Năc dưr vaih cơnh bh’rợ n’looih, tươc t’ngay thứ 7 zập tuần, ađhi amoó chr’val Lăng, chr’hoong da ding k’coong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam năc chô ooy Gươl đoọng p’pih lâng pa liêm c’lâng lươt vêy ta choh bâc râu pô. Amoó Căn Minh, bêl ahay bhrợ Chi hội trưởng Chi hội pân đil chr’val Lăng xay moon, c’lâng lươt coh bhươl cr’noon xoọc đâu liêm mâng, sạch pa bhlâng. Bhui har bhlâng năc cr’noọ âng đhanuôr ooy bh’rợ pa liêm, pa sạch môi trường ting t’ngay vêy ta ha dưr dal. Đhr’năng băn bh’năn căh cậ p’loh bh’năn coh đong doọ dzợ vêy. Zập ngai căh muy ven pa liêm, pa sạch đong xang, bhươn chr’noh ting n’năc năc zư lêy môi trường coh bhươl cr’noon ta luôn liêm t’mêê: “Tơợ bêl vêy xa nay bh’rợ 5 căh, 3 liêm, ađhi amoó pân đil ting xay bhrợ k’rơ pa bhlâng; c’lâng lướt coh bhươl cr’noon sạchu liêm. L’lăm ahay căh vêy cơnh đâu. L’lăm ahay, c’roóc a ọc ăt mamông đh’rưah lâng acoon manuyh; đhanuôr acoon vất lơi n’đoh n’noh bâc ooy, lươt đhị ooy công ng’lêy n’đoh n’noh. Nâu cơy, ađhi amoó công vêy cr’noọ bh’rợ liêm crêê pa bhlâng, vêy grăng n’đoh n’noh apêê đoo doọ dzợ lâh vất lơi n’đoh n’noh cơnh ahay, đhanuôr vêy cr’noọ liêm crêê bâc lâh mơ.”

Buôn pa bhlâng ng’bơơn lêy, bh’rợ ta đang moon “bhrợ pa dưr pr’loọng đong 5 căh, 3 liêm” ting t’ngay vêy ta bhrợ t’bhưah lâng chr’va prang pazêng bhươl cr’noon ch’ngai bha dăh. Bâc ngai chô cớ ooy Tà Pơơ, chr’hoong da ding k’coong Nam Giang xoọc đâu c’jệ lêy ooy râu tr’xăl âng chr’val da ding k’coong n’nâu. Pazêng c’lâng bê tông tươc ooy pazêng bhươl cr’noon, râu chr’năp pr’hay âng bhươl cr’noon n’leh coh pazêng đhr’nong đong lâng râu bhui har âng đhanuôr coh đâu. Ch’ol ooy đợ bha nụ pô Hoàng Yến, pô a tâng… dưr vaih coh bơr n’đăh c’lâng lướt âng bhươl cr’noon, amoó Coor Đới ăt coh cr’noon Pà Tôi, chr’val Tà Pơơ xay moon, c’lâng n’nâu coh l’lăm ahay năc đhâl k’tiêc, bâc ơl n’đoh n’noh prang zập đhị. Tơợ t’ngay ting xay bhrợ bh’rợ “bhrợ pa dưr pr’loọng đong 5 căh vêy, 3 sạch” âng Hội Pân đil ta đang moon bhrợ têng, amoó ađhi căh muy lơi bh’rợ vất n’đoh n’noh căh crêê cơnh ting n’năc năc dzợ ting bhrợ bh’rợ pa liêm pa sạch môi trường coh thứ 7 zập tuần: “Bhươl cr’noon nâu cơy năc sạch liêm pa bhlâng, pr’loọng đong hân đoo công vêy c’riing, vêy g’roong. Tơợ tr’nơơp bhươl cr’noon tươc ooy x’rịa bhươl cr’noon công lêy bâc râu tr’xăl liêm pr’hay, cơnh vêy pô, vêy n’loong, vêy điện đươi ooy tr’clá âng mặt t’ngay, doọ dợ k’năm k’đhịt cơnh ahay.”

