Vêêl Azứt, chr’val A Vương bơơn lêy năc p’lêêh bha lâng lươt tươc apêê zr’lụ da ding ca coong, k’noong k’tiêc Tây Giang, Hùng Sơn. Đhị đâu công năc trung tâm hành chính chr’val, k’rong bâc c’bhuh đha nuôr ăt ma mông, bhrợ têng tr’câl tr’bhlêy, cr’đơơng ting n’năc năc công bâc râu k’đhap k’ra n’đăh yêm têêm. Tơợ t’ngay bhrợ t’vaih C’bhuh Zư lêy yêm têêm vêêl Azứt tươc đâu, zâp t’ngay anoo Pơloong A Bô lâng 2 cha năc n’lơơng coh C’bhuh công lươt ch’mêêt lêy vêêl đong.

Anoo Pơloong A Bô đoọng năl, coh vêêl vêy bâc bh’rợ xooc bhrợ têng tu cơnh đêêc vaih bâc ma nưih tơợ lơơng tươc pa bhrợ. Tu cơnh đêêc, zâp t’ngay, apêê coh C’bhuh công lươt ch’mêêt lêy bh’rợ xay moon ăt tơt, bhrợ têng ma mông ma meh. Đhị đêêc, đơơh choom bơơn năl ma nưih chrih; đơơh zooi đoọng, moot bhrợ têng bêl dưr vaih bh’rợ lêt xa nay yêm têêm vêêl ma nang, t’tông p’pay, dha đhâm c’mọor k’rong ăt tr’vay tr’lin… C’bhuh công ta luôn p’too moon đha nuôr ha dưr dal loom rơơt, xơợng đươi liêm pháp luật, xay truih, p’too moon đha nuôr bhrợ pa dưr pr’ăt tr’mông t’mêê. 

“Coh bêl lươt ch’mêêt lêy, azi công lum bâc tu bhiêc a ộm cha cha tr’vay tr’lin, tr’zêêng k’tiêc k’bunh,… Lâh cha groong lâng xay truih đoọng ha công an vêêl đong, azi dzợ zooi đoọng, bhrợ pr’liêm bhơl loom apêê ngai xooc tr’vay. Cơnh têêm đâu, dử rvaih 1 g’luh tr’vay coh pr’loọng đong, azi âi đơơh tươc đoọng zư lêy pân đil lâng p’niên k’tứi, đh’rưah lâng xay moon đoọng ha ma nưih k’diic liêm ta nih, lâng bhrợ bhrợ bha ar gr’hoot doó dzợ vêy cơnh đêêc coh a hay chroo. Đươi vêy đơơh năl bhrợ têng coh bh’rợ năc vêy choom mă k’đhơợng đơc râu têêm ngăn ha vêêl bhươl” - Anoo Pơloong A Bô đoọng năl.

Vêêl Azứt, chr’val Avương vêy lâh 160 pr’loọng, bâc năc ma nưih Cơ Tu ma mông đoàn kết, tr’zooi đh’rưah. Ting t’cooh Hôih Apla, t’cooh vêêl Azứt, đươi apêê chính sách k’rong bhrợ âng nhà nước, tr’mông tr’meh âng đha nuôr pa dưr lâh l’lăm. N’đhơ cơnh đêêc, pr’ăt tr’mông đha nuôr dzợ đơơng âng bâc đhr’niêng bh’rợ căh liêm glăp, căh liêm ma mông mr’cơnh bhlưa pân jưih pân đil tu cơnh đêêc buôn dưr vaih apêê g’luh tr’vay tr’lin coh pr’loọng đong, vêêl bhươl. Tơợ bêl vêy vaih C’bhuh zư lêy yêm têêm vêêl Azứt, đha nuôr k’rêêm loom ăt ma mông, bhrợ cha. 

“Tơợ bêl vêy c’bhuh zư lêy yêm têêm vêêl Azưt buôn lươt ch’mêêt lêy, đha nuôr pa bhlâng k’rêêm loom lâng xơợng têêm ngăn, bơơn zư lêy. Bâc tu bhiêc coh đha nuôr cơnh a ộm cha cha tr’vay tr’lin căh câ tr’vay tr’lin bhlưa diic điêl coh đong công bơơn đơơh tươc trưah, xay bhrợ. C’bhuh công ta luôn xay truih, p’too moon đha nuôr ha dưr dal loom rơơt, zư lêy cr’van căh đơc apêê tươc t’tông p’pay” - t’cooh Hôih Apla xay moon.

