Pr’loọng đong anoo Đinh Văn Thiếu, đha nuôr Ca Dong coh vel Tang Tong, chr’val Sơn Liên, chr’hoong da ding ca coong Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi năc pr’loọng đha rưt âng chr’val da ding ca coong Sơn Liên. Bêl năl vêy ta đoọng m’ma chr’noh, acoon bh’năn, anoo Thiếu k’đươi Hợp tác xã Sơn Liên zooi đoọng m’ma ổi trọ p’lêê. Pr’loọng anoo Thiếu bơơn pa choom ng’cơnh choh, zư x’mir lêy, zư lêy p’lêê ổi. Nang ổi n’nâu năc đhị t’bơơn zên, pr’loọng anoo Thiếu âi mă z’lâh đha rưt. T’mêê đâu, anoo Thiếu năc cớ bơơn zooi m’ma ahự đoọng choh bha đưn. Anoo Đinh Văn Thiếu bhui har tu tơợ t’ngay choh tơơm ổi, pr’loọng đong âi tr’xăl pr’ăt tr’mông: “Bêl ahay acu choh a rong, bh’rợ ga lêêh ga lêêng bhlâng năc căh bơơn pa câl zêng. Acu ting chroi xay moon lâng Giám đốc Hợp tác xã Sơn Liên xang n’năc tơơp choh ổi, xooc đâu choh ổi zăng u buôn, zên pră công z’zăng t’piing lâng c’moo l’lăm.”

Tươc đâu, Dự án 2 Bâc cơnh c’lâng bhrợ cha, pa dưr pr’đhang bh’rợ pa xiêr đha rưt âng Bh’rợ xa nay cr’noọ cr’niêng K’tiêc k’ruung pa xiêr đha rưt nhâm mâng cr’chăl 2021-2025 âi zooi m’ma c’rooc ha 56 pr’lọong đha rưt, đăn đha rưt, t’mêê z’lâh đha rưt coh 2 chr’val Sơn Dung lâng Sơn Liên, chr’hoong da ding ca coon Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi. Apêê pr’loọng đơp c’rooc chô băn zêng bơơn pa choom đoọng ng’cơnh băn. Chr’hoong Sơn Tây công âi zooi 76 pr’loọng đha rưt coh apêê chr’val Sơn Long, Sơn Tân choh p’nang đhị đhăm bhưah lâh 18 hécta; zooi 28 pr’loọng đha rưt coh apêê chr’val Sơn Mùa, Sơn Liên choh k’nhih, ahự, k’bhôông. Đợ râu tơơm chr’noh, acoon bh’năn bơơn zooi đoọng ting cr’noọ âng đha nuôr lâng liêm glăp lâng pr’đơợ plêêng k’tiêc âng vel đong.

Tơợ c’moo 2021 tươc đâu, đợ pr’loọng đha rưt, đăn đha rưt âng chr’hoong da ding ca coong Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi âi xiêr lâh 5%. T’cooh Phan Huỳnh Sơn, Phó Trưởng Phòng Lao động - Thương binh lâng Xã hội chr’hoong da ding ca coong Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi đoọng năl vel đong năc cớ bơơn zooi ha đha nuôr dưr z’lâh đha rưt: “Azi năc vêy ch’mêêt lêy cớ đợ pr’loọng đha rưt, đăn đha rưt, t’mêê z’lâh đha rưt năc apêê đoo lalua kiêng bhrợ têng z’lâh zr’năh k’đhap. Azi công vêy k’đươi p’xoọng lâng chính quyền vel đong pa dưr t’bâc acoon bh’năn, tơơm chr’noh zooi đoọng ha đha nuôr đha rưt đoọng apêê đoo vêy râu pa chô yêm têêm lâh  t’piing lâng cr’noọ xa nay đha rưt t’mêê. Năc đoo công năc râu t’bhưah đoọng ha pêê pr’loọng đha rưt n’lơơng vêy c’lâng t’bhlâng dưr z’lâh.”

C’moo 2022, tỉnh Quảng Ngãi âi bhrợ pa dưr lâng ơơi đoọng 29 dự án zooi đoọng pa dưr bh’rợ tr’nêng cơnh lâng 253 pr’loọng đha rưt, đăn đha rưt, t’mêê z’lâh đha rưt lâng ma nưih khuch goo. C’moo đâu, chr’hoong Sơn Tây âi ơơi đoọng bhrợ têng 5 dự án cơnh lâng 145 pr’loọng ting pâh lâng chr’hoong Lý Sơn xơợng bhrợ 01 dự án cơnh lâng 183 pr’loọng ting pâh. Apêê vel đong n’lơơng xooc bhrợ pa dưr, ch’mêêt lêy pa ghit lâng ra văng ơơi đoọng dự án đoọng xay bhrợ. C’moo a hay, pa zêng zên xơợng bhrợ apêê Bh’rợ xa nay coh tỉnh Quảng Ngãi lâh 258 tỷ đồng, đợ zên bơơn pay đoọng lâh 73%. T’cooh Võ Phiên, Phí Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi đoọng năl, c’moo đâu tỉnh k’rong zooi đọong ting pr’đhang bh’rợ ga măc lâh mơ lâng ting c’bhuh chr’năp đơơng chô râu nhâm mâng: “L’lăm a hay, ahêê zooi đoọng ha đha nuôr, zooi apêê pr’đhang bh’rợ la lêêh ma much, coh cr’chăl xơợng bhrợ căh vêy râu choom băr dzang. Nâu câi ahêê xơợng bhrợ ting pr’đhang bh’rợ ga măc lâh, ting c’bhuh chr’năp lâng vêy râu bhrợ pa zum âng đha nuôr, năc đoo hợp tác xã, doanh nghiệp. Ng’cơnh choom đợ zên bơơn zooi đoọng bâc lâh, ma nưih pa bhrợ bơơn ha dưr dal z’hai bhrợ têng lâng bh’nơơn bhrợ t’vaih băr dzang lâh, vêy c’bhuh đoọng pa dưr p’xoọng chr’năp, xay bhrợ pr’ăt tr’mông đanh mâng âng đha nuôr coh da ding ca coong”./.

