoàn thể đoọng năl ghít pr’lướt bh’rợ zâp xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung, ooy đâu chr’nắp lấh mơ nắc bh’rợ lêy bhrợ Nghị quyết 88 âng Quốc hội đắh pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung zr’lụ đhanuôr acoon cóh tước c’moo 2030”.

Cr’chăl đâu, Ban Thường trực UBMTTQVN tỉnh Quảng Nam p’ghít lêy xăl t’mêê cr’liêng xa nay, bh’rợ prá xay lâng zr’lụ đhanuôr acoon cóh. Ghít lấh nắc pazưm lâng zâp cơ quan truyền thông xay moon cr’liêng xa nay ooy “manứih vêy bấc ngai chắp prá xay đắh pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung da ding k’coong”... UBMTTQVN tỉnh Quảng Nam k’đhơợng bhrợ pay phiếu zước boọp p’rá đhanuôr zâp chr’hoong Phước Sơn lâng Nam Giang đắh pa dưr pa xớc giáo dục đào tạo, pa dưr dal chất lượng manứih pa bhrợ đhị vel đông. Ooy bh’nơơn pa zưm lêy phiếu lâng k’đươi moon âng zâp ngành crêê tước, đơn vị ơy pazưm xay moon ooy Thường trực Tỉnh uỷ, bhrợ đoọng ha cr’liêng xa nay hội nghị âng Thường trực Tỉnh uỷ Quảng Nam lâng manứih bấc ngai chắp zâp chr’hoong k’coong ch’ngai. Ban Thường trực UBMTTQVN bhrợ pa dưr c’bhúh lêy cha mêết trực tiếp Ban acoon cóh tỉnh, UBND chr’hoong Nam Giang, UBND chr’hoong Đông Giang lâng lêy cha mêết đhị báo cáo cóh Sở Giáo dục lâng Đào tạo đắh pa dưr pa xớc giáo dục đào tạo âng zâp chr’hoong k’coong ch’ngai tỉnh Quảng Nam. T’coóh Lê Thái Bình, Phó Chủ tịch UBMTTQVN tỉnh Quảng Nam đoọng năl, đhị lêy cha mêết, Mặt trận ting pấh prá bấc, bhrợ dự án 5 âng xa nay bh’rợ pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung zr’lụ đhanuôr acoon cóh: “Ban Thường trực UBMTTQVN tỉnh k’đươi moon zâp vel đông k’coong ch’ngai k’rang lêy cha mêết pr’lướt bhrợ têng, bh’nơơn xay bhrợ xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung zr’lụ đhanuôr acoon cóh. Nâu đoo nắc mưy ooy đợ cr’liêng xa nay thi đua âng UBMTTQVN zâp chr’hoong p’ghít lêy bhrợ ooy c’moo 2023. Đh’rứah lâng zâp bh’rợ liêm ghít, râu moót bhrợ liêm ma mơ, rơơm xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung nâu pazưm lâng xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung đắh pa xiêr đha rứt nhâm mâng, bh’rợ đơơng chô bh’nơơn liêm choom đoọng bhrợ pr’đơợ pa dưr pa xớc zr’lụ đhanuôr acoon cóh”.

Mưy ooy đợ bh’nơơn chr’nắp nắc zâp bh’rợ zr’ziêng âng zâp cơ quan, đơn vị zâp vel, chr’val zr’lụ đhanuôr acoon cóh tỉnh Quảng Nam bơơn zư lêy ta luôn, vêy bh’nơơn dal. Tước đâu, 94 cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp cóh tỉnh nâu ơy pay kết nghĩa lâng 66 chr’val k’coong ch’ngai; 9 chr’hoong, thị xã, thành phố đồng bằng zr’ziêng lâng 9 chr’hoong k’coong ch’ngai lâng zr’ziêng zooi đoọng 14 chr’val k’noong k’tiếc âng tỉnh. Tơợ c’moo 2018 -2022, zâp cơ quan, đơn vị ơy zước bơơn lấh 85,6 tỷ đồng zooi đoọng bấc râu m’ma chr’nóh, bh’năn băn, phân bón, bhrợ c’lâng c’tốch, bhrợ pa dưr bấc xa nay bh’rợ, đông da dô k’er, tr’xăl đắh kỹ thuật, lấh mơ nắc trực tiếp pa choom đoọng bhrợ cha liêm choom lâng đợ pr’loọng đha rứt zr’lụ đhanuôr acoon cóh./.