Đhị chr’val k’noong k’tiêc Hùng Sơn, apêê C’bhuh zư lêy yêm têêm vêêl bhươl buôn lươt ch’mêêt lêy, tơợ 19 giờ tươc 21 giờ zâp ha dum. Lâh n’năc, apêê coh C’bhuh dzợ tr’xăl zooi đoọng Công an chr’val tươc goon toong ha dum, zâp c’xêê 2 chu. Anoo Coor Chinh, Tổ trưởng C’bhuh zư lêy yêm têêm vêêl Abaanh 1 đoọng năl, coh vêêl đong xooc doó dzợ vêy đhr’năng đha nuôr cha cha a ộm, hát karaoke toong ha dum, đhr’năng tr’vay tr’lin coh pr’loọng đong, tr’zêêng t’mría k’tiêc k’bunh công bơơn đơơh tươc trưah xay.

Anoo Coor Chinh moon ghit, xooc coh vêêl đong doó dzợ vêy đhị bhrơợng n’đăh căh yêm têêm: “Đha nuôr bêl ahay căh âi năl ghit pháp luật năc ma mông ting dhr’niêng bh’rợ n’đhang nâu câi âi la lay. N’đhơ cơnh đêêc công dzợ vêy muy bơr ngai proong griing căh tộ xơợng. Moon muy chu căh xơợng, bơr chu công căh tộ xơợng năc tươc g’luh 3 k’đươi Công an chr’val tươc xay bhrợ. T’mêê đâu, vêy 1 pr’loọng coh vêêl năc pr’loọng đha rưt  bơơn zooi đoọng t’bil đong zir xrăh t’răh ha ruôi moot ooy crâng đoọng pay n’loong bhrợ đong. Bơơn đơp xa nay xay truih, azi âi đơơh tươc cha groong, xay moon pa ghit bh’rợ n’năc năc lêt xa nay”.

Chr’val k’noong k’tiêc Hùng Sơn vêy 24 C’bhuh zư lêy yêm têêm vêêl bhươl cơnh lâng 72 cha năc ting pâh. C’bhuh n’nâu năc ma nưih vêêl đong ruuh c’moo tơợ 18 tươc 35, bhreh k’rơ, pr’ăt tr’nơt liêm ta nih, chr’năp coh đha nuôr. Ting Thượng tá Bhơ Nươch Đèn, Trưởng Công an chr’val Hùng Sơn, xang muy c’moo lươt moot pa bhrợ, apêê C’bhuh zư lêy yêm têêm vêêl bhươl âi zooi Công an chr’val bơơn năl, xay bhrợ 05 tu bhiêc cơnh lâng 7 cha năc bhrợ lêt hành chính, 01 g’luh tông cr’van, p’too moon đha nuôr pay đoọng ooy công an k’zêt p’nanh cha răh zâp râu.

 “Xa nay n’đăh k’đhơợng lêy vêêl đong ting cha năc, ting pr’loọng âng đha nuôr căh câ bh’rợ tr’nêng, dưr vaih t’mêê ângd dha nuôr zêng bơơn đơn vị k’đhơợng lêy liêm ghit. Tu cơnh đêêc, đơn vị pa bhlâng p’ghit, pa dưr bh’rợ âng c’bhuh công an, an ninh trật tự coh vêêl bhươl, coh đêêc vêy C’bhuh zư lêy yêm têêm vêêl bhươl lâng n’đhơ cảnh sát zr’lụ. Cơnh lâng pr’đơợ năc ma nưih vêêl đong, vêy chr’năp, vêy pr’đơợ ăt đăn lâng đha nuôr, năl ghit vêêl ma nang, năl ghit pr’ăt tr’mông, đhr’niêng bh’rợ, cr’noọ cr’niêng âng đha nuôr năc đơơh choom xay bhrợ liêm ta nih. Tươc đâu, apêê C’bhuh zư lêy yêm têêm vêêl bhươl coh vêêl đong âi dưr vaih c’bhuh chr’năp zooi đoọng c’bhuh công an vêêl đong bơơn năl ghit đhr’năng” - Thượng tá Bhơ Nươch Đèn moon ghit. 

Ting t’cooh Tơngôn Thiếu, Phó Chủ tịch UBND chr’val da ding ca coong k’noong k’tiêc Hùng Sơn, đha nuôr coh chr’val bâc năc đha nuôr Cơ Tu, ma mông da dooc đhị apêê vêêl bhươl đăn lâng k’tiêc pr’zơc Lào, bh’riêl dzợ căh lâh, bhrợ cr’đơơng bil yêm têêm dal. Bh’rợ bhrợ t’vaih C’bhuh zư lêy yêm têêm coh vêêl bhươl căh muy bơơn năl ghit đhr’năng vêêl đong năc dzợ xay truih lâng ch’mêêt lêy bh’rợ xơợng bhrợ pháp luật âng đha nuôr.