Xa nay ta đang moon “bhrợ pa dưr pr’loọng đong 5 căh vêy, 3 sạch” năc Hội Liên hiệp pân đil Việt Nam ta đang moon bhrợ têng năc vêy đợ cr’noọ xa nay: Căh vêy ha ul đharựt; doọ vêy bh’rợ bhrợ lất xa nay pháp luật lâng râu căh liêm crêê âng xã hội; doọ vêy bh’rợ tr’vey tr’lin coh pr’loọng đong; doọ n’niên k’coon thứ pêê; căh vêy p’niên oom oóch, lơi học; Sạch đông, Sạch t’pêêh, Sạch c’riing. Pazêng cr’noọ xa nay pa têệt lâng 8/9 cr’noọ xa nay coh xa nay bh’rợ cr’noọ âng k’tiêc k’ruung bhrợ pa dưr bhươl cr’noon t’mêê. Đoọng xa nay n’nâu ting t’ngay đhậu ghít lâh mơ, chô đơơng râu liêm choom la lua ta nih, Hội Liên hiệp pân đil tỉnh Quảng Nam năc lêy pay pazêng cr’noọ bh’rợ crêê cơnh lâng râu la lay âng vel đong vêy đồng bằng, trung du, da ding k’coong lâng biển đảo. Ting n’năc, Hội ơy lêy pay 2/5 cr’noọ xa nay “căh vêy” (căh vêy ha ul đharựt, căh vêy bh’rợ tr’vey tr’lin coh pr’loọng đong) lâng 2/3 cr’noọ bh’rợ “Sạch” (sạch tơợ đong tươc ooy c’riing, sạch tơợ c’riing tươc ooy c’lâng) đoọng xay bhrợ coh prang tỉnh; pazêng cr’noọ xa nay ha mơ dzợ năc pazao đoọng ooy pazêng cơ sở ma lêy pay lâng đhr’năng la lay âng vel đong. Tơợ đêêc, zập cấp Hội t’bhlâng bhrợ k’rơ bh’rợ xay moon, p’too pa choom tươc ooy pazêng bhươl cr’noon, k’đơơng t’pâh t’bâc hội viên ting xay bhrợ, bhrợ t’vaih chr’va chr’đhô coh prang bhươl cr’noon. P’căn A Rất Thị Hoa, Chủ tịch Hội Liên hiệp pân đil pân đil chr’hoong da ding k’coong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam xay moon, Bh’rợ ta đang moon “Bhrợ pa dưr pr’loỌng đong 5 căh vêy, 3 sạch” căh muy bhrợ tr’xăl pr’ăt tr’mông bhươl cr’noon, da ding k’coong ting n’năc năc dzợ pa dưr cr’noọ xa nay âng đhanuôr coh bh’rợ zư lêy môi trường ch’ngaách liêm: “UBND pazêng chr’val zập c’moo pazao đoọng ha pân đil tơợ 10 tươc 20 ức đồng đoọng bhrợ têng bh’rợ pa liêm pa sạch môi trường. Ting n’năc, bh’rợ choh pô, tơơm cha năm năc vêy zên tơợ xa nay bh’rợ cr’noọ âng k’tiêc k’ruung bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê, hội viên pân đil đớp choh pô lâng zư lêy. Năc ng’choom moon, tơợ bh’rợ ta đang moon “bhrợ pa dưr pr’loọng đong 5 căh vêy, 3 sạch” năc zooi apêê ađhi amoo năc n’năl zư lêy môi trường ch’ngaách liêm năc zư lêy c’rơ đoọng ha c’la đay lâng k’coon ta đhi đay, tơợ đêêc t’bil lơi bh’rợ vất lơi n’đoh n’noh căh liêm crêê lâng p’loh bh’năn đoọng zư lêy môi trường ta luôn ch’ngaách liêm.”