Chương trình phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS ở Quảng Nam: Nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin

Thời gian qua, Ban Thường trực Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam và các tổ chức thành viên đã triển khai thực hiện cuộc vận động tham gia thực hiện chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số bằng nhiều cách làm sáng tạo. Mặt trận và các đoàn thể lựa chọn những nội dung cụ thể gắn liền với lợi ích của Nhân dân, phù hợp với tình hình của từng địa phương, tập trung vào thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Qua đó, phát huy vai trò chủ thể của người dân, góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình này. 

Thôn 4 là thôn đặc biệt khó khăn cuối cùng của xã Trà Mai, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Năm nay, các đoàn viên Thanh niên, Hội Phụ nữ trong xã này cùng nhau xây dựng công trình nước sạch phục vụ đồng bào. Cuối năm, công trình nước sạch hoàn thành, ai nấy đều vui mừng.

Thời gian qua, cùng với việc giúp bà con thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, Ủy ban MTTQVN xã Trà Mai và các tổ chức thành viên niêm yết công khai danh sách hộ dân được thụ hưởng các chương trình, nhất là chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tại các cuộc họp, sinh hoạt hội đoàn thể, Mặt trận và các tổ chức thành viên đều lồng ghép tuyên truyền chương trình này. Ông Nguyễn Văn Quận, người dân tộc Ca Dong, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Trà Mai, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam cho biết: Mặt trận và các tổ chức đoàn thể địa phương tập trung giúp các nhóm hộ liên kết lập dự án trồng cây sâm Ngọc Linh, cây dược liệu dưới tán rừng: “Thực hiện các nội dung cấp cây giống, con vật nuôi, chúng tôi thông báo về thôn, thôn lập danh sách gửi lên xã xác nhận. Đề án của cấp trên về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số thì bắt buộc là phải làm theo mô hình nhóm chứ không thể cấp về từng hộ mà theo nhóm hộ tập trung, ít nhất mỗi nhóm hộ gồm 10 hộ trở lên một mô hình. Vấn đề này, khi họp Ban Thường vụ Đảng ủy xã chúng tôi đã thống nhất triển khai theo mô hình nhóm. Việc này phải do xã trực tiếp làm hồ sơ giúp cho nhóm hộ chứ với trình độ, năng lực của bà con thì hồ sơ sẽ không đảm bảo”.

Mới đây, Ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam phối hợp với các cấp Hội Phụ nữ huyện Phước Sơn tổ chức các buổi tuyên truyền lồng ghép nhiều nội dung về phòng chống bạo lực gia đình, thực hiện bình đẳng giới, đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống… Việc kết hợp giữa tuyên truyền miệng, tờ rơi và sân khấu hoá đã thu hút đông đảo người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Phước Sơn tham gia. Bà Hồ Thị Hồng Đào, Trưởng phòng Dân tộc huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam cho biết, trong năm 2023, một số xã vùng cao tại huyện Phước Sơn đã thành lập mô hình “Chi hội Phụ nữ nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống” và sẽ còn mở rộng trong thời gian tới: “Phối hợp với những người có uy tín, lồng ghép trong các buổi sinh hoạt, anh em trong hội đoàn thể, của thôn tổ dân phố, cùng đi tuyên truyền vận động. Những trường hợp có hiện tượng sẽ xảy ra tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống thì sẽ đến từng hộ đó vận động tuyên truyền cho họ không làm như vậy nữa”.