“Căh muy ting pâh xay bhrợ tu bhiêc, apêê C’bhuh zư lêy yêm têêm vêêl bhươl đhị chr’val Hùng Sơn dzợ bhrợ liêm bh’rợ xay truih, p’too moon đha nuôr. Bâc g’luh sinh hoạt vêêl, tổ bơơn c’bhuh n’nâu pa zum xay truih pháp luật, ha dưr dal loom p’rơơt ha đha nuôr. Đhị đêêc, chroi đoọng ha dưr dal c’năl, pa dưr liêm bh’rợ “ Pa zêng đha nuôr zư lêy yêm têêm K’tiêc k’ruung” lâng bhrợ pa dưr pr’đơợ yêm têêm nhâm mâng” - t’cooh Tơngôn Thiếu xay moon./.

VAI TRÒ TỔ BẢO VỆ ANTT CƠ SỞ Ở VÙNG CAO ĐÀ NẴNG 

Hơn một năm đi vào hoạt động, Tổ bảo vệ an ninh, trật tự (ANTT) cơ sở khu vực miền núi thành phố Đà Nẵng đã phát huy vai trò nòng cốt, hỗ trợ đắc lực cho Công an địa bàn nắm bắt tình hình, giải quyết kịp thời các vụ, việc vi phạm pháp luật, giữ cuộc sống bình yên cho người dân. 

Thôn A Zứt, xã Avương được xem là cửa ngõ đi các xã vùng cao, biên giới Tây Giang, Hùng Sơn. Nơi đây cũng là trung tâm hành chính xã, tập tung nhiều thành phần dân cư, hoạt động kinh doanh mua bán đông đúc, tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Từ ngày thành lập Tổ bảo vệ ANTT thôn A Zứt đến nay, ngày nào anh Pơ Loong A Bô và 2 thành viên trongTổ cũng đi tuần tra địa bàn.

Anh Pơ Loong A Bô cho biết, trên địa bàn thôn có nhiều công trình xây dựng nên có nhiều người nơi khác đến làm việc. Vì thế, hàng ngày, các thành viên trong Tổ cũng đi kiểm tra việc đăng ký tạm trú, tạm vắng. Qua đó, kịp thời phát hiện người lạ mặt; sẵn sàng hỗ trợ, can thiệp khi xảy ra sự việcvi phạm trật tự công cộng, trộm cắp vặt, thanh thiếu niên tụ tập gây rối… Tổ cũng thường xuyên nhắc nhở bà con nâng cao cảnh giác, chấp hành nghiêm pháp luật, tuyên truyền, vận động nếp sống mới.

“Trong lúc đi tuần tra, chúng tôi cũng gặp nhiều vụ việc uống rượu gây rối, bạo lực gia đình, tranh chấp đất đai, cải nhau… Ngoài ngăn chặn và báo tincho công an địa bàn, chúng tôi còn hỗ trợ, hòa giải các mâu thuẫn. Như mới đây, xảy ra 1 vụ bạo lực gia đình, chúng tôi có mặt kịp thời để bảo vệ người phụ nữ và trẻ nhỏ, đồng thời giải thích với người chồng tthaaus tình, đạt lý và lập biên bản cam kết không tái phạm. Nhờ chủ động trong công việc thì mới giữ gìn sự bình yên cho thôn, xóm được” - anh Pơ Loong A Bô cho biết thêm.

Thôn A Zứt, xã Avươngcó hơn 160 hộ, chủ yếu là người Cơ Tu sống đoàn kết, tương trợ lẫn nhau. Theo ông Hốih Apla, già làng thôn Azứt, nhờ các chính sách đầu tư của nhà nước, kinh tế của bà con phát triển hơn trước. Tuy nhiên, đời sống đồng bào còn mang nặng các tập tục cũ lạc hậu, bất bình đẳng giới nên thường xảy ra các mâu thuẫn trong gia đình, cộng đồng. Từ khi có sự hiện diện của Tổ bảo vệ ANTT thôn A Zứt, bà con an tâm sinh sống, làm ăn:

 "Từ khi có lực lượng ANTT thôn A Zứt thường xuyên đi tuần tra, kiểm soát, bà con rất yên tâm và cảm thấy an toàn, được bảo vệ. Nhiều vụ việc trong cộng đồng như uống rượu quậy phá hay bạo lực giữa vợ chồng trong gia đình cũng được kịp thời hỗ trợ, giải quyết. Lực lượng cũng thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở bà con nâng cao cảnh giác, bảo vệ tài sản trên tinh thần chủ động phòng tránh không để kẻ gian lợi dụng trộm cắp vặt” - già làng Hốih Apla phấn khởi. 