Hỗ trợ sinh kế giúp đồng bào miền núi Quảng Ngãi thoát nghèo

Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi đã sử dụng nguồn kinh phí được phân bổ để mua giống cây trồng, vật nuôi hỗ trợ nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số phát triển kinh tế. Nhiều dự án của Chương trình phát huy hiệu quả, giúp đồng bào ở các huyện miền núi Quảng Ngãi dần thoát nghèo. 

Gia đình anh Đinh Văn Thiếu, đồng bào Ca Dong ở thôn Tang Tong, xã Sơn Liên, huyện miền núi Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi từng là hộ nghèo của xã vùng cao Sơn Liên. Khi biết có nguồn hỗ trợ cây, con giống, anh Thiếu đề nghị Hợp tác xã Sơn Liên hỗ trợ giống ổi siêu trái. Gia đình anh Thiếu được đào tạo kỹ thuật trồng, chăm sóc, bảo quản trái ổi. Vườn ổi này cho nguồn thu nhập ổn định, gia đình anh Thiếu đã thoát nghèo. Mới đây, anh Thiếu tiếp tục được hỗ trợ gừng giống để canh tác trên đất đồi. Anh Đinh Văn Thiếu vui mừng vì từ ngày trồng cây ổi, gia đình đã thay đổi cuộc sống: “Hồi trước mình trồng sắn, công việc vất vả lắm mà không được bao nhiêu hết. Mình góp ý kiến với Giám đốc Hợp tác xã Sơn Liên rồi bắt đầu trồng ổi, hiện tại bây giờ trồng ổi cũng dễ nuôi, tiền bạc cũng ổn định so với năm trước”.

Đến nay, Dự án 2 Đa dạng sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã hỗ trợ bò giống cho 56 hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo ở 2 xã Sơn Dung và Sơn Liên, huyện miền núi Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi. Các hộ nhận bò về nuôi đều được hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi. Huyện Sơn Tây cũng đã hỗ trợ 76 hộ nghèo ở các xã Sơn Long, Sơn Tân trồng cau trên diện tích hơn 18 hécta; hỗ trợ 28 hộ nghèo ở các xã Sơn Mùa, Sơn Liên trồng nghệ, gừng, dừa xiêm. Những loại cây trồng, vật nuôi được hỗ trợ theo nhu cầu của người dân và phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu ở địa phương.

Từ năm 2021 đến nay, số hộ nghèo, cận nghèo của huyện miền núi Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi đã giảm hơn 5%. Ông Phan Huỳnh Sơn, Phó Trưởng phòng Lao động-Thương binh và Xã hội huyện miền núi Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi cho biết địa phương tiếp tục hỗ trợ bà con vươn lên thoát nghèo: “Chúng tôi tiếp tục rà soát những hộ thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo mà người ta thật sự chí thú làm ăn. Chúng tôi cũng sẽ đề xuất thêm với chính quyền địa phương tăng số lượng con giống hỗ trợ cho người nghèo để người ta đảm bảo nguồn thu nhập ổn định hơn so với chuẩn nghèo mới. Đó cũng là điểm nhân rộng để các hộ nghèo khác có hướng phấn đấu vươn lên”.

Năm 2022, tỉnh Quảng Ngãi đã xây dựng và phê duyệt 29 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất đối với 253 hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo và người khuyết tật. Năm nay, huyện Sơn Tây đã phê duyệt thực hiện 5 dự án với 145 hộ tham gia và huyện Lý Sơn thực hiện 01 dự án với 183 hộ tham gia. Các địa phương còn lại đang xây dựng, thẩm định và chuẩn bị phê duyệt dự án để triển khai. Năm ngoái, tổng nguồn vốn thực hiện các Chương trình ở tỉnh Quảng Ngãi hơn 258 tỷ đồng, tỷ lệ giải ngân đạt hơn 73%. Ông Võ Phiên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết, năm nay tỉnh tập trung hỗ trợ theo mô hình lớn hơn và theo chuỗi giá trị mang lại sự bền vững: “Trước đây, chúng ta hỗ trợ trực tiếp cho người dân, hỗ trợ những mô hình đơn lẻ nhỏ, trong qúa trình thực hiện không có sự lan toả. Bây giờ chúng ta thực hiện theo mô hình lớn hơn, theo chuỗi giá trị và có sự hợp tác của cộng đồng, đó là hợp tác xã, doanh nghiệp. Làm sao đó nguồn vốn được hỗ trợ nhiều hơn, người lao động được nâng cao trình độ sản xuất và sản phẩm làm ra lan toả hơn, có chuỗi để tăng thêm giá trị,giải quyết đời sống lâu dài của cộng đồng bà con trên vùng miền núi”./.