Cũng như huyện miền núi cao Phước Sơn, huyện miền núi cao Đông Giang, tỉnh Quảng Nam nhận thức rõ vị trí, vai trò quan trọng của công tác dân vận trong thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Đối với từng dự án trong chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, huyện Đông Giang đều có kế hoạch cụ thể giao cho từng tổ chức đoàn thể tham gia hoặc chủ trì thực hiện từng dự án. Được giao chủ trì thực hiện dự án 8 về những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em, thời gian qua, Hội Phụ nữ huyện này đã phối hợp chặt chẽ với UBND huyện, các xã thị trấn triển khai nội dung. Bước đầu, Hội Phụ nữ thực hiện tốt công tác truyền thông về phụ nữ, trẻ em, giải quyết tốt mối quan hệ bình đẳng giới. Huyện cũng chỉ đạo các hội, đoàn thể tham gia thực hiện dự án 3 về “Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị”. Dự án này đã giúp cho các hội viên, đoàn viên tiếp cận nguồn vốn về phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng. Hay như đối với dự án 7 về “Chăm sóc sức khỏe Nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em”, Lãnh đạo huyện giao Văn phòng HĐND-UBND huyện phối hợp với Trung tâm Y tế và các hội đoàn thể khảo sát đánh giá thực trạng trẻ em trên địa bàn huyện, tuyên truyền vận động nâng cao kiến thức về phòng, chống suy dinh dưỡng trẻ em. Ông Đỗ Hữu Tùng, người dân tộc Cơ Tu, Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết: “Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, HĐND huyện cũng đã ban hành Nghị quyết về việc tiếp tục bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa của tộc người Cơ Tu gắn với phát triển du lịch. UBMTTQVN huyện và các tổ chức Hội, Đoàn thể tổ chức tuyên truyền vận động để người dân tham gia giữ gìn, bảo tồn bản sắc văn hóa này. Trong thời gian vừa qua đã làm rất tốt công tác phối hợp. Hàng tháng, hàng quý đã có phiên giao ban giữa các hội đoàn thể để nắm lại tiến độ các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó đặc biệt là chương trình thực hiện Nghị quyết 88 của Quốc hội về phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn đến năm 2030”.

Thời gian gần đây, Ban Thường trực UBMTTQVN tỉnh Quảng Nam chú trọng đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Cụ thể là phối hợp với các cơ quan truyền thông tuyên truyền nội dung về “người có uy tín nói chuyện về phát triển kinh tế - xã hội miền núi”… UBMTTQVN tỉnh Quảng Nam chủ trì lấy phiếu xin ý kiến người dân các huyện Phước Sơn và Nam Giang về phát triển giáo dục đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại địa phương. Qua kết quả tổng hợp phiếu và đề xuất của các ngành liên quan, đơn vị đã tổng hợp gửi báo cáo Thường trực Tỉnh ủy, phục vụ cho nội dung hội nghị đối thoại giữa Thường trực Tỉnh ủy Quảng Nam với người có uy tín các huyện miền núi. Ban Thường trực UBMTTQVN thành lập đoàn giám sát, giám sát trực tiếp Ban Dân tộc tỉnh, UBND huyện Nam Giang, UBND huyện Đông Giang và giám sát qua báo cáo tại Sở Giáo dục và Đào tạo về phát triển giáo dục đào tạo của các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam. Ông Lê Thái Bình, Phó Chủ tịch UBMTTQVN tỉnh Quảng Nam cho biết, qua giám sát, Mặt trận tham gia nhiều ý kiến thực hiện dự án 5 của chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số: “Ban Thường trực UBMTTQVN tỉnh chỉ đạo các địa phương miền núi quan tâm giám sát tiến độ, kết quả triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là một trong những nội dung thi đua mà UBMTTQVN các huyện chú trọng thực hiện trong năm 2023. Cùng với các giải pháp cụ thể, sự vào cuộc đồng bộ, hy vọng rằng, chương trình mục tiêu quốc gia này sẽ cùng tích hợp với chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, chương trình nông thôn mới mang lại hiệu quả để tạo động lực phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số”.

Một trong những kết quả nổi bật là các hoạt động kết nghĩa giữa các cơ quan, đơn vị với các thôn, xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Quảng Nam được duy trì thường xuyên, đạt hiệu quả cao. Đến nay, 94 cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp trong tỉnh này đã nhận kết nghĩa với 66 xã miền núi; 9 huyện, thị xã, thành phố đồng bằng kết nghĩa với 9 huyện miền núi và kết nghĩa đỡ đầu 14 xã biên giới đất liền của tỉnh. Từ năm 2018-2022, các cơ quan, đơn vị đã vận động hơn 85,6 tỷ đồng hỗ trợ nhiều loại giống cây trồng, con vật nuôi, phân bón, làm đường giao thông, xây dựng công trình, xây nhà tình nghĩa, mái ấm tình thương; chuyển giao kỹ thuật, nhất là trực tiếp nhận hướng dẫn cách làm ăn hiệu quả đối với hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số./.