Tơợ lâh 4 c’moo xay bhrợ bh’rợ ta đang moon n’nâu (2018-2022), tỉnh Quảng Nam ơy bhrợ têng 120 bh’rợ “Chi hội pân đil 5 căh vêy, 3 sạch cơnh la liêm bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê”, coh đêêc bâc bh’rợ liêm pr’hay, ta béch: Bh’rợ sạch đong, liêm bhươl cr’noon” âng Hội Liên hiệp pân đil chr’val Lăng, chr’val A Tiêng, chr’hoong Tây Giang; “Đong sạch, bhươn liêm” coh chr’val Tiên Cảnh, chr’hoong Tiên Phước; “Bh’rợ tủ zơ nươu y tế đhị đong” coh chr’val Tam Đàn, chr’hoong Phú Ninh… lâng bâc bh’rợ “C’lâng pô xăl ha bhơi xấc” coh pazêng bhươl cr’noon xoọc bhrợ têng zr’lụ đhanuôr ăt mamông liêm pr’hay cơnh cr’noon Pà Tôi, chr’val Tà Pơơ, chr’hoong da ding k’coong Nam Giang… Căh muy bhrợ liêm pr’hay ha bhươl cr’noon, zập cấp hội Pân đil coh tỉnh Quảng Nam năc dzợ bhrợ bâc bh’rợ zooi pân đil z’lâh đharựt tơợ bh’rợ zooi bhrợ cha, tr’zooi vặ zên bhrợ cha, quỹ tr’zooi coh bhươl cr’noon… coh cr’chăl ahay, zập cấp hội pân đil coh prang tỉnh ơy ta đang moon, pa têệt pazêng râu c’rơ, pa đơp đoọng pr’đươi bhrợ cha ha lâh 7000 apêê hội viên pân đil đharựt lâng pazêng zên lâh 20 tỷ đồng; zooi bhrợ têng, bhr’lậ pa liêm k’nặ 600 đhr’nong đong cr’er.

Lâng cơnh bh’rợ liêm choom, ta béch g’lăng, Xa nay bh’rợ “Bhrợ pa dưr pr’loọng đong 5 căh vêy, 3 sạch” âng zập cấp hội pân đil tỉnh Quảng Nam năc ting bhrợ pa dưr bhươl cr’noon t’mêê lâng bhươl cr’noon t’mêê cơnh la liêm pr’hay đhị zr’lụ tỉnh./.

Cuộc vận động “5 không, 3 sạch” gắn với xây dựng nông thôn mới ở vùng cao Quảng Nam

Cuộc vận động xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch” do Trung ương HLHPN Việt Nam phát động ngày càng lan tỏa rộng khắp từ đồng bằng đến những thôn bản xa xôi, thu hút ngày càng đông hội viên phụ nữ tham gia. Bằng những việc làm năng động, sáng tạo, Cuộc vận động không chỉ làm thay đổi nhận thức của hội viên phụ nữ trong gia đình và xã hội, mà còn góp phần tích cực vào việc xây dựng nông thôn mới.

Đã thành thói quen, cứ đến thứ Bảy hàng tuần, chị em xã Lăng, huyện vùng cao Tây Giang, tỉnh Quảng Nam lại có mặt tại Gươl làng để dọn dẹp vệ sinh môi trường và chăm sóc những con đường hoa. Chị Căn Minh, nguyên Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ xã Lăng tâm sự: Đường làng, ngõ xóm nơi đây giờ khang trang, sạch đẹp lắm rồi. Vui nhất là ý thức của bà con về vệ sinh môi trường ngày càng được nâng cao. Tình trạng chăn nuôi hay thả rông gia súc, gia cầm trong nhà đã không còn. Mọi người không chỉ giữ sạch nhà, sạch vườn mà còn giữ cảnh quan môi trường thôn xóm luôn tươi mới: “Từ khi có Chương trình 5 không, 3 sạch, chị em phụ nữ rất hưởng ứng; đường làng ngõ xóm sạch đẹp. Trước đây không được như thế này đâu. Trước đây, bò heo sống chung với con người; bà con không có ý thức xả rác bừa bãi, đi đâu cũng thấy rác. Bây giờ chị em cũng ý thức, có thùng rác họ ít xả rác bừa bãi, người dân ý thức hơn nhiều.”

Dễ dàng nhận thấy, cuộc vận động “xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” ngày càng được nhân rộng và lan tỏa khắp các bản làng xa xôi. Nhiều người trở lại Tà Pơơ, huyện miền núi Nam Giang giờ đây không khỏi ngỡ ngàng trước sự đổi thay của xã vùng cao này. Những con đường bê tông dẫn vào các thôn, dấu ấn nông thôn mới hiện rõ trên từng ngôi nhà và nét mặt rạng ngời của người dân nơi đây. Chỉ vào những khóm hoa Hoàng Yến, hoa đót…rực rỡ 2 bên đường làng, chị Coor Đới ở thôn Pà Tôi, xã Tà Pơơ cho biết, con đường này trước đây là đất đá gập ghềnh, vương vãi rác thải khắp nơi. Từ ngày hưởng  ứng cuộc vận động “ xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” do Hội Phụ nữ phát động, chị em không những từ bỏ thói quen xả rác bừa bãi mà còn tích cực tham gia phong trào dọn dẹp vệ sinh môi trường vào mỗi thứ 7 hàng tuần: “Diện mạo thôn sạch sẽ đẹp đẽ, ngăn nắp, nhà nào cũng có cổng, ngõ, có hàng rào. Từ đầu làng đến cuối thôn thấy thay đổi nhiều, có hoa, có cây, có điện năng lượng chiếu sáng chứ trước đây tối thui.”