Tại xã biên giới Hùng Sơn, các Tổ bảo vệ ANTT cơ sở thường tổ chức tuần tra, kiểm soát từ 19 giờ đến 21 giờ mỗi đêm. Ngoài ra, các thành viên trong Tổ còn luân phiên hỗ trợ Công an xã trực xuyên đêm, mỗi tháng 2 lần. Anh Coor Chinh, Tổ trưởng Tổ bảo vệ ANTT thôn A Banh 1 cho biết, trên địa bàn hiện không còn tình trạng người dân ăn nhậu, hát karaoke tới khuya, nạn bạo lực gia đình, tranh giành đất đai dẫn đến mâu thuẫn cũng kịp thời được giải quyết.

Anh Coor Chinh khẳng định, hiện trên địa bàn không có điểm nóng về an ninh, trật tự:“Bà con trước đây chưa hiểu rõ pháp luật lắm mà sống theo tập tục nhưng nay đã khác rồi. Tuy nhiên vẫn có một vài đối tượng phản ứng lại khi bị nhắc nhỡ. Mình nắc một lần không nghe, hai lần vẫn tái phạm thì lần thứ 3 mời Công an xã đến giải quyết thôi. Mới đây, có 1 hộ trong thôn thuộc hộ nghèo được hỗ trợ xóa nhà tạm đi vào rừng để cây làm nhà. Nhận được tin báo, chúng tôi nhanh chóng đến kịp thời ngăn chặn, giải thích tránh được vi phạm pháp luật”.

Xã biên giới Hùng Sơn có 24 Tổ bảo vệ ANTT cơ sở với 72 thành viên. Lực lượng này là người địa phương tuổi từ 18 đến 35, có sức khỏe tốt, gương mẫu, uy tín trong cộng đồng. Theo Thượng tá Bhơ Nướch Đèn, Trưởng Công an xã Hùng Sơn, sau hơn một năm đi vào hoạt động, các Tổ bảo vệ ANTT cơ sở đã hỗ trợ Công an xã phát hiện, xử lý 05 vụ với 7 đối tượng vi phạm hành chính, 01 vụ trộm cắp tài sản, vận động người dân giao nộp cả chục vũ khí các loại.

“Vấn đề quản lý địa bàn từng nhân khẩu, hộ của người dân hay các hoạt động, biến động của người dân đều được đơn vị quản lý chặt chẽ. Do vậy, đơn vị đặc biệt chú trọng, phát huy vai trò của lực lượng công an ninh, trật tự ở cơ sở, trong đó có Tổ bảo vệ ANTT cơ sở và cả cảnh sát khu vực. Với lợi thế là người địa phương, có uy tín, có điều kiện gần gũi người dân, thông thuộc địa bàn, hiểu rõ thói quen, nếp sống, phong tục tập quán, tâm tư, nguyện vọng của người dân về các vấn đề kịp thời và giải quyết triệt để. Đến nay, các Tổ bảo vệ ANTT cơ sở trên địa bàn đã trở thành tai mắt, cánh tay nối dài giúp sức cho lực lượng công an địa bàn nắm chắc tình hình” - Thượng tá Bhơ Nướch Đèn khẳng định. 

Theo ông Tơ Ngôn Thiếu, Phó Chủ tịch UBND xã vùng cao biên giới Hùng Sơn, người dân trong xã chủ yếu đồng bào Cơ Tu, sống rải rác tại các thôn bản tiếp giáp với nước bạn Lào, trình độ dân trí còn hạn chế, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, trật tự cao. Việc thành lập các Tổ bảo vệ ANTT ở cơ sở không chỉ nắm bắt tình hình địa bàn mà còn tuyên truyền và giám sát việc thực thi pháp luật của người dân. 

“Không chỉ tham gia xử lý vụ việc, các Tổ bảo vệ ANTT cơ sở tại xã Hùng Sơn còn làm tốt công tác tuyên truyền, vận động. Nhiều buổi sinh hoạt thôn, tổ trong cộng đồng được lực lượng này lồng ghép để phổ biến pháp luật, nâng cao ý thức cảnh giác cho người dân. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức, phát huy hiệu quả phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” và xây dựng thế trận an ninh vững chắc”- ông Tơ Ngôn Thiếu cho biết thêm./.