Cuộc vận động “ Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát động bao gồm các tiêu chí: Không đói nghèo; Không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội; Không có bạo lực gia đình; Không sinh con thứ 3; Không có trẻ em suy dinh dưỡng, bỏ học; Sạch nhà, Sạch bếp, Sạch ngõ. Các tiêu chí này gắn với 8/9 tiêu chí trong Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới. Để cuộc vận động ngày càng đi vào chiều sâu, đem lại hiệu quả thiết thực, Hội Liên hiệp Phụ tỉnh Quảng Nam linh hoạt lựa chọn các tiêu chí phù hợp với đặc thù của địa phương có cả đồng bằng, trung du, miền núi và biển đảo. Theo đó, Hội đã chọn 2/5 tiêu chí “Không” (không đói nghèo, không bạo lực gia đình) và 2/3 tiêu chí “Sạch” ( sạch từ nhà ra ngõ, sạch từ ngõ ra đường) để thực hiện chung trên phạm vi toàn tỉnh; các tiêu chí còn lại giao cho các cơ sở hội chủ động lựa chọn cho phù hợp với tình hình thực tế tại từng địa phương. Trên cơ sở đó, các cấp Hội đẩy mạnh công tác truyền thông đến tận các thôn, xóm, khu dân cư, thu hút ngày càng đông hội viên tham gia, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Bà A Rất Thị Hoa, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện miền núi Nam Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết, cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” không chỉ làm đổi thay diện mạo nông thôn, miền núi mà còn góp phần nâng cao ý thức của bà con vùng cao trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường: “UBND các xã mỗi năm giao cho phụ nữ từ 10 đến 20 triệu đồng để duy trì hoạt động dọn dẹp vệ sinh môi trường. Bên cạnh đó, việc trồng hoa cây cảnh thì có kinh phí từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, hội viên phụ nữ nhận trồng và chăm sóc. Có thể nói, từ cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” đã giúp chị em phụ nữ đã ý thức được rằng, giữ vệ sinh môi trường chính là bảo vệ sức khỏe cho bản thân và con em mình, từ đó dần bỏ thói quen vứt rác bừa bãi và thả rông gia súc, gia cầm để giữ gìn cảnh quan môi trường luôn  xanh, sạch, đẹp.”

Qua hơn 4 năm triển khai thực hiện cuộc vận động (2018-2022), tỉnh Quảng Nam đã xây dựng được gần 120 mô hình “Chi hội phụ nữ 5 không, 3 sạch kiểu mẫu xây dựng Nông thôn mới”, trong đó có nhiều mô hình hay, sáng tạo như: “Mô hình sạch nhà, đẹp bản” của HLHPN xã Lăng, xã A Tiêng, huyện Tây Giang; “Nhà sạch, vườn đẹp” ở xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước; “Mô hình tủ thuốc y tế tại gia” ở xã Tam Đàn, huyện Phú Ninh….và nhiều mô hình “Đường hoa thay cỏ dại” tại các thôn đang xây dựng điểm khu dân cư kiểu mẫu như ở thôn Pà Tôi, xã Tà Pơơ, huyện miền núi Nam Giang…Không chỉ làm đẹp cảnh quan môi trường thôn, bản, các cấp hội Phụ nữ ở tỉnh Quảng Nam còn xây dựng nhiều mô hình, hoạt động giúp đỡ phụ nữ vươn lên thoát nghèo thông qua hỗ trợ sinh kế, giúp vốn xoay vòng, quỹ tương trợ cộng đồng… Thời gian qua, các cấp hội phụ nữ trong toàn tỉnh đã vận động, kết nối nguồn lực trao phương tiện sinh kế cho hơn 7000 lượt hội viên phụ nữ nghèo với tổng số tiền hơn 20 tỷ đồng; hỗ trợ xây dựng, sửa chữa gần 600 mái ấm tình thương.

Với những cách làm linh động và sáng tạo, Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” của các cấp hội Phụ nữ tỉnh Quảng Nam đã góp phần xây dựng Nông thôn mới và nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh./.